اؤجشمه(اویون)
اؤجشمه - آذربایجاندا ان چوخ یازقاباغی (بایرام‌قاباغی) گونلرده، ائلجه ده دیگر فصیللرده اساساً اوشاق و گنجلرآراسیندا، گئنیش شکیلده اوینانیلان قدیم اویونلاریندان بیریدیر.
عومومی معلومات دَییشدیر
بو اویونو اساس حاللاردا اوشاقلار دسته‌لره بؤلونه‌رک اویناییرلار. بعضاً بو اویون ایکی اوشاق آراسیندا دا کئچیریلیر. حتّی کیچیک یاشلی اوشاقلار بیر-بیرینیه اؤجشمک (ساتاشماق) مقصدیله بو اویونون سؤزلریندن (اؤجشمه‌دن) ایستیفاده ائدیرلر.
اویونون قایدالاری دَییشدیر
اوّلجه دسته‌باشیلار سئچیلیر. دسته‌باشی ایکی جور تعیین اولونور: یا اونلاری اویونچولار اؤزلری سئچیرلر، یا دا عومومی راضیلیغی ایله (اویوندا و اوشاقلار آراسیندا موعیّن کئیفیتلری فرقلننلری)، چوخ حاللاردا ایسه (گر اویونچولار بیر-بیرینی تانیمیرلارسا) پوشک یولو ایله سئچیرلر. دسته‌لره بؤلونه‌رک اوینانیلان بو اویونو باشلاماق اۆچون هالای یولو ایله اوشاقلار دسته‌لره بؤلونورلر.
دسته‌لر بیر-بیریندن بیر نئچه آددیم آرالی دایانیر. دسته‌لردن بیری ساناما اوصولو ایله اویونا باشلاییر. اویونا باشلایان دسته‌‌نین نوماینده‌سی‌نین سؤیله‌دیگی سؤزو دیگر دسته‌‌نین بیر عوضوو تکرار ائتمه‌لیدیر. عوضینده سؤزو تکرارلایان اویونچویا عکس طرف اؤجشه‌جک سؤز سؤیله‌ییر. سونرا اویونون سیراسی قارشی طرفین اویونچولارینا وئریلیر. بئله‌لیکله اویون آشاغیداکی کیمی داوام ائدیر:
دئینن: خالا!
- خالا!
- سیرامیزدان قالما دالا.
دئینن:خالا!
- خالا!
- قازان دیبی یالا.
دئینن:ولی!
- ولی!
- آدینی قویدوم دلی.
دئینن:دمیر!
- دمیر!
- آل سوموگو گمیر.
دئینن:بادام!
- بادام!
- اورگینه قادام.
دئینن:وارساق!
- وارساق!
- چرنله‌مه سارساق.
دئینن:چاریق!
- چاریق!
- چوخ دانیشما آغزی ییرتیق.
دئینن:سارماشیق!
- سارماشیق!
- سیر-صیفتی بولاشیق.
دئینن:یووشان!
- یووشان!
- آغزینا چوللو دووشان..
دئینن:چیرتیق!
- چیرتیق!
- قاپیدان قوولان سیرتیق.
دئینن:سوسن!
- سوسن!
- تئز اؤزوندن کوسن.
دئینن:بلک!
- بلک!
- گلمه منه کلک.
دئینن:قیروو!
- قیروو!
- باشینی قویوم گیروو.
هانسی دسته اؤجشمه تاپیب دئیه بیلمه‌سه همین دسته اویوندا اودوزموش اولور. اویون یئنیدن باشلانیر.
قایناق دَییشدیر
شیفاهی خالق ادبیاتی، اوشاق فولکلورو. "آلتون کیتاب" نشریاتی، باکی-2007. ص. 33.