'''غربی روم ایمپیراتورلوغو''' - [[۲۸۵]] جی ایلده [[دیوکلتیان]]ین رفورماسیندان سونرا روم ایمپراتورلوغونون غرب حیصّه سینینسینین آدی. غربی ایمپراتورلوغونین مؤوجودلوغو ۳-جو - ۵-جی عصرلری احاطه ائدیر.
ایمپراتورلوغو غرب و شرق حیصّه لرهلره بؤلوندوکدن و روم باشکند خۆصوصیتسینی ایتیردیکدن سونرا، اوّلجه مئدیولان (مۆعاصیر [[میلان]]) سونرادان [[۴۰۲]] جی ایلدهن [[راون]]، ۵-جی عصردن اعتباراً تزهدن [[روم]] غربی روم ایمپراتورلوغونون باشکندینا چئوریلیر.
۳-جو عصرده [[دیوکلتیان]] روم ایمپراتورلوغوسینی ایکی حیصّه یهیه (هر بیری اؤزلویؤنده ایکییه پارچالانماقلا) بؤلمکلب نئجه دئیرلر [[تتراارخییا]] سیستمینی یاراتمیش اولور. عؤمرو چوخ چکمهیهن تئتراارخییا [[بؤیوک کونستانتین]]ین حاکمیّتی آلتیندا ایمپراتورلوغو بیرلشدیریلدیکدن سونرا لغو ائدیلیر. اما [[بؤیوک کونستانتین]]ین وفاتیندان سونرا ایمپراتورلوغو اوچ اوغلو آراسیندا تزهدن بؤلونور. [[۳۵۰]] جی ایلده ایکی قارداشین - ۲-جی کونستانتین و کونستانتین اؤلومو ایمپراتورلوغونین تزهدن ۲-جی کونستانچین حاکمیّتی آلتیندا بیرلشمهسینه سبب اولور. ایمپراتورلوغونین یئنیدن پارچالانماسی ایمپراتور [[ایوویان]]ین اؤلوموندن سونرا [[۳۶۴]] جو ایله تصادف ائدیر. سئچیلمیش ایمپئراتور [[بیرینجی والنتینیان]] غربی ایمپراتورلوغونین، قارداشی ۲-جی والئنت ایسه شرقی ایمپراتورلوغونین حاکمینه چئوریلیر. بؤلونموش حاکمیّت اۆصولونا باخمایاراق رسمهن بوتؤو ساییلان ایمپراتورلوغو [[۳۹۴]] جو ایلدک مؤوجودلوغونو قورویوب ساخلایا بیلمیشدیر. [[۳۹۴]] جو ایلده [[بیرینجی فودوسی]] ایمپراتورلوغونین غرب حیصّه سینیسینی غصب ائدرکائدرک قیسا مدته بیرلشمیش ایمپراتورلوغونین سونونجو ایمپراتورونا چئوریلمیش اولور. [[۳۹۵]] جی ایلده [[بیرینجی فودوسی]]نین اؤلوموندن سونرا اوغلانلاری [[هونوری]] غربی، [[آرکادی]] ایسه شرقی ایمپراتورلوغونین ایمپئراتورونا چئوریلیرلر. ۶۰ ایل عرضینده
ایمپراتورلوغونین غربی فئودوسینین ائولادلاری طرفیندن محض راوئننادان ایداره ائدیلمیشدیر. هوننوریدن سونرا حاکمیّته ۳-جو والنتینیان ([[۴۲۳]]—[[۴۵۵]]) گلیر. ۵-جی عصردن باشلایاراق روم تاریخینین قارا گونلرینی یاشامیش اولور. [[هون]]لارین، [[قرمان]] و [[واندال]] طایفه لارینین آرامسیز هوجوملاری آلتیندا اراضیسینین بؤیوک بیر حیصّه سینیسینی ایتیرهن دارماداغین ائدیلمیش روم تنززول ائتمهیه باشلاییر.
غربی روم ایمپیراتورلوغو رسمی اولاراق [[۴ سئنتیابر]] [[۴۷۶]] جی ایلده قرمانلارین باشچیسی [[اودواکر]] طرفیندن [[رومول آوقوستول]]ون دئوریلمهسی ایله سوقوط ائتمیش اولور.