قان دؤورانی: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ک Beautification Vikipediya) (۲.۷)
خط ۱:
 
[[File:Circulatory System en.svg|left]]
[[File:Arteria-lusoria MRA MIP.gif|thumb]]
سطر ۵ ⟵ ۴:
 
قان دؤورانی اوْرقانیزمده قانین حرکتیدیر. اۆرین یغیلماسی ایله قان اۆرکدن دامارلارا قوْوۇلماغا باشلایر. قان اؤز حرکتی ایله توْخۇمالارا اوْکسیژنی و قیدا ماده لرینی، توْخۇمالاردان ایسه کربون قازینی و ماده لر مۆبادیله سینین سوْن محصوللارینی آغجیرلره و بؤیرکلره داشییر. قان دؤورانی بؤیوک قان دؤورانی و کیچیک قان دؤورانی اوْلماقلا ایکی یئره آیریلیر. قان اوْرقانیزمده اؤز حرکتینی بؤیوک و کیچیک قان دؤورانی ایله باشا چاتدیریر. قان دؤورانی باشلانغیجی و سوْنۇ اۆرکده اوْلان قان دامارلارینین یوْلودور. قان دؤورانی سیستئمینه اۆرک، آرتئریالار، وئنالار و کاپیلیار قان دامارلاری داخیلدیر.
 
 
=== بؤیوک قان دؤورانی ===
سطر ۱۳ ⟵ ۱۱:
=== کیچیک قان دؤورانی ===
 
قانین ساغ مدجیندن چیخیب، آغجیر آرتئریالارینی، کاپیلیارلارینی و وئنالارینی دوْلاناراق اۆرین سوْل قۇلاقجیغینا قدر کئچدی یوْلا کیچیک قان دؤورانی دئیلیر.''' '''کیچیک قان دؤورانی اۆرین ساغ مدجیندن آغجیر آرتئریاسی ایله باشلایر و ایکی شاخه ایله آغجیرلره گئدیر. بۇ شاخلر آغجیرلرده داها کیچیک شاخلره – آرتئریوْللارا، بۇنلار دا بۇرادا سایسیز-حئسابسیز آلوئوْللارینی (اغجیر قوْوۇجۇقلارینی) سیخ بۆرۆین کاپیلیارلارا بؤلونور. قان آغجیر کاپیلیارلاری ایله آخدیقجا آلوئوْللاردان قانا کئچن اوْکسیژن ائریتروْسیتلردکی حئموْقلوْبینله بیرلشرک اوْکسیحئموْقلوْبینه چئوریلیر. بئله لیکله آغجیر کاپیلیارلاریندا وئنوْز قان آرتئریال قانا چئوریلیر. قان اوْکسیژنله تامین اوْلوندوغو زامان بۇراداکی کربون قازی آغجیر آلوئوْللارینا کئچیر. سوْنرا قان وئنوْز کاپیلیارلارینی، بۇنلار دا بیر-بیری بیرلشرک ایکی جۆت آغجیر وئنالارینی عمله گتیریر. آغجیر وئنالاری اۆرین سوْل قۇلاقجیغینا آچیلیر. قان سوْل قۇلاقجیقدان سوْل مدجیه کئچیر.
 
== قان تزریقی و نبض ==
[[File:Erytrocyte deoxy to oxy v0.7.gif]]
 
 
بدنین نوْرمال حیات فعالیتی اۆچون قان دامارلاریندا معیین درجده تزریق اوْلمالیدیر. قان-دامار سیستئمینین مۆختلیف ناحیه لرینده قانین تزریقی عئینی دئیلدیر. تزریقی یارادان مدجیکلرین یغیلما قۆووسیدیر. بۇنا گؤره آرتئریا اۆریه یاخین اوْلدوقجا اوْندا قانین تزریقی یۆکسک اوْلور. اوْرتادا قان تزریقی داها یۆکسک اوْلور. دامارلاردا قان حرکت ائتدیکجه تزریق تدریجاً آزالیر، یۇخاری و آشاغی بوْش وئنالاردا تزریق منفی اوْلور. اوْرتا یاشلی ساغلام آداملارین ساکیتلیک دؤورۆنده قانین ماکسیمال تزریقی 110-120 مم، مینیمال تزریقی ایسه 70-80 مم جیوه سۆتونونا برابردیر. قان تزریقینین نوْرمادان چوق کنارا چیخماسی خستلیک علامتیدیر. قانین تزریقی آرتارسا – حیپئرتوْنیا، تزریق آزالارسا – هیپوتونیا آدلانیر.
سطر ۳۵ ⟵ ۳۲:
قانین لاختالانما پروْسئسی اوْرقانیزمین مۆدافیه فۇنکسیالارینا آیددیر و اوْرقانیزمی آرتیق قان ایتیرمکدن قوْرویۇر. اوْرقانیزم اۆچون قانین لاختالانماسینین''' '''مۆهوم [[بیوْلوژی]] اهمیتی واردیر. اگر [[قان]] لاختالانماسی اوْلمازسا، کیچیک بیر زدلنمدن اوْرقانیزمدکی قان آخیب گئدردی. قانین لاختالانماسی مۆرکب بیوْکیمیوی و فیزیولوژی بیر پروْسئس اوْلوب، قانین فوْرمالی ائلئمئنتلریندن - تروْمبوسیتلر، لئیکوْسیتلر، پلاسمادا اوْلان کالسیۇم ایوْنلاری، فیبرینوْگئن زۆلالی و نهایت اوْکسیژنین ایشتیراکی ایله گئدیر. لاختالانمیش قان زدلنمیش و یاخۇد کسیلمیش قان دامارینین آغزینی تۇتور و قانین آخماسینین قارشیسینی آلیر.
 
قانین لاختالانماسی اوْلدوقجا مۆرکب فئرمئنتاتیو پروْسئسدیر. [[پلاسما]]دا اوْلان فیبرینوْگئن زۆلالی قانین لاختالانماسی اۆچون سۇدا حل اوْلمایان فیبرین لیفلرینه چئوریلیر. فیبرین لیفلری اۇزۇن ساپلار شکلینده قان دامارلارینین زدلنمیش هیسینه چؤکۆر و توْر عمله گتیریر. فیبرین توْرو قان حۆجئیرلرینی اؤزۆنده تۇتۇب ساخلایر و تروْمبۇن (قان لاختاسینین) عمله گلمسینه سبب اوْلور. قانین لاختالانماسی 3-8 دقیقه ارزینده باشا چاتیر. قانین لاختالانما سۆرتینه خاریجی مۆحیط عامیل لریندن تئمپئراتۇرون یۆکسلمسی، حیجانلانما، قوْرخۇ هیسلری و س. اؤز تاثیرینی گؤستریر. قان پلاسماسیندا اوْلدوغو کیمی لیمفا مایئسینده ده فیبرینوْگئن زۆلالی واردیر. بۇنا گؤره ده قاندا اوْلدوغو کیمی، لیمفادا دا لاختالانما پروْسئسی گئدیر. لاکین قانین لاختالانماسینا نیسبتن لیمفا مایئسی داها یاواش لاختالانیر. آنادانگلمه [[هئموفیلیا]] خستلی اوْلان آداملاردا قان لاختالانمیر و یا چتین لاختالانیر. بئله اینسانلارین قان دامارلارینین زدلنمسی اوْنلار اۆچون چوْخ تهلوکه لیدیر.
 
== همچینین باخ ==
سطر ۴۱ ⟵ ۳۸:
* [[اۆرک (اینسان)]]
 
== قایناقلار ==
{{قایناق}}
[https://en.wikipedia.org انگلیسیجا ویکی پدیا]
 
[[بؤلمه:هماتولوژی]]
[[بؤلمه:علم]]
[[بؤلمه:بیوکیمیا]]
[[بؤلمه:علم]]
[[بؤلمه:قان]]
[[بؤلمه:هماتولوژی]]