خاکاس تورکجه‌سی: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
صفحه‌‌نی ' '''خاکاس تورکجه‌سی'''، '''''' (اؤزلری آدلاندیردیغی کیمی: ) ==ساییلار== ==ایشلنمه‌سی== ==ا...' ایله ياراتدی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
'''خاکاس تورکجه‌سی''' و یا '''خاکاسجا''' (Хакас тілі “Hakas tili”, тадар тілі / Tadar tili) خاکاس تورکلرینین دیلیدیر. چاغداش [[تورک یازی دیللری]]ندن [[سیبیر]] بؤلومونده دانیشیلیب یازیلان قوللاریندان بیری‌دیر. خاکاس اسکی [[قیرقیز]] دؤولتینین آدی‌دیر. ایندیکی [[قیرقیز دیلی]]نین تام عئینی‌سیدیر. [[خاکاسلار]] اؤزلرینی قیرقیز اولاراق دا گؤرمکده‌دیرلر. خاکاس تورکلری طرفیندن دانیشیلماقدادیر. خاکاسلار [[خاکاسیا]] آدی وئریلن اؤلکه‌ده یاشاییرلار کی گونئی سیبیر بؤلگه‌سینده‌دیر. [[خاکاسیا|خاکاس جومهوریتی]] و یا خاکاسیا، [[روسیه]] ده یئرلشمیشدیر. خاکاسلارین نوفوسو 78500 دور کی بونون 60168 قدری خاکاسجا دانیشماغی بیلیر.
خاکاسلارین ایلک و میللی الیفبالاری تورک ([[گؤی تورک]]، توران) الیفباسی‌دیر. 1924 ایلینده [[کیریل الیفباسی]]نا، 1929 ایلینده [[لاتین الیفباسی]]نا، سونرا 1939 ایلینده تکرار کیریل الیفباسینا کئچیلمیشدیر.
خاکاس دیلی یاخین بؤلگه‌ده‌کی تورک دیللرینه ده یاخیندیر. بونلار [[شور تورکجه‌سی|شور]]، [[چولیم تورکجه‌سی|چولیم]]، [[تووا تورکجه‌سی|تووا]]، [[توفا تورکجه‌سی|توفا]]، ساخا ([[یاکوت تورکجه‌سی|یاکوت]])، و [[دولقان تورکجه‌سی|دولقان]] دیللری‌دیر.
==دانیشیلان یئرلر==
خاکاسجا روسیه فدراسیونو ایچینده، خاکاسیا، [[کراسنویارسک]]ین بیر شهریستانی اولان [[شاریپوفسکی]]ده و چوخ آز اولاراق [[تووا|تووا جومهوریتی]]نده خاکاسلار طرفیندن دانیشیلماقدادیر.
==دانیشان نوفوسون سایی==
خاکاس نوفوسو 1939 نوفوس ساییمینا گؤره 52000 دیر. 1959 دا ایسه 56600 اولان نوفوسون 40000 ینین خاکاسلار تشکیل ائتمکده‌دیر. اؤلکه‌ده خاکاسلاردان باشقا [[روسلار]]، اوکراینلیلار و [[تاتارلار]] یاشاییر.طبیعی اولاراق خاکاس موختار بؤلگه‌سیندن باشقا، کراسنویارسک و [[تووا]]دا دا خاکاسلارین یاشادیغینی بیلدیرمک گرکیر. 1989 دا ایسه خاکاسجا دانیشانلارین توپلام نوفوسو 81428 دیر.
روسیه فدراسیونوندا خاکاسجانی دانیشانلارین سایی 2010-نجی ایلده روسیه معلوماتینا گؤره 42604 نفردیر.
==خاکاسجانین دیالئکتلری==
* ساقایسکسی دیالئکت
* کاچینسکی دیالئکت
* کیزیلسکی دیالئکت
* شورسکی دیالئکت
==الیفبا و یازی سیستئمی==
لاتین الیفباسی:<br />
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
{| class="wikitable sortable"
|-
| A a|| B b|| C c|| Ç ç|| D d|| Ә ә|| F f|| G g
|-
| Ƣ ƣ|| I i|| Į į|| J j|| K k|| L l|| M m|| N n
|-
| N̡ n̡|| O o|| Ө ө|| P p|| R r|| S s|| Ş ş|| T t
|-
| U u|| V v|| X x|| Y y|| Z z|| Ƶ ƶ|| Ь ь||
|}
کیریل الیفباسی:
{| class="wikitable sortable"
|-
| А а|| Б б|| В в|| Г г|| Ғ ғ|| Д д|| Е е|| Ё ё
|-
| Ж ж|| З з|| И и|| Й й|| I i|| К к|| Л л|| М м
|-
| Н н|| Ң ң|| О о|| Ö ö|| П п|| Р р|| С с|| Т т
|-
|У у|| Ӱ ӱ|| Ф ф|| Х х|| Ц ц || Ч ч|| Ӌ ӌ|| Ш ш
|-
| Щ щ|| Ъ ъ|| Ы ы|| Ь ь|| Ә ә|| Ю ю|| Я я||
|}
==آذربایجان تورکجه‌سی، تووا تورکجه‌سی و خاکاس تورکجه‌سی قارشیلاشدیرماسی==
{| class="wikitable"
|-
! آذربایجان تورکجه‌سی!! تووا تورکجه‌سی!! خاکاس تورکجه‌سی
|-
| تانری|| tengri|| Skim Oç Tigir
|-
| ایل|| çıl|| çıl
|-
| قاچماق|| çügür|| çügür
|}
==ائتنولوگدا خاکاس تورکجه‌سی==
{| class="wikitable"
|-
| باشقا آدلار||
|-
| نوفوس||
|-
| یئر||
|-
| دیل ایستاتوسو||
|-
| صینیفلاندیرما||
|-
| دیالئکتلر||
|-
| ایشلنمه‌سی||
|-
| باشقا مؤوضوعلار||
|}
==باغلانتیلار==
*[
==قایناق==
* [https://tr.wikipedia.org/wiki/
*{{تورک دیللری}}
| |||