ساسانیلر: نوسخهلر آراسینداکی فرق
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
'''ساسانیلر''' یوخسا '''سوسان''' حؤکومتی [[ایران]]دا ۴۲۷ حۇکومت سورن سلطنت سیلسیلهدیر. بو سیلسیلهنین حۇکومتی ۲۲۴ میلادی دن ۶۵۱-نجی ایلهجن اوْلوبدور.
'''ساسانیلر ایمپیراتورلوغو''' – [[۲۲۶]]-جی ایلدن [[۶۵۱]]-نجی ایله قدر مۆعاصیر [[ایران]]، [[عیراق]]، [[افقانیستان]]، [[پاکیستان]]، [[تورکمنیستان]] و [[آذربایجان]] اراضیلرینی احاطه ائتمیش تاریخی دؤولت.سوسان و شوش شهرینده منشألی ساسانیلر سولالهسینین اساسینی [[۲۲۶]]-نجی ایلده [[1 اردشیر]] (آردا آشیر بای بیگ) [[اشکانیلر]]ین سونونجو شاهی اولان [[V اردوان]]ی مغلوب ائتدیکدن سونرا قویموشدور. بونونلا دا [[اشکانیلر]] یا [[آرشاکیلر]] سولالهسینین حاکمیّتینه سون قویولموش ساسانیلر دؤولتی یارانمیشدیر.
== تاریخی ==
۲۲۴-نجو ایلده ایرانین جنوبوندا یئرلشن سوس شهرینین و سوسان ائلین (انزان سوسینکا)<ref>http://jewishencyclopedia.com/articles/13621-shushan</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Susa</ref> [[1 اردشیر]] بای بیگ [[اشکانیلر]] حؤکمداری و بای بیگی سوس شهرینده [[V آرتابان]]ی مغلوبیته اوغراتدی. بونونلا دا [[آرشاکیلر سولالهسی]]نین حاکمیّتینه سون قویولدو. ۲۲۶-نجی ایلده ۱-نجی اردشیر (۲۲۶-۲۴۱) اؤزونو سوس یوخسا سوسان شهرینده ایران شاهنشاهی اعلان ائتدی. حاکمیّت [[ساسانیلر سولالهسی]]نین الینه کئچدییندن بو دؤولت ده ساسانیلر دؤولتی آدلاندیریلماغا باشلاندی. کتئسیفون شهری مداین آدلاندیریلدی و یئنه ده باشکند شهر اولدو. ساسانیلر [[روما ایمپیراتورلوغو]]نا قارشی موناسیبتلرده کئچمیش اشکانیلر دؤولتینین سیاستینی داوام ائتدیریردیلر. ۱-نجی اردشیر [[ائرمنیستان]] و آذربایجان تورپاقلاریندان باشقا کئچمیش اهمهنی تورپاقلارینی دا بیرلشدیرمیشدی. ضعیفلهمیش [[کوشان]] دؤولتینین تورپاقلاری حسابینا اؤز اراضیسینی شرقه طرف داها دا گئنیشلندیرمیشدی. روما ایله شاهنشاه [[1 چاپور]] (۲۴۲-۲۷۲) آراسیندا [[مسوپوتامییا]] و [[ائرمنیستان]] اوغروندا شدتلی موباریزه رومانین مغلوبیتی ائیله بیتمیشدی. ۱-نجی چاپور قافقازدا، شرقده، اورتا آسیادا اؤز مؤقعلرینی اهمیتلی درجهده مؤحکملندیره بیلمیشدی. لاکین شاپوردان سونرا آرتان داخیلی موباریزهلر ساسانیلر دؤولتینی چوخ ضعیفلهتدی. بونون نتیجهسینده روما ایمپئراتورو کار ایله موباریزهده مغلوب اولاراق ۲۸۳-نجو ایلده موقاویله باغلاندی. ائرمنی چارلیغی ساسانیلرین تأثیریندن چیخدی. [[4 عصر]]ده [[قافقاز آلبانیاسی]]، مئسوپوتامییا، ائرمنیستانین یاریسی ساسانی ایمپراتورلوغونون ترکیبینه داخیل ائدیلدی.
[[قافقاز آلبانیاسی|آلبانیا]] [[۲۶۲]]-نجی ایلده ساسانیلردن وابسته وضعیته دوشدو. [[آتروپاتئنا]] ایسه ۲۲۷-نجی ایلده اونون ویلایتی اولدو. ۵۱۰-نجو ایلده ساسانیلر دؤولتینده ارشکیلر سولالهسینین حاکمیّتینه سون قویولدو. ۱-نجی خوسروو انوشیروانین دؤورونده آلبانیا، آتروپاتئنا و ایبئرییا ساسانی دؤولتینین شیمال مرزبانلیغینا داخیل ائدیلدی. ائرکن اورتا عصرلرده آلبانیادا، [[چولا]]، [[شکی]]، [[اوتی]]، [[آرساخ]]، [[پایتاکاران]] و س. ویلایتلر وار ایدی. اوتی ویلایتینده [[برده]] شهری، [[شکی]] و [[چولا]] آراسیندا [[قبهله]] شهری یئرلشیردی. همین دؤورده [[دربند]] هون قاپیلاری و یا دمیر قاپی آدلانیردی. پایتاکاران میل-موغانی، آرساخ ایسه [[قاراباغ]]ین داغلیق حیصّهسینی احاطه ائدیردی.
|