حکیم هیدجی: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Vikibot (دانیشیق | چالیشمالار) ک Beautification Vikipediya) (۲.۷) |
|||
خط ۳:
== یاشاییش ==
حکیم محمدعلی هیدجی۱۲۷۰قمری ایلینده [[هیدج]] شهرینده (زنگانین ۷۰ آغاجلیقیندا) آنادان اولور. همن یئرده تحصیله باشلایئر و اونون داوامی ایچین ۱۲۹۷ ده [[قزوین]]ه کؤچور. سونرا [[نجف]] شهرینده فقه ایله اصول درسلرینی آلیر و و یوخاری معلومات ایله طلبه پالتاریندا وطنه قاییدیر و تهراندا ساکن اولور . اوردا چوخ طلبه‌لره تدریس ائیله‌ییر . و ۷۶ ایل عزتلی یاشاییشدان سونرا ۱۳۶۴ قمری ایلینده دونیاسینی دئییشیر و تانریسینا قارشی قانادلانیر . حکیم عؤمرونون سونونا قدر سوبای قالیر.
==آتاسی==
هیده‌جی یازدیغی اؤز کئچمیشینده اؤز آدینی محمد، لقبینی ملاّ، آتاسینی ایسه ملامعصومعلی معرفی ائدیر. گؤرونور کی اونون آتاسی روحانی و دین عالیمی اولموشدور. بیر چوخ قایناقلاردا اونو حاج ملا معصومعلی آدلاندیریرلار. بورادان اونون مکّه‌یه مشرف اولماسی دا آیدینلاشیر.<ref>هیدجی، محمدعلی. دیوان اشعار ترکی، مقدمه، تصحیح و تحشیه: دکتر حسین محمدزاده صدیق، زنجان، نشر پینار، 1388، ص 45.</ref>
==آدی، لقبی و تخلّصو==
حکیم هیده‌جی اؤزونو محمد آدلاندیریر. یازیلی قایناقلاردا، محمدعلی ده یازیلیر و حاجی آخوند هیده‌جی، ملامحمد هیده‌جی، حکیم هیده‌جی لقبلری ایله تانینیر. حاجی لقبی، اونون مکه‌یه مشرف اولماسی و «حکیم» لقبی فلسفه و حکمت ایله اوغراشدیغینا اشاره‌دیر.
== تحصیلاتی==
حکیم هیده‌جی ایلک تحصیلینی هیده‌ج قریه‌سینده و چوخ گومان کی آتاسی یانیندا آلمیشدیر. اؤزونون دئدیگی کیمی، بو قریه‌ده واقع اولان مدرسه‌ده درس اوخوموشدور. سونرا قزوین شهرینه گئتمیش اورادا صرف، نحو، منطق، معانی و بیان اوخوموشدور.
قزوین شهرینه کؤچدوگو زامان 25 یاشیندا ایمیش. اورادا 4 ـ 5 ایل حسن‌خان ـ حسین‌خان مدرسه‌سینده اقامت و تحصیل ائتمیشدیر. بعضی قئیدلره گؤره قزوین علمیه حوزه‌سینده سیدعلی خوئینی‌نین شاگیردی اولموشدور و عقلی علملر و فلسفه‌یه ماراغی ایسه اونون تأثیری آلتیندا الده ائتمیشدیر.
سونرا تهرانا کؤچموش، حسین سبزواری و ابوالحسن جیلوه یانیندا تحصیلینه دوام ائتمیشدیر.
میرزا حسین سبزواری تهراندا «عبدالله‌خان» مدرسه‌سینده ساکن ایدی. او، کلام و حکمت ایله بیرلیکده ریاضیات علملرینی ده همین مدرسه‌ده تدریس ائدیرمیش. حکیم هیده‌جی، اونو حاجی ملاهادی سبزواری‌نین ان یئتگین و بیلگین شاگیردی آدلاندیریر، کلام و ریاضیات علملرینه اونون یانیندا یئیه‌لنمه‌سینه فخر ائدیر.
تهراندا، اونون ایکینجی اوستادی سیدابوالحسن جیلوه، دارالشفا مدرسه‌سینده ادبی علملر و حکمت تدریس ائدیرمیش. <ref>هیدجی، محمدعلی. دیوان اشعار ترکی، مقدمه، تصحیح و تحشیه: دکتر حسین محمدزاده صدیق، زنجان، نشر پینار، 1388، ص 49.</ref>
==تدریسی==
حکیم هیده‌جی یازدیغی اؤز کئچمیشینده دئییر:
«... مدت بیست و پنج سال است در مدرسه‌ی منیریه واقعه در جنب معصوم‌زاده سید نصرالدین به عنوان تدریس معقول به درس و بحث با طلاب مشغولم...»
عؤمرونون سون ایللرینی همین مدرسه‌ده «منظومه» و « اسفار» تدریسی و شرحی ایله مشغول ایدی. همده قدیم ریاضیات، هیأت و نجوم تدریس ائده‌ردی.
==اؤلومو==
حکیم هیده‌جی عؤمرونون سون ایللرینده خسته‌لنمیش و آریقلامیشدیر. او، هیجری 1346ـ نجی ایلده مریض و خسته بیر حالدا تهراندا امام‌زاده سیدنصرالدین مدرسه‌سینده وفات ائتمیشدیر. جنازه‌سینی قم شهرینه آپارمیشلار و جنازه نامازینی «قم علمیه حوزه»سی‌نی بانیسی آیت الله حائری ـ رحمت الله ـ قیلمیشدیر. ناماز قیلیندیقدان سونرا، جنازه‌نی ایندی «تکیه تولیت» دئییلن یئرده دفن ائتمیشلر.
==شاگیردلری==
حکیم هیده‌جی اوتوز ایله یاخین تدریس زامانیندا، چوخلو عالیم، ادیب و حکیم تربیت ائتمیشدیر. اونلارین آراسیندان بیر نئچه نفردن آد آپاریریق:
1. میرزا مهدی سنگلجی‌دن.
2. میرزا رضاقلی سنگلجی شریعتمدار.
3. هر ایکی نفرین قارداشی آیت الله محمد سنگلجی، تهران دانشگاهی‌نین، قاباقکی منطق و فلسفه اوستادی.
4. « شرح منظومه» کیتابینا تعلیقات یازان شیخ محمدتقی آملی.
5. آیت الله میرزا احمد آشتیانی.
6. میرزا مهدی آشتیانی.
7. سید جلال الدین تهرانی.
8. آیت الله سید ابوالحسن رفیعی قزوینی.
9. آیت الله میرزا ابوالحسن شعرانی.
10. آیت الله ملاعلی معصومی همدانی.
11. شیخ محمد جعفربن حاج ملا لنکرانی.
12. میرزا محمد ثابتی همدانی.<ref>هیدجی، محمدعلی. دیوان اشعار ترکی، مقدمه، تصحیح و تحشیه: دکتر حسین محمدزاده صدیق، زنجان، نشر پینار، 1388، ص 54.</ref>
== اثرلری ==
| |||