اورخون داش‌یازمالاری: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
Qilavuz (دانیشیق | چالیشمالار) اورخون کتیبه لری یارادیلدی |
فرقیسیز
|
۳۰ نوْوامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۵۰ نوسخه‌سی
اورخون کتیبه لری (يازیتلاری) ، گؤکتورک يازیتلاری يا دا کؤکتورک يازیتلاری، تورکلرین بیلینن ایلک الیفباسی اولان اورخون الیفباسی ایله گؤي تورکلر طرفیندن يازیلمیش اثرلردیر. بو کتیبه‌لر تورکجه‌نین تاریخی مدتده‌کی گرامر قورولوشو و بو قورولوشون ديَیشمه‌سیيله علاقه دار معلوماتلار وئردیگی کیمی تورکلرین دؤولت آنلايیشی ایله ایداره اولونماسی، مدنی ائلئمنتلری، قونشولاری ایله سويداشلاریيلا اولان علاقه‌‌لری و اجتماعی حیاتیيلا علاقه دار اؤنملی معلوماتلارا عیبارتدیر. [۱]
بیلگه خاقان و کول تیگین يازیتلارینی يوللیگ تیگین يازمیشدیر. يوللیگ تیگین عینی زاماندا مودریک خاقانین قارداشی اوغلودور. يازیلاردا بو یازیتلارین سونسوزلوغا قدر قالماسی خاهیشی ایله "بنگو داشلار (ابدی داشلار)" دئيیلمیشدیر.
کتیبه‌لر، 1889-جی ایلده مغولوستاندا اورخون وادیسینده تاپیلمیشدیلار. [۲] بو کتیبه‌لر ایکی گؤکتورک خاقانلیغینا عایددیر. يازیلیش تاریخلری م.س. 8. عصرین باشلارینا دایانماقدادیر. يازیلاردا کول تیگین یازیتی 732-جی ایلده، بیلگه خاقان یازیتی 735-جی ایلده يازیلمیشلار.[۲]
1893-جی ایلده دانمارکالی دیلچی ویلهلم تامسون طرفیندن، روس تورکولوق واسیلی رادلوفون دا کؤمه يیله حل و عینی ایلین 15 دئکابر گونو دانمارکا کرال علملر آکادئمیياسیندا علم دونياسینا آچیقلانمیشدیر.
اولماسی و اوزرینده ائدیلن آراشدیرمالار
اورخون حرفلریيله يازیلان يازیلاردا 13. عصر مغول تاریخچیسی علا الدین عطا ملیک جووئينی، تاریخ جهانگشا آدلی اثرینده سؤز ائتمیشدیر. چین قايناقلاری دا کتیبه‌لر دیکیلیشینی بیلدیریبلر. يئنه ده بو وضعیت 18. و 19. عصرلره قدر علم دونياسی بو یازیتلاردان خبرسیز قالمیشدیلار. ایلک اولاراق روس بیرینجی تئزاری ای. پئترونون امری ایله سیبیرین بیتگی اؤرتوسونو آراشدیرماق اوچون وظیفه‌‌لندیریلن بیتکی عالیم Daniel Gottlieb Messerschmidt و اؤزونه رهبر اولاراق وئریلن ایسوئچلی محبوس ضابطJohan von Strahlenberg ایل 1721جی ایلده جنوبی سیبیرده، يئنی سئي چايی‌نین يوخاری مجراسیندان بو يازی ایله يازیلمیش و قیرقیزلارا عاید اولدوقلاری دوشونولن مزار داشلارینی يئنی سئي يازیتلاریندان بیر دنه‌سینی کشف ائتدی. بیر ایل سونرا محبوسلوغو سون تاپان استراهلئنبئرگ، ایسوئچه دؤنوشونده بو آراشدیرما ایله باغلی ایزله نیملرینی کیتاب حالینا گتیریب 1730-جی ایلده استکهلم دا نشر ائتدی. بئله‌جه اورخون عابده‌لری علم دونياسی‌نین دقتینی چکمیش اولدو.
- ^ ^ a b c اردم کونور,"ORHUN YAZITLARINDA SOSYAL VE SİYASİ MESAJLAR",ادبیات و صنعت آکادمیاسی
- ^ ۲٫۰ ۲٫۱ ^ a b c d e Prof. Dr. Muharrem Ergin, Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 2002, s. XVI-XXII ISBN 975-451-017-4