ماجاریستان: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
CommonsDelinker (دانیشیق | چالیشمالار)
Replacing SZENTK~1b.jpg with File:A_Szent_Korona_elölről_2.jpg (by CommonsDelinker because: File renamed: identifyable name).
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷:
ماجاریستان ۱۹۱۸-جی ایله قدر [[اوتریش-ماجاریستان ایمپارییاسی]]نین ترکیبین‌ده ایدی. او، اساساً آقرار اؤلکه ایدی. ۱۹۱۸-جی ایل نوامبرین ۱۶-دا ماجاریستان جومهوریتی اعلان اولون‌دو. [[هابسبورقلار]]ین ۴۰۰ ایللیک حاکمیّتینه سون قویول‌دو. [[کومونیست]]لرله سوسیال-دموکراتلارین بیرلشمیش قوه‌لری ۱۹۱۹-جو ایل مارتین ۲۱-ده اینقیلاب ائدرک [[ماجاریستان سووت جومهوریتی]]نین ('''MSR''') یاراندیغینی اعلان ائتدیلر. لاکین همین ایلین آوقوستون ۱-ده MSR سوقوط ائتدی. سووت حکومتی دئوریلدیک‌دن سونرا اؤلکه‌ده نایب‌لیک (ریجنت) سیستمی یارادیل‌دی. نایب وظیفه‌سینی کونتر-آدمیرال [[میکلوش خورتی]] توت‌دو. او، [[تریانون صۆلح موقاویله‌سی]]نی تانیدیغینی بیلدیردی. بو صۆلحه اساساً ماجاریستان اؤز اراضی‌سینین ۲/۳-نی، اهالی‌سینین ایسه ۱/۳-نی و دنیزه چیخیش یولونو ایتیردی. لاکین سونرالار ماجاریستان‌دا قراف بتلنین حکومتی دؤورون‌ده [[ایسلوواکی]]، [[گونئی کارپات اوکراینسی]] و [[ترانسیلوانیا]] تورپاقلارین‌دا ماجار حؤکمران‌لیغی یئنی‌دن برپا اولون‌دو. ۱۹۲۹-۱۹۳۳ ایللر دونیا ایقتیصادی بحرانی ماجاریستان اقتصادیاتینا آغیر تأثیر گؤستردی. ۱۹۳۰-۱۹۳۲-جی ایللرده تاخیل ییغی‌می ۵،۵ میلیون سنتر آزالدی. صنایع اۆرتیم (تولید)ی ۱۹۲۹-جو ایله نیسبتاً ۲۳،۱% آشاغی دوش‌دو. ایقتیصادی بحران داخیلی وضعیتی ده گرگینلشدیردی. ۱۹۳۲-جی ایلین پاییزین‌دان اعتباراً ماجاریستانین [[آلمان]]یا گرایشی گۆجلندی. ماجاریستان‌دا حاکمیّت‌ده اولان خورتی حکومتی آلمان و ایتالیا ایله سیخ ایشداش‌لیق ائتمه‌یه باشلادی. ماجاریستان ۱۹۳۹-جو ایلده [[آنتی‌کومینترن]] و ۱۹۴۰-جی ایلده [[برلین پاکتی]]نا قوشولدو.
 
[[ایکینجی دونیا ساواشی]]نده‌کی مغلوبیت نتیجه‌سین‌ده ۱۹۴۴-جو ایلده ماجاریستان [[سووت اوْردوسو]]نون ایشغالینا معروض قالدی. نتیجه‌ده ماجاریستان کومونیست حاکمیّتی قۇرولدو. سووت موْدلی رژیمه قارشی ۱۹۵۶-جی ایل اوکتیابرین ۲۳-ده ماجاریستان‌دا کۆتلوی(توده) نوماییشلر باشلادی. اونلار پارتییانین سیاسی خطینین دییشدیریلمه‌سی، [[امره ناد]] باشدا اولماقلا یئنی حکومت یارادیلماسی، ماجاریستانلا شوروی آراسیندا برابرحوقوق‌لو موناسیبتلرین برقرار اولماسی طلبلرینی ایرلی سوروردولر. حادثه‌لر سرعتله اینکیشاف ائدیر. اوکتیابرین ۲۹-دا امره ناد حکومت باش‌چی‌سی سئچیل‌دی. [[ماجاریستان زحمتکشلر پارتییاسی]]نین (مزپ) بوراخیلماسی، بیرپارتییالی سیستمین لغو ائدیلمه‌سی، اوّللر مؤوجود اولان سیاسی پارتییالارین فعالیّتینین برپا اولونماسی باره‌ده قرار قبول ائدیل‌دی. اوکتیابرین ۳۰-دا شوروی حکومتی حرکاتا قارشی بیانات یای‌دی. ماجاریستان‌دا باشلانمیش اعتراض حرکاتی "اکسینقیلابی قیام" کیمی دیرلندیریل‌دی. بونا جواب اولاراق امره ناد نوامبرین ۱-ده ماجاریستانین [[ورشو موقاویله‌سی تشکیلاتی]]ندان چیخدیغینی اعلان ائتدی. نوامبرین ۴-ده سووت اوْردوسو بوداپئشت شهرینه داخیل اولدو. دؤرد گون داوام ائدن دؤیوشلردن سونرا امره ناد حکومتی دئوریل‌دی. [[یانوش کادار]]ین باش‌چی‌لیق ائتدیی مزپ [[ماجاریستان سوسیالیست فهله پارتییاسی]] آدی آلتین‌دا یئنی‌دن تشکیل اولون‌دو. امره ناد دؤولته خیانت‌ده اتهام اولوناراق اعدام ائدیل‌دی. ۱۹۸۹-جو ایلده [[ماجاریستان عالی محکمه‌سی]] امره نادا و اونونلا بیرلیک‌ده موهاکیمه ائدیلمیش شخصلره برات وئردی. ۲۳ اوکتیابر ماجاریستان‌دا میلّی بایرام، سووت ایشغال رژیمینه قارشی میلّی عصیان گونو کیمی قیمتلندیریل‌دی. ۸۰-جی ایللرین اورتالارین‌دا [[ماجاریستان اقتصادیاتی]] آغیر وضعیته دوش‌دو. خاریجی بورجلارین آرتماسی وضعیتی داها دا گرگینلشدیردی. ۱۹۸۸-جی ایلین مایین‌دا ماجاریستان سوسیالیست فهله پارتییاسی کونفران‌سین‌دا Y.Kadar [[کارویو قروس]]لا عوض ائدیل‌دی. لاکین ماجاریستان‌دا وضعیت سابیتلشمه‌دی. ۱۹۸۹-جو ایلده چوخپارتییالی مجلیس سیستمینه اساس‌لانان قورولوشا کئچمک قرارا آلین‌دی. ۱۹۹۰-جی ایل مجلیس سئچکیلرین‌ده [[ماجاریستان دموکراتیک فورومو]] غلبه چال‌دی. اونون رهبری [[یوژئف آنتالل]] [[خیردا کند ساهیبکارلارصاحیبکارلار پارتییاسی]] ایله بیرلیک‌ده کوالی‌سییا حکومتی تشکیل ائتدی. ۱۹۹۰-جی ایلین آوقوستون‌دا کئچیریلمیش مجلیس سئچکیلرین‌ده آزاد دموکراتلار اتفاقینین رهبری [[آرپاد گئنتس]] باشکان سئچیل‌دی. ماجار حکومتینین سرعتله اؤزللش‌دیرمه سیاستی یئریتمه‌سی نتیجه‌سین‌ده اؤلکه‌ده آزاد رقابته اساس‌لانان تیجارت سیستمی فوْرمالاشدی. اؤلکه‌ده صنایع و ارزاق ماللاری قیتلیغی(کمبود) آرادان قالخدی. لاکین اهالینین یوخسول‌لوغو ۱۹۹۰-جی ایللرده هله ده یوکسک اولاراق قالماغا داوام ائتدی.
 
== اینضیباطی قورولوشو ==
 
== جوغرافییاسی ==
<gallery mode=packed>
ماجاریستانین رئلیئفی داها چوخ دوزه‌ن‌لیک خصوصیّته مالیک‌دیر. اورتا دونای اووالیغی گئنیش بیر ساحه‌نی احاطه ائدیر. شیمال‌دا داغلار آز بیر ساحه‌نی توتور. فایدالی قازینتی احتیاطلاری آزدیر. اساس طبیعی سروتی [[بوکسیت]] یاتاقلاری‌دیر. آز میقداردا [[داش کؤمور]]، [[نفت]]، [[طبیعی قاز]]، [[میس]] و [[اوران]] احتیاطلارینا مالیک‌دیر.
File:Lake Balaton at Tihany, Hungary.jpg
File:Boldogkő Castle - view from the castle - Hungary.jpg
File:Hortobágy River, Hungary 01.JPG
File:Hungarian_Grey_Cattle.jpg
File:Okt 14.jpg
File:Tisza-tó1.JPG
File:Somló-hegy szőlőültetvény.JPG
File:RedBio Treffen Ungarn Visegrad 01.JPG
File:Balaton Hungary Landscape.jpg
File:BükkiŐsz.jpg
 
</gallery>
ایقلی‌می مولاییم کونتینئنتال‌دیر. بئله الوئریش‌لی ایقلیمین اولماسی و همچینین گئنیش دوزه‌ن‌لیک ساحه‌لر و محصولدار تورپاقلار بورادا [[کند چیفتلیک (مزرعه)]]نین اینکیشافی اۆچون الوئریش‌لی ایمکان یارادیر. طبیعی بیتکی اؤرتویو اینسانلار طرفین‌دن چوخ دییشدیریلمیش‌دیر. ارازینین ۱۶%-نی مئشه‌لر تشکیل ائدیر. [[دونای]]، اونون قولو اولان [[تیسا]] و باشقا چایلاردان سووارما و نقلیات آماچله گئنیش ایستیفاده ائدیلیر. منظره‌لی [[بالاتون گؤلو]] و باشقا طبیعی ایمکانلار حسابینا [[توریزم]]ین اینکیشافینا نایل اولونموش‌دور.
ماجاریستانین رئلیئفیچؤللری داها چوخ دوزه‌ن‌لیک خصوصیّته مالیک‌دیر. اورتا دونای اووالیغی گئنیش بیر ساحه‌نی احاطه ائدیر. شیمال‌دا داغلار آز بیر ساحه‌نی توتور. فایدالی قازینتی احتیاطلاری آزدیر. اساس طبیعی سروتی [[بوکسیت]] یاتاقلاری‌دیر. آز میقداردا [[داش کؤمور]]، [[نفت]]، [[طبیعی قاز]]، [[میس]] و [[اوران]] احتیاطلارینا مالیک‌دیر.
 
ایقلی‌میایقلیمی مولاییممۆلاییم کونتینئنتال‌دیرکونتیننتال‌دیر. بئله الوئریش‌لیالوریش‌لی ایقلیمین اولماسیاوْلما‌سی و همچینینبیرده گئنیش دوزه‌ن‌لیکدوزن‌لیک ساحه‌لر و محصولدار تورپاقلارتوْرپاقلار بورادا بۇرادا [[کند چیفتلیک (مزرعه)]]نین اینکیشافی اۆچون الوئریش‌لیالوریش‌لی ایمکان یارادیریارا‌دیر. طبیعی بیتکی اؤرتویو اینسانلار طرفین‌دنطرفیندن چوخچوْخ دییشدیریلمیش‌دیر. ارازینیناراضی‌نین ۱۶%-نی مئشه‌لرمشه‌لر تشکیل ائدیر. [[دونای]]، اونوناوْنون قولوقوْلو اولاناوْلان [[تیسا]] و باشقا چایلاردان سووارماسۇوارما و نقلیات آماچله آماچ‌له گئنیش ایستیفادهایستیفا‌ده ائدیلیر. منظره‌لی [[بالاتون گؤلو]] و باشقا طبیعی ایمکانلار حسابینا [[توریزم]]ین اینکیشافینا نایل اولونموش‌دوراوْلونموش‌دور.
 
== اقتصادیاتی==
سطر ۲۸ ⟵ ۴۱:
ماجاریستان‌دا تحصیل — کئچمیش شرق بلوکون‌داکی تحصیل سیستمینین گئتدیکجه آوروپا بیرلیینه اینتئقراسییاسی شکلین‌ده فورمالاشیب و حاضیردا آوروپا بیرلیگی ایستاندارلارینا اساساً فعالیّت گؤستریر.
 
>
=== آذربایجان‌لیلارین ماجاریستان‌دا تحصیلی ===
آذربایجان‌لیلار ماجاریستان‌دا تحصیل اۆچون داها چوخ ۱۹۹۰-جی ایللرده ماراقلانماغا باشلاییبلار و آرتیق ۹۰-جی ایللرین اورتالارین‌دان هر ایل بیر نئچه طلبه [[مرکزی آوروپا بیلیم یوردو]]نده تحصیل آلیب. داها سونرالار آذربایجان‌لیلار دیگر عالی مکتبلرده ده تحصیل آلماغا باشلاییبلار و حاضیردا ماجاریستان‌دا ۱۰-دان چوخ عالی مکتب‌ده آذربایجان‌لی طلبه‌لر تحصیل آلماقدادیرلار. [[ماجاریستان-آذربایجان گنجلر بیرلیگی]] ماجاریستان‌دا تحصیلی آذربایجان‌دا تبلیغ ائتمک‌ده‌دیر و بو لاییحه "[[ایستودی ین هونگاری]]" آدلانیر.<ref>[http://news.day.az/politics/488935.html آذربایجان-ماجاریستان گنجلر بیرلیگی یئنی لاییحه رئاللاشدیریر – فوتو]</ref>
== قالری ==
<center>