آذربایجان: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ک «آذربایجان» را محافظت کرد ([دَییشدیر=تکجه اوْتوماتیک تأیید اوْلموش ایشلدن‌لره ایجازه وئر] (سوْن‌سۇز) [آدینی دَییشدیر=تکجه اوْتوماتیک تأیید اوْلموش ایشلدن‌لره ایجازه وئر] (سوْن‌سۇز))
ک اوچون »» اۆچون using AWB
خط ۲۱:
ایراندا یاشایان تورک لرین نۆفوسو ایله ایلگیلی کسین بیر رقم وئریلمه کده دیر. ایرانداکی تورک لرین نۆفوسو ۲۵ میلیون،<ref>هئیت و صرافی، ایران تورک لری نین دیلی و فولکولورو، وارلیق درگی سی ۱۱۴–۳ سایی، ۱۹۹۹ ص ۶۱</ref> ۳۳ میلیون،<ref>قدیر گولدیکن، ایراندا یاشایان ۳۳ میلیون تورکو وشونوز، آذربایجان ۴۷–۴۸ اینجی سای، ۱۹۹۸، ص ۳۲۲</ref> ۲۰ میلیون،<ref>رافائل بلئگا، ایران خالق لاری ال کیتابی، ۱۹۹۷</ref> ۲۵ میلیون،<ref>موحممد سارای، تورک – ایران ایلیشکیلری، آنکارا، آتاتورک آراشدیرما مرکزی، ۱۹۹۹ ص ۲۶۱</ref> اولاراق بیربیریندن فرقلی شکیلده وئریلمکده دیر. دونیا بانکاسی اؤلکه پروفیللری معلوماتینا گوره ۶۶٫۱ میلیونلوق ایران نۆفوسوْنون یوزده ۴۲ ایکی سینی تورک لر فورمالاشدیرماقدا اوْلوبگف بۇ نیسبت ده تخمینا ۲۵ میلیونلوق بیر تورک نۆفوسو گوسترمک ده دیر.<ref>کاظیم اوتوک، Araftaki Ülke İran ۲۰۲۳ ۱۴ اونجوسای ۲۰۰۲ ص ۱۰</ref><ref>دوکتور. بیلگه هان ا. گوکداغ و موحمد ریضا هئیت، ایران تورک لری نین کیملیک مسئله سی، کوچورن: رسول همدانلی، چالش هویت در آذربایجان، ویژه نامه نشریه دان اولدوزو، ص۸۷</ref> برندا شیفرین ده ایرانین تورک لری نین سایی سین ۲۵ میلیون نفر بیلیر<ref>برندا شیفر، مرزها و برادری ایران و چالش هویت آذربایجانی ترجمه: یاشار صدقیانی آذر، چاپ اول ۱۳۸۵ ناشر: اولوس صص ۲۴۴</ref>
 
ایرانین هر اون ایلده باش وئرن نۆفوس سایی سیندا، ائتینک قوروپ لارین سایی داخیل اولماییب. بۇ مسئله ایراندا نئچه نفر تورک، فارس، کورد و… ائتنیک لردن اوْلدوغون موبهم بیر مسئله یه چئوریلیب.<ref name="یاشار" /> آبیش دولتی (آمریکا بیرلشمیش شیتاتلار) دولتی، ایراندا صورت تاپان ۱۹۵۶ (۱۳۳۵) اینجی نۆفوس ساییسین، ایران دولتی نین ائتنیک آز گوسترمکه چالیشماق اوچون،اۆچون، اعتیبارسیز بیلیر.<ref>"کتاب راهنمای مناطق ایران"، واشینگتن دی سی: اداره دولتی چاپ، ۱۹۱۷، ص ۸۱</ref> نیکی کئدی ده یازیر «عومومیت ده ایراندا رسمی آمار، ایرانین ان بویوک ائتنیک قوروپون – آذربایجان لی لاری- اولدوغوندان آز گوستریرلر.».<ref>نیکی. آر. کئدی، ایران و جهان اسلام: مقاومت و انقلاب، نیویوک: انتشارات نیویورک، ۱۹۹۵، ص ۱۳۴</ref> بعضی قایناق لار اساسیندا آذربایجان تورکلری و آیری تورک لر ایرانین یوزده ۲۵ تا ۳۷، کوردلر یوزده ۸، بلوچ لار یوزده ۳، عرب لر یوزده ۳ و تورکمن لر یوزدن ۲ اهالی سین تشکیل ائدیرلر.<ref>شهرزاد مجاب و امیرحسن پور، سیاست‌های ملیت و جدایی قومی – سعید رهنما و سهراب بهداد، ایران پس از انقلاب: نقطه عطف سرزمین‌های اسلامی، لندن: آی بی توریس، ۱۹۹۵ صص ۲۳۰–۲۲۹</ref> بعضی قایناق لار دا فارس لار ایرانین اهالی سینین یوزده ۵۰ سین تشکیل وئریرلر<ref>پاتریشا جی هیگینز، پیوستگی اقلیتی در ایران این دوره، مطالعات ایرانی، جلد ۱۷، شماره ۱، زمستان ۱۹۸۴، ص ۴۷</ref> بعضی قایناق لاردا دا فارس لار یوزده ۴۵ دن آشاغا گوستریلیب لر.<ref>یرواند آبراهامیان، کمونیسم و اشتراک در ایران: توده و فرقه دموکرات، مجله بین‌المللی مطالعات خاورمیانه، جلد ۱، شماره ۴، سال ۱۹۷۰، ص ۲۹۲</ref><ref>س. علی اف، مۆشکول ملیت‌ها در ایران، کتاب بازبینی آسیای مرکزی، جلد ۱۶، سال ۱۹۶۶، ص ۶۴</ref>
بعضی قایناق لار تورک لر ایرانین اهالی سی نین اوچ دن بیر بیلیرلر<ref>جرج توماس کوریان، دایرةالمعارف جهان سوم، نیویورک، سال ۱۹۹۲، جلد ۲، ص ۸۶۹</ref><ref>میلتون جی اسمن و ایتمار رابینوویچ، قومیت، پلورالیسم و دولت در خاورمیانه، لندن، انتشارات دانشگاه کربل، ۱۹۸۸، ص ۲۱۳</ref><ref>جواد هئیت، پسرفت زبان و ادبیات آذربایجانی، ص ۹</ref><ref>یرواند آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب ص ۱۲</ref>
 
خط ۵۵:
ساسانی‌لر دوورونده قالان بیر کتبه‌ده دربندین آذربایجان سینیرلاریندا اولماغی آشکار اوْلونور:<ref>Е. А. Пахомов. Пехдлевийские надписи Дербенда, стр. ۲۹</ref>
 
من انوشیروان طرفیندان مأمور اوْلدوم، دربندین قوزئی حیصصه‌لرینده، قوزئی قبیله‌لرین آذربایجانا هوجومونون قاباغین آلماق اوچوناۆچون قالالار یارادام.<ref>دکتر حسین الیاری، نام شهرها و وضع راه‌های آذربایجان در قرون نخستین اسلامی، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز، تابستان ۱۳۶۳، شماره مسلسل ۱۳۲، ص ۹۳</ref>{{Sitatın sonu}}
 
ایسلام‌دان سوْنرا کی دوورلرده‌ده موختلیف قایناق‌لاردا آذربایجان سینیرلاری‌نا ایشاره اوْلونور. اورنک اوچوناۆچون ۴۷۲-اینجی ایلده (۱۰۷۹ قمری ایلی) یازیلان «حدود العالم من المشرق الی المغرب» کیتابیندا آذربایجان‌ین سینیرلاری بئله توصیف اوْلونور:<ref>دکتر حسین محمدزاده صدیق، فرضیه زبان آذری و کسروی، انتشارات تکدرخت، ص ۴۷ ۱۳۸۹</ref>
 
مشرق این ناحیت (=آذربایجان) حدود گیلان است و گونئی وی حدود عراق است و جزیره، و مغرب وی حدود روم است و سریر، و شمال وی حدود سریر است و '''خزران'''. و این جای هاست. بسیار با نعمت‌ترین ناحیت هاست اندر اسلام؛ و ناحیت آبادان و با نعمت بسیار و آب‌های روان و میوه‌های نیکو و جایگاه بازرگانان و غازیان …<ref>حدود العالم من المشرق الی المغرب، چاپ دانشگاه تهران، ص۱۵۷</ref>{{-Rtl}}{{sitatın sonu}}
خط ۲۱۰:
 
== موسیقی ==
آذربایجان تۆرکجه‌سین‌دکی رادیو وئریلیش‌لری‌نین پروقرامینا، اساساً بۇ تایدا بستلنمیش و اورادا یاییلمیش بیر سیرا خالق ماهنی‌لاری و هاوالاری «محل‌لی نغمه» آدی آلتیندا داخیل ائدیلیردی. بۇ یوللا آذربایجان موسیقی‌سی خالق آراسیندا یاییلیر و قورونوردو. تانینمیش بستکار علی سلیمی‌نین بستلدیی ماهنی‌لار ۹۰-جی ایللره دک بۇ تایدا دا (شیمالی آذربایجاندا) آنونیم قالمیشدی. ۱۹۷۹-جو ایلدن بۇ طرفه آذربایجان موسیقی‌سینده بیر سیرا ایرلیلییش‌لر باش وئرمیش‌دیر. دایم صنعتکار کیمی فورمالاشمیش بستکار علی سلیمی‌نین بۇ ایللرده «فانتازیا»، «ائلیم، گونوم، شؤوکتیم»، «جئیران سئوگیلیم» و س. فیلم‌لر اوچوناۆچون بسته لدیی موسیقی اثرلری نه اینکی ایراندا، ائله‌جه ده بوتون دونیادا مشهورلاشدی. اونون
«[[آمان،آیری‌لیق]]»، «[[سیزه سلام گتیرمیشم]]» ماهنی‌لاری بوتون دونیا آذربایجان‌لی‌لاری آراسیندا چوخ مشهوردور. اوْرتا موسیقی تهیلینی باکیدا آلان ا. سلیمی سوْنرالار تهران رادیوسوندا ایشلمیش، تبریزده اورکئستر رهبری و موسیقی‌شوناس اوْلموشدور. او، ۱۹۸۸-جی ایلده ایسلام مدنیتی و ایرشاد ناظرلیی طرفین‌دن ایرانین ان یاخشی بستکاری کیمی تانینمیش، قیزیل لؤوحه‌یه و مئدالا لاییق گؤرولموش‌دور.
 
«https://azb.wikipedia.org/wiki/آذربایجان»-دن آلینمیش‌دیر