تورکیه تورکجه‌سی: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ک بیر نوسخه ایچری گتیریلدی: importing from Incubator |
Trkgs (دانیشیق | چالیشمالار) آنادولو تورکجه‌سی صفحه‌سینه یوْللاندیرما سیلیندی. اِتیکِتلر: یوْللاندیرما سیلیندی پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
خط ۱:
{{Infobox language
#REDIRECT [[آنادولو تورکجه‌سی]]▼
|name = آنادولو تۆرکجه‌سی
|nativename = ''Türkçe'', ''Türk Dili''
|pronunciation = {{IPA-tr|ˈtyɾctʃe||Turkce.ogg}}
|states = [[تورکیه]] <small>(رسمی)</small>، [[قوزئی قیبریس تورک جومهوریتی|قوزئی قیبریس]] <small>(رسمی)</small>، [[قیبریس جومهوریتی|قیبریس]] <small>(رسمی)</small>، [[بولغاریستان]]، [[مقدونیه]]، [[یونان]]، [[آلمان]]، [[عراق]]، [[سوریه]]، [[آذربایجان جومهوریتی|آذربایجان]]، [[کوزووو]]، [[رومانی]]، [[بوسنی و هرزقووین]]
|region = [[آنادولو]]، [[بالکان]]، [[قیبریس جومهوریتی#جوغرافی مؤقیعتی|قیبریس]]، [[بین النهرین]]، [[شام]]، [[گونئی قافقاز]]
|ethnicity = [[آنادولو تورک‌‌‌لری]]
|speakers =
|ref = ۷۸,۹۰۷,۵۴۰ ({{small|[[آنا دیلی|۱-جی دیل]]}})<ref>[https://www.ethnologue.com/language/tur Turkish] at [[:en:Ethnologue|Ethnologue]]
- 18th ed., 2015</ref>{{جب}}۸۸ میلیون ({{small|[[آنا دیلی|۱-جی دیل]] + [[ایکینجی دیل|۲-جی دیل]]}})<ref name=kuribayashi-2012>{{cite journal |last1=Kuribayashi |first1=Yuu |title=Transitivity in Turkish: A study of valence orientation |journal=Asian and African Languages and Linguistics |date=2012 |volume=7 |pages=39-51 |url=http://repository.tufs.ac.jp/bitstream/10108/73105/1/aall7_4.pdf}}</ref>
|date = 2009-2016
|familycolor = Altaic
|fam1 = [[تورک دیللری]]
|fam2 = [[شاز تورکجه‌سی]]
|fam3 = [[اوغوز دیللری]]
|fam4 = باتی اوغوز
|ancestor2=[[عوثمانلی تورکجه‌سی]]
|dia1=[[قارامان تورکجه‌سی|قارامان لهجه‌سی]]
|dia2=[[قیبریس تورک دیلی|قیبریس لهجه‌سی]]
|stand1=[[عوثمانلی تورکجه‌سی]] (اؤلموش دیل)
|stand2=
|script = [[لاتین الیفباسی]] ([[لاتین تورکجه الیفباسی|تورکجه الیفباسی]])<br />تورکجه برئیل
|nation = {{flag|TUR}}<br />{{flag|TRNC}}<br />{{flag|CYP}}
|minority= {{flag|Bosnia and Herzegovina}}<br>{{flag|Greece}}<br>{{flag|Iraq}}<br>{{flag|Kosovo}}<br>{{flag|Macedonia}}<br>{{flag|Romania}}
|iso1 = tr
|iso2 = tur
|iso3 = tur
|lingua = [[اوغوز دیللری|44-AAB-a]] قوروپونا باغلی
|imagecaption = '''{{transl|tr|Türkçe}}''' written in [[Turkish alphabet]]
|map= Map of Turkish Language.png
|mapcaption=
{{legend|#004DFF|تورکجه‌نین رسمی دیل اولدوغو اؤلکه‌لر}}
{{legend|#88C4FF|تورکجه‌نین آزینلیق دیلی کیمی تانیندیغی اؤلکه‌لر}}
|notice=IPA
|glotto=nucl1301
|glottorefname=Nuclear Turkish
|agency=[[تورک دیل قورومو]]
}}
'''آنادولو تۆرکجه‌سی''' یا دا '''استانبول تۆرکجه‌سی''' و یا '''تورکیه تورکجه‌سی''' (آنادولو تۆرکجه‌سینده: Türkçe) _ تورک دیللریندن بیری‌دیر. بۇ دیل [[تورکیه]]، [[شومالی قیبریس تورک جومهوریتی|قوزئی قیبریس تورک جومهوریتی]]، [[قیبریس جومهوریتی]]، [[آلمان]]، [[بولغاریستان]]، [[مقدونیه]]، [[کوزووو]]، [[رومانی]] و بیر نئچه باشقا اؤلکه‌لرده، دانیشیلماقدادیر.
بو دیل، تورک دیللرینین اوغوز، باتی شاخه‌سی‌نین اوغوز قوروپوندادیر. باشقا آدلاری، تورکیه تورکجه‌سی یا ایستانبول تورکجه‌سی‌دیر. آنجاق بۇ آدلار ساده‌جه [[آذربایجان رئسپوبلیکاسی|آذربایجان]] و [[ایران|ایران‌دا]]، اونو [[تورکجه|آذربایجان تورکجه‌سیندن]] آییرماق اۆچون ایشلنیر، و دونیانین هریئرینده ساده‌جه تورکجه آدلاندیریلیر.
== تاریخ ==
آنادولو تورکجه‌سی، عصرلر بویو، آدی [[عثمانلی تورکجه‌سی]] و عرب خطی ایله یازیلماق‌دا ایمیش. آنجاق [[آتاتورک]] زامانیندا، خط ریفورمو آپاریلاندان سوْنرا، [[لاتین خطی]]نه چئویریلدی و بیر سیرا باشقا فرقلندیرمک‌دن سوْنرا عثمانلی تورکجه‌سینین یئرینی توتوب و آنادولو تورکجه‌سی آدلاندیریلدی.
== خط ==
آنادولو تورکجه‌سی، ایندیکی زاماندا لاتین کؤکلو خط ایله یازیلماقدادیر. بۇ خط، [[تورکجه|آذربایجان تورکجه‌سینین]] لاتین کؤکلو خطی کیمیدیر، آنجاق ə، q و x حرفلری اوندا یوخدور و K، G و Ğ حرفلرینین ده تلفوظلری بیر آز فرق ائدیر.
آنادولو تورکجه‌سینین الیفباسی:
Aa, Bb, Cc, Çç, Dd, Ee, Ff, Gg, Ğğ, Hh, Iı, İi, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Öö, Pp, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Üü, Vv, Yy, Zz
بو ۲۹ حرفین، ۸ حرفی سسلی‌دیر (A, E, I, İ, O, Ö, U, Ü) و قالانی سس‌سیزدیر.
== یابانچی دیللرله ائتکیلشمه‌سی ==
۲۰۰۵ده TDK طرفیندن تثبیت اولان ۱۰۴۴۸۱ سوزجوکدن ۱۴% یابانچی اولاراق، قالانی تۆرکجه کؤکنلی‌دیر.<ref name="Dictionary">{{cite web|url=http://www.tdk.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E۱0F889۲4۳۳CFFAAF6AA8498۱6B۲EFB40CE59E۱7۱C6۲9F|title=Güncel Türkçe Sözlük|accessdate=۲007-0۳-۲۱|year=۲005|publisher=[[Turkish Language Association]]|language=tr}}{{Dead link|date=February 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
[[File:TurkishVocabulary.png|thumb|left|500px|تورکجه سوزجوک وارلیغی|تورکجه‌ده ۸۶% تورک کوکنلی و ۱۴% یابانچی کوکنلی سوزجوک وار.]]
== قایناقلار ==
{{تورک دیللری}}
[[بؤلمه:تورک دیلی]]
[[بؤلمه:آنادولو تورکجه‌سی]]
[[بؤلمه:التصاقی دیللر]]
[[بؤلمه:آذربایجان دیللری]]
[[بؤلمه:Languages of Bulgaria]]
[[بؤلمه:Languages of Cyprus]]
[[بؤلمه:Languages of Germany]]
[[بؤلمه:Languages of Kosovo]]
[[بؤلمه:روسیه دیللری]]
[[بؤلمه:Languages of North Macedonia]]
[[بؤلمه:تورکیه دیللری]]
[[بؤلمه:Subject–object–verb languages]]
[[بؤلمه:Vowel-harmony languages]]
[[بؤلمه:تورک دیللری]]
| |||