قاراپاپاقلار: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ک Trkgs، قاراپاپاق صفحه‌سینی قاراپاپاقلار-ه آپاردی
ابرابزار
 
خط ۱:
{{infobox ethnic group|| native_name = Qarapapaqlar, Tərəkəmələr
| group = قاراپاپاق‌لار
| image = [[File:Group of Karapapakh Hamidiyeh Cavalry.jpg|180px]]<br>{{سخ}}قاراپاپاق عسگرلری<br> {{سخ}}عثمانلی ایمپیراتورلوغو (۱۹۰۱)
| population = ایران‌دا بیلگیسیز (تخمین‌لره گوره ۱۰۰,۰۰۰۱۰۰٬۰۰۰ نفره یاخین)<ref name="turksoy">{{in lang|tr}} [http://www.turksoylaipekyolu.com/tr/Yazarlar/SeyfullahTurksoy/a.1308.html The Great Borchali and the Karapapak] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20070601162218/http://www.turksoylaipekyolu.com/tr/Yazarlar/SeyfullahTurksoy/a.1308.html |date=1 June 2007 }} by Seyfullah Türksoy</ref>
*[[آذربایجان جومهوریتی]] ~۱۰۰,۰۰۰- ۲۰۰,۰۰۰۱۰۰٬۰۰۰–۲۰۰٬۰۰۰
*[[تورکیه]] ~۵۰۰,۰۰۰- ۷۰۰,۰۰۰۵۰۰٬۰۰۰–۷۰۰٬۰۰۰
*[[گورجیستان]] ~۵۰,۰۰۰۵۰٬۰۰۰
*[[روسیه]] ~۷۰,۰۰۰۷۰٬۰۰۰
| popplace = [[ایران]],، [[تورکیه]],، [[گورجیستان]],، [[روسیه]],، [[قازاقیستان]],، [[آذربایجان جومهوریتی]] ([[باکی]],، [[سومقاییت]],، [[لنکران]],، [[شیروان تاریخی ویلایتی|شیروان]]), [[اوکراین]],، [[کانادا]],، [[آمریکا بیرلشمیش ایالت‌لری|آمریکا]],، [[ارمنیستان]] (شوروی), [[اوزبکیستان]],، [[آلمان]],، [[بلاروس]]
| rels = [[شیعه]] و [[سونی]] [[موسلمان]]<ref name="Alexandre Bennigsen 1986">Alexandre Bennigsen & Enders Wimbush. (1986). Muslims of the Soviet Empire</ref>
| langs = [[تورکجه|آذربایجان تورکجه‌سی]]
| related-c = [[آذربایجان تورکلری]]
| native_name_lang =
| related_groups =
}}
'''قاراپاپاق''' آذربایجانین بورچالی تورکلرینین بیر طایفاسی و ائل‌لریندن ساییلیر<ref>[http://gatchina3000.ru/great-soviet-encyclopedia/bse/003/058.htm "Азербайджанцы". БСЭ. Archived from the original on 2012-11-20]</ref><ref>[http://www.ethnomuseum.ru/glossary?%EA%E0%F0%E0%EF%E0%EF%E0%F5%E8êàðàïàïàõè= "Карапапахи". Российский Этнографический музей. Archived from the original on 2012-11-20]{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> و ایندیلیکده باتی آذربایجان اوستانیندا و هابئله بعضی قونشو اؤلکه‌لرده او جومله‌دن آذربایجان، گورجوستان، تورکیه‌ده واردیرلار. ۱۲۴۰-نجی قمری ایلینده قاراپاپاق ائلی قافقازدان کؤچوب [[سولدوز]] دوزلوغونده یئرلشدیلر. قاراپاپاق تورکجه‌ده یانی قره بؤرک.
ایندیلیکده قاراپاپاق ائلینین بیر بؤلومو قزاق آدیلا زامان کئچندن سونرا کوردلشیبلر. باشقا طایفالار او جومله‌دن (چاخیرلی، آلواشلی (آلباشلی)، جان‌احمدلی، شمس الدینلی، سارال، تورکاوون، آرپالی،...) و هابئله [[سولدوز]]ون باشقا طایفالاری (ایناللی، مقدم، حیدرلو، بالخانلی،...) [[تورک]] و [[شیعه]] دیرلر. بورچالی طایفاسی [[کمیجان]] مرکزی اوستانیندا ایندی ده یاشاییرلار.
 
== بورچالی ائلی ==
بورچالی ائلی آذربایجانین آدلیم و تاریخی تورک ائللریندن بیری اولموشدور. تاریخده بو ائلین ایسلام دؤورو کئچدیگی ائنیش-یوققوشلو یولونون اؤزتلیگی بوندان عیبارتدیر:<br />{{سخ}}
[[صفویلر]] دؤنَمینده، بو ائل [[اراک]] و [[همدان]]ین "«بورچالی"» بؤلگه سینده یاشاییردیلار. ائلین اولدوقجا ایگید، دؤیوشکن و رشادتلی اولدوغو اۆچون، صفوی شاهلاری بو ائلی توتدوغو قوزئی سینیرلارینی قوروماق اۆچون، گورجوستانا کؤچوردولر. بورچالیلار ۳۰۰ ایل گورجوستاندا صفویلرین قوزئی سینیرلارینی، [[روسلار]]ین قارشیسیندا قورودولار:اورایاقدر کی فتحعلیشاه ددؤَمی قاجار-روس دؤیوشلَری باشلاندی. بو موحاریبه‌ده بورچالی ائلی [[قاجار]] اوردولارینین اؤن سیراسیندا گئدیردی. <br />{{سخ}}
[[تورکمن‌چای عهدنامه‌سی|تورکمانچای موقاویله‌سیندن]] سونرا گورجوستان، یعنی بو ائلین یاشادیغی یئرلر روسلارین الینه کئچدی، بونا گؤره ده بورچالی ائلینین بؤیوک حیصه‌سی ایرانا دؤغرو حرکت ائتدیلر، آنجاق یوللار باغلی اولدوغو اۆچون [[عوثمانلی ایمپیراتورلوغو|عثمانلی]] تورپاقلارینا کئچیب، بیر قیش اورادا قالدیلار. بورچالیلارین بؤرکلری قارا اولدوغو اۆچون عثمانلیلار بو ائله "«قاراپاپاق"» دئدیلر.<br />{{سخ}}
بورچالیلارین معین ائل و اوبالاری گورجوستاندا قالدیلار و ایندی ده اورادا یاشاییرلار و سایلاری بیر میلیونا یاخیندیر. [[ایستانبول]] دارالفنونونون مشهور تورکچو عالیمی "«[[محرم ارگین]]"» همین بو گورجوستان تورکلریندن اولموشدور.<br />{{سخ}}
هه‍. ق. ۱۲۴۵ -نجی ایلین قیشی کئچندن سونرا بورچالی ائلی ایران تورپاقلارینا کئچیب، [[خوی]]-[[سالماس]] منطقه‌سینده یئرلشدیلر. [[عباس میرزا]] اونلاری "«[[سولدوز]]"» یعنی چاغداش "«نقده"» ده یئرلشدیردی. بو گون ده اونلار همین سولدوزدا یاشاییرلار.<br />{{سخ}}
۱۳۲۴-۲۵۱۳۲۴–۲۵-نجی ایللرده آذربایجانین موعاریف ناظیرینین موعاوینی آدلیم تورک شاعیری "«قولو خان بورچالی"» همین بو سولدوز-نقده بورچالی ائللرینین بؤیوکلریندن اولموشدور.<ref>تئلیم خان، حیات و یارادیجیلیغی. دوکتور م.ت. زهتابی، دوکتور علی کمالی. نشر اختر. تبریز: ۱۳۸۲. صص ۴۱-۴۲۴۱–۴۲.</ref>.
 
== قايناققایناق ==
{{پانویس}}
<references/>
 
== گؤرونتولر ==
 
[[بؤلمه:اوغوز تورکلری]]
[[بؤلمه:تورکلر]]