قازان: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Vikibot (دانیشیق | چالیشمالار) ک Beautification Vikipediya) (۲.۷) |
ک replaced: مئتر ← متر (2) using AWB |
||
خط ۴۵:
قازان، 1437-1552 ایللری آراسیندا [[قازان خانلیغی]]نین پایتاختی، 1708-1920-جی ایللر آراسیندا [[کازان ویلایتی]]نین (قوبئرنییا) مرکزی، 27 مای 1920ده تاتاریستان موختار سووئت سوسیالیست رئسپوبلیکاسینین، 30 آوقوست 1990دا تاتاریستان سووئت سوسیالیست رئسپوبلیکاسینین، 7 فئورال 1992دئن اعتیبارن ده روسییا فئدئراسییاسینا باغلی [[تاتاریستان جمهوریتی]]نین پایتاختی اولدو.
[[ایدیل بولقار دؤولتی]]نین عبدالله خان زامانیندا انقراضا اوغراماسی ایله خانین ایکی اوغلو عالیم‌بئک و آلتین‌بئک، قازان چایی بویونا گله‌رک کؤهنه قازان آدلاندیریلان شهری قوردولار. بو شهر بوگونکو قازان شهرینین 45 کم یوخاریسیندا یئر آلیردی. شهر داها سونراکی تاریخلرده ایدیل چایینین آغزینا کؤچدو و بو گون قازان آدلاندیریلان شهر قورولموش اولدو. شهرین آدینین قازان چاییندان گلدیگی معلوم اولماقلا برابر قازان چایینا بو آدین نه اوچون وئریلدیگی بیلینمیر. و. رادلوفف، م. هودیاکوو، آ. ن. سئرگئئو، پ. ای . ریچکوو، آ. ب. تایماس، ن. باژئنوو، م. پئنیگئن، م. س. شپیلئوسکیی و ه. ق. بوشکانئتس، قازان آدینین قازان چاییندان گلدیگینی، قازان چایینا ده بو آدین دیبینده‌کی درین چوخورلاردان گؤره وئریلدیگینی یازیرلار. ک. فوکس، آ. س. دوبرووین، [[شهاب‌الدین مرجانی]] و ن. پ. زاگوسکین، قازان شهرینی قازان خان و یا قازان آدلی بیر شخصین قوردوغونو و شهره بو سببله قازان آدینین وئریلدیگینی ایدیعا ائدیرلر.
[[آلتین اوردو]] دؤولتی‌نین داغیلماسیندان سونرا 1437-جی ایلده یارادیلان [[قازان خانلیغی]]نین پایتاختی اولان قازان، بو تاریخدن اعتیبارن اهمیتلی بیر تیجارت مرکزی اولدو. [[سیبیر]] و [[اورتا آسیا]]یا نقلیات یوللاری اوزرینده یئرلشمه‌سی، منطقه‌ده یای آیلاریندا یارادیلان یارمارکالار، شهرین تیجارت و سیاسی اهمیتینی آرتیریب. شهر قیسا بیر مودتده مسجید، سارای، مدرسه کیمی موختلیف ایسلامی اثرلرله تزیین ائدیلیب و ایدیل-اورال بؤلگه‌سینین ان اهمیتلی شهرلریندن بیری حالینا گلدی. آنجاق خانلیق داخیلی چکیشمه‌لر و داواملی روس تزییقی نتیجه‌سینده شهر 1552-جی ایلده روسلارین الینه کئچدی. شهرده یئرلشن خان سارایی، نورعلی و قول شریف مسجیدلری، خان قبیریستانلیغی کیمی بیر چوخ ایسلامی اثر اورتادان قالدیریلدی. فقط بو گون ده مؤحکم دایانماقدا اولان سویوم بیکه میناره‌سینه توخونولمادی. قیرمیزی کرپیجدن تیکیلمیش 53
قازان 1552 ایلدن سونرا ایسلامی شهر سیماسینی ایتیره‌رک بیر خریستیان شهری کیملیگینه بوروندو و 19-جی ییین ایکینجی یاریسینا قدر بو خوصوصیتینی قورویوب. قازانین روس حاکیمیتینه کئچمه‌سیندن سونرا چار روسییاسی ایلک دفعه موسلمان تبعه ایله قارشیلاشدی. ایداره‌ائدیجیلر ایمپئرییانین بو یئنی تبعه‌سینی خریستیان ائتمک واسیطه‌سیله داها یاخشی بیر روس تبعه‌سینه چئویرمک اوچون 1555-جی ایلده کازاندا بیر یئپیسکوپلا قوردولار. یئپیسکوپ گوریی 1555-1576 ایللری آراسیندا بؤیوک بیر خریستیانلاشدیرماق باشلادی. قازان یئپیسکوپلوغو دؤولتین ده یاردیمی ایله قیسا مودتده ایدیل-اورال رئگیونونون ان موهوم میسسیونئر مرکزلریندن بیری حالینا گتیریلدی. موسلمان تبعه زورلا و موختلیف وعده‌لرله خریستیان اولماغا چکدی. قازان و بؤلگه‌سینه روس اهالی‌نین یئرلشدیریلمه‌سی، دینلرینی دییشدیرمه‌لری اوچون ائدیلن تضییقلر تاتارلاری 1556دا عوصیانا سوروکله‌ییب. آنجاق عوصیان تئزلیکله و آجیماسیزجا یاتیریلدی و دین دییشمه‌یه‌نلرین شهر قالا دیوارلاری ایچینده یاشاماسی قاداغان اولوندو. موسلمانلار شهرین کنارینا چیخدی و بو گون ده قدیم تاتار محلله‌سی کیمی تانینان یئنی بیر محلله قوردولار. 19-جی یوزایلین سونونا قدر قازانداکی خریستیان و موسلمانلار آیری-آیری محلله‌لرده و کندلرده یاشاییردیلار.
قازان 1552-1829 تاریخلری آراسیندا 9 بؤیوک یانغین کئچیردی. 24 آوقوست 1829 تاریخینده یانغیندا 9 کیلسه و 1309 ائو یاندی. 1714-جی ایلده زویه، وییاتکا، کونگور، سیمبیر و پئنزا شهرلرینی احاطه ائدن قازان اوستانی تشکیل ائدیلیب. 1722-جی ایلده [[چار بیرینجی پیوتر]] کازانی زیارت ائدیب، بو زیارتدن سونرا شهرین تیجارت و سوسیال اهمیتی آرتماغا باشلادی. چارین امری ایله شهرده عسگرلر اوچون باشماق و چای گمیلری دوزلدن کارخانالار یارادیلیب. 1726دا "دوخوونی سئمینارییا" آچیلدی. 1758-جی ایلده ایلک کیشی لیسه‌یی (گیمنازییا) آچیلیب.
خط ۵۸:
* اوکراینالیلار: %0،4
* ماری‌لر: %0،3
* دیگر ائتنیک قروپلار: %2،3 (باشقورت، موردوین و اودمورت)
== ایقتیصادیات ==
قازاندا طیاره، دیک‌اوچان، اوپتیک آلتلر، طیببی جیهازلار، نئفت-کیمیا، کومپرئسسور، طبیعی گاز آلتلری، آیاققابی، دری، صابون، خز و شیمیایی مادده ایستحصال ائدن چوخ سایدا کارخانا وار. بوندان باشقا، پامبیقلی توخوما، شکولات و ارزاق ایستحصالی ده آپاریلیر. کئچمیش شوروی-نین بوتون شهرلرینده اولدوغو کیمی، قازاندا دا منزیللر شهرین کناریندا، موازی و شاقولی اولاراق پلانلاشدیریلمیش گئنیش و اوزون کوچه‌لرین کنارلارینا اینشا ائدیلمیشدیر. شهرده‌کی بوتون بینالار مرکزی سایدیم ایله قیزدیریلیر و ایستی سو وئریلیر. نقلیات تراموای، ترالئیبوس و آوتوبوسلارلا تأمین ائتمکده اولوب 1998-جی ایلده
== مئدیا ==
خط ۹۳:
* مکتب (1913-1917)
* سویوم بیکه (1913-1917)
* بالالار دونیاسی (1917)
شهرده روسلار طرفیندن چیخاریلان بعضی اؤنملی گازئته و درگیلر ایسه بونلاردی:
| |||