شهریار: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

'''سید محمدحسین بهجت تبریزی (شهریار)''' (۱۲۸۵ - ۱۳۶۷), [[ایران]]ین آدلیم شاعیری، [[تورکجه|آذربایجان تورکجه‌سینده]] و [[فارس دیلی]]نده بویوک اثرلر یارادیب. شهریار 1285 اینجی ایل‌ده [[خشگناب]] کندینده آنادان اولدو و ۱۳۶۷ گونش ایلینده اؤلدو و اؤز وصیتینه گؤره [[تبریز]]ین [[مقبرةالشعرا]] مزارلیقیندا قویلاندی. اونون اؤلوم گونو (شهریور آیی‌نین 27-سی) ایران‌دا [[ایران میللی شعر و ادب گونو|میللی شعر و ادب گونو]] آدلانیب. <ref>[http://www.beytoote.com/scientific/scientist/shahriyar.html زندگینامه استاد شهریار]</ref>

شهریار ۱۲۸۵ گونش ایلینده [[تبریز]]ده آنادان اولارکن آتاسی حاج میر آقا خشگنابی تبریز ده وکالت ایشینه باخیردی. بوبۇ ایل‌لرده، تبریز و باشقا [[آذربایجان]] یئرلری چتین بیر دورومدا یاشاییردیلار. آغیر دونیا موحاربه‌لری بیر طرفدن و [[آذربایجان]]ین باشینا یاغان بلالار هر بیر طرفدن، او ایل‌لرده مین‌لر [[آذربايجان تورکلری]] یوردونو ترک ائتمه‌یه مجبور ائدیردی. محمد حسین بهجت بئله بیر دورومدا عاییله‌سی‌له تبریزدن [[خشگناب]] کندینه کؤچوب و اورادا اوشاقلیق گونلرین سووماغا مجبور قالیر. آنجاق بوبۇ گونلر اونون یارادیجیلیغینا لاپ بؤیوک تمل و اساس اولور و ایل‌لر سونرا اونون ایزی شهریار آدلی بیر شاعیر اثرلرینده آیدینجا گؤرونور.

[[تهران]]دا یاشادیغی گونلرده [[ابوالحسن خان شیدا]]، [[شمس العلما]]، [[ملک الشعرا بهار]]، [[محمد علی ترقی]]، [[فرخی یزدی]]، [[عشقی]]، [[صادق هدایت]]، [[رضاخان هندی]]، [[درویش]]، [[نیما]]، [[سالار معتمد]]، [[کمال‌الملک]]، [[حبیب سماعی]].... و اونلار باشقا بئله آدلیم صنعت‌کار صنعت کارلار جمعینده، بهجت شاعیر، شهریار شاعیره آد دئیشیر آنجاق دوغروسو هله‌ده بیر اؤزللیک و یئنیلیک یییه‌سی و مالیکی دئییل و آیری یازیچی و شاعیرلر کیمی نه تک گئییم‌ده، داورانیش‌دا، سوژه‌لرده بئله، بیر گلیشه دولوسو فورمادا یاشاییر و گونو گوندن آتا بابادان قالدیغی آغیر وارلیق لاری ایتیرمک یولوندا داهادا ایتی گئدیر. آنجاق بوبۇ یول آزقین‌لیغی گئرچک حایاتیندا اولسادا، شاعیر یوخو و غیب عالم‌لرده یئنه‌ده ایتیردیی یولو دوشونور و دیله گلیر

بو آزقین‌لیق و یا دیگرگین‌لیک 1331 ایلینه کیمی داوام ائدیر . شهریارین آناسی بوبۇ ایلده وفات ائدیر. اونون وفاتی شهریارا آغیر بیر حوزون و غم یارادیر. آنجاق بوبۇ حوزون هامولار کیمی آنا اولوموندن دئییلمیش. شهریار اؤز کؤکونو دونیادان و یئر اوزوندن قیریلمیش و قورتولموش گورور. اونو بیر دهشت چولقاییر: (من کیمم؟) سوزونو دونه – دونه دیله گلیر. آنادان آیریلماغی، عینی وطن‌دن – دیل‌دن – مدنیت و کولتوروندن – بیرجه سوزده (کوتوک دن) قیریلماق گورور. الی و آیاغی هر یئردن اوزولوب، اوزونو یئر ایله گوی آراسیندا آغیر بیر بوشلوق‌دا گورور. بئله بیر دوشونجه‌لر اونو اوزونه گئتیریر. نئچه ایل غفلت یوخوسوندان آیریلان‌لار کیمی بیر ایل‌دن آرتیق هئچ نه یازیب و دئمه‌ییر. بیر ایل‌دن سونرا تئهرانینتهرانین پاییزلی بیر گئجه‌سینده آناسینی یوخودا گورور و اون‌دان حلال‌لیق ایسته‌ییر. همین گئجه شهریار [[حیدربابایه سلام]] پوئماسی‌نین ایلک بولومون اصیل بیر [[عاشیق]]لارین قوشما وزنینده و اصیل بیر تورک دیلینده یارادیر.

آذربایجان خالقینین بوبۇ پوئمایا گوستردیی ماراق و ایستک بیر او قدر یوخاری و غریبه دیرکی شهریار اوزوده اونا حیرت قالیر. ائل قوجاغینا دونموش بیر سورگون کیمی، شهریار بوبۇ ایل‌لرده تبریزه دونور و اوزو دئمیشکن: یئنی بیر حیاتی ساعاتین ضربه‌لری‌له باشلاییر. (تبریزین بلدیه ساعاتی ضربه‌لری). آنجاق اوز وطنینده یازیب و یارادان شاعیر و یازیچی دا هئچ آز دئیلمیش! اونلار [[سهند]] کیمی باشینی بولوت‌لاردان آییرماییب و هر آن اوجا باش ایله و آچیق آنل ایله وطن قایغیسینا قالیب و اوز آنا دیل‌لری کئشینده دایانمیش‌لار. شهریار بوبۇ سئرایا قوشولماق‌دا ایتیردیی کوکونو تاپیر و حیدر بابانین ایکینجی حیصه سینی تبریزده یازیر ( 1332).

بو شاه اثر شهریاری دوغروسو ائلینه بیر شهریار ائدیر و آنا دیلینین معجزه‌سی بوردا گورونور. حیدربابااثری مین‌لر کس واسطه‌سی‌له ازبرلنیر، اوخونور، اون‌لار دیگر دیله چئوریلیر، نومایشه یازیلیر و آذربایجان تورکجهسینده بیر دونوم نوقطهسی کیمی یئر آلیر. بوبۇ تاریخ دن سونرا شهریارین یازدیغی تورکجه شعرلر بیری بیریندن گوزل و معنالی‌دیر. بو، شهریارین روحونون آلدیغی صیقلی گوستریر تا نهایت اونو دوغولدوغو گون کیمی اصیل بیر آذربایجانلی گوروروک.

...</br />

"فارس قيزلار آزديرميشدي عملين؟</br />

کي فارسجايدي بوتون شعرين غزلين؟</br />

حيدربابا يوردوندا بير گؤزلين</br />

عشقينه بير قلم قويمازدين بئله</br />

فارسيجا يازماقدان دويمازدين بئله</br />

تهران گؤزللري يولونو کج ائتدي</br />

کؤنلونو آپاريب سني گيج ائتدي</br />

دي گؤروم يا فلک سنله لج ائتدي</br />

دؤنگه وارميش دؤنوم وارميش بيلمه دين</br />

آيريليق اؤلوم وارميش بيلمه دين</br />

ايندي بيزي تازه گليب تاپيرسان</br />

کؤنلوموزه کؤزلر قويوب ياخيرسان</br />

حسرت ايله کئچنلره باخيرسان</br />

گؤرورسن کي سولار آخيب گئديرميش</br />

دوغولان قوجاليب اؤلوب ايتيرميش</br />

چوخدا وئرمه، سيخينتي اؤز گؤنلونا</br />

مهربان دير هر آتا اؤز اوغلونا</br />

قاييتميسان ايندي کي سن يولونا</br />

بويور گلين گؤز اوستونده يئرين وار</br />

ائلين سني سئوينج ايله قارشيلار</br />

سلام ائيلر بوتون ائليميز سنه</br />

باغچاميز، باغيميز، گولوموز سنه</br />

اوزون مدت سوسان ديليميز سنه</br />

دي گؤرک دئمه لي داها نه يين وار؟</br />

...</br />

ايندي کي ديل آچدين سوسما، آغلا، گول</br />

يامان سؤيله ياخشي سؤيله داغلا گول <ref>[http://www.tabrizinfo.com/tabriz/mashahir/bagchehban.htm جبار باغچه بان (عسكرزاده)]، مشاهيرشهر تبريز، دائرةالمعارف شهر تبريز، گردآوری و تنظيم: مهدی موتلو </ref>