|
[[File:Flag of India.svg|thumb]]
{{ساغدان}}
'''هیندوستان ''' (هیندجه: भारत गणराज्य؛ ) [[آسیا|آسیا]]نین گونئی طرفینده یئرلشیبدیر. هیندوستان‌نین پایتختی [[دهلی]] شهریدیر. 2009 -جو ایلده اولاناوْلان بیلگیلر اساسیندا هیندوستاندا ۱٬۱۴۸ میلیون نفر اینسان یاشاییر.
هیندوستان قورودان ۶ اؤلکه – [[پاکیستان]]، [[چین]]، [[نپال]]، [[بوتان]]، [[بنقلادش]]، [[میانمار]] ایله، سودان – [[مالدیو آدالاری]]، [[سری لانکا]] و [[اندونزی]] ایله همسرحددیر.
== آدین آدین اتیمولوژی(دیلین کؤکلرینی آراشتیرما بیلیم) ==
هیندوستان آدینین هیند سؤزون‌دن یارانیب "هیند آداملاری" معناسین‌دا ایضاح اولونوراوْلونور.
== تاریخی ==
[[File:Moghul.1590-95гг.jpg|thumb|left|upright]]
[[File:British Indian Empire 1909 Imperial Gazetteer of India.jpg|thumb]]
هیندوستان اراضی‌سین‌ده ایلک دؤولت کیمی بیزیم ائرادان اوّل ائ.ا. ۱-جی مینیللیین ایکینجی یاری‌سین‌دا یارانمیش‌دی. قدیم و اورتا عصرلرده هیندوستان [[علم]]، [[ادبیات]]، [[اینجه صنعت]] ساحه‌سین‌ده‌کی نایلیتلری، مۆختلیف دینی و فلسفی سیستملری شرقین بیر چوخچوْخ سیویلیزاسییالارینا موثبت تأثیر گؤسترمیش‌دیر. ۱۶-جی عصرین اوّللرین‌دن آوروپا موستملکه‌چیلری طرفین‌دن تدریجه‌ن هیندوستان موستملکه‌یه چئوریلمیش و ایکی یوز ایل بؤیوک بریتانیانین تابئلیین‌ده اولموش‌دور. ۱۸۵۷-۱۸۵۹-جو ایللردن میلّی-آزادلیق حرکاتلاری، ۱۹۱۸-۱۹۲۲؛ ۱۹۲۸-۱۹۳۳-جو ایللرده اطاعت‌سیزلیک، ۱۹۴۶-جی ایلده حربی دنیزچیلرین عصیانی نتیجه‌سین‌ده ۱۹۴۷-جی ایلده هیندوستان دومینیون دۇروم آلمیش، ۱۹۵۰-جی ایلده ایسه جومهوریتی اعلان ائدیلمیش‌دیر.
تاریخاً موستملکه‌چی‌لیک‌ده اولماسی اؤلکه‌نین سوسیال-ایقتیصادی اینکیشافینا گۆج‌لو تأثیر ائتمیش، اوزون مدت کؤهنه، مرسوم سوسیال-ایقتیصادی قورولوشون قالماسینا سبب اولموش‌دور. اؤلکه بریتانیانین خام علاوه‌سینه چئوریلمیش‌دیر. اقتصادیات‌دا بریتانیا کاپیتالی اساس رول اوینامیش‌دی. ناتورال چیفتلیک (مزرعه) اوستونلوک تشکیل ائدیردی. چیفتلیک (مزرعه)ین مۆعاصیر قورولوشو ایله ایشچیلرین ۵%-i مشغول اولوردو کی، اونلار دا میلّی گلیرلرین آنجاق ۱۰-۱۵%-نی اۆرتیم (تولید) ائده بیلیردیلر.
=== مۆعاصیر تاریخ ===
[[ایکینجی دونیا ساواشی]]نین سونلارینا یاخین [[بؤیوک بریتانیا]]نین موستملکه‌سی اولاناوْلان هیندوستاندا میلّی-آزادلیق حرکاتی گئنیشله‌ن‌دی. بؤیوک بریتانیا هیندوستانا دومینیون حۆقوقو وئرمه‌یه مجبور اولدواوْلدو. همین ایلین آوقوستون‌دا [[جواهیرلل نئهرو]] باشدا اولماقلااوْلماقلا موقتی حکومت تشکیل اولون‌دو. لاکین بوبۇ تام آزادلیق دئییل‌دی. خالقین موباریزه‌سی داوام ائدیردی. بوبۇ موباریزه نتیجه‌سین‌ده ۱۹۴۷-جی ایلده هیندوستاندا اینگیلیس آغالیغینا سون قویول‌دو. همین ایلین آوقوستون ۱۵-ده هیندوستان اراضی‌سین‌ده دینی علامتلر اساس گؤتورولمکله ایکی موستقیل دؤولت، هیندوسلارین چوخلوق تشکیل ائتدیی هیندوستان و اهالی‌سی اساساً موسلمانلاردان عبارت اولاناوْلان [[پاکیستان]] دؤولتلری قۇرولدو. ائله ایلک ایللردن بوبۇ دؤولتلرین بیر-بیرینه قارشی اراضی ادعالاری میدانا چیخ‌دی. غرب دؤولتلری بوبۇ ایکی بؤیوک دؤولتلری بیر-بیرینه قارشی محاربه‌یه سوروکله‌یه‌رک اونلارین هر ایکی‌سینی اینکیشاف‌دان ساخلاییردی. هیندوستان بوبۇ ادعالارین‌دا [[شوروی]]-نین، پاکیستان غربین کمکینه آرخالانیردی. کشمیر بولگه نینا صاحب‌لیک اۆزرینده ۱۹۴۸-جی ایلده [[بیرینجی هیندوستان-پاکیستان ساواشی]] باش وئردی. [[بیرلشمیش میلتلر تشکیلاتی تهلوکه‌سیزلیک شوراسی]]نین واسطه‌چی‌لیک میس‌سییاسینین فعالیّتی سایه‌سین‌ده باریشیق الده اولون‌دو. شیمالیقوزئی-غربی کشمیر و یا کشمیرین اوچده بیر حیصّه سی (آزاد کشمیر) پاکیستانین، قالان اراضی‌سی ایسه هیندوستان نظارتی آلتینا دوش‌دو. ۱۹۶۵-جی ایلده کشمیر موسسیسلر مج‌لی‌سینین قبول ائتدیی آنا یاسا کشمیری هیندوستان اتفاقینین ترکیب حیصّه سی اعلان ائتدی. بو، [[ایکینجی هیندوستان-پاکیستان ساواشی]]نه سبب اولدواوْلدو. بوبۇ دفعه [[چین]]ین موباریزه‌یه قاریشاجاغین‌دان احتیاط‌لانان شوروی-نین فعال واسطه‌چی‌لیگی ایله محاربه ۱۹۶۶-جی ایلده دایاندیریل‌دی و [[داشکند بیاننامه‌سی]] ایمضالان‌دی. کشمیر مسئله‌سی ۱۹۸۷، ۱۹۸۸، ۱۹۹۷-جی ایللرده ده ایکی دؤولت آراسیندا قان‌لی حربی توققوشمالارا سبب اولدواوْلدو. پاکیستان کشمیر مسئله‌سینین بئینلخالق سوییه‌ده حل اولونماسینا چالیشیر، اونو هیندوستان ترکیب حیصّه سی کیمی تانیمیر. بورادا [[بیرلشمیش میلتلر تشکیلاتی]]-نین نظارتی آلتین‌دا رئفئرئندوم کئچیریلمه‌سی طلب ائدیلیر، لاکین هیندوستان بونا راضی‌لیق وئرمیر. هیندوستان اراضی‌سی ایله همسرهد اولاناوْلان غربی پاکیستان‌دان آیریلان شرقی پاکیستان‌دا ۱۹۷۱-جی ایلده گئنیش موختاریت اوغرون‌دا موباریزه باشلانارکه‌ن هیندوستان قوشونلارینی شرقی پاکیستان اراضی‌سینه یئریت‌دی و بورادا موستقیل [[بنقلادش]] دؤولتینین یارانماسینا کؤمک ائتدی.
۱۹۵۰-جی ایلده هیندوستان جومهوریتی اعلان اولون‌دو. همین ایل قبول اولونموش آنا یاسا هیندوستانی ۲۲ اوستان و ۹ موتتفیق اراضی‌دن عبارت فدراتیو جومهوریتی، ایداره فوْرماسینا گؤره پارلانمئنت جومهوریتی کیمی تثبیت ائتدی. "نئهرو خطی"نین حیاتا کئچیریلمه‌سی سایه‌سین‌ده اؤلکه‌ده نیسبتاً ثابت دموکراتیک اینکیشافی تامین ائدن اساسلار یاران‌دی. هیندوستاندا هئچ واخت دؤولت چئوریلیشلری، حربی رژیملرین حاکمیّتی اولمامیش‌دیر. هیندوستانی "دونیانین ان بؤیوک دموکراتییاسی" آدلان‌دیریرلار. نئهرو و سلفلری، قیزی [[ایندیرا قان‌دی]] و نوه‌سی [[راجیو قان‌دی]] ۳۹ ایل هیندوستان حکومتینه باش‌چی‌لیق ائتمیش‌دیلر. [[هیندوستان میلّی کوْنقره سی]] اوزون مدت سیاسی حیات‌دا رئال موخالیفته راست گلمه‌دن رهبر اولموش‌دور. "نئهرو خطی" ایقتیصادی اینکیشافی سورتلندیردی. اؤلکه‌ده [[قاریشیق اقتصادیات]] یارادیل‌دی، اؤزل بؤلمه ایله یاناشی دؤولت بؤلمه‌سینین اینکیشافینا دقت یئتیریل‌دی، بؤیوک صنایع آچیغا چیکمامیشی میدانا گل‌دی. [[یاشیل اینقیلاب]] ۷۰-جی ایللرده اؤلکه‌نی ارزاق تاخی‌لی ایله تامین ائتمه‌یه ایمکان وئردی. ۸۰-جی ایللرده هیندوستاندا بازار اصلاحاتلاری کئچیریلمه‌یه باشلان‌دی. اوّللر صنایع‌ده اساس دقت ایدخالی آزالتماغا یؤنلمیش‌دی‌سه، ایندی ایخراجا ایشله‌یه‌ن صنایع ساحه‌لرینین اینکیشاف ائتدیریلمه‌سینه اوستونلوک وئریل‌دی. هیندوستان بؤیوک اینتئللئکتوال آچیغا چیکمامیشی واردیر. ۷۰-جی ایللرده اؤلکه‌ده [[نۆوه انرژی‌سی]] الده اولون‌دو. هیندوستان ۱۹۸۰-جی ایلده اؤز راکئتداشیییجی‌سی واسطه‌سیله اوزایا رابطه پئیکینی بوراخ‌دی، ۹۰-جی ایللردن اعتباراً اؤلکه‌ده تاکتیکی و باللیستیک راکئتلر حاضیرلانیر. لاکین فعال [[دئموقرافیک سیاست]]ین آپاریلماسینا باخمایاراق، اهالی آرتیمینین سرعت‌لی اولماسی، بونا قارشی اصلاحاتلارین تأثیرینی آزال‌دیر. اهالینین بؤیوک اکثریتی یوخسوللوق حدین‌دن آشاغی سوییه‌ده یاشاییر.
۱۹۸۰-جی ایللرده هیندوستاندا سیقه فاناتیزمی دالغاسی قالخدی. موستقیل [[سیقه دؤولتی]] یاراتماق اوغرون‌دا موباریزه آپاران بوبۇ ایجمانین عضولری مرکزی حکومته تضییق واسطه‌سی کیمی تئررور کامپانییاسینا باشلادیلار. باش نازیرلر ایندیرا قان‌دی ۱۹۸۴-جو ایلده، راجیو قان‌دی ایسه ۱۹۹۱-جی ایلده بوبۇ تئررورون قوربانی اولدولاراوْلدولار. جواب تئپکیسی کیمی [[هیندوسلار]] دا هیندوس دؤولتی یاراتماق اوغرون‌دا موباریزه‌یه باشلادیلار. انحصارچیلارین کیچیک بیر قروپونون ایقتیصادی قودرتینین آرتماسی ایله اونلارین حاکم پارتییانین رهبرلیینه تأثیری گۆجله‌نیردی. عینی زامان‌دا آنتی‌انحصارچی قوه‌لر ده آرتیردی. حاکم پارتییا ایکی حیصّه یه پارچالان‌دی. انحصارچی قوه‌لره خیدمت ائدن ساغلاردان عبارت سیندیکات و ایندیرا قاندینین باش‌چی‌لیغی ایله سوْل-مرکزچی کوالی‌سییا یاران‌دی. ایندیرا قان‌دی "قان‌دی خطی"-نی داوام ائتدیردی. داخیلی پارچالانما، یارانان یئنی موناسیبتلره چئویک موناسیبت گؤستریلمه‌مه‌سی، دینی آیریسئچکی‌لیک ادعالاری، دینی-سیاسی قوه‌لرین فاللاشماسی هیندوستان میلّی کوْنقره سینین نفوذونو چوخچوْخ آزالت‌دی. اؤلکه‌ده سیاسی بحران باش وئردی. حاکمیّت اوغرون‌دا موباریزه کسکینلش‌دی. ۱۹۷۷-۱۹۸۰-جی ایللرده [[جاناتا پارتییاسی]]، ۱۹۸۹-۱۹۹۱-جی ایللرده موخالیف میلّی جبهه حاکمیّته گل‌دی. ۱۹۹۱-۱۹۹۶-جی ایللرده هیندوستان میلّی کوْنقره سی حاکمیّتی اله آلسا دا، اونو اوزون مدت اؤزون‌ده ساخلایا بیلمه‌دی. ۱۹۹۸-جی ایلده [[بهاترییا جاناتا پارتییاسی]] حاکمیّته گل‌دی. بوتون سادالانان چتین‌لیکلره باخمایاراق، هیندوستان یئنه ده، گونئی آسیادا آپاریجی مؤوقئیینی ساخلاییر. اقتصادیاتین لیبئراللاشدیریلماسی، خاریجی کاپیتالین گئنیش جلب ائدیلمه‌سی، اؤزللش‌دیرمه اونون اینکیشافین‌دا باش‌لیجا مئیللردیر.
== فیزیکی-جوغرافی خصوصیّت ==
هیندوستان تعیین گئولوژی پروسسلری یئتمیش بئش میلیون ایل اوّل باشلان‌دی، نه واخت هیندوستان سوبکونتینئنتی، اوندا (سونراسوْنرا) گونئی سوپئرجونتینئنت قوندواناسینین حیصّه سی، northeastwards درئیفینی، اللی میلیون ایل داوام ائتمک، باشلادی، او واختکی اونفورمئد هیند اوقیانوسین‌دان. آوراسییا لؤوهه (بوشقاب) ایله سوبکونتینئنتین سونراکیسوْنراکی توققوشماسی و اونون (بونون) آلتین‌دا سوبدیک‌سییا، هیمالایا باشلانغیج وئردی، پلانئتین ان یوکسک داغلاری – هان‌سی ایندی شیمال‌دا و شیمال-شرق‌ده هیندوستان یاناشیر (همسرحددیر). اوولکی دنیز دیبین‌ده فوری میدانا چیخما هیمالایینین جنوبو، لؤوهه (بوشقاب) حرکتی (حرکاتی) تدریجه‌ن مالیک اولماقاوْلماق گئنیش تکنه، یارات‌دی، هان‌سی کی ایندی چای محدود چؤکونتو ایله، دول‌دور(اول)موش اولدواوْلدو ایندو گانگئتیج دوزنلیینی فورمالاشدیریر. بوبۇ دوزنلیین غربینه و اوندان (بودان) آراوال‌لی دیاپازونو ایله کسین، تار سهراسی اوزانیر. اوریژینال (ایلکین) هیندوستان لؤوهه (بوشقاب) ایندی‌سی یاریمادا ساکینی هیندوستانی، ان کؤهنه (یاش‌لی) و گئولوژی چوخچوْخ مؤحکم کیمی ساغ قالیر و ساتپورا و ویندهیا کیمی اوزاق شیمال کیمی اوزانماق مرکزی هیندوستاندا یئرلشیر. بوبۇ پارالئل دیاپازونلار شرق‌ده ژهارکهاند-دا کؤمور ایله زنگین جهوتا ناگپور پلاتئاویا غرب‌ده قوجارات‌دا عرب دنیزی ساحلین‌دن قوه‌ده اولور (قاچیر). اونلارین جنوبلارینا، ساخلانما (قالان) یاریمادا ساکینی لاندماسس-اینا، دئکان پلاتوسو، اویغون اولاراق سوْل و ساغ‌دا ساهیلبویو دیاپازونلار، غربی قاتلار و شرقی قات ایله دؤورلنیلیر؛ پلاتو هیندوستاندا، بیر میلیارددان چوخچوْخ یاشین‌دا بعضیلرین‌ده ان کؤهنه داش فورمالاشمالارینی اؤزون‌ده ساخلاییر. بئله دب‌ده (اۆصول‌دا) تشکیل ائتمیش (ائدیلمیش)، هیندوستان شیمالیقوزئی ائن دایره‌سی شرقی اوزونلوق دایره‌لری، ۶۸°۷' و ۹۷°۲۵' ۶°۴۴-اون' و ۳۵°۳۰-اون' آرالارین‌دا برابرلشین شیمالیناقوزئینا اوزانیر.
هیندوستان ساحلی ۷ ۵۱۷ کیلومتر اوزونلوغون‌دادیر؛ بودان مسافه، ۵ ۴۲۳ کیلومتر (کیلومتر لیک) (۳ ۳۷۰ حربی کشفیات) یاریمادا ساکینی هیندوستانا و آندامان-آ، نیجوبار-آ و هیندوستان حربی-دنیز هیدروقرافیک دیاقراملارینا مۆافیق اولاراق لاکشادویپ ایسلاندس.[۱۳-اینا] و ۲ ۰۹۴ کیلومتر ه (کیلومتر لییه) (۱ ۳۰۱ حربی کشفیات) منسوب‌دورلار، ماتئریک ساحلی نؤوبتی‌دن عبارت‌دیر: ۴۳% قوم‌لو ساحل (چیمرلیک)، سیل‌دیریم داشلار، ۴۶% چای کئچی‌دی و یا باتاق‌لیق جواست.[۱۳]، داخیل اولماقلااوْلماقلا ۱۱% داشلی ساحل
اساس هیمالای منشأ چایلاری – هان‌سی کی زروری اولاراق هیندوستان‌دان آخان قانقی و براهماپوترانی اؤزون‌ده ساخلاییر (داخیل ائدیر)، هر ایکی‌سی، هان‌سی کی بنگال کؤرفزینه آخیر. قانقین واجیب باج وئره‌نلری (قوللاری) یامونانی و کوسی-نی اؤزون‌ده ساخلاییر (داخیل ائدیر) – کیمین کی چوخچوْخ آشاغی قرادیئنتی هر ایل فلاکت‌لی داشقینلاری دوغوردور. اساس یاریمادا ساکینی چایلاری – کیمین کی داها سیل‌دیریم (سرت) قرادیئنتلری داشقین‌دان اونلارین سولارینین قاباغینی آلیر – قوداوارینی، ماهانادینی، کاوئری و کریشنا -، اؤزون‌ده ساخلاییر (داخیل ائدیر) کاوئری و کریشنا؛ و نارمادا و تاپتی – هان‌سی کی عرب دنیزینه آخیر. هیندوستان تانینمیش ساهیلبویو خصوصیتلری آراسیندا غربی هیندوستاندا و آللوویال سونداربانس دئلتاسین‌دا باتاق‌لیق کاچ راننی‌دیر – هان‌سی هیندوستان بنقلادش ایله بؤلور. هیندوستان ایکی آرخیپئلاقا مالیک‌دیر: لاکشادویپ، هیندوستان جنوب-غرب ساحلین‌دن مرجان آتولللاری؛ و آندامان و نیکوبار آدالاری، [[آندامان دنیزی]]نده وولکانیک زنجیر.
هیندوستان ایقلی‌می اینادلا هیمالایین و تار سهراسینین تأثیری آلتین‌دادیر، هر ایکی‌سی، هان‌سی کی موسسونلاری سورور. هیمالای اوخشار ائن دایره‌لرین‌ده چوخچوْخ یئرلشدیی یئرلردن داها ایستی گؤرونمک‌دن، هیندوستان سوبکونتینئنتینین بؤیوک حیصّه سینی ساخلاماق‌دان سویوق مرکزی آسیا کاتاباتیج کولکلرینین قاباغینی آلیر. تار سهراسی جنوب-غربی یای موسسون کولکلرینی روتوبت یوکله(ایل)میشی جلب ائدن کریتیک (هلدیجی) رولو اویناییر (ایفا ائدیر) – هان‌سی کی، ایونون و اوکتیابرین آرالارین‌دا، هیندوستاندا اوستونلوک تشکیل ائت: تروپیک(چوخ ایستی) یاش، تروپیک(چوخ ایستی) قورو، سوبتروپیک روتوبت‌لی و داغ‌لیق.
== اینضیباطی اراضی بؤلگوسو ==
== اقتصادیات ==
ایکینجی دونیا محاربه‌سینین اوّللرین‌ده هیندوستان هر نفر حسابیله بریتانیادان ۳۶ دفعه.ژاپوندان ایسه ۷ دفعه آز چوغون اۆرتیم (تولید) ائدیردی. صنایع بیرطرفلی آپاریلیردی. یونگول صنایع داها اۆستون ایدی. ماشینقاییرما یوخ ایدی،کند چیفتلیک (مزرعه) تنززوله اوگرامیش‌دی. ساوادلیلارین خصوصی چکی‌سی ۱۸%،اورتا عؤمور مدتی ۳۲ ایل تشکیل ائدیردی. ۱۹۴۷-جی ایلده اؤلکه ایکی حیصّه یه بؤلونموش‌دور-هیندوستان و پاکیستان. هیندوستان سیاسی موستقیل‌لیک الده ائتدیک‌دن سونراسوْنرا اؤلکه‌نین اقتصادیاتینی صنایع اساسلاری اۆزرینده قورماغا ایمکان یارانمیش‌دیر. لاکین ۱۹۵۷،۱۹۷۲،۱۹۸۵-جی ایللرده اۆرتیم (تولید)ین آرتماسین‌دا لنگیمه‌لر مؤوجود اولموش‌دور.
اقتصادیاتین لنگارتی‌می بیر چوخچوْخ حاللاردا میلّی کاپیتالین ضعیف‌لیگی ایله ایضاح ائدیلیر. اقتصادیاتین ساهوی قورولوشو. ۲۰۰۵-جی ایلده هیندوستان عمومی داخیلی محصولو ۷۷۲،۰ ملرد.هر نفره دوشه‌ن محصول ایسه ۷۰۰ دوللارا برابر اولموش‌دور (مؤ قایسه اۆچون قئید ائتملیگیک ki.bu گؤستریجیلر ۱۹۹۵-جی ایلده مۆافیق اولاراق ۳۴۰ ملرد. دوللار و ۳۸۷ دوللار تشکیل ائتمیش‌دیر). اودم-ین اورتایل‌لیک آرتیم سرعتی ایلک ۳۵-۴۰ ایلده ۳،۵%-دن آرتیق اولمامیش‌دیر. لاکین سون ایللرده بوبۇ گؤستریجی آرتاراق۱۹۹۹-۲۰۰۰-جی ایللرده ۶،۲%،۲۰۰۳-۲۰۰۵-جی ایللرده ایسه ۸،۴% تشکیل ائتمیش‌دیر. عمومی داخیلی محصولون ۲۵%-i کند چیفتلیک (مزرعه)ینین،۲۷%-i صنایعنین،۴۷%-i خیدمت ساحه‌لرینین پایینا دوشور. جمعی ایشچیلرین ایسه ۶۷%-i کند چیفتلیک (مزرعه)ین‌دا چالیشیرلار. هیندوستان آقرار-صنایع اؤلکه‌سی حساب ائدیلیر.
کند چیفتلیک (مزرعه) نیسبتاً ثابت و دینامیک اینکیشاف ائدیر. کند چیفتلیک (مزرعه)ینی اساسینی اکینچی‌لیک تشکیل ائدیر.کند چیفتلیک (مزرعه)ین‌دان الده اولونان گلیرین ۷۵%-ایبیتکیچیلیین پایینا دوشور. بئجریله‌ن تورپاق ساحه‌سی ۱۴۱ ملن. هئکتاردیر. بونون‌دا ۱۵ ملن. هئکتاری ایلده ۲ دفعه اکیلیر. ۸۴ ملن. هئکتار صونعی سووارما ایله بئجریلیر. هیندوستان چای یئر فیندیغی،شکر قامیشی اۆرتیم (تولید)ینا گؤره بیرینجی،دویو و پامبیق اۆرتیم (تولید)ینا گؤره ایکینجی،توتون اۆرتیم (تولید)ینا گؤره اوچونجو یئری توتور. ۲۰۰۳-جو ایلده اساس کند چیفتلیک (مزرعه) محصوللاری اۆرتیم (تولید)ی-تاخیل ۲۲۵ ملن. تون(او جمله‌دن بوغ‌دا ۷۶ملن. تون،دویو ۱۳۲ ملن. تون)،چای ۷۷۰ ملن. تون،قهوه ۲۰۰ مین تون،پامبیق ۲،۱ ملن. تون،شکر قامیشی ۲۷۲ ملن. تون توتون ۶۶۰ مین تون، کارتوف ۲۱ ملن. تون اولموش‌دور. یئر فیندیغی و کونجوت اۆرتیم (تولید)ینا گؤره دونیا اؤلکه‌لری اوزره محصولون ۳۰%-نه مالیک‌دیر. کتان توخومو و گنگرچک یاغی اۆرتیم (تولید)ینا گؤره بیرینجی یئری توتور. ادویات محصوللاری اۆرتیم (تولید)ی چوخچوْخ یاییلمیش‌دیر – بیبر،دارچین،راپس،زنجفیل،ساریکؤک،هیل و س. بوتون تروز و مئیوه تۆره لری واردیر. ایریبوینوزلو مال-قارانین سایینا گؤره ده هیندوستان دونیادا بیرینجی یئری توتور. دونیا اوزره جمعی جامیشلارین ۵۷%-i،اینکلرین ۱۶%-i هیندوستان پایین دوشور. ۷۵ ملن. تون سود اۆرتیم (تولید) ائدیر. ۱۳ ملن. دونوزلاری وار. اراضی‌سینین ۱۹،۳%-i مئشه‌لیک‌دیر. هیندوستان دنیزدن توتولان بالیغا گؤره ۶-جی،ایچمه‌لی سودان توتولان بالیغا گؤره ۲-جی یئری توتور. جمعی توتوتلان بالیغین حجمی-۵،۳ ملن. تون‌دور. بوبۇ ساحه مشغوللوغون آرتماسین‌دا و خاریجی تیجارت‌ده بؤیوک رول اویناییر. ۴۰۰ مین تون دنیز محصولو ایخراج ائدیر.
هاسیلات صنایع‌سی باخیمین‌دان هیندوستان اقتصادیاتین اینکیشافی اۆچون کیفایت قدر مینرال احتیاطلارا مالیک‌دیر. بئله کی،دونیا دمیر فیلیزی احتیاطینین ۲۵%-ا قدری،مارقانس فیلیزی چیخاریلماسینین ۱۵%-i،سلیودانین ۶۰%-i بوبۇ اؤلکه‌نین پایینا دوشور. ۲۰۰۳-جو ایلده اؤلکه‌ده ۳۱۵ ملن. تون کؤمور،۳۳ ملن. تون نفت،۴۴۸ ملرد. کوت. ساعت الکتریک انرژی‌سی اۆرتیم (تولید) ائدیلمیش‌دیر. کؤمور ائهتیاتی ۱۴۸ ملرد. تون قیمتلندیریلیر. ۷،۳ ملن. تون دمیر فیلیزی، ۶،۸ mln.ton بوکسیدلر، ۳،۱ ملن. تون میس فیلیزی،۱،۷ ملن. تون مارقانس فیلیزی، ۲،۴ مین تون قیزیل، ۵۳ مین تون گوموش، ۴۰،۶ مین کارات آلماز،۶۳ مین تون قورغوشون اۆرتیم (تولید) ائدیلیر. بوبۇ ساحه‌لرین جمعی محصولو ۱۰،۳ ملرد. دوللارا برابردیر. اؤلکه اوزره جمعی ایخراجین ۱۶%-i بوبۇ ساحه‌نین پایینا دوشور.
عمومی داخیلی محصولون ۱۸%-i ائمال صنایع‌سینی پایینا دوشور. پارچا صنایع‌سی داها بؤیوک اۆستون‌لویه مالیک‌دیر. ۹۰ ملن. نفر آدام ایشلییر. اۆرتیم (تولید)ین ۱۹%-i خیردا ال ایشلرینه اساس‌لانیر. ایخراج‌دان اولاناوْلان گلیرین ۳۰-۳۳%-i توخوجولوق صنایع‌سی محصوللارین‌دان‌دیر. هیند کن‌دیری اۆرتیم (تولید)ینا گؤره دونیادا بیرینجی،بو ساحه‌دن اولاناوْلان حاضیر ممولاتلار ایخراجینا گؤره ایکینجی یئری توتور. اؤلکه‌ده ۱۴۴ ملن. تون گوبره اۆرتیم (تولید) ائدیلیر. تلباتی ۷۰% اؤدییر. اجزاچی‌لیق صنایع‌سی چوخچوْخ یوکسک سوییه‌ده اینکیشاف ائدیب. بوبۇ ساحه‌ده ۲۵۰ مین بؤیوک موس‌سی‌سه ایشلییر. حاضیردا جمعی صنایعنین ۱۷،۲%-i پارچا صنایع‌سینین، ۱۶،۵%-i نفت و کؤمور صنایع‌سینین،۱۴%-i یئیینتی صنایع‌سینین،۷%-i سئللووز-کاغیذ صنایع‌سینین،۵%-i ائلئکتروتئخنیکا صنایع‌سینین پایینا دوشور. ۱۹۵۰-۲۰۰۵-جی ایللرده صنایع اۆرتیم (تولید)ی ۱۵ دفعه آرتمیش‌دیر. عمومی داخیلی محصول دا ائمال صنایع‌سینین خصوصی چکی‌سی ۱۹۵۰-جی ایلدکی۱۱،۴%-دن ۲۰%-ا چاتمیش‌دیر. ائمال صنایع‌سی محصولونون عمومی حجمین‌ده آغیر صنایع ۳۲%-دن ۶۴%-دک آرتمیش‌دیر. اۆرتیم (تولید)ین قورولوشون‌دا دییشیک‌لیک یارانمیش‌دیر. اوزون مدت اۆچون نظرده توتولان ایستئهلاک شئیلرینین خصوصی چکی‌سی آرتمیش‌دیر. ائمال صنایع‌سینین ساهوی قورولوشون‌دا دا دییشیک‌لیک یارانمیش‌دیر. ارزاق ماللاری،پامبیق پارچا،هیند کن‌دیری و توخوجولوق ممولاتلاری اۆرتیم (تولید)ینین خصوصی چکی‌سی ۱،۵-۲ دفعه آزالدیلمیلش‌دیر. ۱۹۵۰-جی ایللرده صنایع محصوللارینین ۶۰%-i یئیینتی و توخوجولوق ماللارین‌دان عبارت اولدوغواوْلدوغو حال‌دا،۲۰۰۵-جی ایلده بوبۇ ۲۵%-دن آز اولموش‌دور. نفت محصوللارینین و ماشینقاییرمانین خصوصی چکی‌سی ۲-۳ دفعه آرتمیش‌دیر.
اؤلکه‌ده سنایئلشمه‌نین اینکیشافی چوخچوْخ ساحه‌لی چیفتلیک (مزرعه) کومپلکسینین یارانماسینا ایمکان وئریر. میلّی چیفتلیک (مزرعه)ین اؤز-اؤزونه اینکیشاف ائدن برقرار اولا بیله‌ن بیر سیستمه چئوریلمه‌سی اؤزونو گؤستریر. معین معنادا اقتصادیات‌دا ایکی‌لی بازار مؤوجوددور. بیر طرف‌دن اهالینین چوخچوْخ حیس‌سه‌سی اۆچون زروری ایستئهلاک شئیلرینه اولاناوْلان تدییه قابیلیت‌لی طلب‌ده طلب‌ده دورغونلوق یارانیر،دیگر طرف‌دن ایسه اوزون مدته ایستیفاده ائدیله‌ن ایستئهلاک شئیلرینه اولاناوْلان تدییه قابیلیت‌لی طلب آرتیر. بوتونلوکله میلّی اقتصادیاتین اینکیشاف ائتدیریلمه‌سین‌ده خصوصی بؤلمه‌نین داها بؤیوک رولو واردیر. بئله کی،اودم-ین ۷۵%-i خصوصی بؤلمه‌ده فورمالاشیر. کند چیفتلیک (مزرعه)،یونگول ماشینقاییرما،یونگول یئیینتی و طیب صنایع‌سی، اینشاات، تیجارت، آوتوماشین نقلیاتی و دیگر ساحه‌لرده خصوصی بؤلمه داها گئنیش یاییلمیش‌دیر.
اودم-ین تقریباً ۲۵%-i دؤولت بؤلمه‌سین‌ده یارادیلیر. اؤلکه‌نین مدافعه صنایع‌سین‌ده،انرژی،دمیریولو،آویاسییا،نقلیات،رابطه،متالوژی و س. کیمی بازا ساحه‌لرین‌ده دؤولت بؤلمه‌سینین خصوصی چکی‌سی آرتیق‌دیر.
بیر چوخچوْخ ساحه‌لرده دؤولت بؤلمه‌سینین خصوصی چکی‌سی داها چوخ‌دور. بونلاردان نفت چیخاریلماسی و ائمالی،کؤمور،میس،قورغوشون،سینک اۆرتیم (تولید)ی،پولاد اریدیلمه‌سینین ۶۰%-دن چوخو،آغیر ماشینقاییرما محصوللاری،گمیقاییرما،تییاره و دزگاه قاییرما و س. گؤسترمک اولار. ۲۰۰-دن چوخچوْخ علمی-آراشتیرما اینستوتو و لاباراتورییا دؤولت بؤلمه‌سین‌ده مرکزلشدیریلیب‌دیر. ائتتکی-نه آیریلان خرجلر ۰،۷۳% تشکیل ائدیر. حاضیردا هیندوستان یوکسک الکترون تکنولوژیسینا و کوسمیک صنایع‌سینه مالیک اولاناوْلان اؤلکه‌لر سیراسینا داخیل‌دیر. هیندوستان دونیا بازرینا تئلئکوممونیکاسییا و مئتئرولوگییا،رابطه واسطه‌لری گؤندریر. مووفقیتله اؤزونون میلّی آتوم انرژی‌سی اوزره اینکیشاف پروقرامینی حیاتا کئچیریر.
هیندوستاندا الکترون صنایع‌سی و بیلیشیم تکنولوژیسی ساحه‌سین‌ده ۲۵۰ مین نفر آدام ایشلییر. بوبۇ ساحه‌نین محصولونون حجمی ۱۳ ملرد. دیللار،ایخراج ایسه ۸ ملرد. دوللارا برابردیر. بوبۇ گؤستریجیلره گؤره هیندوستان ۲-جی یئری توتور.
هیندوستاندا آوتوموبیل صنایع‌سی ایلده ۶۴۲ مین مۆختلیف نؤعده آوتوموبیل بوراخیر. قارا متالوژیدا ۷ بؤیوک زاوود تام گۆجو ایله ایشلییر. ایلده ۱۰،۱ ملن. تون پولاد اۆرتیم (تولید) ائدیلیر.
۲۶۰-۳۰۰ ملن. نفر کاسیب‌چی‌لیق شرایطین‌ده یاشاییر.
هیندوستان ایقتیصادی اینکیشافی آیری-آیری دؤورلرده معین خصوصیتلری ایله بیر-بیرین‌دن فرق‌لنیر. بئله کی،هیندوستان موستقیل‌لیک الده ائتدیی ایلک ۱۰ ایللیک سابیتلشمه دؤورو آدلانیر. بوبۇ مرحله‌ده اؤلکه‌ده چیفتلیک (مزرعه) مکانیزممینین اساسلاری فورمالاشیردی. موستقیل‌لیک الده ائدیلمه‌سیله غیری-ایقتیصادی مجبوریت و تیجارت واسطه‌سیله آیری-آیری ساحه‌لره قویولان کاپیتال واسطه‌سیله بریتانیانین سیاسی نفوذ دایره‌سینین گئنیشله‌نمه‌سینه سون قویولموش‌دور. بوبۇ مرحله‌ده مرکزلشدیریلمیش پلانلاشدیریلما ایله بازار علاقه‌لرینین گئنیشلندیریلمه‌سی سیاستی اساس گؤتورولموش‌دور. میلّی اقتصادیاتین اینکیشافینین ایلکین شرطلرین‌دن بیری کیمی صنایعیه قویولموش ایری کاپیتالا ماراق یاراتماق،ایدخال‌دا هیمایدارلیق سیاستی و پول نظارتی حیاتا کئچیرمک نظرده توتولوردو.
ایکینجی دؤور ۱۹۵۰-جی ایللرین اورتالارین‌دان ۱۹۶۰-جی ایللرین اورتالارینادک اولاناوْلان واختی احاطه ائدیر. بوبۇ دؤور ایتئنسیو سنایئلشدیریلمه دؤورو کیمی سجییه‌لنیر. بورادا مؤوجود اۆرتیم (تولید) موناسیبتلرینین یئنی‌دنقورولماسی، سربست بازار موناسیبتلرینین یئنی‌دن قۇرولماسی،سربست بازار موناسیبتلرینین و خاریجی کاپیتالین مهدودلاشدیریلماسی ساحه‌سین‌ده معین تدبیرلر سیستمی نظرده توتولوردو. ایدئالوژی جهت‌دن بوتون بونلار "سوسیالیست جمعیتی" قۇرولماسی شوعاری آلتین‌دا حیاتا کئچیریلیردی.
دؤولت مولکیتی یارادیلماسی آشاغی‌داکی ایستیقامتلرده حیاتا کئچیریلیردی؛ موستملکه‌چیلرین حاکم دایره‌سین‌ده اولاناوْلان مولکیتین میلّی دؤولتین ایختیارینا کئچمه‌سی؛ میلّی کاپیتالا مخصوص اولاناوْلان بعضی خصوصی شیرکتلرین میللیلشدیریلمه‌سی؛ دؤولت یاردیمی حسابینا یئنی موس‌سه‌لر یارادیلماسی.
سنایئلشدیریلمه ایدخالین عوضله‌نمه‌سی فوْرماسین‌دا حیاتا کئچیریلیردی. "اؤز گۆجونه آرخالانماق" ، "اؤزو اؤزونو تامین ائتمک" کورسونون اساس گؤتورولمه‌سینه،خاریجی بورجلارین رولونون آزالدیلماسی و یئرلی محصوللارین چئشیدینین گئنیشلندیریلمه‌سینه اوستونلوک وئریلیردی. همین دؤورده متالوژی،ماشینقاییرما و کیمیا صنایع‌سینین خصوصی چکی‌سی چوخچوْخ آرتمیش‌دیر. صنایع ساحه‌لرینه آیریلان خالص کاپیتال قویولوشو ۵۰-جی ایللرده‌کی ۲۶،۴%-دن ۱۹۶۰-جی ایللرده ۴۱،۱%-ا چاتمیش‌دیر.
آغیر صنایعنین اینکیشافی کورسونون حیاتا کئچیریلمه‌سین‌ده بیر چوخچوْخ وتنپرور قوه‌لر موستقیللیین مؤحکمله‌نمه‌سی خاطرینه شهر بورژوازییاسینا کؤمک‌لیک گؤستریردیلر.
تیجارت فاییتی ساحه‌سین‌ده دؤولتین رولو چوخچوْخ آرتمیش‌دی. بوتون بونلارین نتیجه‌سین‌ده چوخساهه‌لی کومپلکس یارادیلماسی اۆچون زمین فورمالاشمیش‌دیر. عینی زامان‌دا صنایع ایله کند چیفتلیک (مزرعه) آراسیندا غیری-موتناسیب‌لیک ده آرتیردی.
اوچونجو مرحله ۶۰-جی ایللرین اورتالارین‌دان باشلامیش‌دیر. بوبۇ مرحله آغیر صنایع ایله کند چیفتلیک (مزرعه) و خیردا اۆرتیم (تولید) آراسینداکی غیری موتناسیبلیین لغو ائدیلمه‌سی ده پروبلم کیمی قارشی‌دا قویولموش‌دو. همین ایللرده "یاشیل اینقیلاب" ایستراتئگییاسینی باشلانغیجی قویولموش‌دور. یوخسول کن‌ده-کند چیفتلیک (مزرعه)ینا،خیردا اۆرتیم (تولید)ا کؤمک‌لیک ائدیلمه‌سی باره‌ده پروقرام قبول ائدیلمیش‌دیر. بوبۇ مرحله‌ده‌کی ایقتیصادی سیاست‌ده اساس مرحله‌لردن بیری ده ۱۹۶۹-جو ایلده بانکلارین میللیلشدیریلمه‌سی اولدواوْلدو. بئله‌لیکله، صنایعنین و خیردا ساهیبکارلیغین مدافعه ائدیلمه‌سی سیاستی و دؤولت کؤمک‌لیگی تیجارت بؤلمه‌سین‌ده سابیتلیین تامین ائدیلمه‌سینه سبب اولموش‌دور.
هیندوستان اساس ساحه‌لری ایسه بونلاردیر؛
۱) کند چیفتلیک (مزرعه)
== ماراقلی فاکتلار ==
* هیندو تقویمین‌ده ۶ فسیل واردیر: یاز، یای، موسسون، پاییز، قیش، پرئوئرنال(یازدان اوّل)
* هیندوستان‌دان کناردا روپی‌دن ایستیفاده ائتمک غیری-قانونی حساب اولونوراوْلونور.
* هیندلی بیر کیشینین ۷۰ ایلدیر نئجه هئچنه یئمه‌دن و ایچمه‌دن یاشادیغینین مومکونلویو عالیملر بیر چوخچوْخ تستلر ائتسه‌لر ده هله ده تاپا بیلمه‌ییبلر.
* مومبای‌داکی هاوا ایله نفس آلماق گونه ۱۰۰ سیگار چکمه‌یه برابردیر.
* دونیانین ان بؤیوک عائله‌سینه صاحب کیشی بیر هیندلی‌دیر. اونون ۳۹ آروادی و ۹۴ اوشاغی وار.
* کفارت اولاراق هیندلی بیر کیشینین ایتله ائوله‌نمه‌سی شیمالیقوزئی هیندوستاندا قدیم عادتلردن بیری‌دیر.
* هیندوستاندا پولیس مأمورلاری بیغ ساخلاماق اۆچون یونگول میقداردا اؤدمه ائدیرلر.
*هیندوستاندا آدام اؤلدوک‌دن سونراسوْنرا اونون جسدینی یاندیریب کولونو کیچیک بیر قابا قویوب چایا آتیرلار.
== اهالی ==
هیندوستان دونیانین ان چوخمیللت‌لی دؤولتی‌دیر. هیندلی آنلاییشی مۆختلیف دیل‌ده دانیشان بیر نئچه یوز خالق و طایفه لرین (هیندو، بنگال، پنجاب و س.) بیرلیگی کیمی باشا دوشولمه‌لی‌دیر. اؤلکه‌ده ائله بیر دیل یوخ‌دور کی، اهالینین بؤیوک اکثریتی بوبۇ دیل‌ده دانیش‌سین. دؤولت دیلی اؤلکه‌ده ان چوخچوْخ سای‌لی [[هیندو دیلی|هیندولارین دیلی‌دیر]]. ایکینجی دؤولت دیلی کیمی [[اینگیلیس دیلی]]ندن ایستیفاده اولونوراوْلونور. بونونلا یاناشی هر بیر اوستان‌دا یئرلی خالقلارین دیلین‌ده یئرلی حکومتلرین قرارلاری، قزئتلر، ژورناللار درج ائدیلیر. هیندوستاندا [[۱۸۸۱-جی ایل]]دن باشلایاراق هر اون ایلده‌ن بیر اهالی سیاهییا آلینیر. عصرین اوّللرین‌دن (۱۹۰۱-جی ایلده ۲۳۸ میلیون نفر) ۲۰۰۰-جی ایلدک اؤلکه‌نین اهالی‌سی ۴،۳ دفعه آرتمیش‌دیر. بوبۇ دا طبیعی آرتیمین یوکسک اولماسینی ثبوت ائدیر (ایندی ایللیک آرتیم ۱،۸-۱،۹%-دیر). اهالینین سرعتله آرتماسی اقتصادیات‌دا علاوه چتین‌لیکلر یارادیر. بونا گؤره هیندوستان [[عائله پلانلاشدیریلماسی]] سیاستینی حیاتا کئچیره‌ن ایلک دؤولتلردن بیری‌دیر. لاکین [[دئموقراف]]لارین حسابلامالارینا گؤره اهالینین سابیتلشمه‌سی یالنیز [[خخی عصر]]ین اورتالارین‌دا اولا بیلر. اهالی اؤلکه اراضی‌سی اوزره اولدوقجااوْلدوقجا غیری-برابر یئرلشمیش‌دیر. دنیزساهی‌لی اراضیلر، محصولدار اووالیقلار (خصوصیله [[هیند-قانق اووالیغی]])، چایلارین وادیلری و دئلتالاری داها چوخچوْخ مسکونلاشمیش‌دیر. ایندی اؤلکه‌نین داخیلی حیصّه لری ([[دئکان یایلاسی]]) سرعتله منیمسنیلیر. اؤلکه‌نین شیمالین‌داقوزئین‌دا اوجقار داغ‌لیق اراضیلر سئی‌رک مسکونلاشمیش‌دیر، حتی اینسان یاشامایان اراضیلر ده وار. ۳۰۰ میلیون نفرله شهر اهالی‌سینین سایینا گؤره هیندوستان چین‌دن سونراسوْنرا دونیادا ایکینجی یئری توتماسینا باخمایاراق، شهر اهالی‌سینین عمومی اهالییه نیسبتینه گؤره (۳۰%) هیندوستان ضعیف [[اوربانیزاسییا]]لاشمیش اؤلکه‌لر سیراسینا عاییددیر. بونونلا یاناشی اؤلکه‌ده اوربانیزاسییا پروسسی سرعت‌لی‌دیر. ایری و میلیون‌چو شهرلرین سایی سرعتله آرتیر. هیندوستان ان ایری شهرلری اؤلکه اراضی‌سی اوزره دؤردبوجاق شکلین‌ده یئرلشه‌ن [[کلکته]]، [[بومبئی]] (مومبای)، [[دهلی]]، [[چئننای]] (مدره‌سه)، [[اهمداباد]] و حئیدرآباددیر. کلکته هیندوستان ان ایری شهریدیر. شهرین اهالی‌سی ۱۵ میلیون نفردن آرتیق‌دیر. بوبۇ شهر تخمیناً ۱۵۰ ایل [[اوست-هیند]] اینگیلیس شیرکتینین اینضیباطی مرکزی اولموش‌دور. هیند و موسلمان معمارلیق اوسلوبو ایله تیکیلمیش و [[۱۹۱۱-جی ایل]]دن اؤلکه‌نین باشکندی اولاناوْلان دهلی دونیانین ان قدیم شهرلرین‌دن بیری‌دیر. هیندوستان بؤیوک شهرلرین‌ده کسکین ایقتیصادی، سوسیال و ائکولوژی پروبلملر مؤوجوددور. کوچه‌لرده دیله‌ن‌چیلر، سرگردان موسیقی‌چیلر، ایلان اووسون‌چولاری، ائو-ائشیک‌سیز آداملار چوخ‌دور. ائتنیک مۆختلیف لیکلرله علاقه دار شهرلرده میلّی محله‌لر فورمالاشیر، میلّی و دینی اداوت بعضاً قیرغینا سبب اولور. بیر سیرا صنایع شهرلرین‌ده (خصوصیله بومبئی) آتموسفئر حدین‌دن آرتیق چوخچوْخ چیرکلنمیش‌دیر. هیندوستاندا کند مسکونلاشما فوْرمالاری اوستونلوک تشکیل ائدیر. اهالینین ۷۰%-i کندلرده یاشاییر. سوواریلان اکینچی‌لیک رایونلارین‌دا کندلر خصوصیله سیخ یئرلشیب. کند ائولری اولدوقجااوْلدوقجا مۆختلیف لیگی ایله فرق‌لنیر. بورادا داش‌دان، تاختادان، گیل‌دن تیکیلمیش ائولره، پالما یارپاقلاری ایله اؤرتولموش کومالارا راست گلمک اولار.
=== دیل ===
{{اساس|هیندوستاندا دین}}
هیندوستاندا اهالینین ۸۳ فایزی هیندویستلردیر. [[ایندویزم]] جومهوریتین بوتون اوستانلارین‌دا، جام‌مو، کاشمیر و یئنی یارانمیش ناقالئند استثنا اولماقلااوْلماقلا حاکم دین حساب اولونوراوْلونور. ایندویزمین ایکی اساس ایستیقامتی واردیر: ویشنویزم و شیوایزم. حال-حاضیردا ویشنا اللهینین کولتو داها گئنیش یاییلیب. لاکین بیر سیرا هیند خالقلاری آراسیندا (تامیلر، آسسامسلار) شیوای اساس گؤتورولور. بعضی یئرلرده، مثلاً، نسیلین آنا خطی ایله داوام ائتدیریلدیی مالایالار آراسیندا شاکتیزم اینکیشاف ائدیب. اورتودوکسال هیندویستلرله یاناشی اؤلکه‌ده رئفورماتور هیندویستلرین ده آردیجیللاری واردیر.
هیندوستان موسلمان اهالی‌سی ۱۱ فایز تشکیل ائدیر. موسلمانلارین اکثریتی ایسه سوننولویون حنفی مذهبینه اعتیقاد ائدیر. مالابار ساحلین‌ده شافیی‌لیک یاییلیب، اوتتار-پرادئش و غربی بنگالییادا سوننولوک اؤزونون واههابی تئندئن‌سییاسی ایله مۆشاهیده اولونوراوْلونور. بورادا اهمدییه تریقتینین آردیجیللارینا دا راست گلمک مومکون‌دور. شیعه‌لر ایسه اساساً شهرلرده یاشاییرلار. اونلار آراسیندا ایسمای‌لیلر ده واردیر، اما اونلار سای اعتباریله اورتودوکسال شیعه‌لردن آزدیرلار. هیند ایسمای‌لیلری نیزاریلر (خوجا) و موستاریلره (بوخرا) بؤلونورلر. هیندوستاندا آز سای‌دا بهایلرده یاشاییرلار.
هیندوستاندا ۳-جو بؤیوک دینی قروپ کریستیانلاردیر (اهالینین ۳ %). گونئی هیندوستانا ایلک خرایتیانلار هله بیرینجی مینیللیین ۱-جی عصرین‌ده گلمیشلر. حال-حاضیردا هیندوستان کریستیانلارینین یاری‌دان چوخو اؤلکه‌نین جنوبون‌دا (اساساً کئرالا اوستانین‌دا و مدره‌سه رایونون‌دا) مسکونلاشیب. ناقئلئند اوستانین‌دا دا چوخچوْخ سای‌دا کریستیان یاشاییر. اؤلکه کریستیانلارینی ایکی قروپا بؤلمک اولار. بیرینجی قروپا هیندوستان قدیم کریستیان اهالی‌سینین سونراکیسوْنراکی نسیللری عاییددیر. پورتوقال لیلارین اؤلکه‌یه موداخیله‌سین‌دن سونراسوْنرا کریستیانلارا مجبوری شکیل‌ده کاتولیک‌لیگی قبول ائتدیرمیشلر. اونلاری روم ایله اونییایا داخیل اولماغا مجبور ائتمیش، بونون نتیجه‌سین‌ده ده هیندوستاندا سیلومالابار کلیساسی یارادیلمیش‌دیر. معین زامان کئچدیک‌دن سونراسوْنرا بیر قروپ روم ایله موناسیبتلری پوزاراق کلیسادن اوزاقلاشمیش، لاکین اؤز اوولکی نئستئریان عنعنه‌لرینه قاییتمامیشلار. اونلار یاکوبیت (مونوفیزیت) ائهکاملارینی قبول ائتمیشلر. بئله‌لیکله، حال-حاضیردا گونئی هیندوستاندا قدیم کریستیان کلیسالری مؤوجوددور: سیرو –مالابار کلیساسی (خالدو-کاتولیک، ۲۱۷۸مین نفر)، سیرو-مالانکار کلیساسی (سیرو-کاتولیکلر، ۲۱۳ مین نفر)، یاکوبیت مالانکار پراووسلاو کلیساسی (۱،۵ ملن. نفر)، مقدس فوما مالابار کلیساسی (۵۵۰ مین نفر)، نئونئستوریان خالدئی کلیساسی (۵ مین نفر).
کریستیانلارین ایکینجی قروپونون فورمالاشماسی آوروپالی میسسیونئرلرین فعالیّتی ایله باغلی‌دیر. اونلار اساساً ۱۹-جو-۲۰-جی عصرلرده اؤز فعالیّتلرینی داها دا آکتیولشدیرمیشلر. حال-حاضیردا محض بوبۇ قروپ کریستیانلار سای اعتباریله اوستونلوک تشکیل ائدیرلر. روم کاتولیک کلیساسی داها چوخچوْخ نفوذا مالیک‌دیر (۹۷۰۴ مین نفر آردیجیللاری وار). کاتولیکلر داها چوخچوْخ اؤلکه‌نین جنوبون‌دا، و ده بعضی غرب رایونلارین‌دا مسکونلاشیبلار. پروتئستانت کلیسالری (۴،۳ ملن نفر) ایچریسینده داها چوخچوْخ آردیجیللاری اولانلار گونئی هیندوستان کلیساسی (۷۰۰ مین نفر) و شیمالیقوزئی هیندوستان کلیساسی‌دیر (۱۵۳۰ مین نفر). گونئی هیندوستان کلیساسی ۱۹۴۷-جی ایلده اؤلکه‌نین جنوب حیصّه سین‌ده یاشایان پروتئستانت تشکیلاتلار طرفین‌دن یارادیلیب. بون‌دان باشقا، هیندوستاندا باپتیستلر (۲،۱ ملن. نفر)، لوتئرانلار (۱،۱ملن. نفر)، مئننونیتلر، قورتولوش اوْردوسو (۲۲۷ مین نفر) آردیجیللاری دا واردیر.
ایندویزم‌دن آرالانمیش سیقخیزم ایندیکی زامان‌دا هیندوستاندا موستقیل دین کیمی تانینیر. اؤلکه اهالی‌سینین ۲ فایزینی تشکیل ائدیر. اساساً پنجاب اوستانین‌ده یاشاییرلار.
هیندوستاندا همچینین ۳،۸ میلیون بوددیست یاشاییر. اونلارین اکثریتی ماخاراشتردا مسکونلاشیبلار. هیندوستاندا چوخچوْخ کیچیک دینی قروپ حالین‌دا زرتۆشتیلر-فارسلار (ایران‌دان ۷-جی- ۱۲-جی عصرلرده ایسلام طرفدارلارینین تضییقین‌دن قاچیب گلنلرین نسیللری) دا واردیر. فارسلارین سایی ۱۲۰ مین نفر، دیگر معلوماتلارا گؤره ۲۰۰ مین نفردیر. بوتون هیندوستان زرتۆشتیلرینین یاری‌دان چوخو بومبئی‌ده یاشاییر. هیندوستاندا ایودایستلر ۸ مین نفردیرلر. اونلارین اکثریتی ماخاراشترا و کئرال‌دا مسکونلاشیبلار.
=== مدنیت ===
چوخ‌لو هیندوستان فستیوالی منشأده دینی‌دیر، باخمایاراق کی بیر نئچه کاستادان و کرئدودان وابسته اولمایاراق کئچیریلیر. بعضی (بیر قدر، بیر نئچه) پوپولیار فستیوال تای پونگال-، هولی، اونام، ویژایاداسهامی، دورگا پوژا، ائید اول-او داها یارارلی – بکر اید، میلاد گونو، بوددها ژایانتی و وایساکهی. هیندوستانی اوچ میلّی بایراما مالیکدیرلر. بایراملارین (مزونیتلرین) باشقا ییغیملارینا، دوققوزون و اون ایکینین آرالارین‌دا دییشمک، رسمه‌ن فردی دؤولتلرده (وضعیتلرده، اوستانلاردا) ریایت ائدیلیر (مۆشاهیده ائدیلیر). دینی پراکتیکالار گون‌ده‌لیک حیاتین آیریلماز ترکیبی‌دیر و چوخچوْخ اجتماعی ایشدیر.
مرسوم هیندوستان عائله دیرلری چوخچوْخ حؤرمت‌لی‌دیر، باخمایاراق کی شهر عائله‌لر ایندی‌سی مرسوم مشترک عائله سیستمی ایله قوی(اول)موش اجتماعی-ایقتیصادی (سوسیال-ایقتیصادی) محدودیتلرین اوجباتین‌دان نۆوه عائله ترکیبینی اۆستون توتور.
== شکیللر ==
<gallery>
</gallery>
== ایستینادلار ==
اینگیلیسجه ویکی‌پئدیانین چالیشقانلاری
{{ شابلون:آسیا اؤلکه‌لری}} ▼[[Category:هیندوستان اؤلکه‌سی]] ▼
▲{{شابلون:آسیا اؤلکه‌لری}}
▲[[ Categoryبؤلمه:هیندوستان اؤلکه‌سی]]
| 