ایکینجی دونیا ساواشی: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
165483 دییشیک‌لیک Yusifoğlu (دانیشیق) طرفین‌دن قایتاریلدی.
ک یوسوف اوغروگوتدو (دانیشیق) طرفین‌دن ائدیلمیش دییشیک‌لیک‌لر Yusifoğlu طر...
خط ۳۲:
ایکینجی دۆنیا ساواشی چوْخ بؤیوک میقیاس آلاراق٬ بۆتون دؤولتلری احاطه ائتدیگینی دئمک اوْلار. سپتامبر ۱۹۴۵-جی ایل تاریخینده سوْنا چاتان ساواش یاخلاشیق ۲۷ میلیون نیظامی و ۲۵ میلیون قارایاخانین اؤلومونه سبب اوْلدو.
 
بۇ ساواش دۆنیا [[سیاست]]ینده درین ایزلر بۇراخدی. دۆنیا ساحه‌سینده گۆجلرین یئنی پایلاشماسی اوْرتایا چیخدی. تکجه آلمان و [[ژاپون]] دئییل٬ [[اینگیلیس]] و [[فرانسه]] ده اؤز اۇلوسلارآراسینداکی اسکی گۆجونو ایتیردی. ساواشدان سوْنرا [[آمریکا بیرلشمیش ایالتلریاوستانلری]] دۆنیادا آپاریجی اؤلکه‌لرین باشیندا دۇروردو. آلمانا قارشی مۆتّفیق اوْلان [[س.س.ر.ي|شوروی]] و آمریکا ساواشدان سوْنرا ۵۰ ایله‌جه داوام ائدن «[[سویوق ساواش|سوْیوق ساواش]]»ـا باشلادیلار.
 
ساواش ۱۹۴۵-جی ایلده آنتی‌هیتلر ایتّیفاقی‌نین غلبه‌سییله باشا چاتدی. دۆنیا سیاسی نقشه‌سی دییشیک‌لیگه اۇغرادی. اۇلوسلارآراسی امکداشلیق قۇرماق و نؤوبتی توْققوشمالارا ایمکان وئرمه‌مک اۆچون [[بیرلشمیش میلتلر تشکیلاتی|بیرلشمیش میلّتلر تشکیلاتی]] یارادیلدی. بۇ زامان آفریقا و آسیادا آزادلیق اۇغروندا حرکتلر باشلاندی.
خط ۳۸:
 
== ساواشین باشلانما‌سی ==
۱۹۳۹-جو ایل ۱ سپتامبردا آلمان لهیستان اۆزرینه هۆجوما کئچدی.۱۹۳۹-جو ایل ۱ سپتامبردا ساعت ۴:۴۵ راده‌لرینده دانزیگ لیمانیندا اوْلان آلمان ساواش گمیسی ''Schleswig-هولستین'' [[لهیستان]]یا عایید ''Westerplatte'' آدلی گمییه آتش آچدی. بۇ تاریخ اۇزون بیر مدت، ایکینجی دۆنیا ساواش‌سینین رسمی باشلانغیج تاریخی اوْلا‌راق قبول ائدیلدی. حال بوکی ۴:۴۰ راده‌لرینده آلمان بومباردمان طیّاره‌لری، برسلاو'نون ۱۰۰ km شرقین‌ده‌کی ''Wielun'' قصبه‌سینه هۆجوم ائتمیش و ۱۲۰۰ اینسانین حیاتینا سوْن قوْیموش‌دو. بۇندان اوّل ایسه بیر [[آلمان]]-ایسلوواک بؤلویو ۲۶ آگوست تاریخینده ژابلونا کئچیدی'نی ایشغال ائتمیش ‌دی. بؤلوک کومان‌دیرینه هۆجوم تاریخی‌نین تخیره سالیندیغی خبرینی بیل‌دیرمک اۇنودولموش‌دو. فیتنه-فساد یوْلو ایله هۆجوما کئچن آلمان سرحدلری پوزا‌راق [[لهیستان]] اۆزرینه ۵۷ دیویزی (۱،۵ میلیون آدام)، ۲۵۰۰ تانک، ۲۰۰۰ طیّاره گؤندردی. ۳ سپتامبر تاریخینده اینگیلیس و فرانسه آلمان ساواش اعلان ائتدیلر. ایکینجی دۆنیا ساواشی باشلاندی. سپتامبرین ۳-۱۰ آراسیندا [[اوتریش]]، [[یئنی زلاندا]]، [[هیندوستان]]، [[کاناداکانا‌دا]] آلمان قارشی ساواش‌یه قوشولدولار. [[آمریکا بیرلشمیش ایالتلری]] اؤزونو بیطرف اعلان ائتدی. [[ژاپون]] آوروپا ساواش‌سینه قاریشمادیغینی بیلدیردی. ایکینجی دۆنیا ساواش‌سینین باشلانما‌سینین باشلیجا سببلری: اولاً، [[بیرینجی دونیا ساواشی|بیرینجی دۆنیا ساواش‌سیندن]] سوْنرا غالیب دؤولتلرین یاراتدیقلاری ورسال-واشینقتون سیستمینین چوْخ سرت و آلچالدیجی اوْلماسی; ایکینجی، آوروپانین مرکزینده، آلمان‌دا قیساس‌چی‌لیق و میلیتاریزم ادّعا‌سینین یۆکسک درجه‌ده اینکیشاف اتمسی; اۆچونجو، هیتلر "ریخ"اینین ایرق‌چی‌لیک، "دَیَرسیز خالقلاری" اسارت آلتینا آلماق سیاستی، عموماً دۆنیا آغا‌لیغینا نایل اوْلماق ایددیالاری; دؤردونجو، غرب دؤولتلری‌نین، خصوصاً [[اینگیلیس]] و [[فرانسه]] نین ناسیزمین بشریت اۆچون تهلوکه اوْلماق ماهیتینی درک اتممه‌لری، حتی اوْنو شیرنیکلن‌دیرمک و ساکیتلش‌دیرمک سیاستلری; بشینجی، ایری دؤولتلرین، اوْ جمله‌دن آمریکا بیرلشمیش ایالتلری-ین "قاریشماماق" مؤقیعتی توتمالاری; آلتینجی، [[آمریکا بیرلشمیش ایالتلری]] باشدا اوْلماقلا ایری دؤولتلرین آلمانین ایقتیصادی-ساواش جهت‌دن دیرچلمه‌سینه یاردیم اتملری; یددینجی، سوسیالیزمه نیفرت ائدن بورژوا-دموکراتیک اؤلکه‌لرین شوروی ایله بیرلیکده فاشیزمه قارشی واختیندا آلترناتیو اتفاق یاراتماق ضروریتینی درک اتمملری; سککیزینجی، شوروی-نین ساواش‌نی اؤزون‌دن اۇزاقلاش‌دیرماق اۆچون آلمان گذشتلر ائتمه‌سی، حتی اوْنونلا ایقتیصادی علاقه‌لر یاراتماسی; دوققوزونجو، ۳۰-جو ایللرین آخیرلاری اۆچون آوروپا‌دا و شرق‌ده ساواش-صنایع کومپلکسلری‌نین اوْلمازین درجه‌ده شیشمه‌سی و... ایدی.
 
== ساواشین ایل لری ==