تورکمنیستان: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ک replaced: X عصر ← ۱۰. یوز ایل, XVI عصر ← ۱۶. یوز ایل, XIII عصر ← ۱۳. یوز ایل, بو ← بۇ (3), چوخ ← چوْخ (4), اولونور ← اوْلونور (8) using AWB |
ک clean up, replaced: تورپاق ← توْرپاق (2), اولوب ← اوْلوب, اولان ← اوْلان (3), اولونموش ← اوْلونموش, اورتا ← اوْرتا (2), اولون using AWB |
||
خط ۱۲:
رئلیئفینه گؤره اووالیق و داغ‌لیق حیسه‌لردن عبارت‌دیر. [[کوپئتداغ سیلسیله‌سی]] سئیسمیک جهت‌دن فعال‌دیر. اؤلکه اراضی‌سینین ۸۰%-دن چوخو [[توران اووالیغی]]ندا اوکئان سوییه‌سین‌دن ۱۰۰-۲۰۰ متر هوندورلوک‌ده‌دیر. زنگین طبیعی گاز و [[نفت]] احتیاطینا گؤره اؤلکه دونیانین ان قاباقجیل دؤولت‌لرین‌دن بیری‌دیر. اؤلکه اراضی‌سین‌ده ۱۴۴ نئفت و قاز یاتاغی آشکار ائدیلمیش‌دیر. اونلاردان یالنیز ۴۰ یاتاق ایستیسمار اوْلونور (خزرترافی، بوخارا-خیوه، مرای، لئباپ و س.). یئرالتی سروت‌لردن [[کوکورد]]، [[کالیوم]] و [[داشدوز]]، [[بئنتونیت گیلی]]، [[میرابیلیت]]، [[آلونیت]] واردیر.
اؤلکه‌نین ایقلیمی قورو سوبتروپیک [[ایقلیم]]دیر. بورادا ایلین ۲۹۰ گونو بولودسوز کئچیر. رئسپوبلیکا اراضی‌سین‌ده ایللیک و سوتکالیق تئمپئراتورئ آمپلیتودو چوز بؤیوک‌دور. یاغینتی‌لارین
تورکمنیستان‌دا ان بؤیوک گؤل [[ساریقامیش]]دیر. بۇ گؤل‌دن یوکسک کیفیت‌لی خؤرک دوزو ییغیلیر.
خط ۲۰:
== اهالی‌سی ==
{{main|Türkmənistan əhalisi}}
تورکمنیستان ائتنوسونون منشیی قدیم ساک-ماسساگئت و سارمات-آلان قبیله‌لری ایله باغلی
تورکمنیستان‌دا کند اهالی‌سی اوستونلوک تشکیل ائدیر (۵۵%). اهالی اساساً، قاراقوم کانالی زوناسین‌دا، [[مورقاب]] و [[تجن]] چای‌لارینین دئلتاسین‌دا، [[کوپئتداغ]]ین اتیین‌ده جملشمیش‌دیر.
خط ۲۷:
تورکمنیستان [[BMT]]، [[IKT]] ([[ایسلام کونفران‌سی تشکیلاتی]])، [[MDB]]، [[اقتصادی امکداش‌لیق شوراسی]] و س. تشکیلات‌لارین عضوودور
=== میللی ترکیب ===
۱۴.۰۴.۲۰۰۱ – تاریخین‌ده "نئیترال تورکمنیستان" قزئتین‌ده اؤلکه‌نین او زامانکی دؤولت باش‌چی‌سی صاپارموراد نیازووون موصاحیبه‌سی نشر
== معاصر سوسیال-اقتصادی وضعیت ==
تورکمنیستان رئسپوبلیکاسین‌دا اؤلکه‌نی خاممال ایستئهسال‌چی‌سین‌دان حاضر محصول ایستئهسال‌چی‌سینا چئویرمک مقصدی داشییان دؤولت پروقرامی حیاتا کئچیریلیر. پروقرام رئاللاشماسی اوچون اعمال ائدیجی صنایع ساحه‌لرینه دقت آرتیریلیر، اهالینین ارزاغا
== صنایع ==
خط ۴۲:
کیمیا صنایع‌سی اوچون کیفایت قدر یئرلی خاممال واردیر. [[کوکورد]]، [[کالیوم دوزلاری]]، [[یود]] اساسین‌دا [[نئبیتداغ]]دا، [[بئکداش]]دا، [[چلکه‌ن]]ده، [[جرجو]]دا، [[ماری]]دا کیمیا زاوودلاری فعالیت گؤستریر. بیر چوْخ خاریجی شیرکت‌لر تورکمنیستان‌دا کیمیا زاوودلاری موس‌سی‌سه‌لری یاراتماق ماراغین‌دادیر.
تورکمنیستان‌دا ائلئکتریک ائنئرژی‌سینه
== کند تصروفاتی ==
تورکمنیستان‌دا اکین‌چی‌لیک اوچون یارارلی
رئسپوبلیکادا ییغیلان پامبیغین ۲۵%-ی زریفلیف‌لی‌دیر. گله‌جک‌ده پامبیق ایستئهسالینی ۳ میلیون تونا چات‌دیرماق نظرده توتولور. سوواریلان
کند تصروفاتینین ایکینجی ساحه‌سی [[حیوان‌دارلیق]]دیر. شرقی [[قاراقوم]]دا [[قاراگول قویونو|قاراگول قویون‌لاری]]، قربی قاراقوم‌دا زریفیون‌لو قویون‌لار و بیرهورگوج‌لو دوه‌لر ساخلانیلیر. پامبیقته‌میزله‌مه ([[تورکمنقالا]])، پامبیقپارچا، [[ایپک]] ([[آشقاباد]]، [[تورکمناباد]] و [[ماری‌دا]])، قاراگول دری‌سینین آشیلانماسی و س. فابریک‌لری فعالیت گؤستریر. لاکین یونگول صنایع‌ده آپاریجی ساحه [[خالچاچی‌لیق]]دیر.
خط ۵۹:
== تیکینتی ==
تیکینتی صنایع‌سینه دقت آرتیریلمیش‌دیر. اؤلکه بوتؤولوکله تیکینتی میدانینی خاتیرلادیر. اؤلکه‌یه داخیل
تورکمنیستان ۵۰-دن چوْخ اؤلکه ایله اقتصادی علاقه‌لر یاراتمیش‌دیر.
خط ۶۵:
* تورکمنیستان اوچون خاراکتئریک حیوان [[آت]]دیر. [[آخالتکه]] وادی‌سین‌ده ائینیادلی آت جینسینین یئتیشدیریلمه‌سینین تاریخی ۴۰۰۰ ایلده‌ن چوخ‌دور.
* اؤلکه‌ده اهالینین سوسیال مدافعه‌سی دؤولت سیاستی‌دیر. [[۱۹۹۳]]-جو ایلده‌ن اهالییه الکتریک انرژی‌سی، طبیعی گاز، خؤرک دوزو پول‌سوزدور. آزتمینات‌لی عائله‌لره مادی کؤمک ائدیلیر. طیبی خیدمت‌ده گذشت‌لر وار.
* اؤلکه مطبوعاتین‌دا خاریجه اینفورماسییا وئرمک رسمن قاداغان
* [[یئمیش]] ([[قووون]]) اؤلکه اوچون ان موهوم بوستان بیتکی‌سی‌دیر. [[آوقوست]] آیینین ۲-جی [[بازار گونو]] اؤلکه‌ده "یئمیش گونو" کئچیریلیر. هامی [[یئمیش]] یئمه‌لی، بیر-بیرینه هدییه ائتمه‌لی‌دیر. بورادا یئمیشین ۲۰۰-دک نؤوو بئجریلیر
| |||