'''مونیخ''' یا مونشن (آلمانحا: München) آلمان اولکه سینین بؤیوک شهریلریندن [[ایسار چایی]] بویوندا و آلپ داغلاریندا قورولوب.اوچونجی آلمان شهری [[برلین]] و[[هامبورگ]]دان سورا اولور.1.330.440 نفر یاشیانی وار [[بایرن]] اوستانین باش کندی اولاراق.1972 ده اولمپیک آدالاری بوبۇ شهریده اولدواوْلدو.
دونیاده دوردونجو گورمه لی و توریستی شهر اولور و چوخلو توریستی وگورمه لی یئرلری اولور و اوکتوبر جشنلری بوبۇ شهرین گورمه لی یئری اولور.
==اسکیسی==
[[آقوسبورگ]] یازیسیندا یازیلان سندده 1158 اینجی میلادی ایلده قورولب.قوئلف هنری لیون [[زاکسن]] اوستانین دوک وباشچی سی ایسار چاینین اوستونه بیر کورپو قوردو کی بوبۇ کورپوده دوز آپارانلارین خراجین آلدیلار.ایرمی ایل سورا 1175ده مونیخ آدیلیم یئر اولدی 1180دا هنری لیون محاکمه اولدواوْلدو و بیرینجی اوتو ویتلز باخ دوک اولدواوْلدو.ویتلز باخ شاهلیقین قوردو و ایکینجی ویتلز باخ بوبۇ شهری 1240 دا الینه گچیتدی. 1255ده بایرن اوستانی ایکی بولوندی و مونیخ قوزی بایرن طرفده قالدی.1314 ده دوک لوئیس آلمان شاهی اولدواوْلدو.1328ده مقدس رومن ایمپراطوری آدلاندی وتخت اوسته چیخدی.او دوز ساتماقین خراجین بوبۇ شهره وئردی و بوشهر چوخ گوجلندی.15اینجی یوز ایلده بوبۇ شهر چوخلو هونری و ایقتصادی و سیاسی ایشلرده باش اولدی.بو ایللرده بایرن اوستانلاری بیر لشدی.16اینجی یوز ایلده [[رونسانس]] (یئنی اولماق) اوز وئردی و بایرن رونسانسا دوشمان اولدی و رونسانس دوشمانلارینا باش کند اولدی.دوک ویلیام 1589 دا هوفبرهاوس فابریکانی دوزتدی کی آرپاسویی دوزلدیردیلر.1609دا کاتولیک کلیساسی قورولدی و 1623ده اوتوز ایل ویرشمادا سئچیلمیش باشچیلار قورولدی.ایکینجی آدولف قوستاو 1632ده بوبۇ شهری آلدی.1634و 1635ده طاعون نوخوشلوقی دوشدی و اوشدن بیر آداملار قیریلدیلار.1704دن 1724جا [[هایسبورگ شاهلاری]] الینه دوشدی.1806دا مونیخ اوزی بیر باش کند اولدی.بیرینجی دونیا ویریشماسیندا بوبۇ شهریده یاشاماق چوخ چتین اولدی و بوبۇ شهر دوره لنمیشدی و بوبۇ شهریده خورک تاپیلمادی.1916دا [[فرانسا]] بوبۇ شهریده اوچ بومب سالدی و بوشهریده نئچه یئر یخیلدی .ویریشمادان سورا بوبۇ شهر قاریشدی و [[آدولف هیتلر]] بوبۇ شهریده [[مونیخ آرپاسویی ساتان]] قاریشیقیندا توتولدی.بو قاریشیقدا [[وایمار]] کودتا اولماقا چالیشدیلار.1933ده [[نازی]] حزبی بوشهریده باش تاپدی.آغ روز قوروسی بوبۇ شهریدن اولوردی.آغ روز قوروسی نازیلرین ضددینه چالیشیردیلار.ایکنجی دونیا ویریشماسیندا بوبۇ شهر داغیلدی امما سون ایللر یئنی اولدی .
