فعل: نوسخهلر آراسینداکی فرق
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Ilğım (دانیشیق | چالیشمالار) |
Ilğım (دانیشیق | چالیشمالار) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
'''فعل''' یوْخسا '''ائیلم'''، ایش، حال و حرکت بیلدیرن سؤزلر.<ref name="فعللر">«معاصیر ادبی آذری دیلی»، پروفسور دوْکتور محمدتقی زهتابی، آشینا اینتیشاراتی، ۱۳۷۹، ص ۱۹۶-۲۰۵</ref>
==ائیلملرین قوُرولوشجا دستهلری==
[[تورکجه|تۆرکجه]]ده اوْلان ائیلملر اؤز قوُرولوشلارینا گؤره اۆچ جۆره دیر: ساده ائیلملر، دۆزَلتمه ائیلملر، مورکّب ائیلملر.<ref name="فعللر"
===ساده ائلیملر===
بیر کؤکدن عیبارت اوْلان و بیر حرفی دَییشیکده معناسی ایتن یوْخسا دَییشن ائیلملره، ساده ائیلم دئییلیر. ساده ائیلملر تۆرکجهنین ان قدیمی ائیلملری ساییلیر. اؤرنک: گۆل، سات، اوْخو، یاز، گَل، قاچ، دئ ...<ref name="فعللر" />
خط ۱۷:
*'''ایمسه'''، '''اۆمسه''': بوُ شکیلچیلر بعضی ائیلملر و عوضلیکلردن ائیلم یارادار. اؤرنک: منیمسه، گۆلومسه، اؤزومسه، ...
*'''اێلد'''، '''ایلده'''، '''اوُلدا'''، '''اۆلده''' : بوُ شکیلچیلر نیدا سؤزلریندن، هابئله طبیعت سسلریندن ائیلم یارادار. اؤرنک: گۆرولده، پێچیلدا، زاریلدا، شێریلدا، اینیلده، شاققیلدا، جینگیلده، خوْرولدا، تاققیلدا، گۆببولده، جۆرولده ...
*'''ێق'''، '''ێخ'''، '''یک'''، '''وُق'''، '''وُخ''': بوُ شکیلچیلر آد، صفت و ظرفدن ائیلم یارادار. اؤرنک:
===مۆرکّب ائیلملر===
بوُ ائیلملر دؤرد دستهیه بؤلونور<ref name="فعللر" />:
====ایدی، ایمیش====
بوُ گۆنکو تۆرکجهده اوْلمایان «ایمک» ائیلمیندن قالان کؤمکچی ائیلملر، ائیلمین امر و مۆطلقگئچمیشدن باشقا بۆتون زامانلاری ایله ایشلَنیب مۆرکّب ائیلم یارادار. اؤرنک: آلمیشایدیق (آلمیشدیق)، گلمیشایدیک (گلمیشدیک)، گلهسیایدی (گلهسیدی)، گلیر ایدی (گلیردی) ...<ref name="فعللر" />
====اوْل، ائت، ائله====
بوُ قسماً مۆستقیل اوْلان ائیلملر، کؤمکچی ائیلملر کیمی اکثراً آیری دیللردن آلینما آد و صفتلردن سوْنرا گلیب، مۆرکّب ائیلم یارادار. اؤرنک: حاضیر اوْل، امر ائت، رد ائله ...<ref name="فعللر" />
====بیل====
ائیلمین باجاریق حالتی آدلانان «بیل» ایله دۆزَلن مۆرکّب ائیلملر: آلا بیلدیم، قازانا بیلمیشم، ساتا بیلَرمیشم ...<ref name="فعللر" />
==== آد + ائیلم====
*آدلیق حالدا اوْلان آدلار ایله دۆزَلن مۆرکّب ائیلملر: ال چکمک، گؤز قوْیماق، باش ووُرماق، قوُلاق آسماق، دیل تؤکمک ...
*یؤنلوک حالدا اوْلان آدلار ایله دۆزَلن مۆرکّب ائیلملر: باشا دۆشمک، اله سالماق، دیله توُتماق، اله دۆشمک، باشا گلمک، گؤزه گلمک ...
*چیخیشلیق حالدا اوْلان آدلار ایله دۆزَلن مۆرکّب ائیلملر: یوْلدان آزماق، الدن سالماق، گؤزدن دۆشمک، دیلدن سالماق، الدن دۆشمک، باشدان سوْوماق ...
*یئرلیک حالدا اوْلان آدلار ایله دۆزَلن مۆرکّب ائیلملر: گؤزده-قوُلاقدا اوْلماق، آرخادا سۆرونمک ...<ref name="فعللر" />
==قایناق==
|