ویکی‌پدیا

کاشغرلی محمود: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

گئچمیشی اینتراکتیو حالتده گؤستر
اسکی دَییشدیرمهیئنی دَییشدیرمه
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
ک ←‏top: clean up, replaced: اوغلو ← اوْغلو using AWB
ک Beautification Vikipediya) (۲.۷)
خط ۱:
{{قایناقسیز}}
 
...............................................................................................................
کاشغرلی حسین اوْغلو محمود ـ بؤیوک تورک عالیمی و [[دیوان لغات الترک]] و [[جواهر النحو]] کیتابلاری‌نین مؤلفی‌دیر.
 
..........
==یاشامی==
.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
کاشغرلی محمود [[قاراخانلیلار]] ايمپئراطورلوغو دؤورونده، - [[دوغو تورکیستان]]دا، اون بيرینجی عصرين بيرينجي ياريسيندا دونيايا گلميش، تورک دونياسينين تمل اثرلريندن اوْلان "د[[دیوان لغات الترک]]"و - موختليف تورک لهجه‌لری حاقيندا ائنسکلوپئديک بيليکلر توپلوسو اولان تورکجه-عربجه لوغتينی - ۱۰۷۰-نجی ايلده باشلاييب، ۱۰۷۶-۱۰۷۷-نجی ايللر آراسيندا بيتيرميشدير. "ديوان" ايکي‌ديللی، عئيني زاماندا ايضاحلی لوغتدير، تخمينن ۹٬۰۰۰سؤزدن و اونلارين ايضاحيندان عيبارتدير. گتيرديگی سؤزلری ايضاح ائتمک اوچون مؤليف آتالار سؤزو و مثللردن، داستانلاردان، شئعر و ماهنيلاردان اؤرنکلر گتيرير. بئله‌ليکله، "ديوان" تورک سؤزلرينين عربجه معناسينی وئرن لوغت اولماقدان باشقا قديم تورک ادبياتينين و او سيرادان قديم تورک شعرينين اؤرنکلرينی بيزه چاتديران نادير مأخذدير. اثرده آدي چکيلن تورک‌ديللی شئعرلرين مؤليفي جوجو اورتاق تورک ادبياتينين بيزه آدی بللی اوْلان ايلک شاعيري‌دير.
.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
باشقا تورک لهجه‌لرييله بير سيرادا محمود کاشغرلی بيزه [[اوغوز تورکلری|اوغوز]] ديلينده يارانان ايلک شئعر نومونه‌لرينی ده چاتديرميشدير. تاريخده تورک ديلينين ايلک تعصوب‌کئش‌لريندن اوْلان بؤيوک عاليم اثرينين اساس غایه‌سينی آچيقلايارکن بونو خوصوصيله قئيد ائدير کی، "ان آچيق و دوغرو ديل، آنجاق بير ديل بيليب، [[فارسلار]]لا قاريشمايان و يابانچی اؤلکه‌لره گئديب-گلمه‌يه‌نلرين ديليدير".
..........................................................................................................................................................................................................................................................
اورخون يازيلاريندان و دده قورقود سؤيلمه‌لريندن سوْنراکی تورک شئعرينين اينکيشاف مرحله‌سينی عکس ائتديرن نومونه‌لر - کاشغرلينين توپلاديغی شئعرلر -تورک پوئزيياسينين هئجا و قافيه سيستئمينه اويغون گلن [[قوشما]]، [[گرايلی]] و [[بایاتی]] کيمي بيچیملرده‌دير.
..............................................................................
بو جهتدن شئعر تاريخيميزی کاشغرلينين گتيرديگی نومونه‌لرسيز تصوور ائتمک اولماز.
................
==ياراديجيليغی==
.................................................................................................................................
کاشغرلي محمود، تورک لهجه‌لرينين لوغتی، [[دیوان لغات الترک]]و ۲۰ ايل مودتله ييغديغی ماتئرياللار ايله ۲ ايل عرضينده قلمه وئرميشدی.
..............................................................................................................................................................................................
عاليم، مين ايل اول بوتون تورک ديارينی گزيب و تورک خالقلاری آراسيندا ياشاياراق تورک ديلی، تاريخی، جوغرافيياسی، فولکلورو و ميفولوژيسی‌له باغلی آبيدوی بيليک خزينه‌سينی بيزلره ارمغان ائتميشدير.
.......................................................................................................................................................................................
کاشغرلی، خاقانی، [[اویغورلار|اويغور]]، [[اوغوز تورکلری|اوغوز]]، قيپچاق، [[تورکمن]]، قيرغيز، چيغيل، ياغما، آرقو و ديگر تورک سوْيلو خالقلاری تورک آدی آلتيندا جمعلشديرن بير تورکولوقدور.
.........................................................................................................................................................................
تورکلرين ياشاديقلاری اؤلکه‌لری، شهرلری، قصبه‌لری، کندلری تانيش ائدن، تفرروعاتلی معلومات چاتديران قيمتلی اثری خريطه ايله ده تورک جوغرافيياشوناسی آدينا لاييق گؤرولموشدور.
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
محمود کاشغری "تورکلرين بؤلگه‌لرينی، کندلرينی و چؤللرينی قاريش-قاريش گزميشدير. اوزون ايللر او، تورک، اوغوز، قيرغيز شهرلرينی، کندلرينی، دۆشرگه‌لرينی دولاشاراق اونلارين لوغتينی يازميشدير". نتيجه‌ده م.کاشغری [[خزر دنیزی|خزر]]ين شرق ساحيللريندن باشلاميش لوبنور گؤلو مئريديانينا و ايلی چايی ائنليگيندن [[کاشغر]]ين جنوب سرحدلرينه قدر اوْلان گئنيش اراضينی اؤيرنميش، اوْرتا و مرکزی آسيانين بير حيصه‌سينين ايلک رايونلاشديريلماسينی آپارميش و تورک خالقلاری و آبيده‌لرينين مسکونلاشما سرحدلرينی و يئرلريني بؤيوک دقيقليکله موعين ائتميشدير.
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................<ref>[ويکي پئديا]</ref>
اونون مشهور "[[دیوان لغات الترک]]" (۱۰۷۲-۱۰۷۴) اثرينده تورک قبيله‌لری، چوخلو داغ، چای، گؤل، اؤلکه و دؤولتلر حاقيندا گئنيش معلوماتلار توپلانميشدير. تيان-شان و يئددی‌گؤللوک، ايسسيک-کول گؤلو، بالاساغون داغلاری ([[قیرغیزیستان]]دا)، آلتای واديسی و ايلی چايي و س. ان موفصل شکيلده سجييه‌لنديريلميشدير. او، نارينين يوخاری حؤوزه‌سينده اوْلموش، چاتيرگؤل و سيزيچ (سونگؤل) گؤلونو قئيده آلميشدير. "ديوان"ين سوْنونا علاوه اولونموش خريطه محمود کاشغری دؤورونده تورک‌ديللی خالقلارين ياشاديغی اراضيلرين تصويريني وئرن ايلک خريطه‌دير. او، بير سيرا پارالئل فوْرمادا دۆزولموش غربی تيان-شان داغ سيستئمينی اؤز خريطه‌سينده داها دۆزگون عکس ائتديرميشدير. کاشغری مانقيشلاق (مانقيستان) ياريم‌آداسی ايله ده تانيش ايدی – بۇ ياريم‌آدايا ايلک دفعه محض اونون خريطه‌سينده راست گلينير.<ref>[ويکي پئديا]</ref>
 
..........
==اثرلری==
 
......................
* [[دیوان لغات الترک]]
.................
* [[جواهر النحو]]
 
..............
==آیریجا باخ==
 
..........
==قايناق==
{{قایناق}}
 
{{آذربایجان تورکجه‌سی‌نین ادبیاتی}}
 
........................
[[بؤلمه:تورک یازیچیلار]]
«https://azb.wikipedia.org/wiki/کاشغرلی_محمود»-دن آلینمیش‌دیر