میصرین اراضیسینده قدیم اینسانلار سووارما سیستملرینی یاراتمیش، داش و میسدن دوزلدیلمیش امک آلتلریندن ایستیفاده ائتمیشدیلر. امک فعالیتینین نتیجهسینده اورادا یوکسک مدنیتین یارانماسی ممکن اولموشدور اوْلموشدور. بوتون ایشلرین گؤرولمسینده کؤله امکیندن گنیش ایفتیراده اوْلونوردو. قدیم میصیرلیلر سامی خالقلاری قوروپونا دخیل اولموشدورلار، اوْلموشدورلار، لاکین اونلارین باشقا آفریقا، اوروپا و آسیا خالقلاری ایله قاریشماسی فاکتلاری دا تاریخده اولموشدور اوْلموشدور. E.ə. V-IV-جو مین ایللیک لرده، ابتدایی ایجماع قورولموشونون داغیلماسیندان سوْنرا، میصرده تدریجا کیچیک دؤلت قوروملاری یارانماسیدیر. سومئرده اولدوغو کیمی، هر بیر ویلایت مستقیل اراضی اولموشدور اوْلموشدور. اونلارین باش شهرلری، ایداره ائتمه سیستملری، اوردولاری و تانریلاری اولموشدور اوْلموشدور. بۇ ویلایت لر بیر-بیرلری ایله اتفاق قوروردولار و یا ساواشیردیرلار. لاکین سوْنرا بیرلشمه مئیللری آرتمیش و اؤلکه ایکییه - یوخاری (شیمال) و آشاغی (جنوب) حیصهیه بؤلونموشدور. بۇ حیصهلرین چارلاری ساواشلار آپارمیش و اؤلکهنین بیرلشدیرمه اوچون جهدلر ائتمیشدیلر. بۇ دووره میصرین “سلسلهلر اؤنجه دوورو” دئییلیر. E.ə. III-جو مینیللییه عایید اوْلان بیر داش لوحهسینده قدیم میصرین شیمال چارلارینین سییاهیسی وئریلمیشدیر. لاکین اولا بیلسین کی، اونلار چارلار دئییل، طایفه و یا شهر باشچیلاری اولموشدورلار اوْلموشدورلار. عمومیتله او دوورلر حاقیندا بیلگیلر چوْخ آزدیر و “سلسلهلر اؤنجه دوورو” نه وقته قدر داوام ائدیب، دئمک چتیندیر. هر حالدا آرتیق e.ə. III مینیللیکده واحد دؤلت موجود اولموشدور اوْلموشدور و بورادا 2 چار سلسلهسی اولموشدور اوْلموشدور و بۇ تاریخدن میصر دؤلتینین تاریخی باشلانیر. میصر چارلارینی “فرعون”لار آدلاندیریرلار. حساب اوْلونور کی میصرین 30-آ یاخین چار سلسلهلری اولموشدور اوْلموشدور.<ref name="آیدین علی زاده">آیدین علی زاده. مقالهلری [http://alizadeh.narod.ru/meqaleler/13.html قدیم میصرین قیسا تاریخی ایجمالی]</ref>
=== موعاصیر تاریخی ===
خط ۱۰:
== جوغرافي موقعیتی ==
میصر [[آفریقا]] قطاعسینین [[شیمال]]-[[شرقی]] حیصهسینده یئرلهشیبدیر. اؤلکنین [[شیمال]]ی [[آرالیق دنیزی]]نین سولاری ایله احاطه اوْلونور. اورادا [[سینای یاریم آداسی]] واسیطهسی ایله اؤلکهنین یاخین شرقه چیخیشی واردیر. بورادا قدیم زامانلاردا یالنیز [[نیل چایی]] حوزهسینین اطرافی میصر اؤلکهسی ساییلیردی. بۇ [[چای]]ین موجود اولماسینا گؤره اورادا ان قدیم زامانلاردا [[اکینچیلیک]] و [[حئیواندارلیق]] اوچون الوئریشلی ایمکانلار یارانماسیدیر و بۇ بولگه، [[مئسوپوتامییا]] ایله بیرلیکته، بشریتین ان قدیم [[مدنیت]] اوجاقلاریندان بیری اولموشدور اوْلموشدور. [[نیل چایی]]نین و اوراداکی اراضیلرین [[آرالیق دنیزی]]نه یاخینلاشان حیصهسی اوچبوجاق شکیللی اولدوغونا و عئینی آدلی یونان حرفینه بنزدییینه گؤره اورایا “دئلتا” دئییلیر. ‘دئلتا’دا یئرلشمیش ویلایت لر بۇ [[چای]]دان، بیر چوْخ مجرالارلا آخدیغینا گؤره، هم ده خاریجیی باسقینلاردان قورونماق اوچون ایستیفاده ائدیردیلر.<ref name="آیدین علی زاده"/> میصر، اوچ قطاعنی – [[آسیا]]، [[آفریقا]] و [[اوروپا]]نی بیرلشدیرن یوللارین کسیشدییی مرکز، ان قدیم دونیا تمدنی اؤلکهلریندن بیریدیر. اؤلکه [[آفریقا]]نین [[شیمال]]-[[شرقی]]ینده و آسیانین [[جنوب]]-[[غرب]]ینده یئرلهشیبدیر. [[شرق]]دن [[ایسرائیل]]، [[جنوب]]دان [[سودان]]، [[غرب]]دن [[لیبی]] دؤلتلری ایله هم سرحددیر. شیمالدان [[آرالیق دنیزی]]، شرقیدن – [[قیزیل دنیز]] احاطه ائدیر. اؤلکنین ساحهسی 1.001.450 km²-دیر <ref name="میصرین ساحهسی">[http://www.sis.gov.eg/En/Land&people/Location/030200000000000001.htm میصرین ساحهسی]</ref>