بیرینجی گؤی تورک خاقانلیغی: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←ایپک تیجارتی مسألهسی: +یئنی بؤلمه |
←تاسپار خاقان (۵۷۲ - ۵۸۱): +یئنی بؤلوم |
||
خط ۳۲:
581-جی ایلده تاسپار خاقان اؤلدو. اوْنون اؤلوموندن سوْنرا کیمین خاقان اوْلماسی اۇغروندا گؤیتورک وطنداش مۇحاریبه‌‌سی باشلادی. تاسپار خاقان اؤلوموندن اول حاکمیتی مۇغان خاقانین اوْغلو آپایا وصییت ائتسه ده، قۇرولتای آپانین حۆقوقو اوْلمادیغینا گؤره تاسپار خاقانین اوْغلو آمراکی یئنی خاقان سئچدی. بۇنا باخمایاراق ائله همین ایل [[آمراک خاقان|آمراک]] خاقان [[ایشبارا خاقان|ایشبارا خاقانین]] لئهینه حاکمیتدن ال چکدی.
== ایشبارا خاقانین حاکمیتی (581 - 582) ==
{{اساس|ایشبارا خاقان}}
ایشبارا خاقان حاکمیته کئچدیگی دؤورده گؤیتورک خاقانلیغیندا آرا مۇحاریبه‌‌لری شدّتلنمیش و دؤولت ضعیفله‌میشدی. دؤولتین غرب قوْلونو ایداره ائدن [[تاردو خاقان|تاردو]] آرتیق شرقین حاکمیتینی قبول ائتمه‌یه‌رک مۆستقیل سیاست یئریتمه‌یه چالیشیردی. چینده‌کی سۇی سۆلاله‌سی گؤیتورک خاقانلیغی‌نین شرق و قرب قوْلو آراسینداکی آنلاشمازلیقلاردان ایستیفاده ائده‌رک تاردویا ائلچیلر گؤندردی. چین تۆرک تاجیرلرینی اؤلکه‌سیندن چێخاردی. بۇ حادثه گؤیتورک خاقانلیغی‌نین شرق قوْلونون وضعیتینی داها دا پیسلشدیردی. قێتلیق و یوْخسوللوق باش قالدیردی. بۇ سببدن شرقده یاشایان بوْیلارین بیر قیسمی غربه کؤچدو.
سۇی سۆلاله‌سی‌نین ده دستکی نتیجه‌سینده تاردو ایشبارا خاقانین حاکمیتینی تانیمادیغینی اعلان ائتدی. بۇ حادثه‌‌دن سوْنرا گؤیتورک خاقانلیغی فاکتیکی اوْلاراق [[شرقی گؤی تورک خاقانلیغی|شرقی گؤیتورک]] و [[غربی گؤی تورک خاقانلیغی|غربی گؤیتورک]] خاقانلیقلارینا پارچالاندی. ایشبارا خاقانین حاکمیتینده دؤولتین یانلیز شرق اراضیلری قالدی.
| |||