باغیر: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار)
ک clean up using AWB
خط ۴:
 
'''قاراجییر''' ([[Yunan dili|یون.]] هپار، {{lang-la|jecur}}) اینسان‌دا اۇیونسوو دؤردبوجاق شکلین‌ده، یاستی و توتقون قیرمیزی رنگ‌ده و ۱۵۰۰ قرام آغیرلیغین‌دادیر. قاراجییر آسان کسیلیر و دیدیلیر؛ اوْنا گؤره چوْخ واخت یونگول بیر تضییق‌دن و یا زده‌دن تز پارچالانیر. بدن‌دن چیخاریلمیش قاراجییر یوموشاق اوْلدوغو اۆچون اؤز شکلینی ایتیریر.
قاراجییرین ایکی سطحی: یوخاری چیخیق دیاف‌راقما سطحی – و آشاغی باسیق ویسسرال سطحی – . یوخاری سطحی پریتون‌دان عمله گلمیش واسطه‌سیله ایکی پایا بؤلونور: ساغ پای – و سوْل پای – ؛ ساغ پای سوْل پای‌دان بؤیوک و قالین‌دیر. دیاف‌راقما سطحین‌ده یوخاری حیصّه –، اؤن حیصّه – ، ساغ حیصّه – و دال حیصّه – آییرد ادیلیر. آشاغی سطحی بیر آز آرخایا چوریلمیش‌دیر و اۆزرینده اۆچ شیریم واردی: بیری کین‌ده‌له‌ن – قاراجییر قاپی‌سی – و ایکی‌سی بویلامادیر (ساغ و سوْل).بۇ شیریملار هامی‌سی بیر یرده "ه" حرفینه بنزییر. ساغ بویلاما شیریمین اؤن حیصّه ‌سین‌ده اؤدلوک و آرخا حیصّه ‌سین‌ده [[aşağı boş vena|آشاغی بوش ونا]] یرلشمیش‌دیر، اوْنا گؤره این حیصّه ‌یه اؤدلوک چوخورو –، آرخا حیصّه ‌یه – دییلیر.
 
== داخیلی قورلوشو ==
خط ۱۶:
[[File:Gray1087-liver.png|thumb|280px|Impressions of the liver]]
قاراجییره قان ایکی دامار ایله گلیر: قاراجییرین خصوصی آرترییاسی – و [[قاپی وناسی]] – قاراجییرین عمومی آرترییاسین‌دان باشلایاراق ایکی شاخه‌یه بؤلونور: - ساغ شاخه‌دن اؤدلویه مخصوص گدیر. قاراجییرین خصوصی آرترییاسینین ساغ و سوْل شاخه‌لری ساغ و سوْل پایلارا داخیل اوْلاراق، اوْرادا بیر چوْخ شاخه‌لره – بؤلونور؛ بۇ شاخه‌لر قاراجییر پارنخیماسینی، بیرلشدیریجی توْخومانی و سروز قیشانی قیدالاندیریر.
 
 
== سروز قیشاسی و فیک‌ساسییا آپاراتی ==
قاراجییرین خاریجی، آرخا کنارین‌دان و اۆزرینده اوْلان شیریملاردان باشقا [[سروز قیشا]] – ایله اؤرتولودور. بۇ قیشا آدلانان سرت بیرلشدیریجی توْخوما قاتی واسطه‌سیله قاراجییره بیتیشمیش‌دیر. سروز قیشا اوْلمایان ناهییه‌لرده لیف‌لی قیشا چوْخ قالین‌دیر. و قاراجییر قاپیسیندان [[qapı venası|قاپی وناسی]]نین شاخه‌لری ایله برابر قاراجییره داخیل اوْلوب اوْنلاری مۆشایعت ادیر. قاراجییرین سروز قیشاسی دیاف‌راقمایا و قونشو عضولره کچدیک‌ده بیر نچه باغ عمله گتیریر:<br />
# قاراجییرین اوْراغابنزر باغی –
# ساغ و سوْل تاج باغلار –
سطر ۴۱ ⟵ ۴۰:
# [[böyrək|بؤیرک]] باسیغی – {{lang-la|impressio renalis}} چنبر باغیرساق باسیغین‌دان آرخایا و ساغ طرف‌ده اوْلور و ساغ بؤیره‌یه مخصوص‌دور؛
# بؤیرکوستو باسیق – {{lang-la|impressio suprarenalis}} ساغ پایین ویسسرال سطحینین آرخاسین‌دا اوْلور و ساغ [[böyrəküstü vəzi|بؤیرکوستو وزی]]یه اۇیغون‌دور.
 
 
== اؤدلوک و اؤد آخاجاقلاری ==
سطر ۶۵ ⟵ ۶۳:
== یاش و فردی خصوصیتلری ==
=== یاش خصوصیتلری ===
یئنی‌دوغولموشلاردا قاراجییر یتیشمیش شخصلره نیسبتاً چوْخ بؤیوک، نیسبی چکی‌سی ایسه ۳-۴ دفعه آرتیق اوْلور. یتیشمیش شخصلرده بدن چکی‌سینین ۱/۵۰-ا برابر اوْلدوغو حال‌دا یئنی‌دوغولموش‌دا بۇ نیسبت ۱/۲۰ اوْلور. ینی دوغولموشون قاراجییرینین چکی‌سی ۱۵۰ ق-دیر. خصوصاً سوْل پای آرتیق اینکیشاف اتمیش اوْلور. روچیم حیاتینین ایکی آیلیغین‌دا هر ایکی پای برابر اوْلور. توپوقرافیک جهتجه اؤن کناری – ساغ ممه خطی اۆزرینده قابیرغا قؤوسون‌دن ۲.۶-۳،۸ سم آشاغی چیخیر، دلکی قارین بوشلوغونون چوْخ حیصّه ‌سینی توتموش اوْلور. یئنی‌دوغولوش‌دا قاراجییر چوخ موتهرریک اوْلور؛ کۆتله‌سی یوموشاق و دامارلارلا زنگین‌دیر، قورولوشونون پای‌لی اوْلماسی بیر اوْ قدر ده نظره چارپمیر.
 
قوجالاردا قاراجییرین کۆتله‌سی سرتلشیر، چکی‌سی آزالیر و توپوقرافیک جهتجه بیر قابیرغا آشاغی انیر. ینی دوغولموش‌دا [[اؤد کیسه‌سی]] ایه بنزییر، سانکی اۇزونونا دارتیلمیش اوْلور؛ سوْنرالار آرمود شکلینی آلیر. ۸۰% حاللاردا دیبی قاراجیرینؤن کنارین‌دان خاریجه چیخیر.
سطر ۱۱۰ ⟵ ۱۰۸:
[[بؤلمه‌:هضم سیستمی]]
== قایناق==
 
[[بؤلمه:بیولوژی]]
[[بؤلمه:فیزیولوژی]]
 
{{مین مقاله}}
«https://azb.wikipedia.org/wiki/باغیر»-دن آلینمیش‌دیر