ائلخانیلر: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار)
بدون خلاصۀ ویرایش
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار)
replaced: ← (250)
خط ۱:
{{Infobox former country
|native_name = {{Lang|fa|ایلخانان}}
|conventional_long_name = Ilkhanate
|common_name = Ilkhanate
|country = [[موغول ایمپیراتورلوغو]], [[ایران]]
|status = [[Nomadic empire]]<br/>[[Division of the Mongol Empire]]
|continent = Asia
|region = Middle East
|government_type = [[Monarchy]]
|year_start = 1256
|year_end = 1335/1353
|p1 = Mongol Empire
|p2 = Khwarazmian dynasty
|p3 = Abbasid Caliphate
|p4 = Sultanate of Rum
|p5 = Kingdom of Georgia
|s1 = Muzaffarids of Iran{{!}}Muzaffarids
|s2 = Kartids
|s3 = Eretnids
|s4 = Chobanids
|s5 = Injuids
|s7 = Jalayirids
|s8 = Mamluk Sultanate (Cairo){{!}}Mamluks
|s9 = Sarbadars
|s10 = Kingdom of Georgia
|s11 = Ottoman Empire
|image_map = Ilkhanate in 1256–1353.PNG
|image_map_caption = Ilkhanate at its greatest extent
|capital = {{plainlist|
*[[مراغه]] <small>(1256–1265)</small>
* [[تبریز]] <small>(1265–1306)</small>
* [[سۇلطانیه]] <small>(1306–1335)}}
|religion = {{plainlist|
*[[شامانیزم]], [[Nestorianism]] and [[بودیزم]] <small>(1256–1295)</small>
* [[ایسلام]] <small>(1295–1335)</small>}}
|legislature = [[Kurultai]]
|common_languages = {{plainlist|
*[[فارس دیلی]] ، [[موغولجا]] ، [[تورک دیللری|تورکجه]]<ref name="Rahiminejad" />
*
خط ۶۱:
}}
'''ائلخانیلر دؤولتی''' و یا '''هولاکولر''' '''دؤولتی''' – [[۱۲۵۶]]-جی ایلده [[چنگیزخان]]ین نوه‌سی [[هولاکوخان]] ([[۱۲۵۶]]-[[۱۲۶۵]]) طرفیندن یارادیلمیش دؤولت.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/il-khanids-index]</ref>
اوْنون حاکملری ائلخان آدلاندیریلدیغینا گؤره بۇ دؤولته، بیرده ائلخانیلر دؤولتی ده دئییلیر. "ائلخان" آدی "''تابع اوْلان خان‌لیق''" معناسینی وئریر.
 
خط ۷۲:
# [[چورموقون نویون]] (۱۲۳۱-۱۲۴۱)
# [[بایجو نویون]] (۱۲۴۱-۱۲۵۵)
۱۲۵۵-جی ایلده [[مؤنگه خان|مؤنگه خاقان]] طرفیندن غربه گؤندریلن [[هولاکوخان]] [[بایجو نویون|بایجو]]<nowiki/>نو عوض ائتدی. [[1258|۱۲۵۸]]-جی ایلده [[بغداد]]ی آلاراق [[عباسی خلافتی|عباسی خلافتینه]] سوْن قوْیدو. [[روم سولطان‌لیغی|آنادولو سلجوقیلر دؤولتی]]<nowiki/>نی اؤزونه تابع ائتدی. موغوللار آنادولونون علم، مدنیت و تیجارت مرکزلری اوْلان شهرلری داغیت‌دیلار و یاغمالادیلار. بۇ دؤورده آنادولودا تیجارت ضعیف‌له‌دی. تورکلر شرقی و مرکزی آنادولودان غرب بؤلگه‌لرینه دۇغرو کؤچمک مجبوریتینده قالدیلار. موغوللار آنادولو سلجوقیلر دؤولتی‌نین ییخیلماسیندا اؤ‌نملی روْل اوْینادیلار.[[file:OljeituLetterToPhilippeLeBel1305.jpg|thumb|300px|right|[[Sultan Məhəmməd Xudabəndə Olcaytu xan|سلطان محمد خودابن‌ده اوْلجایتو خان]]ین فرانسه کرالی [[۴-جو فیلیپ]]ه گؤندردیی مکتوب، فرانسه میلّی آرشیوی ]]
ائلخانیلر دؤولتی‌نین اراضیلری [[فارس خلیجی]]ندن [[دربند]]ه و [[جیحون]] چایین‌دان [[میصر]]ه قدر اۇزانیردی. اؤلکه‌نین ان باش‌لیجا و مؤهوم مملکتی آذربایجان ایدی. محض بۇرادا دؤولتین باشکندلاری، اوّلجه [[مراغه]]، داها سوْنرا ایسه [[تبریز]] یئرلشیردی. هولاکو خانین وفاتیندان سوْنرا اؤلکه‌ده مرکزی حاکمیّت بیر قدر ضعیف‌له‌دی. شیمال‌دا یئرلشن [[آلتین اوردو]] ([[۱۲۲۶]]-[[۱۵۰۲]]) حؤکمدارلار ی بۇندان ایستیفاده ائتمه‌یه جهد گؤستردیلر. [[۱۲۶۵]]، [[۱۲۸۸]]، [[۱۲۹۰]]-جی ایللر اوْنلار دؤولتین شیمال ایالتلرینه یوروشلر ائتمیش ‌دیلر. بۇ یوروشلرده ایلک نؤوبه‌ده، [[آذربایجان]] اهالی‌سی، شهر و کندلری ضرر چکدی.
ائلخانیلر [[سوریه]] و [[فیلیسطین]]ی ایشغال ائتدیک‌دن سوْنرا [[میصر]]ه دۇغرو ایرلیلمه‌یه باشلادیلار. آنجاق مملوکلر این جلوت دؤیوشون‌ده ائلخانیلری مغلوبیته اۇغراداراق فیلیسطین و سوریه دان چیخاردیلار ([[1260|۱۲۶۰]]). مملوک سلطانی [[بیرینجی بایبارس]] ائلخانیلری ایکینجی دفعه البیستان‌دا مغلوب ائتدی ([[۱۲۷۷]]). مملوکلر طرفیندن معروض قالدیقلاری مغلوبیتلردن باشقا ائلخانیلر هئچ بیر ساواش‌نی اۇدوزماییبلار.
[[file:ArghunLetterToPhilippeLeBelExtract1289.jpg|thumb|300px|left|ائلخانی [[آرقون خان]]ین فرانسه کرالی [[۴-جو فیلیپ]]ه گؤندردیی مکتوب، فرانسه میلّی آرشیوی ]]
== قایناقلار ==
«https://azb.wikipedia.org/wiki/ائلخانیلر»-دن آلینمیش‌دیر