نفت: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

یونگول ([[خوصوصی چکی]]سی آشاغی و [[سیخلیق|سیخلیغی]] کیچیک) نفتلرده 97%، [[آغیر نفت]]لر و [[بیتوم]]لاردا ایسه بوبۇ رقم 50%-ا قدر آزالا بیلر. نفتین ترکیبیندکی [[کاربوهیدروژئن]]لر باشلیجا اولاراق [[آلکان]]لار، [[تسیکلوالکان]]لار و مختلف [[آروماتیک کاربوهیدروژئنلر]]له تمثیل اولونور. بوندان علاوه نفتین ترکیبینده [[آزوت]]، [[اوکسیژن]]، [[کوکورد]]لو بیرلشمه‌لر و چوخچوْخ جوزی مقداردا [[دمیر]]، [[نیکئل]]، [[میس]] و [[وانادیوم]] مئتاللارینا دا راست گلینیر.

نفت-قاز سیرالی کاربوهیدروژئن یاتاقلارینا یئرین مین، 2 مین متردن 5-6 مین متره قدر درینلیکلرینده راست گلینیر. عادتن، بوبۇ درینلیک 1000-3000 متر تشکیل ائدیر. یئر سطحینه یاخینلاشدیقجا [[آتموسفئر]] سولارینین و باکتئرییالارین تاثیری آلتیندا نفت [[دئقراداسییا]]یا معروض قالیر (بیودئقراداسییا) و قاتیلاشیر. شیمیایی ترکیبینه گؤره نفت [[طبیعی قاز]]آ و آسفالتا یاخیندیر. بوبۇ سببدن ده چوخچوْخ وقت بوبۇ ماددلر عمومیلیکده [[پئترولیت]]لر ده آدلانیرلار.

نفت آچیق شابالیدی رنگه مالیکدیر. اورتا مولئکول چکیسی 220-330 q/mol حددیندیر. [[سیخلیق|سیخلیغی]] 0،65-1،05 q/sm³ سیخلیغی 0،83-دن کیچیک اولانلارا [[یونگول نفت]]، 0،831-0،860 آراسیندا اولانلارا اورتا، 0،860-دان یوخاری اولانلارا ایسه [[آغیر نفت]] دئییلیر. اونون ترکیبینده چوخلوچوْخلو سایدا عوضوی مادده‌لر اولدوغوندان او [[قایناما تئمپئراتورو]] ایله یوخ، مایع [[عوضو مادده]]لرین قایناما تئمپئراتورو (>28 °C، آغیر نفتلرده ≥100 °с) ایله سجیییلندیریلیر.

نفت تخمینن 1000-دن چوخچوْخ کومپونئنتین قاریشیغیندان عیبارتدیر. اونلارین بیر چوخونوچوْخونو مایع [[کاربوهیدروژئن]]لر (80—90 %) و [[آزوت]]لو، [[اوکسیژن]]لی و [[کوکورد]]لو هئتئرواتوملو [[عوضوو بیرلشمه‌لر]] (4—5 %) تشکیل ائدیر. بورایا همچئنین [[مئتال]]لار ([[وانادیوم]] و [[نیکئل]])، حل اولونموش [[کاربوهیدروژئن]] قازلاری

(C1-C4، ماکسیوموم 4 % قدر)، [[سو]] ( ماکسیوموم 10 % قدر)، مختلف [[مینئرال]]لار (خلوریدلر، 0،1—4000 mq/l و داها آرتیق)، [[عوضوو تورشولار]]این دوزلارینین [[محلول]]او و s. ده دخیلدیر.

نفتین ترکیبینه [[کاربوهیدروژئن]]لرله برابر [[کوکورد]]لو بیرلشمه‌لر، مونو و [[دیسولفیدلر]]، [[تیوئفئنلر]]، و همچئنین [[پولیتسیکلیک مادده‌لر]]ده دخیلدیرلر. ائلئمئنت ترکیبی (%): С — 82—87,Н₂ — 11—14,5, S — 0,01—6 (نادیر حاللاردا 8 قدر)، N — 0,001—1,8, O₂ — 0,005—0,35 (نادیر حاللاردا 1،2 یه قدر ) و س. نفتین ترکیبینده 50-دن آرتیق شیمیایی ائلئمئنت واردیر. قئید اولونانلارلا برابر [[وانادیوم|و]] (10⁻⁵ — 10⁻²%)، [[نیکئل|نی]] (10⁻⁴-10⁻³%)، [[خلور|جل]] (2•10⁻²%-ə qədər) و باشقالاری. بوبۇ ترکیب نفت حاصیل اولونان اراضیلردن آسیلی اولاراق دییشیر. اونا گؤره ده، بوبۇ حاقدا عومومی فیکیر سؤیله‌مک چتیندیر.

بالتا [[پولاد]]دان حاضیرلانمیش قازما بورولاری ایله بیرلیکته [[ائلئکتریک]] [[محریک]]ی واسیطه‌سیله دقیقه ده 100 دوور سورعتله ساعات عقربی ایستیقامتینده فیرلادیلیر. قازما بورولارینین سویودولماسی و اساساً ده قازیلمیش سوخور حیصه جیکلرینین یئرین سطحینه قالدیرماق اوچون خوصوصی مایعلردن (اساساً گیل محلولوندان) ایستیفاده ائدیرلر. مایع قازما بورولاری ایله قویویا وورولور، بئلکی، او، بالتانین دئشیکلریندن چیخیب بورو ایله قویو دیوارلاری آراسیندا یارانان حلقوی فضا ایله قویو آغزینا دوغرو حرکت ائدیر. سوخور حیصه جیکلرینین مایع ایله قویو آغزینا دوغرو حرکتینی تأمین ائتمک اوچون او، یوکسک اؤزلولویه مالیک اولمالیدیر. بوبۇ مایع سودان، پولیمئردن و گیل محلولوندان عیبارت اولور.

موعین حاللاردا قویونو یاتاغا شاقولی ایستیقامتده دئییل، اونا موعین بوجاق آلتیندا مایلی قازیرلار. بوبۇ جور قویو مایلی قویو آدلانیر. مایلی قویولارین قازیلماسی اوچون موعاصیر تئخنیکا وتکنولوژی تطبیق اولونور.

عادتن نفت [[لای]]دا [[سوخور]]لارین باسکیی، یاتاقدا اولان فلویدلرین و قازما زامانی قویویا وورولان مایع طرفیندن یارادیلان باسکی آلتیندا یئرله‌شیب‌دیر. قویو ایلک نفتلی-قازلی لایی کئچدیکده نفت و یا قاز آخینی بورغو شتانقاسینین یوخاری حیصه‌سینده یئرلشدیریلمیش خوصوصی قورغونون کؤمیی ایله دایاندیریلیر. سونراکی قازمالاردا نفت عادتن اؤز باسکیی ایله خاریجی اولونور. نفتین مقداری آزالدیقجا قویودا دا باسکی آشاغی دوشور. بوبۇ زامان [[ناسوس]]لاردان ایستیفاده ائدیلیر. بوبۇ ناسوسلار مانجاناقلار واسیطه‌سیله حرکته گتیریلیر.

ایران کونستیتوتسیاسینا اساسا میلی نفت حاصیل ائدن موسیسه آکسیالاری‌نین خاریجی کومپانیالارا ساتیلماسی و یا اونلارا نفت حاصیل ائتمه‌یه ایجازه وئریلمه‌سی قاداغاندیر. نفت یاتاقلاری‌نین کشفینی [[ایران میلی نفت کومپانیاسی]] آپاریر. ۱۹۹۰-جی ایللرین سونلاریندان باشلایاراق نفت سئکتورونا خاریجی اینوئستورلار گلمیشدیر (فرانسا فرانسه-[[توتال]] و [[Elf Aquitaine]]، مالئزی-[[Petronas]]، ایتالیا- [[Eni]] همچینین [[چین میلی نفت کومپانیاسی]]). اونلار "کومپئنساسیا ائدیلمیش کونتراکتلار" اساسیندا حاصیل ائدیلمیش نفتین بیر حیصه‌سینی الده ائدیرلر، مودت بیتدیکدن سونرا ایسه یاتاقلاری ایران میلی نفت کومپانیاسی‌نین نظارتینه وئریرلر.