آسترونومی: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار)
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار)
خط ۱:
[[فایل:Crab Nebula.jpg|۲۵۰px|thumb|left|بوغا بورجونده کی ینگج شکیللی دومانلیق - '''[[هابل تلسکوپو]]''']]
'''آسترونومییا''' ([[یونان]] سؤزو اوْلوب آسترون (ἄστρον) "«[[اولدوز]]"» و نوموس (νόμος) "«[[قانون]]"» سؤزلرینین بیرلشمه سیندن یارانمیشدیر.) – [فارسجا] :اختر شناسیاخترشناسی – گؤی جیسیم لری ([[قالاکتیکا]]لارلار، ، اوْلدوزلار ،اوْلدوزلار، [[کومئت]] لر (فارسجا : ستاره دنباله دار) ، [[سیاره]] لر) ، اونلارین سیستم لرینین حرکتیحرکتی، ، قورولوشو ،قورولوشو، منشاءمنشأ ی و اینکیشافینی اؤیره نن علم دیر.
 
آسترونومی یا قدیم تاریخه مالیک دیر. آسترونومی یایا عاید ایلک المئنتار معلومات لار مین لرجه ایل بوندان اول بابیلده ،بابیلده، [[میصیر]] و [[چین]] ده معلوم ایدی. قدیم زامانلاردا آسترونومی یا بیر سیرا [[علم]] لرین مجموعونا دئییلیردی. بونلارین ایچینده ناویقاسی یا ،یا، [[مئتورولوژی]] یا (meteorologiya) و حتی [[آسترولوژی]] یا (فارسجا:طالع بینی) دا واردی. گونوموزده آسترونومی یا دئدیکده اساس اولار اق [[آستروفیزیکا]] باشا دوشولور. آسترونومی یا ایکی یئره بؤلونور: نظری و ویزوال آسترونومی یا . آسترونومی یا آسترولوژی یا ایله قاریشدیریلمامالیدیر. هر ایکی سی ده اورتاق ترمین لری پایلاش سالار دا ،دا، و اورتاق کؤکه صاحیب اولسالار دا تامام ایله آیریدیرلار.
 
آسترونومی یا قدیم تاریخه مالیک دیر. آسترونومی یایا عاید ایلک المئنتار معلومات لار مین لرجه ایل بوندان اول بابیلده ، [[میصیر]] و [[چین]] ده معلوم ایدی. قدیم زامانلاردا آسترونومی یا بیر سیرا [[علم]] لرین مجموعونا دئییلیردی. بونلارین ایچینده ناویقاسی یا ، [[مئتورولوژی]] یا (meteorologiya) و حتی [[آسترولوژی]] یا (فارسجا:طالع بینی) دا واردی. گونوموزده آسترونومی یا دئدیکده اساس اولار اق [[آستروفیزیکا]] باشا دوشولور. آسترونومی یا ایکی یئره بؤلونور: نظری و ویزوال آسترونومی یا . آسترونومی یا آسترولوژی یا ایله قاریشدیریلمامالیدیر. هر ایکی سی ده اورتاق ترمین لری پایلاش سالار دا ، و اورتاق کؤکه صاحیب اولسالار دا تامام ایله آیریدیرلار.
== تاریخی اینکیشاف ==
=== آنتیک دؤور ===
آسترونومی یا معاصیر طبیعت [[علم]] لرینین ان قدیمی دیر. احتمال کی ،کی، [[تقویم]]ه اوْلان احتیاجلا بیرلیکده اورتایا چیخمیشدیر. قدیم زامانلارین آسترونوم لاری راهیب لرلر، ، شامانلار ،شامانلار، درویدلر و کاهین لر ایدی. او [[زامان]] آسترونومی یا داها چوخ آسترولوژی یا ([[فارسجا]] : طالع بینی) ایله بوتون حساب اوْلونوردو. بعضی فرضیه لره گؤره [[استون هنج]] ، [[مئزوپوتامی یا]]داکی ،داکی، [[زیگورات]] لار ،لار، [[مایا]]لارین و [[چین]]لی لرین پیله لی [[هرم]] لری ان قدیم رصدخانالار ایدیلر. مایا تقویم لری بۇ گون بئله چوخ دقیق حساب اوْلونور. عین ایله چین اوْلدوز کاتالوقلاری دا قدیم [[آسترونومیک]] حادیثه لری اؤیرنمک اوچون قیمت لی منبع دیر.
 
=== قدیم زامانلار ===
یونان عالیم لری آسترونومی یانین اینکیشافینا خصوصی تؤحفه لر وئرمیشلر. [[ارسطو]] ، [[كلاوديوسکلاودیوس بطليموسبطلیموس]] ، [[هیپارکس]] ، [[فالس]] ، [[آراتوس]] دیگر علمی کشف لرله یاناشی آسترونومی یا ایله ده مشغول اولوردولار . بطليموسبطلیموس سیاره لرین حرکت لرینی ایزاح ائده بیلمک اوچون ژئوسنتریک نظریه سینی ایشله یب حاضیرلامیشدی.
 
=== ژئوسئنتریک نظریه ===
سطر ۱۴ ⟵ ۱۵:
 
=== هئلی سئنتریک نظریه ===
[[نیکلای کوپرنیک]] طرفیندن ۱۵۴۳ – جو ایلده نشر اوْلونان "«گؤی جیسیم لرینین فیرلانماسینا دایر"»(De revolutionibus orbium coelestium) اثری آسترونومی یا تاریخینده اینقیلاب ساییلیر. کوپرنیک سیستمینه گؤره ،گؤره، یئر اؤز اوخو اطرافیندا و دیگر سیاره لرله بیرلیکده گونش اطرفیندا فیرلانیردی. بۇ ایدعا کیلسنین ([[کلیسا]]) یئر کایناتین مرکزی دیر تزیسینه قارشی اوْلدوغوندان فلسفی و دینی چئوره لرده بؤیوک هایبؤیوک‌های کوی قوپماسینا سبب اوْلدو. کوپرنیکین ایدعاسی بۇ ایدی کی اونون سیستمی حسابلامالاری آسانلاشدیریر. او همچینین [[سیاره]] لرین [[گونش]] اطرافیندا تام دؤور(siderik periodlarını) و اونلارین گونشه قدر اوْلان مسافه لرینی آسترونومیک واحید اولاراق حسابلامیشدی.
 
=== براخ و کئپلر ===
سطر ۲۲ ⟵ ۲۳:
== خاریجی کئچیدلر ==
*[http://www.ab.az/az/amaka/agentlik آذربایجان میللی آئروکوسمیک آژئنتلی یی-آماکا]
*[http://www.cartomanziaperamore.com/ کارتومانزیا] آراشدیرما پیسا یونیورسیتی
*[http://astro.aznet.org/pirgulu.htm شاماخی آستروفیزیکا رصدخاناسی]
*[http://uno.whi.az/ اوچان نامعلوم اوبیئکت لر]
*[http://groups.yahoo.com/group/nezeri_fizika نظری فیزیکا قروپو]
*[http://akademiya.net/astronomiya/astronom.html آکادمی یا . نت]
*[http://www.spaceturk.org/ اسپیس تورک]
* [[http://tr.wikipedia.org/wiki/:Kategori:Astronomi |آسترونومی]]
 
== قایناق‌لار ==
«https://azb.wikipedia.org/wiki/آسترونومی»-دن آلینمیش‌دیر