ماتریالیزم: نوسخهلر آراسینداکی فرق
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار) replaced: ← (2) |
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار) |
||
خط ۱:
== ماتئریالیزم (materyalizm) ==
هر شئیین مادده دن یاراندیغینی و شعور (بیلینچ) دا داخیل اولماق اووزره بوتون [[شعور]]لا باغلی اولان هر شئیی، مادده سوبیکت لرینین (موضولار و بحث لرینین) موناسیبت لری سوره سی (اِوریم، تکامول) کیمی قبول ائدن و هئچ بیر متافیزیکسل قاورام (آنلاییش) قبول ائتمه ین فلسفه قایداسی دیر. باشقا بیر باخیشلا مادده، موجود اولان تک عونصور دور. ماتئریالیزم "فیزیکسل مادده نین تک و یا اساس حقیقت اولدوغو" ایستیقامتینده کی قایدادیر.
[[فلسفه]]ده مادده نین "Opponmen"تی (داییمی موخالیفتچی سی) کیمی ایده آلیزم و معنوی چیلیک طرفدارلاری چیخیش ائدیرلر.
[[فلسفی مکتب]]لرین چوخلوغونا و آرالارینداکی فرق لره باخمایاراق، بوتون فلسفی سیستملرین بیربیرلرینه دابان- دابانا ضید ایکی آنا کاتِقوری ده یئرلشه بیلدیگی دئییلیر. ایده آلیزم و ماتئریالیزم. بو ایکی کاتِقورینین تمل اؤنه ری لری (مولاحیظه لری) گرچه گین طبیعتی حاققیندا دیر، و آرالاریندا تمل فرق "حقیقت نه دن مئیدانا گلیر و اصلی نه دیر؟" سوروسونا وئردیکلری جواب دا تاپیلیر. ایده آلیست لر اوچون [[روح]] و شعور، عاغیل اساس کن، ماتئریالیست لر اوچون مادده اصل دیر، روح و یا شعور دا، بۇ اصل اولانین نتیجه سی اولاراق دوغولوب و ایکیمجی یئرده دیر.
ماتئریالیست لر، یارانیشین اینسان شعورو کیمی ماددی اولمایان قاورام (آنلاییش، مفهوم) لارلا تمل لندیریلمه سینه قارشی چیخارلار. اونلارا گؤره خاریج دونیاسینین گرچک لیگی (حقیقتی) سورغولانا بیلمز و اینسان دا بۇ ماددی دونیایا باغلی دیر. سؤز گلیشی، آنتیک ماتریالیست لر، اینسان روحونو بدن خاریجینده و اؤلومسوز بیر وارلیق اولاراق دوشونمه سینی قبول ائتمزلر. اینسانی، خاریج دونیاسینین بیر پارچاسی اولاراق گؤرمه سی و اینسان شعورونون طبیعت اووزرینده کی خلیفه لیگینی قبول ائتمه مه سی ایستیقامتی ایله "determinizm"(
ماتئریالیزم، معلوماتین قورولوشو و میدانا گلمه سی حاقدا بیر "Postulat" (اصل) دیر. بوتون معلوماتین، موشاهیده و تجروبه سایه سینده میدانا گلدیگینی مودافیعه ائدیر.
ماتئریالیزم، علمین قورولوشو اوچون ایکی دایاناق قارشیا قویور.
-
-
=== ماتئریالیزمین تاریخی ===
==== آکسیال چاغ ====
مادده چیلیک، بیربیریندن باغیمسیز بیر شکیلده، آوراسیانین آیری جغرافی بؤلگه له رینده، "کارل ژاسپرس"(
اسکی هیند فلسفه سینده، مادده چیلیک "Ajita Kesakambali"
اسکی چین ده "Xun Zi" (تخمینن
==== اورتا چاغ ====
هیندلی ماتئریالیست "Jayaraashi Bhatta"، (میلاد دان سونرا آلتیمجی عصرده) "Tattvopaplavasimha" (بوتون قانونلارین دئوریلمه سی) آدلی چالیشماسیندا "Nyaya Sutra" "epistemoloji" نی (ریساله شوناسلیغینی) چووروتدو. ماتئریالیست "Cārvāka" فلسفه سی م. سونرا
==== آیدینلانما چاغی (عصر روشنگری) ====
شوپنهوفر(Schopenhauer) ماتئریالیزمدن "اؤزونو حسابا قاتماغی اونودان فلسفه" اولاراق بحث ائدیر. اونا گؤره ماتئریالیزم یالنیش دیر، چونکی بیلن موبتدا نی (اؤزنه نی)، آنجاق بۇ موبتدا نین بیلمه سیندن یولا چیخاراق وار اولان و بۇ بیلمه یه گؤره وار اولان شئی له آچیقلاماقدادیر. ماتئریالیزم اؤته ریم سیز (دولاییمسیز) اولانی یعنی داها چوْخ بیلینه نی داها آز بیلینن له آچیقلاماغا چالیشماقدادیر. شوپنهوفره گؤره ذهن و مادده [یعنی سیراسیله موبتدا و اوبیکت(نسنه)] قارشیلیقلی اولاراق بیربیرینه باغلی دیر. موبتدا و اوبیکت فرقلی یانلاردان گؤرونن عینی شئی دیر. اله آلینان و الده ائدیلن دونیا، دوشونجه و یئر اؤرتمه یه، ذهن و مادده یه بؤلونه بیلمز.
==== مارکس ین مادده چیلیگی ====
" Karl Marx" و"Friedrich Engels"
مارکس و انگلس ماتریالیزم تِرمینینی (غایی هدفینی) گونلوک اکونومیک و ماددی احتیاجلارین تاریخین دؤنملرینی میدانا گتیرن و شکیللندیرن فاکتورلار اولدوغو ایستیقامتینده کی تاریخسل دونیا گؤروشو اوچون ایستیفاده ائتدیلر. آلمان ایده آلیست فلسفه سینه قارشی ماتئریالیزم توپلوم و حقیقتین، اینسانلارین سیغیناجاق، یئمک، گئیه جک کیمی ماددی احتیاجلارینی قارشیلاماق اوچون دوام ائتدیردیکلری ساده اکونومیک حرکت لردن قایناقلاندیغینی دئییر. ماتریالیزم، اینسانلارین فیزیکسل اَمَک و ایستحصالچی فعالیت لرله گونده لیک احتیاجلارینی قارشیلادیقلاری حقیقتینی باشلانغیچ نوقطه سی اولاراق گؤتورور. تک باشینا بۇ اکونومیک فعالیت، مارکسا گؤره، سیاسی، قانونی و دینی مدل لری ایچینده ساخلایان توپلومسال علاقه لر سیستمینه سبب اولور.
علمی سوسیالیزم توپلومسال و اخلاقی دیرلرین، مدنی خصوصیت لرین- ایده آلیزمده اولدوغو کیمی دییشمز بیر طبیعت قانونوندان دئیل، توپلومسال اطراف و دولاییسیله ده توپلومون اؤزونه خاص تشکیلاتلانما فورماسیندان قایناقلاندیغینی مودافیعه ائدیر. بۇ توپلومسال علاقه لر، ایستحصال علاقه لری، دوغال چئوره نین اینکیشاف ائتمیشلیگی کیمی توپلومداکی ماددی فاکتورلار طرفیندن تعیین اولونور.
== قایناقلار ==
{{قایناق}}
* https://tr.wikipedia.org/wiki/Materyalizm{{مین مقاله}}
|