پولیمر: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار)
خط ۱:
{{یقپ}}
'''پولیمرلر''' ([[یونان دیلی]] "«پولی"» – هیسسجیک دئمک‌دیر) — چوخ‌لو سای‌دا تکرارلانان هیسسجیکلردن عبارت اولاناوْلان یوکسکمولئکول‌لو بیرلشمه‌لردیر.
پولیمرلری تشکیل ائدن بوبۇ هیسسجیکلر ائلئمئنتار قورولوش واحیدلری آدلاندیریلیر. بوبۇ المنتلر قورولوش واحیدلرینه موافیق گلن، پولیمرلرین سینتز ائدیلمه‌سی اوچون صرف ائدیله‌ن ان آزی بیفونکسیونال مادده‌لره ''مونومرلر'' دئییلیر. پولیمرلر اؤز خاصه‌لرینه گؤره آلیندیقلاری مونومرلردن کسکین فرق‌لنیر. بوبۇ ایسه پولیمرلره موستقیل مادده‌لر کیمی باخماغا ایمکان وئریر.
[[File:Girl with styrofoam swimming board.jpg|right|thumb|بو یوزمه تاختا، بیر [[پولیستیرن]] پولیمر اؤرنکی دی.]]
 
== پولیمرلر حاقین‌دا عمومی معلومات ==
[[File:Polypropylene.svg|thumb|right|200px|پولیمر پولی پروپیلن تکرار واحید]]
پولیمرلر چوخ اهمیت‌لی بیرلشمه‌لر اولوباوْلوب اساساً جان‌لی اورقانیزملرین حیاتین‌دا موهوم رول اویناییر. آغاجلارا، اوتلارا مؤهکه‌م‌لیک وئره‌ن سئللولوزا پولیمردیر. بیزیم گئییمیمیزین هازیرلاندیغی یون، پامبیق و س. محض پولیمر لیفلردن عبارت‌دیر. هؤرومچک تورو، ایپکقوردو باراماسی اؤزو ده پولیمردیر. گئنئتیک کودون داشیییجی‌سی اولاناوْلان دنت ده پولیمردیر.
 
معاصرمۆعاصیر دونیا پولیمرسیز تسووور ائتمک غیری-مومکون‌دور. [[گئییم]]، [[ییئجئک]]، [[قابلاش‌دیرما]]، [[تیکینتی]]، [[نقلیات]]، [[طیب]] و بیر چوخ باشقا ساحه‌لرده تطبیق اولونان پولیمرلر بیزیم حیاتیمیزین اوزولونماز بیر پارچاسی‌دیر. اونلار دی الکتریک، یاریمکئچیریجی و ناقیلدیرلر. اونلار هریئرده‌دیر.
[[File:PlasticDamage.JPG|right|thumb|250px|اوتوز ایلیک بیر پلاستیک ماده سی .ایستی‌لیک ،ایستی‌لیک، سویوقسویوق، ،گونشگونش ایشیغی. تاثیرتأثیر آلماییت،]]
 
معاصر دونیا پولیمرسیز تسووور ائتمک غیری-مومکون‌دور. [[گئییم]]، [[ییئجئک]]، [[قابلاش‌دیرما]]، [[تیکینتی]]، [[نقلیات]]، [[طیب]] و بیر چوخ باشقا ساحه‌لرده تطبیق اولونان پولیمرلر بیزیم حیاتیمیزین اوزولونماز بیر پارچاسی‌دیر. اونلار دی الکتریک، یاریمکئچیریجی و ناقیلدیرلر. اونلار هریئرده‌دیر.
[[File:PlasticDamage.JPG|right|thumb|250px|اوتوز ایلیک بیر پلاستیک ماده سی .ایستی‌لیک ، سویوق ،گونش ایشیغی. تاثیر آلماییت،]]
== پولیمرلرین تصنیفاتیی ==
[[File:Polystyrene linear.svg|350px|thumb|پولیستیرن کیمی تانینان تکرار واحید فورمالاشمیش پولیمر [[ایستیرول]].]]
پولیمرلر – چوخ‌لو سای‌دا تکرارلانان هیسجیکلردن عبارت اولاناوْلان یوکسک مولکول‌لو بیرلشمه‌لردیر. بوبۇ تکرارلانان هیسسجیکلر المنتلر قورولوش واحیدلری آدلانیر. المنتلر قورولوش واحیدلرینین عینی، یاخود موختلیف اولماسین‌دان آسی‌لی اولاراق پولیمرلر هوموپولیمئرلر (آ بن‌دی) و بیرگه پولیمرلره (قالان بندلر) بؤلونور. بیرگه پولیمرلر تشکیل اولوندوقلاری المنتلر قورولوش واحیدلرینین بیرلشمه آردیجیل‌لیغینا موافیق اولاراق، مونتزه‌م (ب)، غیری-مونتزه‌م (ج)، بلوک بیرگه پولیمرلر (د) و جالاق بیرگه پولیمرلره (ائ) بؤلونورلر.
 
پولیمر مولئکولو مونومر مولئکوللارینین بیر-بیری ایله بیرلشه‌رک عمله گتیردیی بؤیوک مولئکول کوتله‌لی ماکرومولئکول‌دور. ماکرومولئکولیار زنجیری تشکیل ائدن مونومر زنجیرلرینین کاربون آتومون‌دان و یا کاربونلا یاناشی دیگر ائلئمئنت آتوملارین‌دان عبارت اولماسینا اساساً پولیمرلر هوموزنجیرلی و هئتئروزنجیرلی اولورلار.
 
[[File:Copolymers.svg|right|400px|Different types of copolymers]]
 
ماکرومولکولار زنجیرین ترکیبی کیمی قورولوشو دا پولیمرین خاصه‌لرینه تأثیر گؤستریر اودور کی، پولیمرلر زنجیر قورولوشلارینا گؤره ختتی (سول‌داکی شکیل)، شاخه‌لی (اورتاداکی شکیل)، تورواری اولورلار (ساغ‌داکی شکیل). البته، بوبۇ دا پولیمرلری تام اولاراق تصویر ائتمیر. بئله کی، شاخه‌لی پولیمرلر بوداقشکیل‌لی، داراقشکیل‌لی، اولدوزشکیل‌لی و هیپئر شاخه‌لی اولدوقلاری کیمی، تورواری پولیمرلر ده نردیوانشکیل‌لی، تورشکیل‌لی و اوچؤل‌چولو اولورلار.
 
پولیمرلر عینی زامان‌دا تشکیل اولوندوقلاری ائلئمئنتار قورولوش واحیدلرینین طبیعتینه موافیق اولاراق دا فرقلندیریلیر. بئله کی، اورقانیک بیرلشمه اولاناوْلان مونومرلردن عمله گلمیش پولیمرلر اورقانیک، غیری-اورقانیک مونومرلردن تشکیل اولونموش پولیمرلر ایسه غیری-اورقانیک پولیمرلر آدلاندیریلیر. بوبۇ باخیم‌دام پولیمرلرین اورقانومئتال‌لیک نؤوو ده معلوم‌دور.
 
طبیعت‌ده مؤوجود اولماسینا یاخود صنایع‌ده آلینماسینا گؤره ده پولیمرلری موختلیف قروپلاردا جملش‌دیریرلر. بوبۇ باخیم‌دان پولیمرلر طبیعی، صونعی و سینتئتیک اولورلار. طبیعت‌ده مؤوجود اولاناوْلان پولیمرلر طبیعی، طبیعی پولیمرلره دیگر مادده‌لرین تأثیری ایله آلینان پولیمرلره صونعی، صنایع‌ده بیرباشا مونومرلرده سینتئز اولونان پولیمرلره ایسه سینتئتیک پولیمرلر دئییلیر.
 
پولیمرلر، بون‌دان علاوه، عمله گلمه مکانیزمملرینه و تشکیل اولوندوقلاری ائلئمئنتار قورولوش واحیدلرینین پولیمئرلشمه رئاک‌سییاسینا داخیل اولاناوْلان مادده‌لردن فرق‌لی اولماسینا و یا فرقله‌نمه‌مه‌سینه گؤره ده تسنیف اولونورلار.
[[File:Corey oseltamivir synthesis.png|thumb|right|261px| بوبۇ سنتز، ۱۱ فرق‌لی تئپکیلری وار..]]
 
پولیمرلر، بون‌دان علاوه، عمله گلمه مکانیزمملرینه و تشکیل اولوندوقلاری ائلئمئنتار قورولوش واحیدلرینین پولیمئرلشمه رئاک‌سییاسینا داخیل اولان مادده‌لردن فرق‌لی اولماسینا و یا فرقله‌نمه‌مه‌سینه گؤره ده تسنیف اولونورلار.
[[File:Corey oseltamivir synthesis.png|thumb|right|261px| بو سنتز، ۱۱ فرق‌لی تئپکیلری وار..]]
== پولیمرلرین آدلاندیریلماسی ==
پولیمرلر اونلارین تشکیل اولوندوقلاری مونومرلرین آدلارینا اساساً آدلاندیریلیر. بورادا یئگانه فرق هوموپولیمئرلرله بیرگه پولیمرلرین آدلاندیریلماسین‌دادیر. بئله کی، هوموپولیمئری آدلان‌دیرماق اوچون موافیق مونومرین آدینین قارشی‌سینا "«پولی"» سؤزؤنو علاوه اولونور. مثلاً، ائتیلئنین عمله گتیردیی پولیمر پولیئتیلئن‌دیر. بیرگه پولیمرلرین آدلاندیریلماسی زامانی ایسه موافیق مونومرلرین آدلاری و اونلاردان سونراسوْنرا ایسه بیرگه پولیمر سؤزو ایشلدیلیر.
 
پولیمرلر اونلارین تشکیل اولوندوقلاری مونومرلرین آدلارینا اساساً آدلاندیریلیر. بورادا یئگانه فرق هوموپولیمئرلرله بیرگه پولیمرلرین آدلاندیریلماسین‌دادیر. بئله کی، هوموپولیمئری آدلان‌دیرماق اوچون موافیق مونومرین آدینین قارشی‌سینا "پولی" سؤزؤنو علاوه اولونور. مثلاً، ائتیلئنین عمله گتیردیی پولیمر پولیئتیلئن‌دیر. بیرگه پولیمرلرین آدلاندیریلماسی زامانی ایسه موافیق مونومرلرین آدلاری و اونلاردان سونرا ایسه بیرگه پولیمر سؤزو ایشلدیلیر.
 
== پولیمرلرین سینتزی ==
پولیمرلری سینتز ائتمک اوچون چوخ‌لو سای‌دا اصوللار مؤوجوددور. بوبۇ اصوللاری عمومی اولاراق بیر نئچه قروپ‌دا تصنیف ائدیرلر. ایلک اؤنجه، پولیمرلرین سینتزی اونلارین آلیندیغی مادده‌یه گؤره تصنیف اولونور. بئله کی، پولیمرلر هم بیرباشا اولاراق مونومرلردن، هم ده دیگر پولیمرلردن سینتئز ائدیله بیلر.
 
پولیمرلری سینتز ائتمک اوچون چوخ‌لو سای‌دا اصوللار مؤوجوددور. بو اصوللاری عمومی اولاراق بیر نئچه قروپ‌دا تصنیف ائدیرلر. ایلک اؤنجه، پولیمرلرین سینتزی اونلارین آلیندیغی مادده‌یه گؤره تصنیف اولونور. بئله کی، پولیمرلر هم بیرباشا اولاراق مونومرلردن، هم ده دیگر پولیمرلردن سینتئز ائدیله بیلر.
مونومرلردن پولیمر سینتزی ایکی مکانیزمم اوزره گئدیر: ''زنجیرواری پولیمئرلشمه'' و ''پیله‌لی پولیمرلشمه''.
 
== ایستینادلار ==
{{قایناق}}
<references/>
 
[[بؤلمه:پولیمرلر]]
«https://azb.wikipedia.org/wiki/پولیمر»-دن آلینمیش‌دیر