والیبال: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

''والیبال''' — هره‌سین‌ده ۶ اویون‌چو اولاناوْلان ایکی کومان‌دا آراسین‌دا توپلا اوینانیلان ایدمان نؤوودور. [[1964|۱۹۶۴]]-جو ایلده‌ن [[Yay Olimpiya Oyunları|یای اولیمپییا اویونلاری]]نین پروقرامین‌دادیر. اویونون مقصدی توپو تور اوزرین‌دن آشیریب رقیب کومان‌دانین مئیدانچاسین‌دا یئره دیمه‌سینه نایل اولماق و بونونلا دا خال قازانماق‌دیر.<ref name="Voleybol1">[http://www.bilgius.com/voleybol-kurallari/ والیبال کوراللاری]</ref> پوپولیارلیق کوتله‌سینه گؤره کومان‌دا ایدمان نؤولرین‌ده [[futbol|فوتبول]] و [[بسکتبال]]دان گئری قال‌سا دا، بوبۇ گون والیبال [[həndbol|هندبول]]، [[buzüstü xokkey|بوز خوککئیی]]، [[راقبی]] کیمی مشهور ایدمان نؤولرین‌دن داها چوخ آودوتورییایا مالیک‌دیر. سون دؤورلر بؤیوک مایلییه‌لر یاتیریلان والیبال ان چوخ پول قازان‌دیران ایدمان نؤولرینین توپ ۱۰ سیاهی‌سینا گیره بیلممیش‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://onedio.com/haber/en-cok-para-kazandiran-10-spor-dali-256345|title=En Çok Para Kazandıran 10 Spor Dalı|author=|date=21-02-2014|work=|publisher=onedio.com|accessdate=2014-06-22|language=tr}}</ref>

والیبال اویونو [[1895|۱۸۹۵]]-جی ایلده [[آمریکا بیرلشمیش اوستانلری]]-دا بده‌ن تربییه‌سی معلمی [[Uilyam Morqan|ویلیام مورقان]] طرفین‌دن یارادیلیب.<ref name="Voleybol2">[http://www.sportsknowhow.com/volleyball/history/volleyball-history.shtml هیستوری اوف ووللئیبالل]</ref> ویلیام مورقان بوبۇ اویونو "«مینتونئتتئ"» آدلاندیرمیش‌دی.<ref name="Voleybol3">[http://www.olympic.org/volleyball-equipment-and-history?tab=history وولئیبالل ائقویپمئنت آند هیستوری]</ref> ایلک والیبال اویونو ایسه [[7 iyul|۷ ایول]]، [[1895|۱۸۹۵]]-جی ایلده تشکیل اولونوب.<ref name="Voleybol2" /> یمجا (ایسپرینقفیلد گنج کیشیلر خریستیان بیرلیگی) آدلی درنیین عضوو اولاناوْلان ویلیام مینتونئتتئ اویونونو گنجلرین ایدمانلا مشغول اولماسی اوچون ایرلیلتمیش، [[بسکتبال]]، [[beyzbol|بئزبول]]، [[tennis|تنیس]] و [[həndbol|هندبول]]ون بعضی فونک‌سییالارینی بوبۇ اویون‌دا بیر آرایا گتیرمیش‌دیر. مورقان تورو تنیس‌دن نومونه گؤتورموش و اونون اوزون‌لوغونو هارداسا ۱۸۳ سم-ا قدر یوکسلتمیش‌دیر کی، بوبۇ دا اورتا اینسان بویونون بیر قدر اوزرین‌ده ایدی.<ref name="A">{{cite web|url=http://www.uskudarbilgievleri.com/bilgi-bankasi-detay.php?id=16&did=98|title=Voleybolun Tarihi|author=|date=|work=|publisher=uskudarbilgievleri.com|accessdate=2014-06-22|language=tr}}</ref> بئله کی، او، تنیس مئیدانچاسین‌دان ایستیفاده ائدرک ایش آداملارینین هره‌سینی تورون بیر طرفینه کئچیرمیش‌دیر. باسکئتبول [[توپ]]ونون کامئرین‌دن دوزلتدیی ائلاستیک توپلا ایسه زربه وورماقلارینی و رقیب طرفه گؤندرمه‌لرینی ایستمیش‌دیر. بونونلا دا او، چوخ دا یوروجو اولمایان، ایله‌نجه مقصدلی، زده‌له‌نمه‌لره یول آچمایان رقابت هیس‌لی بیر اویونون اساسینی قوی‌دو.<ref name="F">{{cite web|url=http://simdikumar.tumblr.com/post/19232492469/dunyada-voleybolun-gelisimi|title=Dünyada Voleybolun Gelişimi|author=|date=|work=|publisher=simdikumar.tumblr.com|accessdate=2014-06-23|language=tr}}</ref>

۱۹۰۶-جی ایلده ایسپرینقفیلد کوللئجین‌ده ی.م.ج. آ کونقرئ‌سی بیر آرایا گله‌رک دؤکتور مینتونئتتئ آدینی "«ووللئیبالل"» اولاراق دییشدیرمیش‌دیر. چونکی، اویون‌دا اساس مقصد توپو اؤنه و گئرییه گتیرمک ایدی کی، بوبۇ دا اینگیلیس دیلین‌ده "«ووللئی"» دئمک ایدی. بیر اویون کیمی والیبال ایلک اؤنجه [[Amerika Birləşmiş Ştatları|آمریکا بیرلشمیش ایشتاتلاری]]ندا ایش آداملاری طرفین‌دن اوینانیلان مئیدانچادا گؤرولموش‌دور. ۱۹۰۰-جو ایلده [[Kanada|کانادا]] بوبۇ ایدمان نؤوونو منیم‌سه‌یه‌ن ایلک اؤلکه اولموش‌دور. بئینلخالق شیرکت اولاناوْلان ی.م.ج. آ ایسه وولئیبولو بوتون دونیایا یایماق دا رهبرلیک رولونو اوینامیش‌دیر. ایلک بئینلخالق تورنیر ایسه [[1913-cü il|۱۹۱۳-جو ایل]]ده [[آسیا]] قیته‌سین‌ده کئچیریلمیش‌دیر. تورنیره [[چین]]، [[ژاپون]] و [[Filippin|فیلیپپین]] قاتیلمیش‌دیر. تورنیرده سئتلرده‌کی خال سایی ۲۱ اولموش‌دور.<ref name="A" />

[[Birinci dünya müharibəsi|بیرینجی دونیا ساواشی]] ایللرین‌ده [[آوروپا]]یا گئدن آمریکان عسگرلری وولئیبولو بوبۇ قیته‌ده تانیتماغا باشلامیشلار.<ref name="B">{{cite web|url=http://forum.gecce.com/showthread.php?176031-VOLEYBOLUN-TAR%C4%B0H%C3%87ES%C4%B0TARİHÇESİ-VE-VOLEYBOL-OYUN-KURALLARI-2009-2012|title=Voleybolun tarihçesi ve voleybol oyun kurallları 2009-2012|author=|date=13-05-2009|work=|publisher=forum.gecce.com|accessdate=2014-06-22|language=tr}}</ref> [[1917-ci il|۱۹۱۷-جی ایل]]ده ی.م.ج. آ نماینده‌لری بوبۇ ایدمانی [[فرانسه]]دا دا یایمیشلار. عینی ایلده [[Çexoslovakiya|چئخوسلوواکییا]]دا اوینانماغا باشلانمیش‌دیر و سئتلرده‌کی خال سایی ۲۱-دن ۱۵-ا ایندیریلمیش‌دیر.<ref name="A" /> ۲،۱۳۲٬۱۳ متر اولاناوْلان تور یوکسک‌لیگی ۲،۴۳۲٬۴۳ متره یوکسلدیلمیش‌دیر. ۱۹۱۸-جی ایلده ایسه مئیدانچاداکی اویون‌چولارین سایی ۶ نفر قبول ائدیلمیش‌دیر.<ref name="B" /> ۱۹۲۰-جی ایلده آرتیق [[Şərqi Avropa|شرقی آوروپا]]دا دا مشهورلاشان والیبال‌دا هر اؤلکه فرق‌لی قای‌دالارا ریایت ائدیردی. مثلاً، [[آسیا]] قیته‌سینه والیبال ۹ نفرله و داها آلچاق تورلا اوینانیلیردی. ۱۹۳۰-جو ایلده ایسه والیبالون پلیاژدا اوینانیلان فورماسی [[çimərlik voleybolu|چیمرلیک وولئیبولو]] مشهورلاشمیش‌دیر.<ref name="A" />

ایلک بئینلخالق والیبال تورنیری [[1922-ci il|۱۹۲۲-جی ایل]]ده ی.م.ج. آ-نین چئمپیوناتین‌دا ۱۱ اوستان‌دن ۲۷ کومان‌دانین قاتی‌لی‌می ایله گرچکلشمیش‌دیر. آلتی ایل سونراسوْنرا ایسه یئنی قای‌دالارا احتیاج اولدوغو گؤرولموش و اوسوبا (آمریکا بیرلشمیش اوستانلری والیبال فدراسیاسی) قورولموش‌دور. ۱۹۳۷-جی ایلده [[بوستون]]دا غئیری-پئشکار ایدمان نؤولری بیرلیینین قراری ایله همین فئدئراسییا والیبال‌دا قانونوئریجی و ایجراچی اورقان اولموش‌دور.<ref name="C">{{cite web|url=http://sporhanem.blogcu.com/voleybolun-tarihcesi/3409759|title=Voleybolun Tarihçesi|author=|date=|work=|publisher=sporhanem.blogcu.com|accessdate=2014-06-22|language=tr}}</ref><ref>{{cite web|author=|date=15-11-1997|url=http://www.sport-express.ru/newspaper/1997-11-15/6_4/|title=Лимит времени может произвести переворот|publisher=Спорт-Экспресс|accessdate=2014-06-22|archiveurl=http://www.webcitation.org/65ArKFTEf|archivedate=2012-02-03}}</ref>

[[1946-cı il|۱۹۴۶-جی ایل]]ده ایلک دفعه اولاراق [[Cənubi Amerika Voleybol Konfederasiyası|جنوبی آمریکا والیبال کونفئدئراسییاسیکونفدراسیونو]] یارادیلمیش‌دیر.<ref name="G">{{cite web|url=http://www.voleysur.org/v1/historia.asp?txt=conf|title=History of CSV|author=|date=|work=|publisher=voleysur.org|accessdate=2014-06-23|language=sp}}</ref> [[Braziliya|برازی‌لییالی]] سئلیو نئقرئیروس دئ بارروس آدلی شخص بوبۇ کونفئدئراسییاسینین رهبری اولور.<ref name="G" /> ماراق‌لی‌سی بودور کی، جنوبی آمریکا والیبال کونفئدئراسییاسیکونفدراسیونو [[Beynəlxalq Voleybol Federasiyası|بئینلخالق والیبال فدراسیاسی]]ندان داها اؤنجه یارادیلمیش‌دیر. بئله کی، یالنیز [[1947-ci il|۱۹۴۷-جی ایل]]ده [[Paris|پاریس]]ده تشکیل اولونان بئینلخالق کونقرئس‌ده بئینلخالق والیبال فئدئراسییاسینین اساسی قویولموش‌دور. بوبۇ فئدئراسییایا ایلک آبونه اولاناوْلان اؤلکه‌لر ایسه بونلار ایدی: [[آمریکا بیرلشمیش اوستانلری]]، [[بلژیک]]، [[Braziliya|برازی‌لییا]]، [[فرانسه]]، [[Hollandiya|هوللان‌دییا]]، [[İtaliya|ایتالیا]]، [[Macarıstan|ماجاریستان]]، [[Misir|مصر]]، [[Portuqaliya|پورتوقالییا]]، [[Polşa|لهیستان]]، [[Uruqvay|اوروقوای]] و [[Yuqoslaviya|یوقوسلاوییا]].<ref name="A" /> برازی‌لییا ایله اوروقوای عینی زامان‌دا [[Cənubi Amerika Voleybol Konfederasiyası|جسو]]-نین دا اوولری ایدی.<ref>{{cite web|url=http://www.voleysur.org/v1/afiliadas.asp|title=CSV Affiliated Federations|author=|date=|work=|publisher=voleysur.org|accessdate=2014-06-23|language=sp}}</ref> یالنیز بون‌دان سونراسوْنرا ۱۹۵۲-جی ایلده [[Asiya Voleybol Konfederasiyası|آسییا والیبال کونفئدئراسییاسیکونفدراسیونو]]، ۹ ایل سونراسوْنرا ایسه [[Avropa Voleybol Konfederasiyası|آوروپا والیبال کونفئدئراسییاسیکونفدراسیونو]] یارادیلمیش‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.cev.lu/CEV-Area/cev.aspx|title=About the CEV|author=[[CEV]]|date=|work=|publisher=cev.lu|accessdate=2014-06-23|language=en}}</ref> [[Şimali Amerika|قوزئی آمریکا]] و [[Afrika|آفریکا]]داکی ایلک بئله قوروملارین یارادیلماسی ایسه [[1972-ci il|۱۹۷۲-جی ایل]]ادک سونلانمیش‌دیر.

۱۹۴۷-جی ایلک دفعه اولاراق [[voleybol üzrə dünya çempionatı|والیبال اوزره دونیا چئمپیوناتی]] تشکیل ائدیلمیش‌دیر. کیشیلر آراسین‌دا کئچیریله‌ن تورنیرده سون‌دا قالیب آدینا {{KMVK|Çexoslovakiya}} لاییق گؤرولموش‌دو. [[Voleybol üzrə qadınlararası dünya çempionatı 1952۱۹۵۲|۱۹۵۲-جی ایلده ایسه قادینلار آراسین‌دا دونیا چئمپیوناتی]] تشکیل اولونموش‌دور. {{MVK|SSRİ}}-نین چئمپیون‌لوغو ایله بیته‌ن تورنیرده {{MVK|Polşa}} ایکینجی، {{MVK|Çexoslovakiya}} ایسه اوچونجو یئری توتموش‌دو. دیگر ایشتیرکاچی اؤلکه‌لردن {{MVK|Bolqarıstan}}،, {{MVK|Rumıniya}}،, {{MVK|Macarıstan}}،, {{MVK|Fransa}}،, {{MVK|Hindistan}} میللیلری ایسه سیرالارینا گؤره دؤردونجو، سککیزینجی یئرلرده قرارلاشمیش‌دیلار.<ref name="D">{{cite web|url=http://www.vedatsenturk.com/index.php/voleybol2/voleybol/49-voleybolun-kisa-tarihi|title=Voleybolun Kısa Tarihi|author=|date=09-09-2010|work=|publisher=vedatsenturk.com|accessdate=2014-06-22|language=tr}}</ref>

والیبال اویونو [[1957|۱۹۵۷]]-جی ایلده [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|بئینلخالق اولیمپییا کومیته‌سی]]نین [[Bolqarıstan|بولقاریستان]]ین باشکندی [[Sofiya|سوفییا]]دا کئچیردیی ۵۳-جو سئس‌سییاسین‌دا [[Yay Olimpiya Oyunları|یای اولیمپییا اویونلاری]]نین پروقرامینا سالینمیش‌دیر.<ref name="Voleybol3" /> قرارا اساساً یئددی ایل سونراسوْنرا یعنی؛ [[1964 Yay Olimpiya Oyunları|۱۹۶۴-جو ایلده توکیودا کئچیریله‌ن یای اولیمپییا اویونلاری]]نین ایدمان یاریشلاری پروقرامین‌دا والیبالون‌دا ۲ نؤوو اولمالی ایدی. بونلار کیشی و قادین میللی والیبال کومان‌دالارینین ایشتیراک ائدجیی تورنیرلر ایدی. سون‌دا [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|سووئت سوسیالیست رئسپوبلیکالاری اتفاقی]]نین اولیمپییاچیلاری کیشیلرین یاریشلارین‌دا ایلک اولیمپییا چئمپیونلاری اولموش‌دولار. [[Gümüş|گوموش]] [[medal|مئدال]]ی [[ژاپون]]، [[bürünc|بورونج]] مئدالی ایسه [[Çexoslovakiya|چئخوسلوواکییا]] اولیمپییاچیلاری قازانمیش‌دیلار. یاپونییانین چئمپیون‌لوغو ایله باشا چاتان قادینلارین تورنیرین‌ده ایسه گوموش مئدال سسری-یه، بورونج مئدال ایسه [[Polşa|لهیستان]]یا قیسمت اولموش‌دور.<ref>{{cite web|url=http://sports123.com/vol/results/mo-1964x.html|title=Volleyball Olympic Games 1964 in Tokyo (jpn)|author=|date=|work=|publisher=sports123.com|accessdate=2014-06-22|language=en}}</ref>

[[1972-ci il|۱۹۷۲-جی ایل]]ادک [[Yay Olimpiya Oyunları|یای اولیمپییا اویونلاری]]ندا والیبال یاریشلاری چوخ فرق‌لی سیستم‌ده کئچیریلیردی. بئله کی، کیشیلرین یاریشین‌دا اولیمپییا اویونلارینا لیسئنزییا الده ائتمیش ۱۰ کومان‌دا بیر قروپا توپلانیردی و بوبۇ کومان‌دالار هامی‌سی بیر-بیری ایله قارشیلاشیردی. لیقا اوسولو ایله کئچیریله‌ن دوققوز تورلوق اویونلاردا ایلک اوچ یئری توتموش کومان‌دالار آکتیوینه مئدال یازدیریردی. بوبۇ سیستم ایسه هئچ ده صرفه‌لی دئییل‌دی. چونکی، بعضی ضعیف کومان‌دالار آرتیق تورنیرین اورتالارین‌دا توپلادیغی آز خاللارلا مئدال شانسلارینی ایتیریردیلر و اونلارین بیر-بیری ایله کئچیردیکلری قارشیلاشمالار هئچ بیر ماراغا سبب اولموردو. [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|بئینلخالق اولیمپییا کومیته‌سی]] ده بوبۇ حادثه‌نی یاخین‌دان مۆشاهیده ائدرک چوخ موهوم قرارا ال آتدی. بئله کی، [[1972 Yay Olimpiya Oyunları|۱۹۷۲ یای اولیمپییا اویونلاری]]ندان ائتیبره‌ن کیشیلرین یاریشلارین‌دا کومان‌دالارین سایی ۲ ادد آرتیریلاراق ۱۲-ا چیخاردیل‌دی و سیستم‌ده ده دییشیک‌لییه ال آتیل‌دی.<ref>{{cite web|url=http://www.olympic.org/Assets/OSC%20Section/pdf/QR_sports_summer/Sports_Olympiques_volleyball_eng.pdf|title=VOLLEYBALL: participation during the history of the Olympic Games|author=Olympic Studies Centre|publisher=[[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi]]|accessdate=2014-06-23}}</ref> یئنی سیستمه اساساً کومان‌دالار بیر قروپ‌دا دئییل، ۲ قروپ‌دا موباریزه آپارمالی ایدیلر. هر قروپ‌دا ایلک دؤرد یئری توتان میللی کومان‌دالار ایسه دؤرددبیر فینال مرحله‌سینه یوکسلیردی. بوبۇ مرحله‌ده مووافیق اولاراق "«آ"» قروپونون بیرینجی‌سی "«ب"» قروپونون دؤردونجوسو ایله، ایکینجی‌سی اوچونجوسو ایله، اوچونجوسو ایکینجی‌سی ایله، دؤردونجوسو ایسه بیرینجی‌سی ایله قارشیلاشیردی. همین مرحله‌ده قالیب گلمیش کومان‌دالار ایسه یاریمفینال، داها سونراسوْنرا ایسه فینال مرحله‌سینه یوکسلیردی. فینال‌دا قالیب گلمیش کومان‌دا [[qızıl|قیزیل]]، مغلوب اولموش کومان‌دا [[gümüş|گوموش]] [[medal|مئدال]]ی الده ائدیردی. [[Bürünc|بورونج]] مئدالی ایسه یاریمفینال‌دا مغلوب اولموش کومان‌دالارین علاوه اویونون‌دا قالیب کیمی چیخان کومان‌دا قازانیردی.<ref>{{cite web|url=http://www.sports-reference.com/olympics/summer/1972/VOL/mens-volleyball.html|title=Volleyball at the 1972 München Summer Games: Men's Volleyball|author=|date=|work=|publisher=sports-reference.com|accessdate=2014-06-23|language=en}}</ref> بوبۇ اصوللا کئچیریله‌ن ایلک یاریش‌دا – [[1972 Yay Olimpiya Oyunları|مونهئن اولیمپیاداسی]]ندا یاپونییا کیشی میللی کومان‌داسی قالیب گلمیش‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.todor66.com/volleyball/Olympics/Men_1972.html|title=Men Volleyball XX Olympic Games 1972 Munchen (FRG) 1972 - 27.08-09.09 Winner Japan|author=|date=|work=|publisher=todor66.com|accessdate=2014-06-23|language=en}}</ref> قئید ائدک کی، تورنیرین ماراغینی بیره-بئش آرتیران بوبۇ سیستم حال-حاضردا دا اولیمپییا اویونلارین‌دا هم [[kişi|کیشی]]لرین، هم ده [[qadın|قادین]]لارین یاریشین‌دا ایستیفاده اولونور.<ref>{{cite web|url=http://tr.eurosport.com/voleybol/olimpiyat-oyunlari-londra/2012/|title=Olimpiyat Oyunları Voleybol Londra 2012|author=|date=|work=|publisher=tr.eurosport.com|accessdate=2014-06-23|language=tr}}</ref>

قادینلارین ایلک اولیمپییا یاریشلارین‌دا دقت چکه‌ن کومان‌دا [[SSRİ|سسری]] ایدی. اونلار ۱۹۶۴ و [[1968 Yay Olimpiya Oyunları|۱۹۶۸ یای اولیمپییا اویونلاری]]ندا قیزیل مئداللاری قازانمیش‌دیلار. هر ایکی یاریش‌دا مئدال قازانان دیگر بیر اؤلکه ایسه [[ژاپون]] ایدی. بوبۇ کومان‌دانین اولیمپییاچیلاری ایلک اولاراق گوموش، سونراسوْنرا ایسه بورونج مئدالی الده ائتمیش‌دیلر. اونلار [[1972-ci il|۱۹۷۲-جی ایل]]ده کیشیلرین یاریشین‌دا ایسه قیزیل مئدالی قازاناراق والیبال تاریخلرین‌ده ایلک اولیمپییا قیزیللارینی الده ائتدیلر. [[1984 Yay Olimpiya Oyunları|۱۹۸۴ یای اولیمپییا اویونلاری]]ندا ایسه اوولکی تورنیرلرین فاووریتی سسری نه کیشیلرین یاریشین‌دا، نه ده قادینلارین یاریشین‌دا ایشتیراک ائتمیش‌دیر. بئله کی، سسری اولیمپییاچیلاری [[Los Anceles|لوس آنجئلئس]] شهرین‌ده کئچیریله‌ن یاریشلاری [[boykot|بویکوت]] ائتمیش‌دیلر.<ref name="H">{{cite web|url=http://www.fivb.org/EN/Olympics/London2012/viewPressRelease.asp?No=34295&Language=en|title=Olympic Countdown 1984: China cherish their California girls|author=|date=|work=|publisher=fivb.org|accessdate=2014-06-24|language=en}}</ref> سون‌دا قادینلارین تورنیرین‌ده [[Çin qadın milli voleybol komandası|چین قادین میللی والیبال کومان‌داسی]] گولموش‌دور. اونلار فینال‌دا ائو صاحبی [[آمریکا بیرلشمیش اوستانلری]] والیبال‌چولارینا هئچ بیر سئت وئرممیش‌دیر.<ref name="H" /> کیشیلرین تورنیرین‌ده ایسه بوبۇ سفر آمریکالیلار هئچ بیر رقیبینه شانس وئرممیش‌دی. آمریکا بیرلشمیش اوستانلری-لیلار یاریمفینال‌دا [[Kanada|کانادا]]، فینال‌دا ایسه [[Braziliya|برازی‌لییا]] والیبال‌چولارینی "۳-۰۳–۰" کیمی قورو حسابلا مغلوب ائتمیش‌دیلر.<ref>{{cite web|url=http://www.fivb.org/TheGame/TheGame_VolleyballOlympicGames.htm=en|title=Olympic Volleyball|author=|date=|work=|publisher=fivb.org|accessdate=2014-06-24|language=en}}</ref>

[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|۲۰۱۲ لندن یای اولیمپییا اویونلاری]]ندا [[Rusiya|روسیه]] کیشیلرین یاریشین‌دا موستقیل اولدوق‌دان سونراکی ایلک قیزیل مئدالینی الده ائدرک اولیمپییا اویونلارینین تاریخینه کئچمیش‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.fotomac.com.tr/yazolimpiyatlari2012/2012/08/12/tarihi-final-tarihi-sampiyonluk|title=Tarihi final, tarihi şampiyonluk!|author=|date=12-08-2012|work=|publisher=fotomac.com.tr|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> فینال‌دا مغلوب ائتدیکلری برازی‌لییا میللی‌سی قادینلارین تورنیرین‌ده بؤیوک ازمکارلیق گؤستره‌رک قیزیل مئدال الده ائتمیش و عمومیتله همین اولیمپیادادا والیبال ایدمانین‌دان ایکی مئدال الده ائتمیش‌دی. اونلارا قیزیل مئدالی قازانماق ایسه هئچ ده آسان باشا گلمیر. جنوبی آمریکالیلار یئر آلدیقلاریی "«ب"» قروپون‌دان سون آندا [[Türkiyə qadın milli voleybol komandası|تورکییه میللیل کومان‌داسی]]نی گئری‌ده قویاراق دؤردونجو اولموش و دؤردبیر فینال مرحله‌سینه سون بیلئتی الده ائتمیش‌دی.<ref>{{cite web|url=http://www.cnnturk.com/2012/spor/olimpiyatlar/08/06/filenin.sultanlari.olimpiyata.veda.etti/671720.0/|title=Filenin Sultanları olimpiyata veda etti|author=|date=06-06-2012|work=cnnturk.com|publisher=cnnturk telekanalı|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref><ref>{{cite web|url=http://tr.eurosport.com/voleybol/olimpiyat-oyunlari-londra/2012/filenin-sultanlari-londra_sto3376631/story.shtml|title=Brezilya kazandı Sultanlar yıkıldı|author=|date=06-08-2012|work=|publisher=tr.eurosport.com|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> بوبۇ مرحله‌ده کیشیلرین فینالین‌دا اودوزاجاقلاری روس والیبال‌چولارینی گرگین کئچه‌ن ۵ سئتین سونون‌دا "۳-۲۳–۲" حسابی ایله مغلوب ائدرک یاریمفینالا یوکسلمیش‌دی. یاریمفینال اویونون‌دا روسیه قارشی‌سین‌داکی ازمکار اویون‌دان سونراسوْنرا بیر قدر یورغون اولماسینا رغمه‌ن ایتالیایا هئچ بیر شانس وئرممیش و "۳-۰۳–۰" قالیب گلمیش‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://tr.eurosport.com/voleybol/olimpiyat-oyunlari-londra/2012/abd-brezilya-voleybol_sto3381932/story.shtml|title=Finalin adı belli|author=|date=09-08-2012|work=|publisher=tr.eurosport.com|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> فینال‌دا، [[11 avqust|۱۱ آوقوست]] ۲۰۱۲ تاریخین‌ده [[London|لندن]]داکی ''ائارلس جوورت ائخهیبیتیون جئنترئ'' آرئناسین‌دا اون اوچ مین آزارکئشین اؤنون‌ده اوینانیلان ماتچ‌دا ۳-۱۳–۱ قالیب گله‌رک قادینلارین یاریشین‌دا ایکینجی عمومی‌لیک‌ده ایسه دؤردونجو اولیمپییا قیزیلینی قازانمیش‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://espn.go.com/olympics/summer/2012/volleyball/story/_/id/8259676/2012-london-olympics-brazil-shocks-us-women-volleyball-gold|title=Brazil wins women's volleyball gold|author=|date=12-08-2012|work=|publisher=espn.go.com|accessdate=2014-06-24|language=en}}</ref><ref>{{cite web|url=http://articles.latimes.com/2012/aug/11/sports/la-sp-oly-dwyre-volleyball-20120812|title=Brazil spoils gold-medal hopes of U.S. women's volleyball|author=|date=11-08-2012|work=|publisher=articles.latimes.com|accessdate=2014-06-24|language=en}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.huffingtonpost.com/2012/08/11/olympic-womens-volleyball-brazil-us-gold-medal_n_1768379.html|title=Olympic Women's Volleyball: Brazil Stuns U.S For Gold Medal At London Olympics|author=|date=11-08-2012|work=|publisher=huffingtonpost.com|accessdate=2014-06-24|language=en}}</ref> بونونلا دا برازی‌لییا اولیمپییا اویونلارینین والیبال تاریخین‌ده ان اوغورلو ایکینجی کومان‌دا اولماغی باجاردیلار. عمومی رئیتینق ایسه آشاغی‌داکی کیمی‌دیر:

[[Azərbaycan|آذربایجان]]دا والیبال هله ۲۰-جی عصرین اورتالارین‌دان مشهورلاشماغا باشلامیش‌دی. خصوصیله [[qadın|قادین]] وولئیبولو اؤلکه‌ده اینکیشافتوسعه ائدیردی. دونیادا ایلک و هلکی یئگانه ۴ دفعه [[Yay Olimpiya Oyunlarında Voleybol|اولیمپییا]] موکافات‌چی‌سی اولاناوْلان [[voleybolçu|والیبال‌چو]] محض آذربایجان والیبال مکتبینین یئتیرمه‌سی اولاناوْلان [[İnna Rıskal|ایننا ریسکال]]دیر. ۱۸ یاش‌لی [[azərbaycanlı|آذربایجان‌لی]] والیبال‌چو ایننا ریسکال {{MVK|SSRİ}} میللی کومانداسییلا [[Voleybol üzrə qadınlararası dünya çempionatı 1962۱۹۶۲|۱۹۶۲-جی ایلین دونیا چئمپیوناتی]]ندا ایشتیراک ائتدی. یالنیز فینال‌دا مغلوب اولاناوْلان سسری ییغماسی گوموش مئداللارا صاحب چیخیر. بوبۇ گنج آذربایجان‌لی وولئیبولچونون بئینلخالق آرئنادا ایلک اوغورو اولور. ایلک آلتیلیغین اساس اویون‌چوسونا چئوریله‌ن ایننا ریسکال آردیجیل اولاراق ۴ اولیمپییا اویونلارین‌دا ایشتیراک ائدیر و کومان‌دانین لیدئرلرین‌دن بیرینه چئوریلیر. [[Yay Olimpiya Oyunlarında Voleybol|یای اولیمپییا اویونلارین‌دا]] قازاندیغی ۴ مئداللا تاریخی رئکوردا ایمضا آتمیش اولور.<ref>{{cite web|url=http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/ry/inna-ryskal-1.html|title=Inna Ryskal|author=|date=|work=|publisher=sports-reference.com|accessdate=2014-06-23|language=en}}</ref> قوروروئریجی‌دیر کی بوبۇ رئکورد هله ده یئنی‌لنمه‌ییبیئنی‌لنمه‌ایب و بیر آذربایجان والیبالونون یئتیرمه‌سی بوبۇ اونوانی داشیییر. بئله کی، ایننا ریسکاللا برابر داها بیر آذربایجان‌لی والیبال‌چو، [[Bakı|باکی]] والیبالونون یئتیرمه‌سی [[Vera Lantratova|وئرا لانتراتووا]] دا ایکی دفعه سسری ییغماسینین ترکیبین‌ده اولیمپییا اویونلارینین موکافاتلارینی قازانمیش‌دیر.قازانمیش‌دیر؛ و داها بیر قوروروئریجی فاکت اوندان عبارت‌دیر کی سسری ییغماسی کیمی بؤیوک والیبال‌چو سئچیمینه مالیک اولاناوْلان والیبال کومان‌داسینین هئیتین‌ده ایکی آذربایجان‌لی والیبال‌چو چیخیش ائتمیش‌دیر و اونون ان بؤیوک اوغورلارین‌دا پای صاحبی اولموش‌دور.<ref name="E">{{cite web|url=http://azerbaijans.com/content_688_az.html|title=Voleybol|author=|date=|work=|publisher=azerbaijans.com|accessdate=2014-06-22|language=az}}</ref>

۱۹۶۶ و ۱۹۷۲-جی ایللرده آذربایجانین قادینلاردان عبارت نئفت‌چی والیبال کلوبو سسری چئمپیوناتینین [[bürünc|بورونج]] موکافاتلارینی قازانمیش‌دیر. نئفت‌چی والیبال کلوبونون اویون‌چولاری همچینین ۱۹۶۷-جی ایلده آذربایجان میللی کومان‌داسی آدی آلتین‌دا سسری اؤلکه‌لری چئمپیوناتلارینین بورونج موکافاتلارینی قازانمیشلار.<ref name="E" /> باکینین [[BMKZ Bakı QVK|بمکز]] کومان‌داسی ۱۹۹۰-جی ایلده سسری چئمپیوناتینین بورونج موکافاتینا ییه‌لنیر و آردین‌دان ۱۹۹۱-جی ایلده سسری کوبوکونون قالیبی اولور. بوبۇ کوبوک سسری-نین داغیلماسی سببیله سون کوبوک اولور. ۱۹۹۳-جو ایلده بمکز کومان‌داسی ایلک موستقیل آذربایجان والیبال کلوبو آدی آلتین‌دا [[CEV Qadınlar Çempionlar Liqası|آوروپا کوبوکلار کوبوکو]] تورنیرین‌ده ایشتیراک ائدیر و یالنیز فینال‌دا مغلوب اولاراق آوروپا کوبوکونون گوموش مئدالینی قازانیر.<ref name="E" /> موستقیل‌لیک قازاندیق‌دان سونراسوْنرا [[Azərbaycan qadın milli voleybol komandası|آذربایجان قادین میللی والیبال کومان‌داسی]] [[Voleybol üzrə qadınlararası dünya çempionatı 1994۱۹۹۴|۱۹۹۴-جو ایلده برازی‌لییادا کئچیریله‌ن دونیا چئمپیوناتی]]ندا ایشتیراک ائدیر و ۹-جو یئری توتور. سندلرین دولدورولماسی زامانی ائدیله‌ن سهولرین اوجباتین‌دان یوکسلیش‌ده اولاناوْلان آذربایجان میللی کومان‌داسی [[Beynəlxalq Voleybol Federasiyası|بئینلخالق والیبال فدراسیاسی]] طرفین‌دن ۳ ایل مدتینه دیسکوالیفیکاسییا اولونور. اولدوقجا قوت‌لی و پئرسپئکتیولی والیبال‌چولارا مالیک اولاناوْلان آذربایجان وولئیبولو بوبۇ اوچ ایل عرضین‌ده اینانیلماز ایتکیلره معروض قالیر.قالیر؛ و بئله‌لیکله یئلئنا شابووتا، آللا هسنووا، آللا تئتئرینا، [[Viktoriya Ravva|ویکتورییا راووا]]، اوکسانا مممدیارووا کیمی اویون‌چولار [[Türkiyə|تورکییه]]، [[Rusiya|روسیه]] و باشقا اؤلکه‌لره اوز توتمالی اولورلار. بوبۇ اویون‌چولارلا یاناشی [[Feliks Məmmədov|فئلیکس مممدوو]]، [[Faiq Qarayev|فایق قارایئو]] کیمی تانینمیش متخصصلر ده [[Türkiyə|تورکییه]] کیمی اؤلکه‌لره اوز توتورلار.توتورلار؛ و تصادفی دئییل کی، اونلارین سیی نتیجه‌سین‌ده تورکییه‌ده والیبال داها دا اینکیشافتوسعه ائتمه‌یه باشلادی. فایق قارایئو [[Türkiyə qadın milli voleybol komandası|تورکییه میللی کومان‌داسی]]نی [[Voleybol üzrə qadınlararası Avropa çempionatı|آوروپا ائلیتاسی]]نا چیخارداراق بؤیوک بیر اوغورا ایمضا آتدی. اوزون مدت تورکییه‌ده چیخیش ائتدیک‌دن سونراسوْنرا آذربایجانین او زامانکی اولیمپییا کومیته‌سینین دؤولت باشکانی، ایندیکی اؤلکه دؤولت باشکانی جناب [[İlham Əliyev|ایلهام الیئو]]ین شخصی تشببوسو ایله فایق قارایئو و والیبال‌چو قیزلاریمیز آذربایجان والیبالونا قایتاریل‌دیلار. البته زامانلا برابر پوتئنسیال ایتکیسیله ده اوزلشمه‌لی اولدوق. آذربایجان والیبالونون ان گله‌جک ود ائدن اویون‌چولاری ویکتورییا راووا، نیسه قولیئوا، مئلیس همشری و باشقا نئچه-نئچه اویون‌چولار بیر داها آذربایجانا قاییتمادیلار. ایندی اونلار [[فرانسه]]، تورکییه کیمی کومان‌دالارین هئیتین‌ده قازانیلان اوغورلاردا پای صاحبی اولموشلار. اما اونلارسیز بئله اوغور اؤزونو چوخ گؤزلتمیر. فایق قارایئو وئتئران والیبال‌چولاریمیز شابووتا، هسنووا کیمی اویون‌چولارین یانینا یئتیشدیردیی گنج اویون‌چولاری دا علاوه ائدرک اوغورلارین داوامینی گتیرمه‌یه باشلاییر.<ref name="Z">{{cite web|url=http://sabail.libmks.az/1645-azyrbaycanda-voleybol.html|title=Azərbaycanda voleybol|author=|date=10-07-2012|work=|publisher=sabail.libmks.az|accessdate=2014-06-22|language=az}}</ref>

والیبال [[meydança|مئیدانچا]]سینی ۱۸خ۹ م اؤلچولو بیر [[düzbucaqlı|دوزبوجاق‌لی]] قبول ائده بیلریک. بئله کی، او، اورتادان تورلا ۹ [[metr|متر]]لیک ایکی کومان‌دا ساحه‌سینه آیریلمیش‌دیر. اوزون‌لوغو ۱۸ متر اولاناوْلان مئیدانچانین ائنی ایسه ۹،۵۰۹٬۵۰ متردیر.<ref name="İ">{{cite web|url=http://www.bakimliyiz.com/diger-spor-dallari/30546-voleybol-saha-ve-file-olculeri-nedir.html|title=Voleybolun Tarihi|author=|date=|work=|publisher=bakimliyiz.com|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> تورون گئنیش‌لیگی ۱ متره برابردیرسه، اونون هر ایکی یانین‌دا اولاناوْلان آنتئنین اوزون‌لوغو ۱۸۰ [[santimetr|سانتیمتر]]دیر. بوبۇ آنتئنلر و اونلارین کنارلاری مئیدانچا خاریجی ساییلیر. بئله کی، اگر [[توپ]] آنتئنین کنارین‌دان کئچرسه توپون دوشجیی یئر گؤزلنیلیر، (توپ رقیب مئیدانچاسینین خال بؤلگه‌سینه دوش‌سه بئله خال ساییلمیر) آنتئنا دیدیک‌ده ایسه خال توپو آنتئنایا دی‌دیره‌ن کومان‌دانین رقیبینه وئریلیر. آنتئنانین قبول اولوموش قالین‌لیغی ۱۰ مم-دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.voleybolsahalari.net/voleybol-saha-olculeri.html|title=Voleybol Saha Ölçüleri|author=|date=|work=|publisher=voleybolsahalari.net|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> تورون یوکسک‌لیگی ایسه [[kişi|کیشی]]لر اوچون ۲،۴۳۲٬۴۳ م، [[qadın|قادین]]لار اوچون ۲،۲۴۲٬۲۴ متردیر. بوبۇ یوسک‌لیک حاکملر طرفین‌دن مئیدانچینین اورتا ختتین‌دن هر هان‌سی اؤلچو جیهازی ایله اؤلچولور. تورون باغلاندیغی دیرکلر ایسه ۲.۵۵۲٫۵۵ یوکسک‌لییه صاحب‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.kozacadir.com/voleybol-sahalari.html|title=Voleybol Sahaları|author=|date=|work=|publisher=kozacadir.com|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> اونلارین گؤرونوشو دوز و یووارلاق‌دیر. دیرکلر ایکی یان خت‌دن ۰،۵۰۰٬۵۰ م ایله ۱ م مسافه‌ده یئرلشدیریلمیش‌دیر. عینی زامان‌دا دیرکلری یئره [[tel|تئل]] ایله باغلاماق قای‌دالارا ضیددیر.<ref name="İ" />

مئیدانچانین ایچین‌ده اولاناوْلان آزاد اویون بوش‌لوغو بوتون انگللری آشمالی‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://voleybolkurallari.com/genel/voleybol-sahasi-olculeri/|title=Voleybol Sahası Ölçüleri|author=|date=|work=|publisher=voleybolkurallari.com|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> آزاد اویون بوش‌لوغو مئیدانچانین بوتون حیصّه سی ساییلیر. یعنی آز اؤنجه بحث ائتدییم دوزبوجاق‌لی مئیدانچانین کنارلاری آزاد اویون بوش‌لوغونا داخیل دئییل‌دیر. اویونا باشلانارکه‌ن ده والیبال‌چولارین بوبۇ ساحه‌نین ایچین‌ده اولمالاری موطلق‌دیر. دیگر بیر طرف‌دن ایسه مئیدانچا آزارکئش اوتوراجاقلارینا یاخین اولمامالی‌دیر. چونکی، والیبال‌دا توپ مئیدانچانی ترک ائتدیک‌ده بئله یئره دوشمه‌سی گؤزلنیلیر. یعنی، توپو تاماشاچیلارین یانین‌دان بئله یئره دیمه‌دن، ختاسیز شکیل‌ده مئیداناچایا قایتاریرسان‌سا اویون داوام ائدیر. حتی رقیبین کنار بؤلگه‌سین‌دن ده [[voleybolçu|والیبال‌چو]] توپو (قای‌دالار چرچیوه‌سین‌ده) گئری قایتارا بیلر.

مئیدانچادا هر ایکی کومان‌دانین طرفین‌ده یئر آلان هوجوم زوناسینین اوزون‌لوغو ۳ متردیر. بوبۇ زونا [[ağ|آغ]] ختله دیگر زونادان (آرخا زونا) آیریلمیش‌دیر.<ref name="İ" /> بوبۇ زونادا رقیب سئرویسلری زامانی ۳ والیبال‌چو دایانمالی‌دیر. ۳ والیبال‌چو دا آرخا زونادا اؤز یئرینی آلیر. والیبال‌دا هوجوملارین اکثریتی اؤن زونادان (هوجوم زوناسی) قورولور. چونکی، بورا رقیب طرفه ان یاخین حیسه‌دیر و گوج‌لو زربه ائندیرمک اوچون ان الوئریش‌لی مؤقع‌دیر.

والیبال‌دا اویون‌چولار [[saat|ساعت]] اقربی ایستیقامتی ایله تئز-تئز یئرلرینی دییشیرلر.<ref name="K">{{cite web|url=http://www.bilgizenginleri.com/spor-bilgi/10922-voleybol-oyun-kurallari-ve-saha-olculeri.html|title=Voleybol Oyun Kuralları Ve Saha Ölçüleri|author=|date=|work=|publisher=bilgizenginleri.com|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> بئله کی، هر رال‌لی سونون‌دا (رال‌لی اویون خالی دئمک‌دیر) والیبال‌چو مؤوقئیینی بیر ایستیقامت دییشیر. مثلاً، سول‌داکی شکیل‌ده ۱ نؤمره‌لی والیبال‌چو قازانیلان و یا ایتیریله‌ن بیر خال‌دان سونراسوْنرا مؤوقئیینی ۶ نؤمره‌لی وولئیبولچونون مؤوقئیینه دوغرو دییشیر. اونون یئرینه گلدیی ۶ نؤمره‌لی والیبال‌چو ایسه ۵ نؤمره‌لی وولئیبولچونون یئرینه کئچیر. بوبۇ مینواللا همین ۱ نؤمره‌لی والیبال‌چو ۲ نؤمره‌لی والیبال‌چو مؤوقئیینه چاتدیق‌دا بیر خال‌دان سونراسوْنرا یئنی‌دن اؤز اوولکی مؤوقئیینه مانئور ائتمیش اولور. بوبۇ دا او دئمک‌دیر کی، هر والیبال‌چو ۶ خال‌دان سونراسوْنرا اؤز یئرینه قایی‌دیر و ۱ نؤمره‌لی خانادا اولاناوْلان اویون‌چو موطلق ۲ رال‌لی بویونجا آرخا زونادا قالیر.<ref name="K" /> بوبۇ چوخ واخت والیبال کومان‌دالاری اوچون کیچیک بیر تاکتیکا یاراتماغا ایمکان وئریر. بئله کی، اساساً هوجوما مئییل‌لی اولاناوْلان [[Hücumçu (voleybol)|هوجوم‌چو]]لار آرخا زونادا اولان‌دااوْلان‌دا هئچ ده [[Libero (voleybol)|لیبئرو]] و یا دیگر مدافعه مؤوقئیین‌ده اوینایان والیبال‌چولار کیمی ایسته‌نیله‌نی وئرمیر و رقیب کومان‌دانین اویون‌چولاری دا توپو قبول‌دا ضعیف اولاناوْلان بئله اویون‌چولارین اوستونه وورماغا چالیشیرلار. بئله‌لیکله اونلارین آرخا زونادا اولدوغو مدت‌دن ماکسیموم یارارلانماغا چالیشیرلار. آنجاق، بونو هئچ ده بوتون والیبال‌چولارا شامیل ائتمک دوزگون دئییل. هم هوجومو، هم ده مدافعه‌سی یاخشی اولاناوْلان کیفایت قدر [[voleybolçu|والیبال‌چو]] وار.

بوتون بونلاردان باشقا والیبال مئیدانچاسین‌دا سئرویس زوناسی دئییله‌ن بیر ساحه واردیر. سئرویس زوناسی آرخا زونادا یئرلشه‌ن مئیدانچانین سونونجو ختتین‌دن ۲۰ سم گئری‌ده، ۱۵ سم اوزونلوق‌لو ۲ قیسا ختله احاطه اولونور. هر ایکی ختت سئرویس زوناسینین گئنیشلیینه داخیل‌دیر. سئروی‌سی قاباقجادان قبول ائدیله‌ن یئردن آتاراق داها سونراسوْنرا ایرلی گئتمک ختا ساییلمیر ([[Voleybol#Servis|سئرویس]] بؤلمه‌سینه باخ). آنجاق یئنه ده سئرویس زامانی اویونچونون دوردوغو یئر سئرویس زوناسینا داخیل اولمالی‌دیر.<ref>{{cite book |title=Official Volleyball Rules 2011-2012 |url=http://www.fivb.org/EN/Refereeing-Rules/Documents/FIVB.2011-2012.VB.RulesOfTheGame.Eng.TextfileOnly.2.1.1.pdf |format=PDF |accessdate=2011-10-27 |year=2010 |publisher=FIVB|chapter=Section 1.1 |quote=The playing court is [...] surrounded by a free zone which is a minimum of 3 m wide on all sides.}}</ref>

{{əsas|Voleybol‎Voleybol topu}}

والیبال توپونون چئوره‌سی ۶۵-۶۷۶۵–۶۷ سم، آغیرلیغی ایسه ۲۶۰-۲۸۰۲۶۰–۲۸۰ قرام‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.fivb.org/EN/Refereeing-Rules/documents/FIVB-Volleyball_Rules2013-EN_V08_20130516.pdf|title=Volleyball Rules|author=|date=|work=|publisher=fivb.org|accessdate=2014-06-24|language=en}}</ref> قای‌دالارا گؤره یا ائستئتیک، یا دا کی سئنتئتیک دری‌دن اولمالی‌دیر. بیر رنگله یاناشی بیردن چوخ بیر-بیرینی تاماملایان رنگلرله ده بویانا بیلر.<ref name="Voleybol1" /> والیبال توپلارینین فیرماسی ایسه تورنیره گؤره دییشیر. مثلاً، [[Avropa Voleybol Konfederasiyası|آوروپا والیبال کونفئدئراسییاسیکونفدراسیونو]] اؤز تورنیرلرین‌ده ایستدیی ایسپونسورو سئچیر، عینی قای‌دا ایله [[Beynəlxalq Voleybol Federasiyası|بئینلخالق والیبال فدراسیاسی]] و دیگر قوروملار دا تشکیلات‌چی‌لیقلاری اولدوغو یاریشلاردا توپ سئچمک شان‌سینا مالیک اولور. آنجاق یئنه ده سئچیله‌ن توپلار یوخاری‌دا گؤستریله‌ن اؤلچولرده اولمالی و قبول اولونموش ایستاندارلاردا جاواب وئرمه‌لی‌دیر.

والیبال ۶ اویون‌چو ایله اوینانیلان کومان‌دا ایدمان نؤوودور. والیبال‌دا اویون موطلق سئرویسله باشلانمالی‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://iml.jou.ufl.edu/projects/Fall08/Devine/rules.html|title=Rules|author=|date=|work=|publisher=iml.jou.ufl.edu|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref> سئرویس ایسه ماکسیموم سککیز [[saniyə|سانییه]]یه یئرینه یئتیریلمه‌لی‌دیر.<ref>{{cite book|title=Official Volleyball Rules 2011-2012|url=http://www.fivb.org/EN/Refereeing-Rules/Documents/FIVB.2011-2012.VB.RulesOfTheGame.Eng.TextfileOnly.2.1.1.pdf|format=PDF |accessdate=2011-10-27|year=2010|publisher=FIVB|chapter=Section 12.4.4|quote=The server must hit the ball within 8 seconds after the first referee whistles for service.}}</ref> اویونا باشلایان ایسه [[hakim|حاکم]] طرفین‌دن پوشکاتما یولو ایله سئچیلیر. هر یئنی سئت‌ده کومان‌دالارین مئیدانچاداکی یئرلری و سئرویس باشلایان طرف دییشیلیر. بئشینجی سئت‌ده ایسه یئنه پوشکاتما ایله اویونا باشلایان طرف سئچیلیر.<ref name="Voleybol1" /> سئرویس باشلایان طرف [[müdafiə|مدافعه]] اولونان طرف ساییلیر. چونکی، سئروی‌سی یاخشی قبول ائتدیک‌ده اویون قوراجاق طرف قارشی طرف اولاجاق‌دیر. عمومیتله هوجوم ائدن طرف توپا ماکسیموم اوچ، مینیموم بیر دفعه توخونا بیلر.<ref>{{cite web|url=http://www.volleytastic.com/playing-volleyball/basic-volleyball-rules/|title=Basic volleyball rules|author=|date=|work=|publisher=volleytastic.com|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref> بلوک توخونوش ساییلمادیغین‌دان ۴ دفعه ده توپلا اویناماق اولور.<ref>{{cite web|url=http://volleyball.epicsports.com/volleyball-rules.html#rule9|title=Volleyball Rules|author=|date=|work=|publisher=volleyball.epicsports.com|accessdate=2014-06-27|language=en}}</ref> بیر اویون‌چو بیر هوجوم‌دا توپا یالنیز بیر دفعه توخونا بیلر. آرخا-آرخایا ایکی توخونوش جزا ساییلیر و رقیبین آکتیوینه بیر خال قازاندیریر.<ref>{{cite web|url=http://voleybolkurallari.com/category/oyun-hareketleri/|title=Category Archives: Oyun Hareketleri|author=|date=15-12-2011|work=|publisher=voleybolkurallari.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref> همچینین والیبال‌دا چتین آنلاردا [[ayaq|آیاق]]لا دا توخونوشا ایجازه وئریلیر.<ref>{{cite web|url=http://www.hayatnotu.com/voleybol-topa-vurma-yontemleri-resimli-anlatim.html|title=Voleybol Topa Vurma Yöntemleri Resimli Anlatım|author=|date=07-04-2012|work=|publisher=hayatnotu.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref> توپ تورا دیدیک‌ده ایسه اویون دایانمیر، تورا دیه‌ن توپ هان‌سی طرفه قاییدیب‌سا همین حیسه‌ده وضعیت اوولکی کیمی داوام ائدیر. مثلاً، توپ اگر تورا دییب قاییدیب‌سا و سن توپا ماکسیموم اوچ دفعه وورموسان‌سا بوبۇ زامان توپلا یئنی‌دن اویناماق شان‌سین قالمیر. اویون‌چو تورا توخوندوق‌دا ایسه ماتچ دایاندیریلیر، رقیبه بیر خال و سئرویس وئریلیر. اومومومیتله هر قازانیلان ''رال‌لی'' کومان‌دالارا بیر خال و بیر سئرویس وئریر. یعنی، خالی قازاندیق‌دان سونراسوْنرا اویون دایانیلیر و خال قازانان طرف توپو اویونا سئرویسله داخیل ائدیر. حاکم اویون‌چولاردان بیرینه ساری ورقه گؤستردیک‌ده رقیب کومان‌دایا بیر خال وئریلیر، اگر سئرویس باشلایان کومان‌دا ساری ورقه آلیب‌سا بوبۇ حقوقونو دا ایتیریر. قیرمیزی کارت گؤستریلدیک‌ده ایسه همین اویون‌چو او سئت‌دن اعتباراً مئیدانچادان چیخار و اویون‌چولار ساعت اقربی ایستیقامتین‌ده بیر مؤقع یئرلرینی دییشرلر.<ref name="Don Patterson">{{cite web|url=http://www.theartofcoachingvolleyball.com/volleyball-rules-some-need-changing-some-dont/|title=Volleyball Rules: Some need changing, some don’t|author=Don Patterson|date=06-09-2013|work=|publisher=theartofcoachingvolleyball.com|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref>

والیبال‌دا هم ده سئتلر آراسی فاصیله واردیر. بوبۇ فاصیله زامانی اویون‌چولار دیگر سئته هازیرلانار و استراحت ائدرلر. اویون زامانی ایسه بئشینجی سئت خاریجین‌ده هر سئت‌ده اولان،اوْلان، "تئکنیکی تایم-آوت ({{lang-en|technical time-out}})" آدلانان بیر تئرمین ده واردیر. اویون‌چولار اوچون فاصیله رولونو اوینایان بوبۇ تئکنیکی تایم-آوتلار هر سئت‌ده ایکی دفعه – کومان‌دالاردان بیرینین خالی ۸-ا و ۱۶-آ چاتدیق‌دا اولور.<ref>{{cite web|url=http://www.wiaawi.org/Portals/0/PDF/Sports/Volleyball/2014-15%20Volleyball%20Major%20Rules%20Changes%20with%20Rationale.pdf|title=2014-15 Volleyball major rules changes|author=|date=|work=|publisher=wiaawi.org|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref> بیر [[dəqiqə|دقیقه]] اولاناوْلان تئکنیکی تایم-آوتلار بئشینجی سئت‌ده اولمور. اوزین‌ده ایسه بئشینجی سئت‌ده طرفلردن بیری ۸ خال قازاندیق‌دا کومان‌دالار [[meydança|مئیدانچا]]داکی یئرلرینی دییشیر. بون‌دان باشقا باش مشق‌چیلر ده هر سئت‌ده ایستدیکلری مقام تایماوت گؤتوره بیلرلر. بوبۇ تایم-آوت شان‌سی هر کومان‌دایا هر سئت‌ده ایکی دفعه، بئشینجی سئت‌ده ایسه بیر دفعه وئریلیر. مشق‌چی تایم-آوتلاری دا تئکنیکی تایماوتلار کیمی بیر دقیقه‌لیک استراحت و باش مشق‌چی ایله مسلهتلشمه ایمکانی وئریر. چوخ واخت مشق‌چیلر بوبۇ شانسلارین‌دا رقیب آرد-آردا چوخ خال قازاندیق‌دا کومان‌داسینی توپارلاماق اوچون کریتیک آنلاردا ایستیفاده ائدیرلر. یارانان بوبۇ فاصیله‌لر زامانی ایسه مئیدانچانین یاش اولماماسی اوچون تئکنیکی ایشچیلر مئیدانچانی سیلیرلر. بوبۇ حال [[voleybolçu|والیبال‌چو]] قورتاریش زامانی یئری ایسلاتدیق‌دا دا مۆشاهیده اولونور.<ref>{{cite web|url=http://www.volleyballact.com.au/res/FIVB%20Volleyball%20Rules%202013-2016.pdf|title=Rules of volleyball|author=|date=|work=|publisher=volleyballact.com.au|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref>

۵ سئت اوزرین‌دن اوینانیلان والیبال‌دا اساس مقصد [[voleybol topu|توپ]] و تور اوزرین‌دن آشیریب رقیب مئیدانچاسینا دقیق گؤندرمک، یاخود دا توپو رقیبه دی‌دیره‌رک مئیدانچانین کنارینا دوشمه‌سینه شرایط یاراتماق و بئله‌لیکله ده خال قازانماق‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.ehow.com/about_4566843_sideout-scoring-system-volleyball.html|title=About the Sideout Scoring System in Volleyball|author=Jared Paventi|date=|work=|publisher=ehow.com|accessdate=2014-06-26|language=en}}</ref> بزه‌ن خال سیستمی رال‌لی ده آدلاندیریلیر.<ref>{{cite web|url=http://voleybolkurallari.com/tag/rally-sayi-sistemi/|title=Voleybol Kuralları|author=|date=15-12-2011|work=|publisher=voleybolkurallari.com|accessdate=2014-06-26|language=tr}}</ref> ۲۵ خالا چاتیب ان آزی ۲ خال فرقی ایله اوستون اولاناوْلان طرف سون‌دا سئتین قالیبی اولور.<ref>{{cite web|url=http://www.ncaa.org/wps/wcm/connect/resources/file/ebcecd09e29bb24/Summaryofchanges-final_post-PROP.pdf?MOD=AJPERES|title=2008 Major Rules-Change Proposals|author=|date=|work=|publisher=ncaa.org|accessdate=2014-06-26|language=en}}</ref> حساب ۲۴-۲۴۲۴–۲۴ هئچ-هئچه اولدوق‌دا ایسه کومان‌دالاردان بیری موطلق ۲ خال آرخا-آرخایا قازانمالی‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.meleklermekani.com/threads/voleybol-oyun-duzeni-sayi-set-ve-mac.59300/|title=Voleybol Oyun Düzeni; Sayı, Set ve Maç|author=|date=25-02-2008|work=|publisher=voleybolkurallari.com|accessdate=2014-06-26|language=tr}}</ref> یعنی، ۲۵-۲۴۲۵–۲۴ حسابی هئچ ده سئتین قالیبی اولماق دئمک دئییل. بوبۇ مینواللا سئت‌ده‌کی حساب حتی "۵۰-۵۰۵۰–۵۰" ده اولا بیلر. عمومیتله اویونون قالیبی اولماق اوچون ایسه ۳ سئت‌ده قلبه قازانماق لازیم‌دیر. یعنی، سئتلرده حساب ۳-۰۳–۰ و یا ۳-۱۳–۱ اولدوق‌دا علاوه سئتلر اوینانیلمیر.<ref>{{cite web|url=http://www.fibiler.com/Veri/Detay/Voleybolda_Sayi_ve_Set_Sistemi_31|title=Voleybolda Sayı ve Set Sistemi|author=|date=|work=|publisher=fibiler.com|accessdate=2014-06-26|language=tr}}</ref> سئتلر ۲-۲۲–۲ اولدوق‌دا ایسه بئشینجی سئته کئچیلیر. تایبرئک (یعنی هللئدیجی) آدلانان بوبۇ سئت‌ده اویون ۲۵-ا قدر دئییل ۱۵-ا قدر اوینانیلیر. یئنه عینی قای‌دا ایله خال فرقی ۲-دن آشاغی اولدوق‌دا ایسه سئت اوزانا بیلر.<ref name="Don Patterson" /> اگر بیر کومان‌دا ماتچا چیخمازسا اویونا حاضر اولمادیغی اعلان ائدیلر و جزا اولاراق سئتلرده ۲۵-۰۲۵–۰ اویون‌دا دا ۳-۰۳–۰ حساب‌لی تئکنیکی مغلوبیت آلار. بیر کومان‌دا اگر ماتچین اورتاسین‌دا اویون‌دان چکیلرسه (کومان‌داداکی اویون‌چولار اکسیک اولدوق‌دا و باشقا سبب‌لی حاللاردا) همین اویون دایان‌دیریلار و رقیب کومان‌دایا سئتی و مات‌چی قازانماق اوچون نئچه خال لازیم‌دیرسا، همین خاللار [[avtomatik idarəetmə|آوتوماتیک]] اولاراق وئریلر. ماتچ‌دان چکیله‌ن کومان‌دا ایسه نئچه خال قازانمیش‌سا همین خاللار دا حسابین‌دان سیلینر.<ref>{{cite web|url=http://www.amasyavoleybol.com/?Bid=1031806|title=Sayı almak, maç kazanmak|author=Volkan Şeker|date=|work=|publisher=amasyavoleybol.com|accessdate=2014-06-26|language=tr}}</ref>

باش حاکمین میدانین کنارین‌دا اولان،اوْلان، کؤمک‌چی‌سی واردیر.<ref>{{cite web|url=http://www.isvemeslekdanismani.net/meslekler-sozlugu/v/voleybol-yardimci-hakemi/|title=Voleybol Yardımcı Hakemi nedir,ne iş yapar,maaşı,nasıl olunur|author=|date=|work=|publisher=isvemeslekdanismani.net|accessdate=2014-06-26|language=tr}}</ref> فاکتیکی اولاراق همین [[şəxs|شخص]] کؤمک‌چی حاکم آدلانیر.<ref>{{cite web|url=http://www.voleyboltr.com/voleybolda-hakemler/|title=Voleybolda Hakemler|author=|date=|work=|publisher=voleyboltr.com|accessdate=2014-06-26|language=en}}</ref> کؤمک‌چی حاکم باش حاکمله اوزبوز، بیر-بیرینی گؤره‌جک شکیل‌ده آیاق اوسته وظیفه‌سینی یئرینه یئتیریر.<ref>{{cite web|url=http://www.kozanbilgi.net/forum-oku-34662-voleybolda_hakemler_sorumluluklar_ve_resmi_el_isaretleri.html#sthash.LxAKN4n1.dpbs|title=Voleybolda hakemler, sorumluluklar ve resmi el işaretleri|author=|date=|work=|publisher=kozanbilgi.net|accessdate=2014-06-26|language=tr}}</ref> او، موداخیله [[hüquq|حقوق]]ونون اولمادیغی قرارلاردا حاکمه کؤمک ائده بیلر، آنجاق مجبور ائده بیلمز. کؤمک‌چی حاکم احتیاط اویون‌چولار سکامییاسین‌دا ایلشه‌ن اویون‌چولارا نظارت ائدر و قای‌دا پوزونتوسو اولدوق‌دا باش حاکمه بیلدیرر. کؤمک‌چی حاکملر ده باش حاکملر کیمی مشق ائدن اویون‌چولارا نظارت ائده بیلیر. تایم-آوتلارین و اویون‌چو دییشیک‌لیکلرینین سایینی حسابلاماق دا کؤمک‌چی حاکملرین ایشی‌دیر. ایکینجی تایم-آوت گؤتورولدوک‌ده و بئشینجی ایله آلتینجی اویون‌چو دیشیکیک‌لیگی ائدیلدیک‌ده باش حاکمه بیلدیریر. اویون‌چولاردان بیری [[zədə|زده]]لندیکده کؤمک‌چی حاکم ایستیسنایی اویون‌چو دییشیکلیینه ایجازه وئرر و یا زده‌نین ساغالماسی اوچون ۳ دقیقه گؤزلیر. ماتچ سیراسین‌دا کؤمک‌چی حاکمین آشاغی‌داکی حاللاردا [[hakim fiti|فیتینی]] چالماسی و یا [[işarə|ایشاره]] ائتمه‌سی قاداغان دئییل‌دیر:

* رقیبین آزاد اویون بوش‌لوغونا و یا تورون آلتین‌دان کئچیلمه‌سینه

* سئرویس قارشیلایان کومان‌دانین مؤقع ختالارینا

* اویونچونون تورون آلت حیصّه سینه و یا آنتئنه تماسینا

* آرخا زونا اویون‌چوسونون و یا [[libero (voleybol)|لیبئرو]]نون بلوک تاماملانماسینا و یاخوددا هوجوم ووروشو ائتمه‌سینه

* [[Voleybol topu|توپ]]ون باشقا بیر [[cisim|جیسمه]] تماسینا

* باش حاکمین گؤره بیلمیجیی ائپیزودلاردا توپون مئیدانچا اؤرتویونو دیمه‌سینه (هان‌سی کی خال قازاندیریر)

* توپون تورون قیسمه‌ن و یا بوتونلوکله کنارین‌دان کئچمه‌سینه و یا آنتئنه تماس ائتمه‌سینه.<ref>{{cite web|url=http://voleybolkurallari.com/tag/voleybol-yardimci-hakem/|title=Voleybol Yardımcı Hakemi|author=|date=15-12-2011|work=|publisher=voleybolkurallari.com|accessdate=2014-06-26|language=tr}}</ref>

ایکی حاکم ایسه یان [[xətt|ختت]] حاکملری‌دیر. اونلار اللرین‌ده قیرمیزی [[bayraq|بای‌راق]]لا (حاکم بایراغی) توپون مئیدانچایا دوشدویونو، چیخدیغینی و یا توپا تماس اولدوغونو گؤستریرلر. بیر نؤو باش حاکمین قرارلارینا تأثیر ائدیرلر. یازی‌چی حاکم ایسه اویونا نظارت ائدیر. [[Ekspert|ائکسپئرت]]لرله بیرلیک‌ده [[videolent|ویدئولئنت]]لره باخیر، یوخلانیش آپاریر، مئیدانچا حاکملرینه کؤمک ائدیرلر. حساب حاکملری [[Libero (voleybol)|لیبئرو]]لارین اویون‌داکی وضعیتینه فیکیر وئریب یانلیش‌لیقلاری درهال باش حاکمه بیل‌دیریلر. هم ده، باش مشق‌چیلرین ایستیی نتیجه‌سین‌ده تایم-آوت معناسینا گلن سیقنالی چالیرلار. بوبۇ سیقنال موطلق اویون دایاندیغین‌دا چالینمالی‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://voleybolkurallari.com/genel/voleybol-da-skor-hakemi/|title=Voleybol Skor Hakemi|author=|date=15-12-2011|work=|publisher=voleybolkurallari.com|accessdate=2014-06-26|language=tr}}</ref>

[[File:Bulgaria-serbia volley 2012.jpg|thumbnail|[[Serbiya|سئربییا]] و [[Bolqarıstan|بولقاریستان]] اویونو، [[2012|۲۰۱۲]].<br/>{{سخ}}[[Ağ|آغ]]-[[göy|گؤی]] فورما ایله اوینایان سئربییادا ۱۹ نؤمره‌لی، [[qırmızı|قیرمیزی]] فورمالی اویون‌چو [[libero (voleybol)|لیبئرو]]دور.]]

والیبال‌دا اویون‌چولارین [[forma|فورما]]سی کوفتا، شورت و [[idman|ایدمان]] [[ayaqqabı|آیاققابی]]سیندان عبارت‌دیر. بزه‌ن اویون‌چولارا آیاققابی‌سیز دا اویناماق ایمکانی وئریلیر.<ref name="Q">{{cite web|url=http://voleybolkurallari.com/tag/voleybol-takimlari/|title=Voleybol Oyunu Takımları|author=|date=15-12-2011|work=|publisher=voleybolkurallari.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref> [[Beynəlxalq Voleybol Federasiyası|بئینلخالق والیبال فدراسیاسی]]نین یاریشلارین‌دا ایسه عمومیتله بونا ایمکان وئریلمیر. بیر کومان‌دا ان چوخ ۱۲ اویون‌چو، ۱ باش مشق‌چی، ۱ کؤمک‌چی مشق‌چی، ۱ [[masaj|ماساژیست]] و ۱ [[tibb|تیبب]]ی [[həkim|هکیم]]دن عبارت اولمالی‌دیر.<ref name="Q" /> اویون‌چولارین فورماسینین آرخاسین‌دان موطلق [[soyad|سویاد]]لاری (آدلاری و یا [[ləqəb|لقب]]لری) و نؤمره‌لری قئید ائدیلمه‌لی‌دیر. نؤمره‌لر همچینین فورمانین اؤنون‌ده ده اولور. والیبال‌چولار نؤمره سئچی‌می زامانی موطلق ۱-دن ۱۸-ا قدر [[ədəd|ادد]]لردن ایستیفاده ائتملیدیرلر. [[Beynəlxalq Voleybol Federasiyası|فیوب]]-نین چئمپیوناتلارین‌دا و دیگر رسمی تورنیرلرده نؤمره سئچی‌می ۲۰-ا قدر ده اولور.<ref name="Q" /> نؤمره‌نین اوزون‌لوغو فورمانین اؤن طرفین‌ده ان آزی ۱۵ سم، آرخا طرفین‌ده ایسه ۲۰ سم اولمالی‌دیر.<ref name="Q" /> کومان‌دانین کاپیتانینین اؤن نؤمره‌سینین آلتین‌دا موطلق کیچیک بیر لئنت اولمالی‌دیر. کاپیتان بون‌دان باشقا ماتچ اؤنجه‌سی موسابیقه جدولینی ایمزالایار و پوشکاتمادا ایشتیراک ائده بیلر. والیبال‌چولاردان یالنیز کاپیتانین باش حاکمه اعتراض ائتمک حقوقو واردیر. بوبۇ سبب‌دن او، دیگر اویون‌چولارین دا اعتراضینا قولاق آسیب حاکمله موباهی‌سه ائده بیلر.<ref>{{cite web|url=http://www.abssporakademisi.com/voleybol|title=Voleybol|author=|date=|work=|publisher=abssporakademisi.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref> کومان‌دا یولداشلارین‌دان فرق‌لی رنگ‌ده فورما گئیینمک ([[libero (voleybol)|لیبئرو]]دان باشقا) و یا ایجازه وئریلمه‌یه‌ن نؤمره ایله اویناماق قطعی قاداغان‌دیر. اویون‌چولار ریسک‌لی اولمادیغی تق‌دیرده گؤزلرینه [[eynək|ائینک]] و [[linza|لینزا]] تاخا بیلرلر. احتیاط اویون‌چولار ایسه تایم-آوتلاردا اؤز اویون بؤلگه‌لرینین کنارین‌دا توپ‌سوز اولاراق مشق ائده بیلرلر. سئت آرالارین‌دا ایسه آزاد اویون بؤلگه‌سین‌ده ده توپلا و یا توپ‌سوز ایسینمه حرکتلری ائده بیلرلر.<ref>{{cite web|url=http://www.sirketlerligi.com/site/yazdir.asp?ContentID=751|title=

[[Meydança|مئیدانچا]]دا تورون اؤنون‌ده اولاناوْلان ۳ اویون‌چو اؤن زونا اویون‌چوسودور. اونلار ۴-جو (سول اؤن زونا)، ۳-جو (اورتا اؤن زونا) و ۲-جی (ساغ اؤن زونا) زونالاردا دورورلار. دیگر ۳ اویون‌چو ایسه آرخا زونا اویون‌چولاری‌دیر. آرخا زونا اویون‌چولاری ایسه ۵-جی (سول آرخا زونا)، ۶-جی (اورتا آرخا زونا) و ۱-جی (ساغ آرخا زونا) زونالاردا اویناییرلار.<ref>{{cite web|url=http://www.realking.org/Konu-Oyuncular.html|title=

[[File:Volleyball serve.jpg|thumb|right|توللانمادان باشلانیلان سئرویس]]

سئرویس والیبال‌دا سئرویس زوناسین‌دان یئرینه یئتیریله‌رک توپو رقیب مئیدانچاسینا گؤندرمک اوچون اویونا داخیل ائتمک دئمک‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.livestrong.com/article/82978-volleyball-serving-rules/|title=Volleyball Serving Rules|author=Linda Tarr Kent|date=21-10-2013|work=|publisher=livestrong.com|accessdate=2014-06-27|language=en}}</ref> بیر قدر قاریشیق گؤرسه‌نه‌ن بوبۇ تئرمینی آنلاماق اصلین‌ده چوخ ساده‌دیر. آرتیق بوبۇ تئرمین ایدمان سئورلر اوچون آنلاشیق‌لی بیر سؤزدور. بئله کی، [[tennis|تنیس]]ده ده توپو اویونا داخیل ائتمه‌یه سئرویس دئییلیر. بوتون والیبال ماتچلاری سئریوسله باشلانمالی‌دیر. سئرویس باشلاماق اوچون ایسه والیبال‌چولارا ان چوخو ۸ سانییه واخت وئریلیر.

سئرویسله توپو اویونا داخیلئتمه ایکی جور اولور: یئرین‌ده‌جه سئرویس باشلاماق و تول‌لاناراق سئرویس باشلاماق. والیبال‌دا اساساً [[hücumçu (voleybol)|هوجوم‌چو]]لار سئروی‌سی تول‌لاناراق اویونا داخیل ائدیرلر. بونون سببی ایسه چوخ بسیت‌دیر. بئله کی، اونلار گوج‌لو زربه‌لرینی تول‌لاناراق بیره-بئش آرتیریرلار و بئله‌لیکله قوت‌لی بیر زربه اورتایا چیخیر.<ref>{{cite web|url=http://akanbayrakdar.blogcu.com/voleybolda-teknik-ve-taktik/1253752|title=Voleybolda Teknik ve Taktik|author=Akanbayrakdar|date=2007|work=|publisher=akanbayrakdar.blogcu.com|accessdate=2014-06-29|language=tr}}</ref> بوبۇ جور سئرویسلر سماتچ سئرویسلر آدلانیر.<ref>{{cite web|url=http://www.forumlordu.com/sorular-cevaplar/128975-voleybolda-servis-atma.html|title=Voleybolda servis atma|author=|date=11-02-2013|work=|publisher=amasyavoleybol.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref> یاواش سئرویسلر ایسه عادته‌ن توللانمایاراق یئرینه یئتیریلیر. آنجاق، تول‌لاناراق دا یاواش سئرویس یئرینه یئتیرمک مومکون‌دور. اگر سئرویس‌دن سونراسوْنرا توپ بیرباشا رقیب مئیدانچاسینا دوشورسه، یا دا رقیبه بیر-ایکی دفعه دیه‌رک (توپو قورتارماغا چالیشارکه‌ن ائدیله‌ن توخونوشلار) خال قازاندیریرسا بونا ائیس ({{lang-en|ace}}) دئییلیر.<ref>{{cite web|url=http://www.gaziihtisas.com/voleybol_terimleri.html|title=Voleybol terimleri|author=|date=|work=|publisher=gaziihtisas.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref>

اویون زامانی [[libero (voleybol)|لیبئرو]]دان باشقا بوتون اویون‌چولار سئرویس باشلایا بیلر. سئروی‌سی باشلاماق اوچون ایسه موطلق باش حاکمین فیتی گؤزلنیلمه‌لی‌دیر. فیت‌دن اؤنجه باشلادیلان سئرویسلر تکرارلانیر. اویون‌چولارین سئرویس باشلاماق سیراسی ایسه اویون جدولین‌ده‌کی سیرایا گؤره اولمالی‌دیر. اگر اویون‌چو سئرویس باشلادیق‌دان سونراسوْنرا کومان‌داسی بیر رال‌لی داها قازانارسا اوندا یئنی‌دن سئرویس باشینا همین اویون‌چو کئچر. سئرویس قارشیلایان کومان‌دا رال‌لیگی قازانان‌دا ایسه سئرویس باشلامادان اؤنجه اویون‌چولار یئرلرینی بیر مؤقع دییشر و اؤن ساغ زونادان آرخا ساغ زونایا گله‌جک اویون‌چو سئرویس باشلایار.<ref>{{cite web|url=http://voleybolkurallari.com/oyun-hareketleri/voleybol-da-servis/|title=Voleybol da Servis|author=|date=|work=|publisher=voleybolkurallari.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref> سئرویس باشلاماق قای‌داسی ایسه آشاغی‌داکیلاردیر:

* توپو هاوایا بوراخدیق‌دان یا دا اللرینی چکدیک‌دن سونراسوْنرا تک ال‌له و یا قولون هر هان‌سی بیر حیصّه سی ایله زربه ائندیریلمه‌لی‌دیر.

* توپون ساده‌جه بیر دفعه هاوایا قالدیریلماسیناا و یا الده‌ن بوراخیلماسینا ایمکان وئریلیر.

* توپون اده چئوریلمه‌سینه و یا یئرده چیله‌نمه‌سینه ایجازه واردیر.

* سئرویس آتان اویون‌چو سئرویس باشلاما آنین‌دا و یا تولللاندیغی زامان نه مئیدانچایا، (سون ختت داخیل) نه ده سئرویس زوناسینین خاریجینه آیاق باسا بیلر.

* سئرویس آتان اویون‌چو توپو اویونا داخیل ائتدیک‌دن سونراسوْنرا سئرویس زوناسین‌دا چیخا و یا مئیدانچایا داخیل اولا بیلر.<ref>{{cite web|url=http://www.amasyavoleybol.com/?Bid=1031839|title=Servis|author=|date=|work=|publisher=amasyavoleybol.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref>

والیبال‌دا دا پاس دیگر ایدمان نؤولرین‌ده‌کی کیمی ([[futbol|فوتبول]]، [[بسکتبال]] و س.) اؤتورمه آنلامینا گلیر. داها گئنیش معنادا توپو پایلاماق معناسین‌دادیر. حتی بوبۇ وظیفه اوچون [[toppaylayıcı (voleybol)|توپپایلاییجی]] مؤوقئیی ده واردیر. پاسلارین گئرییه پاس، اؤنه پاس، اوزون پاس، قیسا پاس، یوکسک پاس، آلچاق پاس کیمی نؤولری واردیر.<ref>{{cite web|url=http://www.kisacabilgi.com/voleybolda-pas-cesitleri-nelerdir.html|titleVoleybolda Pas Çeşitleri Nelerdir|author=|date=03-02-2013|work=|publisher=kisacabilgi.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref>

اویون‌دا ۳ توخونوشا ایجازه وئریلدیین‌دن هوجوم زامانی ماکسیموم ایکی پاسا ایجازه وئریلیر. اکثر واخت بونلاردان ایلکی توپپایلاییجییا اونوان‌لانیر، هوجوم یاخشی قورولدوق‌دا ایسه ایکینجی اؤتورمه‌لر [[Hücumçu (voleybol)|هوجوم‌چو]]لارا چاتدیریلیر. طرفلردن بیری هوجوم قورا بیلمدیک‌ده و سون ووروش اوچون ایمکان تاپانمادیق‌دا ایسه توپو قارشی کومان‌دایا گؤندریر. بوبۇ دا بیر نؤو رقیبه پاس آدلانیر.<ref>{{cite web |url=http://www.srcf.ucam.org/cuvc/club/glossary.php |title=Volleyball glossary |accessdate=2007-03-20 |publisher=Cambridge University Volleyball Club}}</ref>

وولئیبولو دیگر ایدمان نؤولرین‌دن فرقله‌ن‌دیره‌ن اساس خصوصیتلرین‌دن بیری ده هوجوملارلا زنگین اولماسی‌دیر. بئله کی، توپو دوزگون قبول ائدن کومان‌دانین مقصدی درهال کئیفیت‌لی هوجوم قورماق‌دیر. طرفلردن بیرینین هوجومو خال قازاندیرمادیق‌دا ایسه عکس هوجوملا قارشی-قارشییا قالیر. بوبۇ دا وولئیبولو داها ماراق‌لی ائدیر. هوجوم قورماق اوچون ایسه هوجوم ووروشو ائتمک موطلق‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.strength-and-power-for-volleyball.com/volleyball-terms-attack.html|title=Terms for Volleyball Spikes Hitting, Spiking, Attacking?|author=|date=|work=|publisher=strength-and-power-for-volleyball.com|accessdate=2014-06-27|language=en}}</ref>

سئرویس و بلوک‌دان باشقا توپو رقیب مئیدانچایا گؤندرمکله باشا چاتان هر بیر تاندئم [[hücum|هوجوم]] ووروشو اولاراق دیرلندیریلیر.<ref>{{cite web|url=http://prezi.com/daefzrhwybgo/voleybolda-savunma-ve-hucum/|title=Voleybolda Savunma ve Hücum|author= Mert Köse|date=10-12-2013|work=|publisher=prezi.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref> هوجوم ووروشو زامانی توپو اوووج ایچی ایله وورماق و یا توتماق اولماز، توپا دقیق و یا آیدین شکیل‌ده توخونولمالی‌دیر. توپ بوتونلوکله تور اوزرین‌دن رقیب طرفه کئچیدیک‌ده و یا رقیب کومان‌دانین اویون‌چولارین‌دان بیرینه توخوندوق‌دا هوجوم ووروشو تاماملانمیش ساییلیر. بیر اویون‌چو توپا اؤز [[meydança|مئیدانچا]]سیندا توخونماق شرطی ایله هر هان‌سی بیر یوکسک‌لیک‌دن زربه ووراراق هوجوم ووروشونو تاماملایا بیلر.<ref>{{cite web|url=http://www.meleklermekani.com/threads/voleybolda-hucum-vurusu.59306/|title=Voleybolda Hücum Vuruşu|author=|date=|work=|publisher=meleklermekani.com|accessdate=2014-06-27|language=en}}</ref> آرخا زونا اویون‌چوسو دا اؤن زونانین گئری‌سین‌دن هر هان‌سی بیر یوکسک‌لیک‌دن هوجوم ووروشونو تاماملایا بیلر. بوبۇ زامان اویون‌چو توللانارکه‌ن آیاغی اؤن زونا ختتینه دیمه‌مه‌لی و یا او ختتی کئچمه‌مه‌لی‌دیر، آنجاق زربه‌نی ووروب قورتاردیق‌دان سونراسوْنرا سیچراییش زامانی ختتی کئچه بیلر. توپ اؤن زونادا ایک‌ن هئچ بیر اویونچونون رقیبین سئروی‌سینه قارشی هوجوم ووروشو تاماملاماسینا ایجازه وئریلمیر. ووروش زامانی توپ تورون اوزریندیکه‌ن آرخا زونا اویون‌چوسونون و یا [[libero (voleybol)|لیبئرو]]نون ایرلی گلیب هوجوم ووروشونو تاماملاماسی و دیگر والیبال‌چولارین رقیبین سئروی‌سین‌دن سونراسوْنرا توپ تورو کئچممیش هوجوم ووروشو ائتمه‌سی ده جریمه ساییلیر.<ref>{{cite web|url=http://voleybolkurallari.com/oyun-hareketleri/voleybol-da-hucum-vurusu/|title=Voleybol da Hücum Vuruşu|author=|date=15-12-2011|work=|publisher=voleybolkurallari.com|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref>

# بلوک تشببوسو – توپا توخونمادان ائدیله‌ن بلوک حرکتی‌دیر.

تماسلاری تک بیر حرکت زامانی اولماسی شرطی ایله بیر و یا بیر نئچه بلوک‌چو توپا [[sıra|سیرا]] ایله (تئز و داوام‌لی اولاراق) تماس ائده بیلر. بلوک زامانی بلوک قوران [[əl|ال]]لرینی (و یا [[qol|قول]]لارینی) تورون اوزرین‌دن رقیب طرفه کئچیره بیلر.<ref>{{cite web|url=http://volleyball.about.com/od/learntoplay/a/Blocking.htm|title=How to Master the Volleyball Block|author=Beverly Oden|date=|work=|publisher=volleyball.about.com|accessdate=2014-06-27|language=en}}</ref> آنجاق بوبۇ مدت‌ده او، توپا توخونماق اوچون رقیبین هوجوم ائتمه‌سینی موطلق گؤزله‌مه‌لی‌دیر. آیریجا بلوک تماسی کومان‌دایا بیر ووروش اولاراق علاوه ائدیلمیر.<ref>{{cite web|url=http://www.strength-and-power-for-volleyball.com/volleyball-strategies-blocking.html|title=How to Block in Volleyball Strategies for Blocking and Defense|author=|date=|work=|publisher=strength-and-power-for-volleyball.com|accessdate=2014-06-27|language=en}}</ref> بئله کی، والیبال‌دا هر کومان‌دانایا توپو رقیب [[meydança|مئیدانچا]]یا گؤندرمه‌سی اوچون ان چوخو اوچ ووروشا ایجازه وئریلیر و بلوک زامانی توپا توخونما بوبۇ ووروشلاردان ساییلمیر.<ref>{{cite web|url=http://www.livestrong.com/article/130083-volleyball-blocking-rules/|title=Volleyball Blocking Rules|author=Michele M. Howard|date=14-11-2013|work=|publisher=livestrong.com|accessdate=2014-06-27|language=en}}</ref> بلوک‌دان سونراکی ایلک ووروش بلوک زامانی توپا توخونان دا داخیل اولماقلا کومان‌دانین هر هان‌سی بیر اویون‌چوسو طرفین‌دن ائدیلیر. آشاغی‌داکی قای‌دالار چرچیوه‌سین‌ده ائدیلمیش بلوکلار ختالی بلوکلار ساییلیر:

* بلوک‌چو رقیبینین هوجوم ووروشون‌دان اول یا دا عینی واخت‌دا رقیب مئیدانچا بوشلوغون‌داکی توپا دیرسه.

* آرخا زونا اویون‌چوسو و یا [[libero (voleybol)|لیبئرو]] بیر بلوکو تاماملایار، یا دا تاماملانمیش بلوکا قوشولارسا.

* رقیبین سئروی‌سینه بلوک قورولارسا.<ref>{{cite web|url=http://www.ehow.com/list_6746008_volleyball-rules_-block.html|title=Volleyball Rules: Block|author=Shawn Candela|date=12-03-2014|work=|publisher=ehow.com|accessdate=2014-06-27|language=en}}</ref>

* توپ بلوک خاریجینه گؤندریلرسه.

* لیبئرو اویون‌چوسو فردی یا دا کوللئکتیو بلوکا تشببوسون ائدرسه.<ref>{{cite web|url=http://amasyavoleybol.com/?Bid=1031847|title=

توپ قبولو ({{lang-en|dig}}،, {{lang-tr|manşet}}) والیبال‌دا [[voleybolçu|والیبال‌چو]]لار اوچون ان چوخ پروبلِم یارادان حرکتلردن‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.sportsdefinitions.com/volleyball/Dig.html|title=Dig|author=|date=|work=|publisher=sportsdefinitions.com|accessdate=2014-06-28|language=en}}</ref> بئله کی، رقیب هوجوملارینین هامی‌سینین قارشی‌سینی آلماق اوچون یاخشی توپ قبول ائتمک مهارتی لازیم‌دیر. توپ قبولون‌داکی سهولر خصوصاً ده سئرویسلر زامانی کومان‌دالارین ایشینی چتینلشدیریر.<ref>{{cite web|url=http://www.strength-and-power-for-volleyball.com/volleyball-skills-digging.html|title=How to Dig a Volleyball Techniques for Defense|author=|date=|work=|publisher=strength-and-power-for-volleyball.com|accessdate=2014-06-28|language=en}}</ref> بئله کی، یاخشی توپ قبولو هم ده کومان‌دا یولداشینا پاس آلینیر ({{lang-en|dig set}}،, {{lang-tr|manşet pas}}).<ref>{{cite web|url=http://www.estanbul.com/voleybolda-manset-pas-375935.html|title=Voleybolda manşet pas|author=Aytozu|date=09-08-2013|work=|publisher=estanbul.com|accessdate=2014-06-28|language=tr}}</ref> توپ قبولو پاسین‌دان بوبۇ گون حیاتیمیزدا دا کیفایت قدر ایستیفاده ائدیلیر. ان چوخ [[uşaq|اوشاق]]لارین سئودیی ایستیل اولاناوْلان توپ قبولو ایکی قولو ایچ-ایچه گتیره‌رک دیرسکله ال آراسین‌داکی حیسه ایله توپا وورما شک‌لی‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://leventtanriverdi.com/tr/Voleybolda_manset_pas.aspx|title=Voleybolda manşet pas|author=Levent Tanrıverdi|date=|work=|publisher=leventtanriverdi.com|accessdate=2014-06-28|language=tr}}</ref>

[[File:shema1.jpg]]<br/>

* [[Toppaylayıcı (voleybol)|توپپایلاییجی]] — کومان‌دانی پاسلا تعمین ائدن اویون‌چو. اویونو یؤنله‌ن‌دیره‌ن و قوران [[voleybolçu|والیبال‌چو]]دور.<ref>{{cite web|url=http://www.formalev.org/soru-lar-ve-cevap-lar/349206-voleybol-da-saha-icinde-iki-pasor-nasil-oynar-ve-yerleri.html|title=Voleybol Nedir? Nasıl Oynanır? Oynayanların görevleri Türkiye'de Vobeybol |author=|date=|work=|publisher=formalev.org|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> ۳-جو زونادا اویناییر، آنجاق ۲-جی زونادا دا اوینایا بیلر. بوبۇ اویون تاکتیکاسین‌دان آسی‌لی‌دیر. بزه‌ن تاکتییا گؤره مئیدانچادا ۲ توپپایلاییجی دا گؤرمک اولار. توپپایلاییجینین آتدیغی هر بیر پیس پاس [[Hücumçu (voleybol)|هوجوم‌چو]]یا دوشه‌ن ایشی داها دا آرتیرار و هوجوم‌داکی کسکین‌لیگی آزالدار.<ref>{{cite web|url=http://www.bakimliyiz.com/diger-spor-dallari/109952-voleybolda-smacor-ve-pasor-nedir.html|title=Smaçör ve Pasör nedir?|author=|date=|work=|publisher=bakimliyiz.com|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> او، هوجومو ساغا، سولا چئویره‌رک رقیبلری چاش‌دیرا بیلر. همچینین پاسینی آتماییب حیله‌گر ووروشلا دا خال قازانا بیلر.<ref>{{cite web|url=http://www.humankinetics.com/excerpts/excerpts/the-setter-is-a-key-player-in-volleyball-|title=The setter is a key player in volleyball|author=Pete Waite|date=|work=|publisher=humankinetics.com|accessdate=2014-06-24|language=en}}</ref>

* [[Diaqonal (voleybol)|دیاقونال]] — (و یا ساغ هوجوم‌چو) سئروی‌سه کئچدیی زامان اؤنه گلن و اکثر واخت اوزون پاسلا هوجوم ائدن والیبال‌چو مؤوقئیی‌دیر. توپپایلاییجی اولمادیق‌دا علاوه اویون قوروجوسو کیمی فعالیت گؤستریر. ۲-جی زونا اویون‌چوسودور.<ref>{{cite web|url=http://www.voleyboltr.com/voleybolda-mevkiiler/|title=Voleybolda Mevkiler|author=|date=|work=|publisher=voleyboltr.com|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref> قوت‌لی زربه‌لری ایله هوجوم‌چولارا بؤیوک دستک اولورلار. والیبال‌دا [[Libero (voleybol)|لیبئرو]] ایله بیرلیک‌ده ان آز راست‌لانان مؤقع‌دیر. ۴-۲۴–۲ تاکتیکاسین‌دا یئر آلمیرلار.<ref>{{cite web|url=http://www.volleyballadvisors.com/volleyball-positions.html|title=Basic Descriptions of Volleyball Positions|author=|date=|work=|publisher=volleyball.about.com|accessdate=2014-06-24|language=en}}</ref> مؤوقئیین صاحبلری رقیبین اوزونبوی بلوک‌چولارینا قارشی دایانیق‌لی موباریزه آپارماق اوچون دستبوی اولمامالیدیرلار. بئله اولدوق‌دا ایسه بو، اونلار اوچون چوخ بؤیوک اکسیک‌لیک کیمی هیسس اولونور.<ref>{{cite web|url=http://volleyball.about.com/od/volleyball101/a/Opposite.htm|title=Opposite|author=Beverly Orden|date=|work=|publisher=volleyball.about.com|accessdate=2014-06-24|language=en}}</ref>

* [[Hücumçu (voleybol)|هوجوم‌چو]] — ۴-جو زونادا اوینایان و اکثر واخت اوزون پاسلا هوجوم ائدن دیگر بیر اویون‌چو مؤوقئیی.<ref>{{cite web|url=http://www.livestrong.com/article/514316-how-to-improve-as-an-outside-hitter-in-volleyball/|title=How to Improve as an Outside Hitter in Volleyball|author=Jeff Gordon|date=02-13-2014|work=|publisher=livestrong.com|accessdate=2014-06-24|language=en}}</ref> مئیدانچادا بوبۇ وظیفه‌ده اولاناوْلان ۲ اویون‌چو اولور. اونلاردان بیری سئروی‌سه کئچه‌ن‌ده، دیگری اؤن زونایا دوغرو یئرینی دییشیر. بوبۇ سبه‌دن ده ۴-جو زونادان تئز-تئز هوجوم ائده بیلیر. هوجوم‌چو اگر توپا ایلک توخونان‌دیرسا درهال [[Toppaylayıcı (voleybol)|توپپایلاییجی]]یا پاس آتماغا چالیشیر. اگر پاس اونا توپپایلاییجادان گلیب‌سه بیتیریجی ووروش وورار. زربه‌لرینی رقیب اویون‌چویا پارالئل و یا چاپرازدان ائندیرمک بوبۇ مؤقعنین صاحبلرینین اساس فونک‌سییالارین‌دان‌دیر. سون ایللرده ایجرا ائدیله‌ن ۲ نفرله سئرویس قارشیلاما سیستمینده کومان‌دانین بوتون سئرویس قارشیلاما یوکونو بوبۇ مؤقع‌ده اوینایان والیبال‌چولار اؤز اوزرلرینه گؤتورورلر.<ref>{{cite web|url=http://memohome.blogcu.com/voleybolun-oyuncu-ozellikleri-ve-gorevleri/4987957|title=Voleybolun oyuncu özellikleri ve görevleri|author=|date=|work=|publisher=memohome.blogcu.com|accessdate=2014-06-24|language=tr}}</ref>

* [[Blokçu (voleybol)|بلوک‌چو]] — ۳-جو زونادا اوینایان، قیسا پاسلارلا هوجوم ائدن اویون‌چو مؤوقئیی‌دیر. مئیدانچادا بوبۇ وظیفه‌ده اولاناوْلان ایکی اویون‌چو یئر آلیر. بیری سئرویس باشلایان‌دا اونونلا چاپراز اوینایان بلوک‌چو اؤنه گلیر. سئرویس باشلایان آرخا زونادا اولدوغون‌دان بلوک‌چولار همیشه ۳-جو زونادان هوجوم ائده بیلیر. اویون قوروجویا یاخین اولماسی سببی ایله سۆرتلی و آلچاق پاسلارین چوخونو اورتا هوجوم‌چویا آتیر.<ref>{{cite web|url=http://www.esvoleybol.com/voleybol/sozluk.asp?ID=57&Sort=&Letter=O|title=Orta oyuncu|author=|date=|work=|publisher=esvoleybol.com|accessdate=2014-06-25|language=tr}}</ref> بؤیوک باجاریق طلب ائتمه‌سی و اوزون بویلولوق مجبوریتی ایله اورتادان اویون قورماق والیبال‌دا ان چتین هوجوملاردان بیری کیمی قیمتلندیریلیر.<ref>{{cite web|url=http://volleyball.about.com/od/volleyball101/a/MiddleBlocker_3.htm|title=The Middle Blocker on Offense|author=Beverly Oden|date=|work=|publisher=volleyball.about.com|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref> بوتون بونلارا رغمه‌ن اورتادان اویون قورماق هوجومو باشلاتماق و رقیب مدافعه‌سینی تضییق آلتین‌دا ساخلاماق اوچون چوخ لازیم‌لی‌دیر.<ref>{{cite web|url=http://www.volleyballpositioncamp.com/Middle-Blocker-Position|title=Middle Blocker Position|author=|date=|work=|publisher=volleyballpositioncamp.com|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref>

* [[Libero (voleybol)|لیبئرو]] — والیبال‌دا یئگانه اویون‌چودور کی، کومان‌دا یولداشلارین‌دان فرق‌لی رنگ‌ده فورما گئیینیر. کومان‌دانین قورتاریجی اویون‌چوسو ساییلیر.<ref>{{cite web|url=http://www.meleklermekani.com/threads/voleybol-takiminda-libero-oyuncusu.59308/|title=Voleybol Takımında Libero Oyuncusu|author=|date=25-02-2008|work=|publisher=meleklermekani.com|accessdate=2014-06-25|language=tr}}</ref> بوبۇ فونک‌سییالارینا گؤره فوتبول‌داکی [[Qapıçı (futbol)|قاپی‌چی]] تئرمینینه بنزدیلیر. لیبئرولار اؤز مئیدانچالارینا دوشه‌ن توپلاری راحت قایتارماق و ائستئتیک، جلد حرکتلری راحت یئرینه یئتیرمک اوچون دستبوی اولورلار.<ref>{{cite web|url=http://www.mhsa.org/Volleyball/LiberoPlayingRules.pdf|title=The libero player rules|author=|date=|work=|publisher=mhsa.org|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref> لیبئرو یئگانه اویون‌چودور کی، ان چوخو بیر اوزئدیجی‌سی اولور.<ref>{{cite web|url=http://www.ogretmenforum.net/voleybolda_libero_oyuncusu-t13581.0.html|title=Voleybolda libero oyuncusu|author=|date=14-06-2008|work=|publisher=ogretmenforum.net|accessdate=2014-06-25|language=tr}}</ref> لیبئرو زدلنمدیی مدت‌ده اونو اویون‌دان آلماق اولماز.<ref>{{cite web|url=http://www.wisegeek.com/in-volleyball-what-is-a-libero.htm|title=In Volleyball, What is a Libero?|author=|date=|work=|publisher=wisegeek.com|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref> اگر اویونا داوام ائده بیلمه‌یه‌جک شکیل‌ده زدلنرسه یئرینه یئنی بیر لیبئرو سئچیلر و اویون‌چولار جدولین‌ده همین اویونچونون یانینا "«ل"» حرفی یازیلار.<ref>{{cite web|url=http://voleybolkurallari.com/libero-oyuncusu/voleybol-da-libero-oyuncusu/|title=Voleybol da Libero Oyuncusu|author=|date=|work=|publisher=voleybolkurallari.com|accessdate=2014-06-25|language=tr}}</ref> بوتون بونلارلا برابر لیبئرولار خال قازانا بیلرلر، آنجاق زربه ائندیرمزلر. توپو اوزاقلاش‌دیرماق اوچون رقیب طرفه لیبئرونون آتدیغی توپ خال قازاندیرارسا قای‌دا پوزونتوسو اولماز. لیبئرولار همچینین سئرویس باشلاماق و بلوک قورماق حقوقونا مالیک دئییللر.<ref>{{cite web|url=http://www.volleyball.org/rules/libero.html|title=The libero volleyball player|author=Lee-Beh-Roh|date=|work=|publisher=volleyball.org|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/09/18/AR2007091801847.html|title=Dig, Dig, Dig: Libero Position Is Changing Volleyball|author=Preston Williams|date=20-10-2007|work=|publisher=washingtonpost.com|accessdate=2014-06-25|language=en}}</ref>

==== ۴-۲۴–۲ ====

۴-۲۴–۲ تاکیتیکی سخئ‌می ایکی [[toppaylayıcı (voleybol)|توپپایلاییجی]]، ایکی [[hücumçu (voleybol)|هوجوم‌چو]] و ایکی [[blokçu (voleybol)|بلوک‌چو]] ایله اوینانیلیر. بوبۇ تاکتیکی سخئم‌ده [[diaqonal (voleybol)|دیاقونال]] اویون‌چولاردان ایستیفاده ائدیلمیر. توپپایلاییجیلار آرخا زونادا مدافعه‌چی قیسمین‌ده، اؤنده ایسه اویون قوروجوسو رولون‌دا اویناییرلار.<ref>{{cite web|url=http://www.leaguelineup.com/information.asp?url=nbhsraiderboysvolleyball&sid=9721862|title=

Volleyball Formations|author=|date=|work=|publisher=leaguelineup.com|accessdate=|language=en}}</ref> یعنی، کومان‌دانی پاسلا تعمین ائدیرلر. یالنیز ایکی اویون‌چو هوجوم‌دا اوینادیغین‌دان بوبۇ تاکتیکا هوجوما مئییل‌لی کومان‌دالار اوچون هئچ ده الوئریش‌لی دئییل.<ref>{{cite web|url=http://www.forumdas.net/konu/voleybolda-taktikler.180954/|title=Voleybolda Taktikler nedir|author=|date=05-02-2012|work=|publisher=forumdas.net|accessdate=2014-06-29|language=tr}}</ref>

معاصرمۆعاصیر ۴-۲۴–۲ تاکتیکاسی دا ایکی توپپایلاییجی، ایکی هوجوم‌چو و ایکی بلوک‌چو ایله اوینانیلیر. آنجاق، نورمال ۴-۲۴–۲ تاکتیکاسین‌دان فرق‌لی اولاراق اویون قوروجوسو وظیفه‌سینی آرخاداکی توپپایلاییجی اوست‌لنیر و ۳ هوجوم‌چو ایله هوجوم ائدیلیر. اؤن زوناداکی توپپایلاییجی ایسه [[diaqonal (voleybol)|دیاقونال]] اویون‌چو کیمی اویناییر.<ref>{{cite web|url=http://www.sportinglife360.com/index.php/types-of-formations-in-volleyball-42260/|title=

==== ۶-۲۶–۲ ====

۶-۲۶–۲ تاکتیکاسی ۴-۲۴–۲ سخئمین‌دن فرق‌لی اولاراق هوجوما یؤن‌لودور. بئله کی، بوبۇ تاکتیکی سخئم‌ده هر اوچ اؤن زونا اویون‌چوسو بوتون گوجلری ایله هوجوم‌دا اویناییرلار.<ref>{{cite web|url=https://answers.yahoo.com/question/index?qid=20120808092203AAmcHVD|title=

Explain volleyball 6-2 rotation!?|author=AnnaRox|date=2012|work=|publisher=answers.yahoo.com|accessdate=2014-06-29|language=en}}</ref> توپپایلاییجیلار اوچون ده راحت ایمکان یارانیر. بئله کی، اونلار اوچ هوجوم‌چویا بیردن پاس آتا بیلدیکلرین‌دن تئز-تئز اویونا فرق‌لی-فرق‌لی هوجوم‌چولاری قوشا بیلیرلر. بوبۇ دا رقیب اوچون چوخ بؤیوک چتین‌لیک یارادیر. آنجاق ۶-۲۶–۲ تاکتیکی سخئمین‌دن ایستیفاده ائدجک کومان‌دانین هوجوم‌چولاری دا کیفایت قدر گوج‌لو و چوخ اولمالی‌دیر.<ref>{{cite book|title=Volleyball Rules 2011-2012|url=http://www.bcovolleyball.com/Resources/Documents/Standard%20Volleyball%20Formations.pdf|format=PDF|accessdate=2014-06-29|year=|publisher=bcovolleyball|chapter=|quote=In the 6–2 formation, a player always comes forward from the back row to

==== ۵-۱۵–۱ ====

possible attackers..}}</ref> توپپایلاییجی آرخا زونادا اساس مدافعه‌چی‌دیر. توپ توپپایلاییجییا گلدیک‌ده او، توپو قارشیلایار و پاسی آتمالی اولاناوْلان اویون‌چو اونونلا چاپراز اوینایان دیاقونال [[voleybolçu|والیبال‌چو]] اولاجاق‌دیر. بئله اولمادیق‌دا ایسه توپپایلاییجی ۳ [[metr|متر]] ایرلی گلیب پاسینی آتار و یئنی‌دن گئرییه دؤنه‌رک آرخا زونادا مدافعه اولونار. توپپایلاییجی آرخادا اولدوق‌دا ۳ اویون‌چو بیردن هوجوم ائده بیلدیین‌دن بوبۇ سخئم بول هوجوم سئوه‌ن کومان‌دالارین اوز ائدیلمز تاکتیکاسی‌دیر. بئله کی، بوبۇ تاکتیکادا دیاقونال مؤقع‌لی اویون‌چولار دا هوجوملاردا یاخین‌دان ایشتیراک ائدیرلر.<ref>{{cite web|url=http://www.forumdas.net/konu/voleybolda-taktikler.180954/|title=Voleybolda Taktikler nedir|author=|date=05-02-2012|work=|publisher=forumdas.net|accessdate=2014-06-27|language=tr}}</ref>

* [[Yay Olimpiya Oyunlarında voleybol|یای اولیمپییا اویونلارین‌دا والیبال]]

* [[Azərbaycanda voleybol|آذربایجان‌دا والیبال]]

* [[Çimərlik voleybolu|چیمرلیک وولئیبولو]]