جوزف جان تامسون: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ک clean up, replaced: اوغلو ← اوْغلو, اولان ← اوْلان (3), سونرا ← سوْنرا (6), بو ← بۇ (11), چوخ ← چوْخ using AWB |
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار) ک clean up, replaced: طرفیندن ← طرفیندن |
||
خط ۲۵:
}}
'''جوزف جان تومسون''' ({{lang-en|Joseph John Thomson}} ([[18 dekabr|۱۸ دئکابر]] [[1856|۱۸۵۶]] – [[30 avqust|۳۰ آوقوست]] [[1940|۱۹۴۰]]) — بریتانیا فیزیکی ایدی.
او، [[الکترون]]ون ذره کیمی داورانیشینی نۆماییش ائتدیره‌ن تجروبه‌لرینه گؤره ۱۹۰۶-جی ایلده فیزیک اوزره نوبل اؤدولی آلمیش‌دیر.
==حیاتی==
جوزف جان تومسون ۱۸ دئکابر، ۱۸۵۶-جی ایلده [[اینگیلیس]]ده ([[منچستر]] اطرافین‌دا) دونیایا گلمیش‌دیر.
تومسون اوشاق‌لیق‌دا تحصیله هوس‌لی ایدی. ۱۴ یاشین‌دا او، اووئن کالجینه (ایندیکی [[منچستر بیلیم یوردو]]) داخیل اولدو. والیدئینلرینین مصلحتی ایله تومسون بۇ کالجی بیتیردیک‌دن سوْنرا مۆهندیس فیرماسین‌دا چالیشماغی پلانلاش‌دیریردی. لاکین ۱۶ یاشین‌دا ایک‌ن آتاسینی ایتیرمه‌سی مۆهندیس فیرماسین‌دا ایشه دوزلمک اۆچون لازیم اوْلان اؤدنیشین ییغیلماسینا مانع اولدو. ۱۸۷۶-جی ایلده تومسون موسابیقه‌ده غالیب گله‌رک سوْنراکی تحصیل اۆچون تقاود آلدی و [[
۱۸۸۰-جی ایلده او، [[کاوئندیش لابوراتوریاسی]]ندا چالیشماغا باشلادی. ۱۸۸۴-جو ایلده لابوراتوریانین دیرئکتورو وظیفه‌سی واکانت اوْلان‌دا تومسون (۲۸ یاشین‌دا) همین وظیفه‌یه تعیین اولون‌دو. بۇ تیینات چوخلارینی تعجبله‌ن‌دیرسه ده کاوئندیش لابوراتوریاسی اۆچون اوغورلو اولدو. تومسونون رهبرلیگی مدتین‌ده اورادا [[الکتریک جریانی]]نا و [[آتوم]]ون طبیعتینه عایید اهمیت‌لی تجروبه‌لر آپاریل‌دی. بۇ فعالیّتین نتیجه‌سین‌ده کاریئراسینی همین لابوراتوریادا باشلامیش یئددی فیزیک آپاردیقلاری آراشتیرمالارا گؤره نوبل اؤدولینا لایق گؤرول‌دولر، ۲۷ نفر ایسه کرال جمعیتینه عضو سئچیل‌دیلر. تومسون اؤزونون روهلاندیریجی و محصولدار اداره اوسلوبو ایله لابوراتوریا عضولرینین درین رغبتینی قازانمیش‌دی.
سطر ۳۸ ⟵ ۳۷:
==حرفه ای فعالیّتی==
تومسون کاوئندیش لابوراتوریاسین‌دا دیرئکتور کیمی ایشه باشلایان‌دان سوْنرا بورادا اساس آراشتیرمالار الکتریک جریانینین طبیعتینین اؤیرنیلمه‌سی ایستیقامتین‌ده آپاریلیردی. تومسونون اساس ماراق اوبیئکتی ایسه کاتود شوالاری ایدی. ۱۸۹۰-جی ایللرین اوّللرین‌ده بیر نئچه اؤلکه‌ده فیزیکلر کاتود شوالارینین طبیعتینی اؤیره‌نمکله مشغول ایدیلر. کاتود شوالارینین نئقاتیو یوک‌لو ذرات اولدوغو آرتیق معلوم ایدی. لاکین بۇ ذراتین نه اولدوغو هله دقیقلشممیش‌دی.
[[file: Thomson cathode ray exp.gif | thumb|left|350px|کاتود شواسی (ماوی خط) الکتریک ساحه‌سینین تأثیری ایله اییلیر (ساری).]]
تومسون [[جاتود بوروسو]] ایله بیر نئچه تجروبه آپاردیق‌دان سوْنرا بئله نتیجه‌یه گل‌دی کی (۱۸۹۷)، کاتود شوالاری اؤلچولری آتوم‌دان چوْخ کیچیک اوْلان ذراتدن عبارت‌دیر و او، بۇ ذراتی «کورپوسکول» آدلاندیردی. اونون تکلیف ائتدیی بۇ آد سوْنرادان باشقا فیزیکلر
الکترونلارین کشفی فیزیکدا بؤیوک ایرلیلییش ایدی، چونکی او گؤستردی کی، آتوم ان کیچیک ذره دئییل. فیزیکلر یئنی کشفه اساس‌لاناراق آتومون قورولوشو حاق‌دا فیکیر یوروتمه‌یه باشلادیلار و آتومون مۆختلیف موْدللرینی تکلیف ائتدیلر. بۇ موْدللردن بیری آتومو ایچین‌ده منفی یوک‌لو الکترونلار یئرلشمیش موثبت یوک‌لو سفئرا کیمی تصویر ائدیردی. فوْرماسینا گؤره بۇ موْدل فیزیکلر آراسیندا "آلو پودینقی" (پلوم پوددینگ) آدینی آلدی. بۇ موْدل [[ارنست رزرفورد]]ون (رزرفورد) پروتونو کشف ائتمه‌سی ایله بیردفه‌لیک رد ائدیل‌دی. تومسون [[کلسیوم]]ون رادیواکتیو ایزوتوپونو، [[هیدروژن]]ین بیر الکترونو اولدوغونو کشف ائتمیش‌دیر.
سطر ۵۷ ⟵ ۵۵:
== خاریجی کئچیدلر ==
* [http://www.crtsite.com/ The Cathod Ray Tube site] History and Physics Instruments
* [http://www.phy.cam.ac.uk/history/electron/description.php Cavendish Laboratory] J. J. Thomson
{{فیزیکده نوبل جایزه‌سینی قازانانلار}}
[[بؤلمه:بؤیوک بریتانیا فیزیکلری]]
| |||