دوه: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار)
ک clean up, replaced: ادیلمیش ← ائدیلمیش , عرضین‌ده ← عرضینده, removed: روسیهیا
4321bot (دانیشیق | چالیشمالار)
ک clean up, replaced: طرفین‌دن ← طرفیندن, ادیلیر ← ائدیلیر (2), اتمک ← ائتمک (2)
خط ۱۹:
==بوغازلیق دؤورو==
 
دوه‌لرین بوغازلیق مدتی ۱۳ آیدیر. بالا دوه‌لر، اساساً، قیش فسلین‌ده دوغولورلار. دوغوش واختی قوراق صحرانین تزه اوْتلارلا اؤرتولدویو و چوْخ‌لو سو قویوسونون اوْلدوغو دؤوره دوشور. بالالار ۱.۵ ایل عرضینده آنا سودو ایله ییئجئکلانیرلار. آنجاق قوراق موحیط‌ده سوده ده قناعت اتمکائتمک لازیم‌دیر. سود آنجاق بالایا سودورمه واختلارین‌دا گلیر.
 
==دوه سودو==
 
دوه‌لرین قانین‌دا اوْلان «نانوبادی» آدلانان آنتی‌تللرین موالیجوی خصوصیتی کشف ادیلیب. دوه آنتی‌تللرینین ویروسلاری توتوب اؤلدوردویونو اؤیره‌نه‌ن آراشتیرما‌چیلار قیچس و سرطان کیمی نوخوشلوقلرین مۆالیجه‌سین‌ده آنتی‌تللرین تأثیرلی اوْلاجاغینی بیل‌دیریرلر.
دوه قانی ایله یاناشی، عصرلردیر صحراداکی کؤچریلر طرفین‌دنطرفیندن ییئجئک کیمی ایستیفاده اوْلونان دوه سودونون فای‌دالاری دا چوْخ‌دور. دوه‌لرین سودو اینسانلار اۆچون شفا منبعی‌دیر. بۇ شفالی سودده اینک سودون‌دن ۱۰ دفعه چوْخ دمیر و ۳ دفعه چوْخ سی ویتامینی وار. ویتامین و مینراللارلا زنگین اوْلان دوه سودو ینی زامان‌دا بیر چوْخ نوخوشلوق اۆچون موالیجوی اهمیته مالیک‌دیر. آپاریلان آراشتیرمالار نتیجه‌سینده بۇ سودون دیابت خسته‌لرینین حیات سوییه‌سینی قالدیردیغینی، آوتیست خسته‌لره موثبت تأثیر اتدیینی، ایمنی سیستمینی گوجلندیردیینی و بۇ سبب‌دن، اۆزه چیخان نوخوشلوقلرین مۆالیجه‌سین‌ده فایدالی اوْلدوغو بللی ادیلیب. بۆتون بونلارلا یاناشی، دوه سودو سو و ییئجئک احتیاجینین چوْخ اوْلدوغو صحرا شرایطین‌ده یاشایان اینسانلار اۆچون، البته، چوْخ اهمیت‌لی‌دیر.
 
==نقلیات واسطه‌سی کیمی==
[[Azərbaycan|آذربایجان]]دا دمیر یولو چکی‌لنه قدر [[at|آت]]، [[qatır|قاتیر]] و [[Ulaq|اۇزونقولاق‌دان]] فرق‌لی اوْلاراق دوه اساس یوک حئیوانی ساییلیردی. چونکی بیر دوه‌نین یوکو ۲-۳ آت یوکونه برابر ایدی. یوک‌لو دوه بیر گون‌ده فاصیله‌سیز اوْلاراق ۳۰-۳۵ km، فاصیله ایله ایسه ۵۰ km-ا قدر یول گده بیلیردی. یوک‌لو دوه‌نین سرعتی ساعت‌دا ۴-۵ km-ا چاتیردی. دوه‌یه وۇرولان یوکون میقدارا مسافه‌دن وابسته اوْلاراق بللی ادیلیردیائدیلیردی. هر دوه‌نین یوکو اؤز چکی‌سینین تخمیناً یاری‌سینا برابر اوْلمالی ایدی.
 
آذربایجان‌دا اۆرتیم (تولید) اوْلونان [[ایپک]]، [[kətan|کتان]]، [[پامبیق]]، [[تاخیل]]، [[بویاق ماده‌سی]]، [[نفت]]، [[دۇز]]، [[شراب]] و س. محصوللار ایستر داخیلی، ایسترسه ده خاریجی بازاردان دوه کاروانلاری ایله داشینیردی. ۱۹-جو عصرین ۷۰-جی ایللرینه عایید بیر قایناق‌ده دییلیر کی، هر ایل گدبی‌دن گؤندریله‌ن ۴۰ مین پودا قدر میس باکییا قدر دولرله گتیریلیردی.
خط ۳۳:
دوه‌دن یوکداشیما واسطه‌سی کیمی حربی یوروشلار زامانی دا گنیش ایستیفاده ادیلمیش‌دیر. بۇ زامان لازیم اوْلان ارزاغی و دؤیوش سورساتینی دوه ایله داشیماغا اۆستونلوک وریردیلر. روس الچی‌سی آ. وولینسکی ایرانا سفر ائدرکن سییار ماغازا اۆچون ۲۰۰۰ مانات‌لیق‌دان چوْخ (تخ. ۲۸-۳۴ باش) دوه ساتین آلمیش‌دی.
 
[[1826|۱۸۲۶]]-[[1828|۱۸۲۸]]-جی ایللر تۆرکیه-روسیه ساواشی زامانی چار اوْردوسو اؤز اوْردوسونو یوک حئیوانلاری ایله تامین اتمکائتمک اۆچون آذربایجان‌دا یرلی اهالی‌دن چوْخ‌لو میقداردا دوه، آت و [[öküz|اؤکوز]] آلمیش‌دی.
 
عادته‌ن، بیر نچه باش دوه‌سی اوْلانلار چاروادارلیقلا مشغول ایدیلر. شاروادارلیق [[Quba|قوبا]]، [[Şamaxı|شاماخی]]، [[Qəbələ|قبه‌له]] و [[Xaçmaz|خاچماز]] کندلری آراسیندا گنیش یاییلمیش‌دیر. تکجه شاماخی قضاسیندا ۱۹-جو عصرین ۸۰-جی ایللرین‌ده ۴۲۸۲ باش دوه وار ایدی، همین دوه‌نین صاحبلری چاروادارلیقلا مشغول اوْلوردو. دوه ایله یوک داشیماق اۆچون یوکونو نؤعون‌دن وابسته اوْلاراق خصوصی دوه چووالین‌دان، ساندیقلاردان، سبتلردن، تولوقلاردان ایستیفاده ادیلیردیائدیلیردی. ازیلمه‌یه‌ن شیلر (تاخیل، اۇن، قند، دۇز) چووالا، سیلاح، شوشه قابلار و س. ساندیق و سبتلره، مایع محصوللاری (نفت، شراب، سو، بال) تولوقلارا دولدورولوب داشینیردی.
 
دوه‌نی یوکله‌مک اۆچون اوْنلارین بیرهورگوج‌لولرینی جاهازلاییر، ایکی هورگوج‌لولرینی ایسه آلیقلاییردیلار. بۇندان سوْنرا حاضیرلانمیش یوکلر (تایلار) بیر-بیرین‌دن تخمیناً ۱، ۵-۲ م آرالی قویولدوق‌دان سوْنرا، یوک تایلارینی دوه‌یه یاخین چکیر، کیچیک آغاجلا دوه‌نین قاباق قیچلارینا وۇروب اوْنو خیخیردیردیلار. یوکو ایلگک‌لی ایپ و چیلیکله بیر-بیرینه چاتیر و دوزی دورقوزوردولار.
«https://azb.wikipedia.org/wiki/دوه»-دن آلینمیش‌دیر