برونخوسپازم: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ک مومکون=>مۆمکون using AWB
ک clean up using AWB
خط ۲:
 
== اومومی معلومات ==
ایستر [[برونخیال آستما]]، ایسترسه ده برونخلارین دیگر ایسپاستیک وضعیتلرین‌ده هللئدیجی عامل "برونخوبستروکتیو سیمپتوم" اوْلدوغونا گؤره، آپاریلاجاق درمان موالیجه‌سینین ائففئکتیولیگی ده ایلک نؤوبه‌ده بۇ سیمپتومون آرادان قالدیریلماسی درجه‌سین‌دن آسی‌لی‌دیر. اودور کی، برونخیال آستما و دیگر برونخوسپاستیک حاللارین فارماکولوژی کوررئکسیاسم‌دا اساس موالیجه واسطه‌سی »برونخ آغاجینی» گئنیشله‌ن‌دیره‌ن برونخولیتیک تأثیرلی درمان مادده‌لری حساب اوْلونور. برونخولیتیکلر تنففوس یوللارین‌دا تؤره‌نه‌ن ایسپاستیک حالی، اساساً، ایکی یوللا یا بیرباشا برونخ سایا ازله‌لرینه، یا دا بۇ سیستئمینسیستمین ائففئرئنت سینیر تنزیمینه تأثیر گؤسترمکله آرادان قال‌دیریرلار. برونخیال آستمانم موالیجه و پروفیلاکتیکاسین‌دا اوستونلوک داها چوخ حاللاردا برونخلارین ائففئرئنت سینیر تنزیمینه تأثیر گؤستره‌ن مادده‌لره وئریلیر. معلوم‌دور کی، برونخ ازله‌لرینین تونوسو عادی حال‌دا پاراسیمپاتیک ایننئرواسییا ایله تنزیم اوْلونور. برونخلار پراکتیک اولاراق سیمپاتیک ایننئرواسییا آلمیرلار. اودور کی، خولینئرگیک ایننئرواسییانین گوجله‌نمه‌سی برونخوسپاستیک علامتلرله موشاهی‌ده اوْلونور. دیگر طرف‌دن، برونخلاردا ایننئرواسییا اوْلونمایان- سیناپسخاریجی ۲ آدرئنورئسئپتورلار مؤوجوددور. بۇ تؤره‌مه‌لر قان‌دا دؤور ائدن و برونخ-آلوئول سیستئمینینسیستمینین هومورال تنزیمین‌ده موهوم رول اوینایان بیوگئن آمینلره (ائپینئفرین و س.)، ائل‌جه ده ائکزوگئن منشألی سیمپاتومیمئتیک مادده‌لره قارشی یوکسک هسساس‌لیق گؤستریر. اودور کی، ائففئرئنت ایننئرواسییا زنجیرینین مووافیق هلقه‌لرینه تأثیر گؤستره‌ن فارماکولوژی واسطه‌لر (خولینوبلوکاتورلار، خصوصاً، آدرئنومیمئتیکلور) برونخوسپاستیک حاللار زامانی ان یاخشی "کوررئکتورلار" حساب اوْلونورلار.
 
== نؤولری ==
خط ۲۴:
ب) آللئرگیالئیهینه مادده‌لر
کرومولین ناتریوم، نئدوکرومیل، کئتوتیفئن
ج)لئیکوتریئن سیستئمینهسیستمینه تأثیر گؤستره‌ن مادده‌لر
۱)۵-لیپوکسیگئنازامن اینهیبیتورلاری
زیلئوتون
خط ۳۱:
* برونخولیتیک آکتیولییه مالیک کومبینه اوْلونموش مادده‌لر
بئرودوال، تئوفئدرین، سولوتان، "ائفاتین"آئروزولو، سئرئتید مولتیدیسک
[[آغجیر]] و [[تنففوس سیستئ‌می اورقانلاری]]نین (خصوصاً، برونخلار) فیزیولوژی فونک‌سییالارینین هومورال تنزیمین‌ده ۲ سوبپوپولیاسییادان اوْلان آدرئنورئسئپتورلار موهوم رول اویناییر. بوتون دیگر نئیرومئدیاتور و یا نئیرومودولیاتور سیستئملرینسیستملرین رئسئپتورلارین‌دان فرق‌لی اولاراق ۲-آدرئنورئسئپتورلارین اویانماسی لوکالیزاسییا اوْلوندوغو توخوما، عضو و سیستئملرینسیستملرین (او جمله‌دن، برونخلارین) فیزیولوژی فونک‌سییالارینین لنگیمه‌سینه سبب اولور. اودور کی، موختلیف منشألی برونخوسپازملارین آرادان قالدیریلماسی اوچون پراکتیک تبابت‌ده ایستیفاده اوْلونان درمان مادده‌لری ایچری‌سین‌ده ۲-آدرئنومیمئتیکلر ان ائففئکتیو و پئرسپئکتیو پرئپاراتلار حساب اوْلونورلار. بۇ مادده‌لر برونخلاردا یئرلشه‌ن (سیناپسخاریجی) ۲-آدرئنورئسئپتورلاری اویاتماقلا، گ زولال کومپلئک‌سینین واسطه‌چی‌لیگیله آدئنیلاتسیکلازا فئرمئنتینین مودولیاسییاسینی تؤردیرلر. فئرمئنتین آکتیولیینین دییشمه‌سی آردیجیل اولاراق سامف-این کمیت ترکیبی و هوجئیرداخی‌لی فوسفورلاشما پروسئسلرین‌ده مووافیق دییشیک‌لیکلره سبب اوْلدوغون‌دان، برونخ سایا ازله‌لری بوشالیر و برونخوسپازم علامتلرینی آرادان قالخیر.
 
بو سیرانین ایزوپرئنالین، سالبوتامول، فئنوتئرول کیمی نماینده‌لری اورقانیزمه، اساساً، اینهالیاسیون، ائپینئفرین، ائفئدرین ایسه پارئنتئرال یوللا تعیین اوْلونورلار. معین ائدیلمیش‌دیر کی، ۲-آدرئنومیمئتیک آکتیولییه مالیک پرئپاراتلار پارالئل اولاراق توسقون هوجئیره و بازوفیللردن ائندوگئن ایسپازم تؤردیجی عامللرین (هیستامین، برادیکینین، سرس-آ و س.) آزاد اوْلونماسی پروسئ‌سینی ده تورموزلاییرلار. طبیعی کی، بۇ دا برونخووبستروکتیو سیمپتومون آرادان قالدیریلماسین‌دا اهمیت‌لی رول اوینایان فاکتورلاردان بیری‌دیر.
خط ۴۷:
 
فدئ فئرمئنتلری چوخ سای‌لی ایزوفئرمئنت فورمالاری اوْلان بؤیوک بیر فئرمئنتلر سیستئ‌می‌دیر. بونلاردان هوجئیره فونک‌سییالارینین تنزیمین‌ده ان اساس رولو فدئل-دن فدئ۶-یا قدر آردیجیل نؤمره‌لنه‌ن آلتی ایزوفئرمئنت فورماسی اویناییر. تئوفیللین برونخ سایا ازله‌لرین‌ده اساس فئرمئنتلر اوْلان فدئ۳ و فدئ۴-او، ائل‌جه ده ایلتیهاب هوجئیره‌لرینین اساس فئرمئنتلری- فدئ۴ و فدئ۶-نی بلوکادا ائدیر.
سوْنراکی تدقیقاتلار گؤستردی کی، تئوفیللین فوسفودیئستئرازا فئرمئنتلرینی آنجاق چوخ یوکسک (تئراپئوتیک دوزادان آرتیق) دوزالاردا بلوکادا ائده بیلیر. اودور کی، پرئپاراتین آنتی‌اسماتیک تأثیرینین مولئکولیار مئخانیزمی حاضردا داها چوخ اونون پورینئرگیک سیستئمهسیستمه گؤستردیی تأثیرله (آدئنوزین رئسئپتورلارینی بلوکادا ائتمه‌سیله) ایضاح اوْلونور. معلوم‌دور کی، ائندوگئن پورین نوکلئوزی‌دی اوْلان آدئنوزین، آدئنینین تؤره‌مه‌سی اوْلوب، برونخ، اورک ازله‌سی، پئریفئریک اورقانلار و مسس-ده لوکالیزاسییا اوْلونان موختلیف سوبپوپولیاسییالی (آ۱، آ۲ا، آ۲ب و س.) آدئنوزین رئسئپتورلارینین ائندوگئن لیقان‌دی‌دیر. او، توخومالاردا لوکال هورمون (اوتاکوید)، پورینئرگیک سینیر لیفلرین‌ده ایسه مئدیاتور فونک‌سییاسی یئرینه یئتیریر . برونخلاردا لوکالیزاسییا اوْلونان آدئنوزین رئسئپتورلارینین ایستیمولیاسییاسی کسکین برونخوسپازم حالی تؤره‌دیر. معین اوْلونموش‌دور کی، برونخیال آستما زامانی آدئنوزین و اونون آنالوقلاری گوج‌لو برونخوکونستروکتیو ائففئکتلر تؤره‌دن ائندوگئن عامللردن ساییلیرلار. آدئنوزین عینی زامان‌دا ایلتیهاب هوجئیره‌لری مئمبرانین‌دا لوکالیزاسییا اوْلونان آ۲ب یاریمتیپین‌دن اوْلان رئسئپتورلاری اویاتماقلا ایلتیهاب مئدیاتورلارینین سینتئز و ایفرازینی دا آرتیریر.
تئوفیللین (ائل‌جه ده، دیگر مئتیلکسانتینلر) آدئنوزینه اوخشار کیمیوی قورولوشا مالیک اولماقلا، اونون کونکورئنت آنتاقونیستی‌دیر. اودور کی، مووافیق پاتولوگییالار زامانی آدئنوزین رئسئپتورلارینم ائکزوگئن لیقان‌دی رولونو یئرینه یئتیره‌رک، پورین رئسئپتورلارینی بلوکادا ائدیر و ائندوگئن آدئنوزینین تؤرتدیی ائففئکتلری، او جمله‌دن، برونخوکونستروکتیو علامتلری آرادان قالدیریر، ایلتیهاب مئدیاتورلارینین سینتئز و ایفرازینی سوستلشدیریر. بعضی مؤلفلرین فیکرینجه تئوفیللین، همچینین، ائندوگئن آدئنوزینین آزاد اوْلونماسی پروسئ‌سینی ده تورموزلاییر (ماراق‌لی‌دیر کی، سون واختلار آپاریلان بعضی ائکسپئریمئنتال و کلینیک تدقیقاتلار تئوفیللینین تأثیر مئخانیزمی حاقین‌داکی بۇ مولاهیزه‌لری ده شوبهه آلتینا آلیر: آدئنوزینین اورقانیزم‌ده برونخوسپاستیک دئییل، عکس- برونخولیتیک ائففئکتلر تؤرتمه‌سی حاقین‌دا معلوماتلار وئریلیر).
 
گؤروندویو کیمی، تئوفیللین داها گئنیش تدقیقاتلارین آپاریلماسینا احتیاجی اوْلان چوخ مورککب و اینجه تأثیر مئخانیزمینه مالیک اوْلان بیر مادده‌دیر. بونونلا بئله، پرئپاراتین آنتی‌اسماتیک تأثیر مئخانیزمی حاقین‌دا مؤوجود مولاهیزه و علمی فیکیرلری اومومیلش‌دیره‌رک آشاغی‌داکی نتیجه‌یه گلمک اولار: پرئپاراتین تأثیر مئخانیزمین‌ده هللئدیجی رولو، ائندوگئن آدئنوزینله آنتاقونیست تأثیر خصوصیتی و بۇ آنتاقونیزمین نتیجه‌سی کیمی هوجئیره و سوبهوجئیروی ایستروکتورلاردا پرئ- و پوستسیناپتیک تؤره‌مه‌لر سوییه‌سینده مووافیق مولئکولیار مئخانیزملرین ایشه دوشمه‌سی، ائل‌جه ده نئیرومئدیاتور و ایممون سیستئملردهسیستملرده گئدن جدی کمیت و کئیفیت دییشیک‌لیکلری اویناییر. بعضی موللیفیرین آلدیغی عکس علمی نتیجه‌لره (مس. آدئنوزینین برونخولیتیک تأثیری) گلینجه ایسه، بونلارین سببینی چوخ گومان کی، یالنیز مئتیلکسانتین قروپو پرئپاراتلارینا خاص اوْلان فردی تأثیر خصوصیتلرین‌ده آختارماق لازیم‌دیر. بۇ مولاهیزه‌لر (مئتیلکسانتین تؤره‌مه‌لرینه خاص اوْلان فردی تأثیر خصوصیتلری) بیزیم پسیخوموتور ایستیمولیاتورلارین مولئکولیار تأثیر مئخانیزمینین اؤیرنیلمه‌سینه حصر ائدیلمیش چوخیل‌لیک تدقیقاتلاریمیزین نتیجه‌سی اولاراق، علمی جهت‌دن اساسلاندیریلمیش‌دیر
 
تئوفیللین مسس-نی ایستی‌موله ائدیر، بئیین دامارلارینی تونوسلاندیریر. دیگر مئلیلکسانتینلر کیمی برونخ سایا ازله‌لریله یاناشی، باشقا سایا ازله‌لی اورقانلارا دا ایسپازمولیتیک تأثیر گؤستریر. اورک‌ده پوزیتیو اینوتروپ و پوزیتیو خرونوتروپ ائففئکتلر تؤره‌دیر. بۇ تأثیرلری ائندوگئن آدئنوزینه آنتاقونیست‌لیک گؤسترمه‌سی و بونون نتیجه‌سی کیمی کاردیومیوسیتلرده سامف-این میقدارینی و جا۲+ ایونلارینین هوجئیره‌یه داخیل اولماسینی آرتیرماسی ایله ایضاح اوْلونور.
خط ۶۵:
 
کورتیکوستئرویدلر (قلیکوکورتیکویدلر) آستمانین موالیجه و پروفیلاکتیکاسین‌دا بۇ قروپون ان گئنیش ایستیفاده اوْلونان نماینده‌لری‌دیر. اونلارین آستمالئیهینه اساس تأثیر مئخانیزمی، بۇ خسته‌لیک زامام تنففوس یوللارینین موختلیف برونخوکونستروکتیو تأثیرلره قارشی هیپئراکتیولیینه یول آچان و بعضی تدقیقات‌چیلارا گؤره خستلیین پاتوگئنئزین‌ده بیرینجی‌لی سابب رولونو اوینایان برونخ سئلیک‌لی قیشالارین‌داکی ایلتاهابی پروسئسلری آرادان قال‌دیرماسی‌دیر. باشقا سؤزله دئسک، قلیکوکورتیکویدلرین ایلتیهابلئیهینه تأثیری‌دیر. قلیکوکورتیکویدلرین بۇ تأثیرینین اساسین‌دا آشاغی‌داکی مئخانیزملر دورور: ایلتیهابلا علاقه‌لی هوجئیره‌لرین گئن ترانسکریپ‌سییاسینین بلوکادا اوْلونماسی، ایلتیهاب مئدیاتورلاری- سیتوکینلرین و خئموکینلرین سینتئزینی تعمین ائدن فئرمئنتلرین، ائل‌جه ده ایلتیهاب پروستاقلاندینلرین، ترومبوک‌سان آ۲-نین و لئیکوتریئنلرین عمله گلمه‌سین‌ده رول اوینایان سیکلووکسیگئنازا-۲ (سوگ-۲) و لیپووکسیگئنازا فئرمئنتلری سینتئزینین سوستلشمه‌سی. معلوم‌دور کی، ایلتیهابی پروسئس زامام پرویلتیهابی سیتوکینلر ایلتیهاب هوجئیره‌لرین‌ده آپ-۱ (پروتئین ۱-این آکتیواتورو) و دیگر ترانسکریپ‌سییا فاکتورلارینی آکتیولش‌دیره‌رک، ایلتیهاب مئدیاتورلارینین سینتئزینی (ائکسپرئسیاسینی) آرتیریرلار. قلیکوکورتیکویدلرین تعیینی فونون‌دا آکتیولشه‌ن قلیکوکورتیکوید رئسئپتور (قر) پروتئینی ایسه، آپ-۱ و دیگر ترانسکریپ‌سییا فاکتورو اوْلان پروتئینلر ایله ایناکتیو پروتئین-پروتئین کومپلئک‌سی عمله گتیره‌رک ایلتیهاب مئدیاتورلارینین سینتئزینی بلوکادا ائدیرلر. قلیکوکورتیکویدلرین ایلتیهابلئیهینه تأثیرینین میدانا چیخماسین‌دا هدف رولونو، اساساً، آپ-۱ اوینادیغینا گؤره، توخومالاردا اونون میقدارینین حددن آرتیق چوخ اولماسی دا کورتیکوستئرویدلره رئزیستئنت‌لیک (ایستئروید رئزیستئنت‌لیگی) حالینین یارانماسینا سبب اولا بیلیر. دیگر طرف‌دن، قلیکوکورتیکویدلر سئلیک‌لی قیشالارداکی اؤدئ‌می آزال‌دیر، برونخ سایا ازله‌لرین‌ده‌کی ۲-آدرئنورئسئپتورلارین کاتئخولامینلره قارشی هسساس‌لیغینی آرتیریر. اونلار بۇ رئسئپتورلارین -آدرئنومیمئتیک درمان مادده‌لرینه قارشی تؤره‌نه بیله‌جک تولئرانت‌لیق حالینین دا قارشی‌سینی آلیر و پارالئل اولاراق ائپینئفرین و نورئپینئفرینین ائکسترانئیرونال اودولماسینی بلوکادا ائدیرلر. قلیکوکورتیکویدلرین تأثیر ایسپئکترینه خاص اوْلان بۇ خصوصیتلرین مج‌موی سون نتیجه‌ده تنففوس یوللاری سایا ازله‌لرینین هیپئراکتیولیینی آزال‌دیر و آستمالئیهینه تأثیرین میدانا چیخماسینا سبب اولور. بۇ پرئپاراتلارین برونخودیلاتاتور تأثیری یوخ‌دور و آنتی‌اسماتیک تأثیرلری موالیجه مودده- تین‌ده تدریجه‌ن میدانا چیخیر. قلیکوکورتیکویدلرین بعضیلری (مس. بئکلومئتازون، بودئسونید، فلوتیکازون و مومئتازون) اورقانیزمه آئروزول حالین‌دا اینهالیاسییا شکلین‌ده، بعضیلری (مس. پرئدنیزولون، مئتیلپرئدنیزولون و س.) ایسه اورال و پارئنتئرال یوللا تعیین اوْلونورلار.
بئکلومئتازون دیپروپیونات گوج‌لو تأثیرلی کورتیکوستئروید اوْلان و سیستئمسیستم تأثیرلی مادده کیمی ایستیفاده اوْلونان بئتامئتازونون خلورلو آنالوقونون دیپروپیونات ائفیری‌دیر. کیمیوی قورولوشون‌دا اوْلان بۇ ایستروکتور دییشیک‌لیگی اونون لیپوفیللیینی و تأثیر گوجونو آرتیریر، اینهالیاسییا شکلین‌ده تعیین اوْلوندوق‌دا برونخ سئلیک‌لی قیشاسینا یاخشی نفوذ ائتمه‌سینه شرایط یارادیر. اورقانیزمه اینهالیاسییا شکلین‌ده آئروزول و یا پوروشوک حالین‌دا تعیین اوْلونور. پرئپاراتین ایستیفاده‌سی زامانی آغیزدا قورولوق، بوغاز آغری‌سی، دیسفونییا و اورال کاندیدیوز کیمی علاوه ائففئکتلر باش وئره بیلر (اینهالیاسییادان درهال سوْنرا قارقارا ائتمکله آغیز بوشلوغونون تمیزله‌نمه‌سی، بۇ علاوه ائففئکتلرین خئی‌لی درجه‌ده قارشی‌سینی آلیر).
 
فلوتیکازون، بودئسونید و مومئتازون پرئپاراتلاری دا یوکسک لیپوفیل‌لیک خصوصیتینه مالیک اوْلدوقلاری اوچون برونخ سئلیک‌لی قیشالارینا آکتیو شکیل‌ده نفوذ ائتمک قابیلیتینه مالیکدیرلر. هر اوچ پرئپارات اورقانیزمه اینهالیاسییا شکلین‌ده تعیین اوْلونور. بۇ مقصدله فلوتیکازون و بودئسونیدین آئروزول و پوروشوکون‌دان، مومئتازونون ایسه یالنیز پوروشوک درمان فورماسین‌دان ایستیفاده اوْلونور.
خط ۷۹:
کئتوتیفئنین آللئرگیالئیهینه ائففئکتیله یاناشی، آنتی‌هیستامینئرگیک تأثیر خصوصیتلری ده واردیر. ۱-۲ مق دوزادا گون‌ده ۲ دفعه اولماقلا داخیله تعیین ائدیلیر. گوج‌لو سئداتیو ائففئکت تؤرتدیی حاللاردا، ایستیفاده دوزاسینین بؤیوک حیسه‌سی آخشام ساعتلارین‌دا وئریلمه‌لی‌دیر. آغیزدا قورولوق، سئداتیو ائففئکت و سوستلوک کیمی علاوه ائففئکتلر تؤره‌ده بیلر. پرئپاراتین اوزونموددت‌لی قبولو بده‌ن چکی‌سینی آرتیرا بیلیر.
 
برونخیال آستما و برونخوسپاستیک کومپونئنتله کئچه‌ن دیگر آغجیر و تنففوس یولو خسته‌لیکلرینین موالیجه و پروفیلاکتیکاسین‌دا ایستیفاده اوْلونان درمان مادده‌لری ایچری‌سین‌ده، سون ایللر، لئیکوتریئن سیستئمینهسیستمینه تأثیر گؤستره‌ن پرئپاراتلارا قارشی ماراق، خصوصیله، آرتماق‌دادیر. ایلتیهابی و آللئرگیک پروسئسلرین عمله گلمه‌سی و اینکیشافین‌دا چوخ موهوم رول اوینایان لئیکوتریئنلر اورقانیزم‌ده آراخیدون تورشوسون‌دان سینتئز اوْلونور. ۵- لیپوکسیگئنازا بۇ پروسئس‌ده موهوم رول اوینایان فئرمئنتلردن بیری‌دیر. اودور کی، ۵-لیپوکسیگئنازا فئرمئنتینین اینهیبیتورلاری (زیلئوتون)، ائل‌جه ده لئیکوتریئن رئسئپتورلارینی بلوکادا ائدون مادده‌لر (زافیرلوکاست، مونتئلوکاست) یوکسک ایلتیهابلئیهینه و برونخولیتیک پرئپاراتلار حساب اوْلونورلار.
 
زیلئییتونون تأثیر مئخانیزمی ۵-لیپوکسیگئنازا فئرمئنتینین بلوکاداسینین نتیجه‌سی کیمی توخومالاردا اوتاکوید (لوکال هورمون) فونک‌سییاسی یئرینه یئتیره‌ن لئیکوتریئنلرین (لت)- مووافیق اولاراق لتب۴، لتج۴، لتد۴ و لتئ۴-اون سینتئزینین آزالماسی ایله ایضاح اوْلونور. زافیرلوکاست و مونتئلوکاست لتد۴ و لتئ۴-اون برونخ سایا ازله‌لری و کاپیلیار ائندوتئلین‌ده لوکالیزاسییا اوْلونان رئسئپتورلارمی کونکورئنت آنتاقونیزم پرینسیپیله بلوکادا ائدیرلر. بۇ رئسئپتورلار سیسلتی (دیگر آدییلا لتد۴ / لتئ۴ رئسئپتورلار) رئسئپتورلار آدلاندیریلیرلار. اونلارین بلوکاداسی مووافیق لئیکوتریئنلرین بۇ رئسئپتورلارا تأثیرینی آرادان قالدیردیغی اوچون، برونخ دیوارین‌داکی ایلتیهابی پروسئس و برونخوکونستروک‌سییا علامتلری سوستلشیر، ایلتیهابلئیهینه و برونخودیلاتاتور تأثیر میدانا چیخیر.