لیبرالیسم: نوسخهلر آراسینداکی فرق
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
M.XIII (دانیشیق | چالیشمالار) بدون خلاصۀ ویرایش |
M.XIII (دانیشیق | چالیشمالار) |
||
خط ۱:
{{ویکیلشدیرمک}}
[[فایل:Women's March on Versailles.jpg|بندانگشتی|قادینلارین فرانسه 1798 اینقیلابیندا روللاری]]
'''لیبرالیسم''' ( اینگلیسجه : [[:en:Liberalism|Liberalism]] )، لغوی معناسی آزادلیق ایسته مک دیر ، باتی دا اولوشان بیر سیاسی - فلسفی دوشونجه دیر و اصلی آماجی بیرئیسل ( فردی ) آزادلیق لاری و خصوصی مالکیتی تضمین ائتمک دیر.
لیبرالیسم-ین قایناغی [[اوروپا]] نین آیدینلیق دوره سینده ،[[کلیسا]] و دینه قارشی یئنی فلسفی دوشونجه لرین اورتایا چیخماسی ایله باغلی دیر ، لیبرالیسم-ین چئشیتلی قوللاری اولماغینا رغما ، نئچه اساسدا اورتاقلیغی دانیلمازدیر : دوشونجه آزادلیغی ، ایفاده اوزگورلویو ،دوولت لرین کیچیکلیب و توپلوم دا داها آز مداخله ائده بیلمه سی ، قانون-ون محور توتولماسی ،ایقتیصاد دا بازار آزادلیغی ، دوولت سیستم-ینین آچیق و آیدین اولماسی و حکومت لرین وطنداشلارین آزاد رای و سسی ایله سئچیلمه سی ، هر کسین قانون قارشیسیندا برابرلیگی ، قادین - ارکک برابرلیگی ، دین ، سوی منسوبیتینین اوستونلوک ساغلاماماسی و ... بو اورتاقلارین اونملی لری ساییلا بیلر.
خط ۱۷:
ایچینده کیلر
۱ دوغاسی و کؤکنلری
۱.۱ دوغوشو
خط ۲۳:
۱.۲ ائتیمولوژی و قوللانیمی
۱.۳ اؤنملی تاریخی اولایلار
۱.۳.۱ رونئسانس حرکتی
خط ۴۵:
۲.۶ اؤز-صاحیبلیک
۳ کلاسیک و مدرن
۳.۱ کلاسیک لیبرالیسم
خط ۸۵:
آنا مادده: فرانسه دئوریمی
آمریکا دئوریمی قاره آوروپاسینی ائتکیله یه رک اینگیلیس’ئ، فرانسا’یا یول گؤسترمیش و آمریکا دئوریمی'ندن داها ائتکیلی اولاراق ۱۷۸۹’دا فرانسه’ده بیر دئوریم یاشانمیشدیر. فرانسه دئوریمی'ایله فئودال دوزه ندن دوغان سوسیال حقوقی آیریجالیق ( تبعیض )لار، قالدیریلدی و توپراق مالکیتی سینیرلاندیریلیب بوتون اینسانلار یاسالار اؤنونده ائشیت قبول ائدیلدی. فرانسه دئوریمی'ایله اینسان و یوردداشلیق حاقلاری بیلدیریسی،
فلسفه
اؤزگورلوک
خط ۹۷:
بیرئیجیلیک
قونولار و قاوراملار[گؤستر]
دوشونورلر[گوستر]
فلسفه لر[گوستر]
قایغیلار[گوستر]
بیرئیجیلیک کلاسیک لیبرال گله نکده اؤنملی بیر یئر توتار. باشلیجا ایکی نوع آنلامی داشیماقدادیر. بونلاردان ایلکی توپلومون، توپلومسال دوزه نین و توپلومسال یاپیلارین آنجاق بونلارین قوروجو عنصرو و یا تمل بیریملری اولان بیرئیلردن، اونلارین داورانیشلاری دوغرولتوسوندا آچیقلانابیله جه یینی ساوونور. باشقا بیر ایفاده ایله، لیبرالیسمین بیرئیجیلیگی اونون توپلومسال اولانین وارلیغینی رد ائتدیگی آنلامینا گلمز؛ یالنیزجا توپلومسال گئرچه یین بیرئیسل المان لاری آچیقلانابیله جه یینی سؤیلر. ایکینجی اولاراق، لیبرالیسم اخلاقی و یا نورماتیو آنلامدا دا بیرئیجیدیر. نورماتیو بیرئیجیلیک هر بیر بیرئیین آیری بیر ده یر اولدوغونون قبول ائدیلمهسینی ایفاده ائدر. هر بیر بیرئی اوزو اوچون یاشامی نه یین ده یرلی قیلدیغینا آنجاق اوزو قرار وئره بیلیر. بو چرچیوه ده، بیر سویوتلاما اولاراق توپلومون اونو اولوشدوران بیرئیله رینکیندن آیری بیر وارلیغی، ایرادهسی و آماجلاری یوخدور. بیرئیلره باغیمسیز بیر ده یر اولاراق سایغی گوسترمک گره یی اونلارین هر بیرینین اخلاقی بیر ایستاتوسا صاحیب اولمالاریندان قایناقلانیر. اخلاقی بیر ده یر اولاراق بیرئیجیلیک، بیرئیسل اینسانلارین اوز پوتانسیئللرینی گلیشدیره بیله جکلری و ده یرلرینی بلیرله ییب گئرچک له شدیربیله جکلری بیر آلانین وارلیغینا احتیاج دویار. اوزونو گلیشدیرمه آنجاق بیرئیسل اولاراق باشاریلابیلیر.
|