برونخوسپازم: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
M.XIII (دانیشیق | چالیشمالار) ک تشککول|نئیترال |آتموسفئر| ایددیعا| اوستان‌لری| واشینگتون|سرعت|سرعتلی|فیرانسه| بئلچیکا|دانیمارکا|آفریکا|بئین‌الخالق |مهد using AWB |
M.XIII (دانیشیق | چالیشمالار) ک سۆلح|مککه|شئعر|عئلم|تئلئویزییا|متبوات|ختت|تصادفی|سوره‌ن|قدرتلی|مئخانیزم|مادده|آللئرگییا ایملا دوزلیشی using AWB |
||
خط ۲:
== اومومی معلومات ==
ایستر [[برونخیال آستما]]، ایسترسه ده برونخلارین دیگر ایسپاستیک وضعیتلرین‌ده هللئدیجی عامل "برونخوبستروکتیو سیمپتوم" اوْلدوغونا گؤره، آپاریلاجاق درمان موالیجه‌سینین ائففئکتیولیگی ده ایلک نؤوبه‌ده بۇ سیمپتومون آرادان قالدیریلماسی درجه‌سین‌دن آسی‌لی‌دیر. اودور کی، برونخیال آستما و دیگر برونخوسپاستیک حاللارین فارماکولوژی کوررئکسیاسم‌دا اساس موالیجه واسطه‌سی »برونخ آغاجینی» گئنیشله‌ن‌دیره‌ن برونخولیتیک تأثیرلی درمان
== نؤولری ==
موشاهی‌ده‌لر گؤستریر کی، آستما زامانی اوغورلو نتیجه‌لرین آلینماسی خستلیین یالنیز ائتیولوژی پرینسیپلری و طبیعتی اساس گؤتورولمکله آپاریلان موالیجه فونون‌دا مۆمکون‌دور. آستما توتمالارینین میدانا چیخماسینا زمین یارادان فاکتورلارین ائتیولوژی طبیعتینه گؤره خستلیین آللئرگیک (ائکسترینسیک) آستما (تنففوس یوللارینین ایسپازمینی تؤره‌دن فاکتورلاردان ۱/۳ آللئرگیک طبیعت‌لی اولور) و غئیری آللئرگیک (ایدیوسینکرالیک و یا اینترینسیک) آستما اولماقلا ایکی تیپی معین ائدیلیر. آللئرگیک آستمادا اوللر خسته‌لرین اؤزون‌ده و یا سویکؤکون‌دن اوْلان شخصلرده رینیت، ائکزئما و س. آللئرگیک خسته‌لیکلر، ائل‌جه ده آللئرگیک طبیعت‌لی دیگر پاتولوگییالارین اوْلدوغو معین ائدیلیر. خستلیین بۇ تیپی، اساساً، اوشاق یاشلارین‌دا باشلاییر. ایدیوسینکراتیک آستمادا خسته‌لرین کئچمیش‌ده هان‌سی‌سا بیر آللئرگیک لبیت‌لی خسته‌لییه توتولدوغو و یا اونا مئییل‌لی‌لیگی آشکار اوْلونمور. خستلیین بۇ فورماسی، اساساً، اوْرتا یاشلاردا باشلاییر. آستمالی خسته‌لرین بیر قیسمین‌ده ایسه هم آللئرگیک، هم ده غئیری-آللئرگیک کومپونئنت موشاهی‌ده ائدیلیر. یعنی خسته‌لیک قاریشیق کومپونئنتله کئچیر. نظره آلماق لازمی‌دیر کی، بۇ جور خسته‌لرده خسته‌لیک ائرکه‌ن یاشلاردا باشلاییرسا، آللئرگیک کومپونئنت اوستونلوک تشکیل ائدیر. هرگاه آستما سوْنراکی یاشلاردا باشلامیش‌سا، غئیری- آللئرگیک کومپونئنت و یا بۇ ایکی کومپونئنتین قاریشیغی اوستونلوک تشکیل ائدیر. برونخوسپاستیک وضعیتلر و برونخیال آستما زامانی برونخوسپازم تؤره‌دن ائکزوگئن عامللره (موختلیف منشألی آللئرگئنلره- توز، کیمیوی
== قارشی‌سی آلینما اصوللاری ==
پراکتیک تبابت‌ده برونخیال آستما و برونخوسپاستیک وضعیتلرین موالیجه و پروفیلاکتیکاسین‌دا موختلیف کیمیوی قورولوش و تأثیر ایسپئکترلی چوخ‌لو آددا درمان پرئپاراتلارین‌دان ایستیفاده اوْلونور. بۇ
* آدرئنومیمئتیک و خولینوبلوکادائدیجی آکتیولییه مالیک
آ) آدرئنومیمئتیک آکتیولییه مالیک
۱)دوز تأثیرلی آدرئنومیمئتیکلر
۱ا) و آدرئنومیمئتیکلر-ائپینئفرین هیدروخلورید
۱ب) ۱ و ۲ آدرئنومیمئتیکلر- ایزوپرئنالین هیدروخلورید ، اورسیپرئنالین سولفات ۱ج) ۲ آدرئنومیمئتیکلر -فئنوتئرول، سالبوتامول، تئربوتالین، ایپرادول (هئکسوپرئنالین)
۲)دولایی تأثیرلی آدرئنومیمئتیکلر (سیمپاتومیمئتیکلر)-ائفئدرین هیدروخلورید، دئفئدرین
ب) خولینوبلوکادائدیجی آکتیولییه مالیک
* میوتروپ تأثیرلی ایسپازمولیتیکلر قروپون‌دان اوْلان پرئپاراتلار
تئوفیللین، ائوفیللین، دیپروفیللین
* ایلتیهابلئیهینه و آللئرگیالئیهینه
آ)ایستئروید قورولوش‌لو ایلتیهابلئیهینه
هیدروکورتیزون، پرئدنیزولون، مئتیلپرئدنیزولون، دئکسامئتازون، تریامسینولون، بئکلومئتازون، فلوتیکازون، بودئسونید، مومئتازون
ب) آللئرگیالئیهینه
کرومولین ناتریوم، نئدوکرومیل، کئتوتیفئن
ج)لئیکوتریئن سیستمینه تأثیر گؤستره‌ن
۱)۵-لیپوکسیگئنازامن اینهیبیتورلاری
زیلئوتون
۲)لئیکوتریئن رئسئپتورلاریم بلوکادا ائدن
زافیرلوکاست، مونتئلوکاست
* برونخولیتیک آکتیولییه مالیک کومبینه اوْلونموش
بئرودوال، تئوفئدرین، سولوتان، "ائفاتین"آئروزولو، سئرئتید مولتیدیسک
[[آغجیر]] و [[تنففوس سیستئ‌می اورقانلاری]]نین (خصوصاً، برونخلار) فیزیولوژی فونک‌سییالارینین هومورال تنزیمین‌ده ۲ سوبپوپولیاسییادان اوْلان آدرئنورئسئپتورلار موهوم رول اویناییر. بوتون دیگر نئیرومئدیاتور و یا نئیرومودولیاتور سیستملرین رئسئپتورلارین‌دان فرق‌لی اولاراق ۲-آدرئنورئسئپتورلارین اویانماسی لوکالیزاسییا اوْلوندوغو توخوما، عضو و سیستملرین (او جمله‌دن، برونخلارین) فیزیولوژی فونک‌سییالارینین لنگیمه‌سینه سبب اولور. اودور کی، موختلیف منشألی برونخوسپازملارین آرادان قالدیریلماسی اوچون پراکتیک تبابت‌ده ایستیفاده اوْلونان درمان
بو سیرانین ایزوپرئنالین، سالبوتامول، فئنوتئرول کیمی نماینده‌لری اورقانیزمه، اساساً، اینهالیاسیون، ائپینئفرین، ائفئدرین ایسه پارئنتئرال یوللا تعیین اوْلونورلار. معین ائدیلمیش‌دیر کی، ۲-آدرئنومیمئتیک آکتیولییه مالیک پرئپاراتلار پارالئل اولاراق توسقون هوجئیره و بازوفیللردن ائندوگئن ایسپازم تؤردیجی عامللرین (هیستامین، برادیکینین، سرس-آ و س.) آزاد اوْلونماسی پروسئ‌سینی ده تورموزلاییرلار. طبیعی کی، بۇ دا برونخووبستروکتیو سیمپتومون آرادان قالدیریلماسین‌دا اهمیت‌لی رول اوینایان فاکتورلاردان بیری‌دیر.
خط ۳۷:
برونخولیتیک تأثیر ائففئکتلرینین گوجونه گؤره م-خولینوبلوکاتورلار آدرئنومیمئتیکلردن نزرچارپاجاق درجه‌ده گئری قالیرلار. بونا باخمایاراق، پاراسیمپاتیک سینیر تونوسونون یوکسلمه‌سیله کئچه‌ن غئیری-آللئرگیک منشألی برونخوسپازملار زامانی م-خولینوبلوکاتورلار یوکسک فارماکولوژی فعال‌لیق گؤستریرلر. برونخیال آستما زامانی بۇ قروپون آتروپین، پلاتیفیللین، مئتاسین و آترووئنت (ایپراتروپیوم برومید) کیمی نماینده‌لرین‌دن ایستیفاده اوْلونور. آترووئنت (اینهالیاسییا حالین‌دا)، خصوصیله، گوج‌لو برونخولیتیک ائففئکت تؤره‌دیر. او، هئب-i کئچمیر، آدرئنومیمئتیکلرله موقایی‌سه‌ده تأثیری تدریجه‌ن باشلاییر و ۶ ساعتا قدر داوام ائدیر.
پاراسیمپاتیک ایننئرواسییایا تأثیر گؤستره‌ن درمان
نظره آلماق لازیم‌دیر کی، خولینوبلوکادائدیجی آکلیولییه مالیک برونخولیتیکلردن ایستیفاده ائتدیک‌ده بۇ
برونخوسپاستیک حاللارین آرادان قالدیریلماسین‌دا بیلاواسیته برونخ سایا ازله‌لرینه تأثیر گؤستره‌ن میوتروپ تأثیرلی ایسپازمولیتیکلردن ده بؤیوک موفقیتله ایستیفاده اوْلونور. بۇ قروپا، اساساً، تئوفیللین و ترکیبین‌ده تئوفیللین ساخلایان پرئپاراتلار عایید ائدیلیرلر.
خط ۵۰:
تئوفیللین (ائل‌جه ده، دیگر مئتیلکسانتینلر) آدئنوزینه اوخشار کیمیوی قورولوشا مالیک اولماقلا، اونون کونکورئنت آنتاقونیستی‌دیر. اودور کی، مووافیق پاتولوگییالار زامانی آدئنوزین رئسئپتورلارینم ائکزوگئن لیقان‌دی رولونو یئرینه یئتیره‌رک، پورین رئسئپتورلارینی بلوکادا ائدیر و ائندوگئن آدئنوزینین تؤرتدیی ائففئکتلری، او جمله‌دن، برونخوکونستروکتیو علامتلری آرادان قالدیریر، ایلتیهاب مئدیاتورلارینین سینتئز و ایفرازینی سوستلشدیریر. بعضی مؤلفلرین فیکرینجه تئوفیللین، همچینین، ائندوگئن آدئنوزینین آزاد اوْلونماسی پروسئ‌سینی ده تورموزلاییر (ماراق‌لی‌دیر کی، سون واختلار آپاریلان بعضی ائکسپئریمئنتال و کلینیک تدقیقاتلار تئوفیللینین تأثیر مئخانیزمی حاقین‌داکی بۇ مولاهیزه‌لری ده شوبهه آلتینا آلیر: آدئنوزینین اورقانیزم‌ده برونخوسپاستیک دئییل، عکس- برونخولیتیک ائففئکتلر تؤرتمه‌سی حاقین‌دا معلوماتلار وئریلیر).
گؤروندویو کیمی، تئوفیللین داها گئنیش تدقیقاتلارین آپاریلماسینا احتیاجی اوْلان چوخ مورککب و اینجه تأثیر مئخانیزمینه مالیک اوْلان بیر
تئوفیللین مسس-نی ایستی‌موله ائدیر، بئیین دامارلارینی تونوسلاندیریر. دیگر مئلیلکسانتینلر کیمی برونخ سایا ازله‌لریله یاناشی، باشقا سایا ازله‌لی اورقانلارا دا ایسپازمولیتیک تأثیر گؤستریر. اورک‌ده پوزیتیو اینوتروپ و پوزیتیو خرونوتروپ ائففئکتلر تؤره‌دیر. بۇ تأثیرلری ائندوگئن آدئنوزینه آنتاقونیست‌لیک گؤسترمه‌سی و بونون نتیجه‌سی کیمی کاردیومیوسیتلرده سامف-این میقدارینی و جا۲+ ایونلارینین هوجئیره‌یه داخیل اولماسینی آرتیرماسی ایله ایضاح اوْلونور.
خط ۶۰:
مئتیلکسانتین تؤره‌مه‌لری قروپونون دئمک اولار کی، بوتون نماینده‌لری بؤی‌رک یوماقجیقلارین‌دا فیلتراسییا پروسئ‌سینی گوجله‌ن‌دیرمک، بؤی‌رک کانالجیقلاردا رئابسورب‌سییا پروسئ‌سینی (نا+، جل- ایونلاری و سویون) سوستلش‌دیرمک و بؤی‌رکلرین قان تأمیناتینی آرتیرماقلا سیدیکقوووجو تأثیر تؤردیرلر؛ لاکین دیورئتیکلرله موقایی‌سه‌ده سیدیکقوووجو تأثیرلری چوخ ضعیف اوْلدوغو اوچون، تیببی پراکتیکادا بۇ مقصدله اونلاردان چوخ نادیر حاللاردا ایستیفاده اوْلونور.
دیپروفیللین کیمیوی قورولوش و فارماکولوژی خصوصیتلرینه گؤره تئوفیللین و ائوفیللینه اوخشار
قئید ائتدییمیز کیمی، برونخوسپاستیک حاللارین (خصوصاً، برونخیال آستمانین) پاتوگئنئتیک مئخانیزمین‌ده موهوم رول اوینایان عامللره ایلتیهاب و
کورتیکوستئرویدلر (قلیکوکورتیکویدلر) آستمانین موالیجه و پروفیلاکتیکاسین‌دا بۇ قروپون ان گئنیش ایستیفاده اوْلونان نماینده‌لری‌دیر. اونلارین آستمالئیهینه اساس تأثیر مئخانیزمی، بۇ خسته‌لیک زامام تنففوس یوللارینین موختلیف برونخوکونستروکتیو تأثیرلره قارشی هیپئراکتیولیینه یول آچان و بعضی تدقیقات‌چیلارا گؤره خستلیین پاتوگئنئزین‌ده بیرینجی‌لی سابب رولونو اوینایان برونخ سئلیک‌لی قیشالارین‌داکی ایلتاهابی پروسئسلری آرادان قال‌دیرماسی‌دیر. باشقا سؤزله دئسک، قلیکوکورتیکویدلرین ایلتیهابلئیهینه تأثیری‌دیر. قلیکوکورتیکویدلرین بۇ تأثیرینین اساسین‌دا آشاغی‌داکی مئخانیزملر دورور: ایلتیهابلا علاقه‌لی هوجئیره‌لرین گئن ترانسکریپ‌سییاسینین بلوکادا اوْلونماسی، ایلتیهاب مئدیاتورلاری- سیتوکینلرین و خئموکینلرین سینتئزینی تعمین ائدن فئرمئنتلرین، ائل‌جه ده ایلتیهاب پروستاقلاندینلرین، ترومبوک‌سان آ۲-نین و لئیکوتریئنلرین عمله گلمه‌سین‌ده رول اوینایان سیکلووکسیگئنازا-۲ (سوگ-۲) و لیپووکسیگئنازا فئرمئنتلری سینتئزینین سوستلشمه‌سی. معلوم‌دور کی، ایلتیهابی پروسئس زامام پرویلتیهابی سیتوکینلر ایلتیهاب هوجئیره‌لرین‌ده آپ-۱ (پروتئین ۱-این آکتیواتورو) و دیگر ترانسکریپ‌سییا فاکتورلارینی آکتیولش‌دیره‌رک، ایلتیهاب مئدیاتورلارینین سینتئزینی (ائکسپرئسیاسینی) آرتیریرلار. قلیکوکورتیکویدلرین تعیینی فونون‌دا آکتیولشه‌ن قلیکوکورتیکوید رئسئپتور (قر) پروتئینی ایسه، آپ-۱ و دیگر ترانسکریپ‌سییا فاکتورو اوْلان پروتئینلر ایله ایناکتیو پروتئین-پروتئین کومپلئک‌سی عمله گتیره‌رک ایلتیهاب مئدیاتورلارینین سینتئزینی بلوکادا ائدیرلر. قلیکوکورتیکویدلرین ایلتیهابلئیهینه تأثیرینین میدانا چیخماسین‌دا هدف رولونو، اساساً، آپ-۱ اوینادیغینا گؤره، توخومالاردا اونون میقدارینین حددن آرتیق چوخ اولماسی دا کورتیکوستئرویدلره رئزیستئنت‌لیک (ایستئروید رئزیستئنت‌لیگی) حالینین یارانماسینا سبب اولا بیلیر. دیگر طرف‌دن، قلیکوکورتیکویدلر سئلیک‌لی قیشالارداکی اؤدئ‌می آزال‌دیر، برونخ سایا ازله‌لرین‌ده‌کی ۲-آدرئنورئسئپتورلارین کاتئخولامینلره قارشی هسساس‌لیغینی آرتیریر. اونلار بۇ رئسئپتورلارین -آدرئنومیمئتیک درمان
بئکلومئتازون دیپروپیونات گوج‌لو تأثیرلی کورتیکوستئروید اوْلان و سیستم تأثیرلی
فلوتیکازون، بودئسونید و مومئتازون پرئپاراتلاری دا یوکسک لیپوفیل‌لیک خصوصیتینه مالیک اوْلدوقلاری اوچون برونخ سئلیک‌لی قیشالارینا آکتیو شکیل‌ده نفوذ ائتمک قابیلیتینه مالیکدیرلر. هر اوچ پرئپارات اورقانیزمه اینهالیاسییا شکلین‌ده تعیین اوْلونور. بۇ مقصدله فلوتیکازون و بودئسونیدین آئروزول و پوروشوکون‌دان، مومئتازونون ایسه یالنیز پوروشوک درمان فورماسین‌دان ایستیفاده اوْلونور.
== موالیجه‌سی ==
آستما خسته‌لیگی زامانی آللئرگیالئیهینه درمان
کرومولین ناتریوم سینتئتیک
آستما توتمالارینین پروفیلاکتیکاسین‌دا داخیله اینهالیاسییا شکلین‌ده آئروزول (۱۰ مق دوزادا گون‌ده ۴ دفعه) و یا پوروشوک (۲۰ مق گلیندو ۴-۸ دفعه) حالین‌دا تعیین اوْلونور. اونون مهلول شکلین‌ده اینهالیاسییا یولو ایله (نئبولایزئرلو) تعیین اوْلونان پرئپاراتی دا واردیر. آستمالئیهینه تأثیری بیر نئچه هفته قبول ائتدیکدون سوْنرا میدانا چیخیر. اودور کی، پرئپاراتین ائففئکتیولیگی ۳-۴ هفته‌لیک موالیجه‌دن سوْنرا قیمتلندیریلمه‌لی‌دیر. دیگر آنتی‌اسماتیک
نئدوکرومیل بۇ قروپون یئنی نماینده‌سی‌دیر. پرئپاراتین آللئرگییا- علیهینه تأثیریله یاناشی، ایلتیهابلئیهینه تأثیری ده واردیر. توسقون هوجئیره‌لرین هم آللئرگیک، هم ده غئیری-آللئرگیک ایستیموللارا قارشی رئاک‌سییاسینی سوستلشدیریر. کرومولین‌دن فرق‌لی اولاراق، یاش‌لی آستماتیکلرده و غئیری-آللئرگیک طبیعت‌لی آستما زامانی دا تئراپئوتیک ائففئکت تؤره‌دیر. داخیله اینهالیاسییا شکلین‌ده (آئروزول حالین‌دا) تعیین ائدیلیر (آستما توتمالارینم پروفیلاکتیکاسی اوچون ۲-۴ مق دوزادا گون‌ده ۲-۴ دفعه). اونون نازال ایسپرئی و اوفتالمیک مهلولون‌دان مووافیق اولاراق آللئرگیک رینیت و آللئرگیک کونیوکتیویت زامانی دا ایستیفاده اوْلونور. ان چوخ موشاهی‌ده اوْلونان علاوه ائففئکتی آغیزدا خوشا گلمه‌یه‌ن داد هیس‌سی تؤرتمه‌سی‌دیر.
خط ۷۹:
کئتوتیفئنین آللئرگیالئیهینه ائففئکتیله یاناشی، آنتی‌هیستامینئرگیک تأثیر خصوصیتلری ده واردیر. ۱-۲ مق دوزادا گون‌ده ۲ دفعه اولماقلا داخیله تعیین ائدیلیر. گوج‌لو سئداتیو ائففئکت تؤرتدیی حاللاردا، ایستیفاده دوزاسینین بؤیوک حیسه‌سی آخشام ساعتلارین‌دا وئریلمه‌لی‌دیر. آغیزدا قورولوق، سئداتیو ائففئکت و سوستلوک کیمی علاوه ائففئکتلر تؤره‌ده بیلر. پرئپاراتین اوزونموددت‌لی قبولو بده‌ن چکی‌سینی آرتیرا بیلیر.
برونخیال آستما و برونخوسپاستیک کومپونئنتله کئچه‌ن دیگر آغجیر و تنففوس یولو خسته‌لیکلرینین موالیجه و پروفیلاکتیکاسین‌دا ایستیفاده اوْلونان درمان
زیلئییتونون تأثیر مئخانیزمی ۵-لیپوکسیگئنازا فئرمئنتینین بلوکاداسینین نتیجه‌سی کیمی توخومالاردا اوتاکوید (لوکال هورمون) فونک‌سییاسی یئرینه یئتیره‌ن لئیکوتریئنلرین (لت)- مووافیق اولاراق لتب۴، لتج۴، لتد۴ و لتئ۴-اون سینتئزینین آزالماسی ایله ایضاح اوْلونور. زافیرلوکاست و مونتئلوکاست لتد۴ و لتئ۴-اون برونخ سایا ازله‌لری و کاپیلیار ائندوتئلین‌ده لوکالیزاسییا اوْلونان رئسئپتورلارمی کونکورئنت آنتاقونیزم پرینسیپیله بلوکادا ائدیرلر. بۇ رئسئپتورلار سیسلتی (دیگر آدییلا لتد۴ / لتئ۴ رئسئپتورلار) رئسئپتورلار آدلاندیریلیرلار. اونلارین بلوکاداسی مووافیق لئیکوتریئنلرین بۇ رئسئپتورلارا تأثیرینی آرادان قالدیردیغی اوچون، برونخ دیوارین‌داکی ایلتیهابی پروسئس و برونخوکونستروک‌سییا علامتلری سوستلشیر، ایلتیهابلئیهینه و برونخودیلاتاتور تأثیر میدانا چیخیر.
خط ۹۰:
بئرودوال کومبینه اوْلونموش پرئپارات اوْلوب،ترکیبینه ۲-آدرئنومیمئتیک-فئنوتئرول و خولینوبلوکاتور-آترووئنت داخیل‌دیر. [[آئروزول]] حالین‌دا بوراخی‌لیr.Bronxial آستما خستلیینین موالیجه و پروفیلاکتیکاسین‌دا گئنیش ایستیفاده اوْلونور.
تئوفئدرین، سولوتان و «ائفاتین» آئروزولو دا مورککب ترکیب‌لی کومبینه اوْلونموش درمان
[[بؤلمه:خسته‌لیکلر]]
| |||