طاعون: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ک ←‏اپیدمیولوژی: ایملا ایصلاحی using AWB
ک ایملا -+ using AWB
خط ۱۱:
بشر تاریخین‌ده طاعونون اوچ پاندمییاسی معلوم‌دور:
# [[527|۵۲۷]]-جی ایلده‌ن [[580|۵۸۰]]-جی ایله قدر داوام ائدن بیرینجی پاندمییا تاریخه "ژوستینیانین طاعونو" آدی ایله داخیل اوْلموش‌دور. او، [[میصر|مصرده]] باشلامیش، [[Aralıq dənizi|آرالیق دنیزی]]نین لیمان شهرلرینه و دیگر [[یاخین شرق]] اؤلکه‌لرینه یاییلمیش و [[Avropa|آوروپا]]یا کئچمیش‌دیر. بۇ پاندمییا زامانی تخمیناً ۱۰۰ مین اینسان تلف اوْلموش‌دور. روایته گؤره [[590|۵۹۰]]-جی ایلده طاعون اپیدمیاسی زامانی پاپ بؤیوک قریقوری [[Adrian qəsri|آدریان قسری]]نین اۆزرینده [[Mikayıl (mələk)|ملک میکایی‌لی]] طاعون اپیدمیاسینین سوْنونون چاتماسینا ایشاره اولاراق، قیلینجینی قینینا قویارکه‌ن گؤرموش و او واخت‌دان قسر مقدس ملک قسری آدلاندیریلماغا باشلانمیش‌دیر<ref>روم، دومونت رئیسئوئرلاگ، آوفلاگئ ۲۰۰۶ سه. ۸۳</ref>.
# "بؤیوک"، یاخود "قارا اؤلوم" آدلی، ۵۰ میلیون‌دان آرتیق اینسان تلافاتینا سبب اوْلموش ایکینجی پاندمییا [[1334|۱۳۳۴]]-جو ایلده [[چین|چین‌ده]] باش وئرمیش، سوْنرالار [[هیندوستان]]ا، [[آفریقا]]یا و [[آوروپا]]یا یاییلمیش‌دیر. [[1352|۱۳۵۲]]-جی ایلده [[Avropa|آوروپانین]] اهالی‌سینین ۱/۳ حیصّه سی، ۲۵ میلیون آدام طاعون‌دان محو اوْلموش‌دور<ref>Б.Байер، У. Бирштайн и др. История человечества ۲۰۰۲ ایسبن ۵-۱۷-۰۱۲۷۸۵-۵</ref>. [[1364|۱۳۶۴]]-جو ایلده طاعون [[آسیا]]دان [[روسیه|روسیه نین]] شیمال-غرب، مرکزی و جنوب-شرق ویلایتلرینه کئچمیش‌دیر... [[1442|۱۴۴۲]]-جی ایلده [[ونیز]]دا و دئمک اولار کی، عینیعئینی واخت‌دا روسیهدا ایلک دفعه اولاراق طاعون علیهینه کارانتین تدبیرلری تطبیق ائدیلمیش‌دیر.
# طاعونون اوچونجو پاندمییاسی [[1894|۱۸۹۴]]-جو ایلده [[هونکونق]]دا باشلامیش بیر میلیون‌دان چوخ اینسانین تلافاتینا سبب اوْلموش‌دور. سوْنراکی ۱۰ ایلده طاعون دونیانین بوتون کونتیننتلرینین ۸۷ لیمان شهرلرینه یاییلمیش‌دیر، ۱۲ میلیون‌دان آرتیق آدام قیریلمیش‌دیر. طاعونون اوچونجو پاندمییاسی زامانی بؤیوک کشفلر ائدیلمیش‌دیر: تؤردیجی میکروب آیریلمیش (ق.İ. مینخ، ۱۸۷۸، آ. ایئرسئن، س. کیتازاتو ۱۸۹۴)، نوخوشلوق یاییلماسین‌دا سیچان، چؤل گمیریجی (جونده حئیوان)لرینین و بیره‌لرین رولو مویینلشدیریلمیش، طاعونون طبیعی اوجاق‌لی‌لیغی آشکار ائدیلمیش‌دیر. (د.ک. زابولوتنی، ۱۹۱۲) [[1802|۱۸۰۲]]-جی ایلده د. سامویلوویچ بیرینجی دفعه طاعون علیهینه ایلک [[واکسیناسیون]] تشببوسو گؤسترمیش‌دیر. موثّر واک‌سینا [[1926|۱۹۲۶]]-جی ایلده V.آ. خاوکین و باشقالاری طرفین‌دن ایشلنیب حاضیرلانمیش‌دیر.
 
خط ۵۸:
اینسانلارین طاعونا قارشی حسّاس‌لیغی اوْلدوقجا یوکسک‌دیر. خسته‌له‌نمه ایندئک‌سی واحیده یاخینلاشیر. طبیعی اوجاقلاردا خسته‌له‌نمه فصلی خصوصیّت داشیییر: مولاییم ایقلیم‌لی اوجاقلاردا نوخوشلوق اساساً یای-پاییز آیلارین‌دا، ایستی ایقلیم‌لی اوجاقلاردا فصلی‌لیک اولمور.
 
طاعون توتموش خسته‌لرین ائپیدئمیولوژی رولو عینیعئینی دئییل. خاریجی موحیطه چوخ میقداردا طاعون باکتری لرینی ایفراز(ترشّح) ائدن، نوخوشلوق ظاهره‌ن سپلنمیش فورماسینا توتولان (ق.پ. رودنئوه گؤره)، خصوصاً طاعون [[آغجیر]] فورماسینا دوچار اوْلان خسته‌لر داها چوخ تهلوکلیدیرلر. {{لانگ-لا|ی. پئستیس}}-ین هاوا-دامجی یولو ایله یاییلماسی عفونتیا اپیدمیک خصوصیّت وئریر. بونا بینالاردا آداملارین سیخ‌لیغی، مادی ریفاهین و سانیتارییا مدنیتینین آشاغی سوییه‌سی، موالیجوی-پروفیلاکتیک تدبیرلرین غیری-موکممل‌لی‌لیگی سبب اولور. طاعونون باشقا فورماسینا توتولموش خسته‌لر بیره‌لرین کیفایت قدر پوپولیاسییاسی اوْلان زامان چوخ تهلوکه تؤره‌ده بیلر.
 
طاعونا قارشی آنادان گلمه [[باغیشیکلیک]] یوخ‌دور. کئچیریله‌ن نوخوشلوق باغیشیکلیک وئریر؛ تکراری نوخوشلوق نادر حاللاردا اولور.
«https://azb.wikipedia.org/wiki/طاعون»-دن آلینمیش‌دیر