اورمو گؤلو: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
موسا (دانیشیق | چالیشمالار) بدون خلاصۀ ویرایش |
موسا (دانیشیق | چالیشمالار) کبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
'''اورمو گؤلو''' [[ایران|ایران]]دا [[آذربایجان|آذربایجان]] بؤلگه‌سینده، [[شرقی آذربایجان اوستانی|شرقی]] و [[غربی آذربایجان اوستانی|غربی آذربایجان]] اوستانلارینین آراسیندا بیر گؤلدور. [[ایران|ایران]]ین ایچریسین‌ده یئرلشن ان بؤیوک گؤلدور. سطحینین ساحه‌سی ۵۲۰۰ مربع کیلومتردیر. ماکزیمم حدی قوزئی‌دن گونئیه ۱۴۰ ، شرقدن غربه ۵۵ کیلومتردیر. ان درین نقطه‌سی ۱۶ متردیر. گؤلده ۱۰۰-دن چوخ آدا وار. بونلاردان ان بؤیوکلریندن بیرینده [[چنگیزخان|چینگیزخان]]ین نوه‌سی [[هولاکوخان|هولاکوخان]]
اورمو گؤلو ایرانین و آذربایجانین ان مشهور گؤلودور. اونون ساحه‌سی تخمینن ۶۰۰۰ مربع کیلومتردیر. کؤچری قوشلار بو گؤل‌دن میقراسیا زامانی فاصیله منطقه‌سی کیمی ایستیفاده ائدیرلر. فاصیله‌سیز قوراق‌لیق سببین‌دن اورمو گؤلو تدریجاً دایازلاشیر، ساحه‌سی ایسه آزالیر. بو ایسه تکجه بیتکیلره دئییل، هم‌ده حیوانلارا منفی تأثیر گؤستریر. اطراف موحیط مسئله‌لری اوزره متخصصلر قئید ائدیرلر کی، گؤلون خلاصی اوچون ایران حکومتی طرفیندن باشلانیلا‌جاق تدبیرلر هله کی، کیفایت دئییل. نه قدر کی، گئج دئییل، بو گؤلون قورویوب یوخا چیخماسینین قارشی‌سی آلینما‌لی‌دیر.
== اورمو گؤلونون اقتصادی دیرلری ==
۲۵۱٫۸۷۶ مربع کیلومتر‌دن آرتیق اولان اورمیا گؤلونون سو تؤکولن حوضه‌سی تبریز، اورمو، خوی، توفارقان، ماراغا، قوشاچای، سویوق‌بولاق، خانا، سالماس، اوشنو، و سولدوز بوزقیرلارینا شامیل‌دیر. بو حوضه، آذربایجانین تورپاقلارینین بئشده بیرینی
۱۹۷۵-جی ایلده میللی پارک اولموش اورمو گؤلو، آسیانین باتی‌سیندا داییم سو اولان ان بؤیوک گؤلدور. بو گؤلون آدا‌لاریندا ۲۷ جور ممه‌لی حیوان، ۴۱ جوره سورونگن، ۲۱۲ جوره قوش، ۷ جوره سودا-قورودا یاشایان، ۲۶ جوره بالیق یاشاییر. بو جان‌لی‌لارین وارلیغی و چئشیدلی‌لیگی اورمو گؤلونون یونسکو طرفیندن یاشام گزه‌گنی‌نین دئپوسو آد آلماسیندا سبب اولوب. اورمو گؤلو اؤز گؤزل طبیعتی، و زیغینین معالیجوی اؤزل‌لیگی ایله بیر چوخلو توریستین آذربایجانا گلمه‌سینه ندن اولابیلیر. هم‌ده بو گؤلده یاشایان [[آرتیمیا اورمیانا|آرتیمیا اورمیانا]] (اورمو گؤلو آرتئمیاسی) آدلی چوخ دیرلی برک-دریلی بو گؤلون اقتصادی دیرلرینی چوخال‌دیر.
خط ۱۱:
== گؤلین ندن قوروماسی ==
[[تورکیه|تورکیه]] ده یئرلشن [[وان گؤلو|وان گؤلو]]، اورمو گؤلونون قونشولوغون‌داندیر، آنجاق اورا قوروماقدا دئییل.▼
▲[[تورکیه|تورکیه]] ده یئرلشن [[وان گؤلو|وان گؤلو]]، اورمو گؤلونون قونشولوغون‌داندیر، آنجاق اورا قوروماقدا دئییل
گؤلون قوروماسینا ایکی اساس ندن ساییلیر:
* دوغال (طبیعی) عامل‌لر: یاغینتینین آزلیغی. گؤلون سویونون سطحی ۲۰۰۸-جی ایلده ۲۰۰۷-جی ایله گؤره ۱۸ سانتیمتر داها یئنیب. آنجاق ۲۰۰۹، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱-جی ایل‌لرده یاغینتین چوخالماسینا رغماً سو سطحی گینه آزالیب و باشقا طرف‌دن ماهواره گؤرونتولر گؤستریر کی سینیرین او تاییندا، تورکیه تورپاغین‌دا چوخ یاخینلیق‌دا یئرلشن قونشو گؤل، وان گؤلو، سویو آزالماییب.
* اینسان الی و سیاسی عامل‌لر: اکینچیلیگین سودان یاخشی و مودرن یارارلانماماسی، اکین چئشیدلری‌نین یاخشی سئچیلمه‌مه‌سی، سایی‌سیز و حساب-کیتاب‌سیز سو بندلری‌نین سالینماسی و جاوازسیز قویولارین چوخ‌لوغو، ایلدن ایله بو گؤلون سویون داها دا آزالماسینا سبب اولور.
== بو فاجیعه دن چیخیش یولو ==
| |||