'''ایمام علی ابن ابیطالب''' [[شیعه|شیعه]] موسلمانلارینین بیرینجی ایمامی و [[سوننی|سوننی]] موسلمانلارینین دؤردونجو خلیفه‌سیدیر. اونون آتاسی [[ابوطالب|ابوطالب]]، نئچه ایل [[حضرت محمد (ص)]]دان موحافیظه ائتمیشدی.
هز. علینین بئستدن (محمّد پئیغمبر(س) پئیغمبرلیيه سئچیلمزدن) اون ایل قاباق دونيايا گلمه‌سینی، ایسلامی حادثه‌‌لردهحادثه‌لرده پئیغمبرله (س) چیگین-چیگینه اولماسینی و او حضرتین وفاتیندان سونرا 30 ایل ياشاماسینی نظره آلماقلا اونون (هز.علینین) 63 ایللیک عومرونو بئش حیصه‌‌يهحیصه‌يه بؤلمک اولار:
== توللوددن پئیغمبرین(س) بئستینه قدر ==
علینین دونيايا گلمه‌سیندن حضرت محمّدین (س) بئستینه (پئیغمبرلیيه سئچیلمه‌سینه) قدر يوخاریدا قئيد ائتدیک کی، اگر علینین عومرونو بئش حیصه‌‌يهحیصه‌يه بؤلسک بیرینجی حیصه‌‌حیصه او حضرتین توللودوندن پئیغمبرین(س) بئستینه قدرکی دؤورو احاطه‌‌احاطه ائده‌جک. علینین عومرونون بو حیصه‌‌سیحیصه‌سی اون ایلدن چوخ دئيیل. چونکی هز. علی دوغولاندا پئیغمبرین(س) آرتیق اوتوز ياشی وار ایدی و او، پئیغمبرلیيه قیرخ ياشیندا اولارکن يئتیشمیشدیر. دئمه‌لی، محمّد پئیغمبر(س) محمّد پئیغمبر(س)سئچیلرکن علینین جمعی اون ياشی وار ایدی..
==علی محمّد پئیغمبر(س)قوجاغیندا==
علی عومرونون حساس اولان روحی و فیزیکی جهتدن فورمالاشما دؤورونو محمّد پئیغمبر(س) پئیغمبرین ائوینده و اونون تعلیم-تربیيه‌سی آلتیندا کئچیرمیشدیر. ایسلام تاریخچیلری بو باره‌ده يازیرلار: "بیر ایل مککه‌ده آجلیق اوز وئرمیشدی. بو زامان پئیغمبرین عمیسی ابو طالب بؤيوک بیر عائله‌‌يهعائله‌يه باشچیلیق ائدیردی. اونلاری چوخ چتینلیکله دولاندیریردی. محمّد پئیغمبر(س) بنی-هاشیم طایفهسی‌نین وارلیلاریندان اولان دیگر عمیسی عباسا تکلیف ائتدی کی، ابوتعلیبین دولانیشیغینا کؤمک ائتمک مقصدیله گئدیب هرمیز اونون بیر اوشاغینی گؤتوروب اؤز ائویمیزده ساخلاياق. عباس پئیغمبرین(س) بو تکلیفی ایله راضیلاشدی. بئله‌لیکله ده، عباس جعفری، محمّد پئیغمبر(س) ایسه علینی اؤز اؤهده‌سینه گؤتوروب اؤز ائولرینه آپاردیلار. علی محمّد پئیغمبر(س) محمّد پئیغمبر(س)سئچیلنه‌دک اونون ائوینده قالدی. محمّد پئیغمبر(س) پئیغمبرلیيه سئچیلدیکدن درحال سونرا علی اونون پئیغمبرلیگینی تسدیق ائدیب اونون آردیجیلی اولدو." محمّد پئیغمبر(س) اؤز اوشاقلیق ایللرینی باباسی عبدول موتللیبین وفاتیندان سونرا عمیسی ابوتعلیبین ائوینده کئچیرتدیگینه گؤره ایسته‌يیردی کی، بؤيودوکدن سونرا ابوتعلیبین اوشاقلاریندان بیرینی اؤز اؤهده‌لیگینه گؤتورسون. بئله‌لیکله ده، عمیسی ابوتعلیبین و فاطمه‌‌فاطمه اسد قیزی‌نین اونون اوچون چکدیکلری اذیتلرین عوضینی چیخسین. ابوتعلیبین اوشاقلاری آراسیندا علینی پئیغمبرین(س) گؤزو توتموشدو.
== بئستدن پئیغمبرین(س) مدینه‌يه هیجرتینه‌دک ==
هز. علینین عومرونون ایکینجی حیصه‌‌سینی بئستدن مدینه‌يه هیجرته قدرکی دؤور تشکیل ائدیر. بو حیصه 13 ایلدن عبارتدیر. هز. علینین ایسلامین دیرچه‌لیشی يولوندا گؤستردیگی بیر سیرا شجاعتلر و خیدمتلر بو حیصه‌‌يه عایددیر. پئیغمبرین (س) دعوتینی اوللر حیات يولداشی خدیجه‌دن باشقا علی قبول ائتمیشدیر.▼
