جومله: نوسخه‌لر آراسینداکی فرق

'''جمله''' - بیتمیش فیکری ایفاده ائدن [[سؤز|سؤز]] و یا سؤزلرین بیرلشمه سی.

 

جومله خوصوصيتلري:

 

اورمیه گؤزل بير شهردير.

 

یاپیلارینا(ستروکتورلارينا) گؤره جومله لر

 

آ. یالین(ساده، بسیط) جومله: تک تک بير دوشونجه ني ايضاح ائدن سؤز سئريالينا یالین جومله دئييلير.

 

آنام گلمه دن بولاشیکلاری(قاب- قاجاقلاري) یکالامالییق(يوماليييق)

 

ج. سيرالي جومل: آراسيندا آنلام ماراقي اولمايان موستقيل جومله لرين وئرگول يا دا نؤقته لي وئرگول کؤمگييله بير-بيرينه باغلانماسيندان عيبارت اولان جملئلئردير.

 

خالق اويونلاري اوينايارکن، اللر راحات، آياقلار جانلي، باشلار ديکلشر و اينسان [[سس|سس]]ي موزیکه(موسيقييه) اشلیک(يولداشليق) ائدر.

 

د. باغلي جومله: آنلامجا(آنلام طرفيندن) آرالاريندا ایلگی(ماراق) اولان جومله لرين باغلاييجيلارلا باغلانماسيندان عيبارت اولان جملئلئردير.

 

اورتا بولاقدان ساغا دؤنوب و اورمانا(مئشه يه) گيرينجه، گؤزل بير چيچک قوخوسو، بوکئتي( چیچک) ايله قارشيلاشارسينيز آما؛ بو سيزي يانيلتماسين.

 

ديزيليشلئرينئ(ردیف لرینه) گؤره جومله لر

 

سيلکيندي قارانليغيندان پئرئل پئرئل(ترته ميز) سحرلره.

 

آنلاملارينا گؤره جومله نؤوعلري

 

يوکلم آنلاملارينا (آنلاملارينا) گؤره جومله لر بئشه آيريلار.

 

1. اولوملو(موثبت) جومله: حرکتين ائديلديگي يا دا ايشين اولدوغونو بيلديرن جومله لردير.

 

گونش آخشاملاري ائرکن باتير.

 

2. اولومسوز(منفي) جومله: ايشين و ائلمین(حرکتين) ائديلمه ديگيني بيلديرن جومله لردير. اولومسوز(منفي) جومله، فعلی جومله لرينده کي يوکلمين سونونا " -مئ " اولومسوزلوک(منفيليک) علاوه ، اينديکي زامان کيپي نين سونونا گلديگينده دارالار. " -مي، -مي، -مو، -مو " حاليني آلار.

 

موعليم افندي هئچ چاشماز. آيسئل نزاکتلي دئييل.

 

3. اؤنلم(نيدا) جومله سي: سئوينج، قورخو، حئيرت و کدر کيمي دويغولاري ايضاح ائدن جومله لردير.

 

واه واه، چوخ اؤزؤلدوم (کدرلنديم). آا، سن نه ائديرسن؟

 

4. سورو(سوال) جومله سي: بير ايشين، ائلمین(حرکتين) اولوب اولماديغيني سوران(سوروشان)، ایچریینی(مضمونونو) آراشديران جوملئردير.

 

سنه کيم باخدي؟ هانسي اويونچونو گؤردون؟

 

5. شرط جومله سي: بير ايشين یاپیلماسینی(ائديلمه سيني)، بير باشقا ايشين ائديلمه سي شرطينه باغلي ائدن جومله لردير.

پولو گؤتورسم، دوغرو ائوه دؤنه جگم .

 

*[[قارشيليق|قارشيليق]]

*[[اوزلاشما|اوزلاشما]]