بؤیرک داشی خسته‌لیگی
بۇ صفحهده تاپیلان بعضی یازیلار تۆرک دیلی یازی قۇراللارینا اۇیغون دئییلدیر. |
بؤیرک داشی خسته‌لیگی – بؤیرکلرین ان چوخ یاییلمیش خسته‌لیکلرین‌دن بیری‌دیر. بؤیرکداشی خسته‌لیگی (بدخ) – مادده‌لر موبادیله‌سینین موختلیف ائندوگئن و/و یا ائکزوگئن سببلردن پوزولماسی خسته‌لیگی‌دیر. بعضی حاللاردا ارثی کاراکتئر داشیییر، همین زامان سیدیک یوللاری سیستئمین‌ده داشلارین یارانماسی ایله سجییه‌لنیر. بۇ زامان بؤیرکلرده و/و یا سیدیک خاریج ائدن دیگر اورقانلاردا داشلار عمله گلیر. داشلار هم کیچیک (۳ مم-دک)، هم ده ایری (۱۵ سم-دک) اؤلچولرده اولا بیلر. بعضی حاللاردا بؤیرک داشلاری اؤزونو هئچ بیر علامتله بوروزه وئرمه‌دن اوزون مدت مؤوجود اولا بیلر. بۇ حال‌دا اونلار دیگر اورقانلارین هر هان‌سی بیر خستلیینین موایینه ائدیلمه‌سی زامانی آشکار ائدیلیر. اکثر حاللاردا ایسه اونلار آغری توتمالاری، سیدیک ایفرازی زامانی اوْلان پوزغونلوقلار (بو باره‌ده خستلیین سیمپتوملاری بؤلمه‌سین‌ده اوخویا بیلرسینیز) و دیگر علامتلرله موشاییت اوْلونورلار. بؤیرک داشی خستلیینی موطلق موالیجه ائتمک لازیم‌دیر. موالیجه ائدیلمدیی حال‌دا اونون فونون‌دا پیئلونئفریت خسته‌لیگی ده اینکیشاف ائده بیلر.
ائپیدئمیولوگییا دَییشدیر
ائپیدئمیولوگییا اورولوژی خسته‌لیکلر آراسین‌دا بدخ راستگلمه تئزلیینه گؤره یالنیز ایلتیهابی-اینفئکسیون خسته‌لیکلردن گئری قالیر. بدخ ایسته‌نیله‌ن یاش‌دا اوزه چیخا بیلر، لاکین بۇ خستلیین ۳۰-۳۵ یاش آراسی اوْلان اینسانلاردا داها چوخ تصادف ائدیلمه‌سی موشاهی‌ده ائدیلیر. بدخ گئنیش یاییلمیش خسته‌لیک‌دیر و حاضردا دونیانین بیر چوخ اؤلکه‌لرین‌ده خسته‌له‌نمه آرتی‌می تئندئن‌سییاسی قئی‌ده آلینیب. کیشیلر بۇ خسته‌لییه قادینلاردان ۳ دفعه چوخ دوچار اولورلار. آذربایجانین معین بؤلگه‌لرین‌ده (گنجه، شکی، لنکران) بو خسته‌لییه خصوصیله تئز-تئز راست گلینیر و او، ائندئمیک کاراکتئر داشیییر.
ریسک فاکتورلاری دَییشدیر
► سیدیک یوللارینین (بؤیرکلر، سیدیک آخارلاری، سیدیک کیسه‌سی و اورئترا) آنومالییالاری.
► اورودینامیکانین بوتون سوییه‌لرده و تظاهرلرده پوزونتولاری.
► ارثی مئیل‌لی‌لیک.
► هیپئرپاراتیرئوز، بؤیرک کانالجیغی آسیدوزو (تام/قیسمه‌ن)، یئیونویلئال آناستوموز، کرون خسته‌لیگی، نازیک باغیرساغین رئزئک‌سییاسی، مالابسورب‌سییا سیندرومو، سارکویدوز، هیپئرتیرئوز، سیدیک یوللارینین ایلتیهابی خسته‌لیکلری.
► داش یارانماسینا شرایط یارادان درمان واسطه‌لری: کال‌سیوم علاوه‌لری، ترکیبین‌ده ویتامین د اوْلان علاوه‌لر، بؤیوک دوزالاردا (گون‌ده ۴ قر چوخ) آسکوربین تورشوسو، سولفانیلامیدلر، تریامتئرئن،ایندیناویر.[۱]
علامتلری دَییشدیر
- بئل ناهییه‌سین‌ده اوْلان آغریلار. بئل ناهییه‌سین‌ده (ساغ و سول‌دا اولماقلا بیر و یا ایکیترف‌لی) اوْلان کوت، اوزوجو آغری فیزیکی گرگین‌لیک و یا ساده‌جه اولاراق، بدن وضعیتینین دییشمه‌سی زامانی داها دا آرتیر. بو، سیدیک خاریج ائدن اورقانلاردا داش اولماسینین ان خاراکتئریک علامتلرین‌دن بیری‌دیر. داش بؤیرک‌دن سیدیک آخارینا کئچدیک‌ده آغری قارینین آشاغی حیسه‌سین‌ده، قاسیق ناهییه‌سین‌ده، جینسیت اورقانلارین‌دا هیسس اوْلونور، بزه‌ن ایسه آغری آیاغا دا یاییلا بیلر. گوج‌لو آغری توتماسین‌دان (سانجی‌سین‌دان) سوْنرا داشلار سیدیک ایله بیرلیک‌ده خاریج اولا بیلرلر. - بؤیرک سانجی‌سی. بۇ زامان بئل ناهییه‌سین‌ده حددن آرتیق آغری توتماسی باش وئریر. آزالاراق و یئنی‌دن باشلایاراق آغری توتماسی بیر نئچه گون عرضین‌ده داوام ائده بیلر. داش یئرینی دییشدیک‌ده و یا سیدیک آخارین‌دان سیدیک کیسه‌سینه دوشدوک‌ده آغری کسیلیر. - سیدیک ایفرازینین تئزلشمه‌سی و آغری‌لی اولماسی. بئله آغریلار – داشلارین سیدیک آخارین‌دا و یا سیدیک کیسه‌سین‌ده اولماسینا دلالت ائدیر. بعضی حاللاردا سیدیک کیسه‌سی بوشالماسا دا سیدیک ایفرازی بیردن کسیله بیلر. بۇ «تیخانما» سیندرومو کیمی آدلاندیریلیر و بدنین وضعیتینی آزجا دییشه‌ن کیمی، سیدیک ایفرازی داوام ائدیر. - سیدیک‌ده قانین اولماسی. سیدیک‌ده قانین اولماسی گوج‌لو بؤیرک سانجی‌سین‌دان و یا آغیر فیزیکی گرگین‌لیک‌دن سوْنرا باش وئره بیلر. - سیدیین بولانماسی. - آرتئریال تضییقین یوکسلمه‌سی. - بدن تئمپئراتورونون ۳۸-۴۰°ج-یدک یوکسلمه‌سی - پروسس پیئلونئفریتین قوشولماسی اۆچون خاراکتئریک‌دیر؛ بؤیرکداشی خستلیینین
دیفئرئنسیال دیاقنوستیکاسی دَییشدیر
بدخ زامانی بؤیرک سانجیلارینین دیفئرئنسیال دیاقنوستیکاسی بۇ خسته‌لیکلرله آپاریلا بیلر:
- باغیرساق کئچمزلیگی
- ازیلمیش ییرتیق
- باغیرساغین ایسپاستیک وضعیتلری
- آپپئندیک‌سین ایلتیهابی
- کسکین خولئسیستیت و پانکرئاتیت
- مده خوراسی و ۱۲-بارماق باغیرساغین اؤرتولو پئرفوراسییاسی
- بؤیرک وره‌می
- بؤیرک و بؤیرک لیه‌نلرینین شیشی
- نؤوبه‌لی هیدرونئفروز
- سیدیک آخارلاری ایستریکتورالاری
- بئل رادیکولیتی توتماسی
- سیدیک کیسه‌سینین ایلتیهابی
- پروستات وزین ایلتیهابی و س.
بؤیرکداشی خستلیینین موالیجه‌سی دَییشدیر
موالیجه‌نین مقصدلری
► داشلارین چیخاریلماسی یولو ایله اورودینامیکانین برپا اوْلونماسی.
► اهوال-روهییه‌نین یاخشیلاشماسی و امک قابیلیتینین برپاسی.
► خستلیین آغیرلاشمالارینین پروفیلاکتیکاسی.
► داشملگلمه رئسیدیولرینین پروفیلاکتیکاسی.
خستخانایا یئرلش‌دیرمک اۆچون گؤستریشلر:
► آمبولاتور شرایط‌ده آپاریلماسی مۆمکون اولمایان علاوه موایینه‌نین واجیب‌لیگی
► آمبولاتور موالیجه‌نین ائففئکتیو اولماماسی
► اوپئراتیو موالیجه‌یه گؤستریشلر
► خستلیین رئسیدیولری و یا آغیرلاشمالارین یارانماسی.
بدخ کونسئرواتیو تئراپییاسینا داخیل‌دیر:
۱. فارماکوتئراپییا
۲. دیئتوتئراپییا
۳. فیزیوتئراپییا – رئمیس‌سییا فازاسین‌دا، لاتئنت گئدیش زامانی
۴. کورورت-ساناتورییا موالیجه‌سی
۵. فیتوتئراپییا