توپونیمیکا
توپونیمیکا — (ق.یون. τόπος - توپوس - یئر و ὄνομα - اونوما) — جوغرافی آدلاری; توپونیملری, اونلارین معناسینی, قورولوشونو, منشأئینی و یاییلما آرئالینی اؤیرنیر.
هر بیر اراضیدکی توپونیملرین مجموعسو اونون توپونیمیاسینی تشکیل ائدیر. آذربایجان توپونیمیاسینین اساس فوندونو آذربایجان (تورک) منشألی آدلار تشکیل ائدیر. آذربایجاندا قدیمدن باشلایاراق, هون, بولقار, سووار, پئچئنئق, خزر, قیپچاق, اوغوز-سلجوق و مونقول قایدالارینین, هابئله ایبئر-قافقاز, ایران, عرب و س. خالق آدلاری ایله باغلی توپونیم لایلاری آشکارا چیخاریلمیشدیر.
گیننئس رئکوردلار کیتابینا گؤره ان اوزون آدلی توپونیم یئنی زئللاندیادا هوندورلویو 305 مئتر اولان تاوماتاوهاکاتانقیهانقاکواواووتاماتئاتوریپوکاکاپیکیماونقاهورونوکوپوکایوهئنواکیتاناتاهو (92 حرف) تپه‌سیدیر.
آدلار دَییشدیر
عمومی قراماتیکادا بوتون ایسیم‌لر ایکی حصه‌یه آیریلیر: عمومی آدلار و خصوصی آدلار.
عمومی آدلار دَییشدیر
معین اورتاق خصوصیت‌لره مالیک اولان بیر قروپ جانلی، یاخود جانسیز وارلیقلاری ایفاده و احتوا ائدیر. مثال اۆچون: «داش» (تراوئرتین، قرانیت)، «آغاج» (سؤیود، قاراآغاج، پالید)، «داوار» (قویون، کئچی)، «آدام» (قادین، کیشی) و س.
خصوصی آدلار دَییشدیر
خصوصی آدلارا گلدیکده ایسه اونلار مشخص بیر جانلی، یاخود جانسیز وارلیغی او بیریسیندن فرقلندیرمک اۆچون استفاده اولونور. مثال اۆچون: «ساوالان»، «آغ داغ»، «خاتای»، «قاسیم» و س.
خصوصی آدلار:
- شخص آدلاری
- «آنتروپونیم شناسلیق» (Antroponimşünaslıq)
- توپونیم شناسلیق (Toponimşünaslıq)
- کوسموس اوبیئکت لرینین آدلاری
- آسترونیم شناسلیق (Astronimşünaslıq)
توپونیملرین نوع‌لری دَییشدیر
- آقورونیم— میدان آدلاری (قدیم یونانجا ἀγορά — میدان, ساحه).
- آنتروتوپونیم — شخص آدلاریندان تؤرمیش جوغرافی آدلار (قدیم یونانجا ἄνθρωπος — انسان).
- آستیونیم — شهر آدلاری (قدیم یونانجا ἄστυ — شهر).
- درینونیم — مئشه آدلاری (قدیم یونانجا δρῦς — آغاج).
- درومونیم — نقلییات یوللارینین آدلاری (قدیم یونانجا δρόμος — قاچیش, حرکت, یول).
- هیدرونیم — چای آدلاری (قدیم یونانجا ὕδωρ — سو).
- قودونیم — کوچه آدلاری (قدیم یونانجا ὁδός — یول, کوچه, مجرا).
- اویکونیم — یاشاییش یئری آدلاری (قدیم یونانجا οἶκος — ائو, یاشاییش یئری).
- اورونیم — داغ آدلاری (قدیم یونانجا ὄρος — داغ).
- اوربانونیم — شهریچی اوبیئکت آدلاری (لاتینجا اوربانوس — شهرلی).
- ماکروتوپونیم — بؤیوک یاشاییش یئرلرینین آدلاری (قدیم یونانجا μακρός — بؤیوک).
- میکروتوپونیم — کیچیک یاشاییش یئرلرینین آدلاری (قدیم یونانجا μικρός — کیچیک).
آذربایجان خالقی‌نین ائتنوگئنئتیک بازاسی دَییشدیر
تورك – آذربايجان ايلكين میفوائتنیک آدلاريني آشاغیداكي شكيلده عمومي‌لشديريريك:
استنادلار دَییشدیر
- عباد ممی‌زاده آغداشلی، آذربایجان توپونیم شناسلیغی، قم، زمستان 1394، شابک 978-964-7733-51-9
- عباد ممی‌زاده آغداشلی، اردبیل کندلری، تبریز، بیرینجی چاپ 1397، شابک 978-622-6063-14-2