خوجاوند رایونو
خوجاوند رایونو (تورکجه: Xocavənd rayonu) — آذربایجان جومهوریتینده اینضیباطی – اراضی واحیدی. اینضیباطی مرکزی خوجاوند شهری‌دیر. بۇ رایونون ۱٬۴۶۰ کیلومتر موربع مساحتی و ۴۲٬۱۰۰ نفر جمعیتی وار ایدی.. 2 اوکتوبر 1992-جیايل تاريخينده ائرمنيستان جومهوریتی‌نين سيلاحلیقووّه‌لریطرفيندن ايشغال ائديلميشدير.
تاریخی دَییشدیر
خوجاوند آدلی یاشایاییش منطقه‌سی‌نین آدی 1823-جو ایل قاراباغ ویلایتی نین وئرگی دفترلرینده کئچیر. اهالیسی کؤچری آذربایجانلی‌لاردان تشکیل اولوندوغو آچیق-آشکار یازیلیب.[4] خوجاوند رایونونون 1923-جو ایله‌دک آدی آشاغی قارانلیق اولموشدور. اویکونیمین بیرینجی کومپوننتی یاشاییش منطقه‌سی نین جوغرافی مووقعیی ایله باغلی‌دیر. منطقه آدینی اراضیده کی قارانلیق داغیندان آلمیشدیر. اراضیده عئینی آدلی چای دا واردیر. ائرمنیستان اراضیسینده کی مارتونی رایونونون آدی دا 1946-جی ایله‌دک آشاغی قارانلیق اولموشدور[5].
26 نوامبر 1991-جی ایلده DQMV لغو ائدیله‌رک مارتونی و هادروت رایونلاری نین بازاسی اساسیندا خوجاوند رایونو یارادیلمیشدیر.[6] رایونون عومومی ساحه‌سی 1458 کم²، اهالیسی 41.725 (و جومله دن آذربایجانلی‌لار – 10.648) نفردیر. رایوندا 1 شهر (خوجاوند شهری-رایون مرکزی)، 2 ایری قصبه (قیرمیزی بازار و هادروت)، 81 کند وار. اولدوقجا ال‌وئریشلی جوغرافی مؤوقعیه و شراییطه مالیک خوجاوند رایونو آغدام، آغجابَدی، فوضولی، جبراییل، قوبادلی، لاچین، شوشا، خوجالی رایونلاری ایله همسرحددیر. 1988-جی ایلین فوریه‌سیندن باشلایان قاراباغ ساواشیندا خوجاوند رایونو 145 شهید (اونلارین 13 نفری قادین، 13 نفری اوشاق‌دیر) وئرمیشدیر. 2 اوکتوبر 1992-جی ایل تاریخده خوجاوند رایونو ائرمنیستان سیلاحلی قووّه‌لری طرفیندن ایشغال اولونموشدور. خوجاوند رایونونون کندلری نین ایشغال تاریخلری:[7]
| کند آدی | ایشغال تاریخی |
|---|---|
| توغ | 30.10.1991-جی ایل |
| سالاکتین | 30.10.1991-جی ایل |
| خوجاوند | 19.11.1991-جی ایل |
| آخوللو | 09.01.1992-جی ایل |
| قاراداغلی | 17.02.1992-جی ایل |
| موغانلی | 02.10.1992-جی ایل |
| امیرالیلار | 02.10.1992-جی ایل |
| کوروپاتکینو | 02.10.1992-جی ایل |
| گونشلی | 23.07.1993-جو ایل |
| ختای | 20.08.1993-جو ایل |
4 اوکتوبر 2013-جو ایلده آذربایجان جومهوریتی‌نین پرزیدنتی‌نین سرنجامی ایله خوجاوند رایون پروکورورلوغو یارادیلمیشدیر[8].
ائرمنيستان طرفيندن ايشغالين نتيجه‌لری دَییشدیر
خوجاوند رايونو 1992-جیايل اوکتوبر آيی‌نين 2-ده ائرمنيستان سيلاحلی بيرلشمه‌لری و اونلارين هاوادارلاری طرفيندن ايشغال ائديليب. ايشغال نتيجه‌سينده رايونون آذربايجانلي‌لار ياشايان 10 کندينده 1723 ياشاييش ائوی ائرمني‌لر طرفيندن يانديريلاراق املاکلاری تالان ائديليب، 47 صنایع، 144 کند تصروفاتی اوبيئکتی داغيديلاراق ويران ائديليب. ائرمنی واندال‌لاری طرفيندن 17 تحصيل موسيسه‌سي، 4 مکتب قدر تربييه اوجاغي، 32 صحيه موسيسه‌سي، 59 مدنيت اوبيئکتي، 10 تاريخی آبيده داغيديليب. رايونون اينفراستروکتورونا عاييد اولان 12 رابيطه قووشاغي، 341 کم آفتوموبيل يول‌لاري، 32 کؤرپو، 42 سو آنباری و 316 کم سو کمری خطی داغيديليب، تالان ائديله‌رک يارارسيز حالا سالينيب. ايشغال نتيجه‌سينده وورولموش مادّي، معنوی زيان‌لا برابر، رايونون بيتکی و مئشه اؤرتويونه ده بؤيوک ميقداردا ضرر دَييب. بئله کي، رايونون 1202 ها مئشه ساحه‌سينده کی قييمتلی آغاج نؤوع‌لری قيريلاراق محو ائديليب.
خوجاوندلي‌لر 13 نفری قادين، 13 نفری اوشاق اولماقلا 145 نفر شهيد وئريب، رايون ساکين‌لريندن 300 نفردن چوخ اينسان ساغلام‌ليغينی ايتيريب و يا عليل اولوب، 243 اوشاق واليدين‌لريندن بيريني، 68 قادين حيات يولداشينی ايتيريب. موختليف دؤورلرده گيروو گؤتورولموش 110 نفر دينج ساکين‌لردن 49 نفری اسير و گيروولوقدا اولارکن ائرمنی ترورو و وحشي‌ليگی‌نين قوربانی اولوب، بير عاييله‌دن اولان 3 اوشاق هر ايکی واليدينينی ايتيريب.[9]
ائرمنيستان سيلاحلی قووّه‌لری2017-جی ايل فوریه‌نین 24-25-نه کئچن گئجه بؤيوک استراتژی اهميت داشييان نرگيزتپه‌ی ايشغال ائتمک اوچون هوجوما کئچيبلر. آذربايجان سيلاحلی قوووه لری قارشی کئچيرديگی عمليات زامانی دوشمنين آتش مؤوقع‌لرينه و جمع‌لشمه نؤقطه‌لرينه قارشی مووافيق جاواب تدبيرلری حياتا کئچيريب.[10]
آذربایجان رایونلاری دَییشدیر
| 1. آبشرون 2. آغجابه‌دی 3. آغدام 4. آغداش 5. آغستافا 6. آغ‌سو 7. شیروان (آذربایجان جومهوریتی) (شهر) 8. آستارا 9. باکی (شهر) 10. بالاکن 11. برده 12. بئیلقان 13. بیله‌سووار 14. جبراییل 15. جلیل آباد 16. داش‌کسن 17. شابران 18. فوضولی 19. گده‌بی 20. گنجه (شهر) 21. گورانبوی 22. گؤی‌چای 23. حاجی قبول 24. ایمیشلى 25. ایسماعیللی 26. کلبجر 27. کوردمیر 28. لاچین 29. لنکران 30. لنکران (شهر) 31. لریک 32. ماساللی 33. مینگه‌چئویر (شهر) 34. نافتالان (شهر) 35. نفتچالا | 36. اوغوز 37. قبه‌له 38. قاخ 39. قازاخ 40. قبوستان 41. قوبا 42. قوبادلی 43. قوسار 44. ساعاتلی 45. صابیرآباد 46. شکی 47. شکی (شهر) 48. سالیان 49. شاماخی 50. شمکیر 51. ساموخ 52. سیه‌زن 53. سومقاییت (شهر) 54. شوشا 55. شوشا (شهر) 56. ترتر 57. توووز 58. اوجار 59. خاچماز 60. خان‌کندی (شهر) 61. گؤی‌گؤل 62. خیزی 63. خوجالی 64. خوجاوند 65. یاردیملی 66. یئولاخ 67. یئولاخ (شهر) 68. زنگیلان 69. زاقاتالا 70. زرداب |
قایناقلار دَییشدیر
 | بو آذربایجان جومهوریتی-ایله باغلی مقاله، بیر قارالاما مقاله دیر. بونو گئنیشلندیرمکله ویکی‌پدیایا کؤمک ائده بیلرسینیز. |