فاطما موختارووا
فاطما ستاروونا موختارووا (دوغوم: ۲۸ مارس ۱۸۹۳ یا ۱۸۹۸ اورمیه‌ده، اؤلوم: ۱۹ اوکتوبر ۱۹۷۲ باکیدا) شوروی اوپرا خواننده‌سی، گورجوستان افتیخاری آرتیستی، آذربایجان خالق آرتیستی.
ایلک ایللری دَییشدیر
فاطما موختارووا اورمیه‌ده، غربی آذربایجان اوستانی، آنادان اولدو. آتاسی ایرانلی تورک عابباس رضایئو و آناسی لیپکا تاتارلاریندان سارا حسنئویچ ایدی. اونلارین قیزلارینین دوغوموندان آز مودت سونرا، عاییله روسیه‌یه کؤچوب و روستوو دا یئرلشدی. ۱۹۰۱-نجی ایلده موختارووانین کوچه‌ده خواننده‌لیک ائدن آتاسی ۲۸ یاشیندا ورم(سل) خسته‌لیگیندن اؤلدو. اونون آناسی دیگر ایرانلی موهاجیر و اکاردئون چالان ستار موختاروولا ائولندی. عاییله آغیر یوخسوللوق شرائیطینده یاشاییر و روسیه‌ده بیر شهردن باشقا شهره کؤچوردو. نهایت ۱۹۱۰ -نجی ایلده ساراتوو دا یئرلشدیلر. موختارووانین آناسی گنج قیزی فاطمانی کوچه خواننده‌لریندن اؤیرنمه‌یه گؤندریردی. قیز ایندی آکاردیونچو کاتیا اولاراق تانینیردی و عمومی یئرلرده اوکراین گئییملری ایله و آکاردیون و تمبور موشاییعتی ایله چیخیش ائدیردی. بئله دئییلیردی کی بیر دفه بیر کارخانانین یانیندا اوخویاندا اوردا چالیشان گنج لیدیا روسلانووا اونونلا ماراقلانمیش و ائله تاثیرلنمیشدی کی بوتون پوللارینی اونا باغیشلامیشدی.
تئزلیکله بیر خبر گنج و ایستعدادلی کاتیا موختارووا حکایه‌سی باره‌ده ساراتووسکی وئسنیک قزئته‌سینده ژورنالیست آرخانقلئسکی طرفیندن چاپ اولوندو. او، روس اوپرا ایفاچیسی دیوا ماریا کامئنسکایانین اوغلو، سولو چالغیچی کامئنسکی طرفیندن بسله‌نیب تربیت ائدیل‌دی. هر حالدا او یئنی ائوینده بئله دویموشدو کی بیر کولفت کیمی اونونلا داورانیلیر و یالنیز یوکسک روتبه‌لی قوناقلارین حضوروندا اونو یئمک میزینین آرخاسینا بوراخیرلار و او دا یالنیز اونلارین باشینی قاتماق اۆچوندور. بو باخیشدان اینجیین موختارووا، کامئنسکی‌نین ائوینی ترک ائدیب ساراتوو قوبئرنیاسی‌نین شهر و شهرجیکلرینده خیریه کوْنسرتلری وئرمکله مشغول اولوب آرخانقلئسکی‌نین اونا دئدیگی کیمی گله‌جک موسیقی تحصیلی اۆچون اؤزونه پول ییغماغا باشلادی. ۱۹۱۲ ده او یئنی قورولان ساراتوو کونسئرواتورونا گیرمه‌یه چالیشدی، آمّا سویوق هاوادا اوخوماق اۆچون بیر اوکتاودان آز سسینده سیزیلتی اولماسی سببی ایله رد اولوندو. خوشبتلیکدن اوپرانین ثابیت خواننده‌سی، میخائیل مئدوئدئو، اونونلا ماراقلانیب و ایکی هفته عرضینده اونو تربیه ائدیب سسینی دوزلتمه‌یه تصمیم توتموشدو. بئله‌لیک‌له فاطما موختارووا ساراتوو کونسئرواتورونون ایلک اؤبرنجیلری‌نین سیراسیندا یئر آلمیشدی. او عاییله‌سی ایله یاشاماغا داوام ائدیب، ایمپراطورلوغون بو باش، او باشینداکی شهرلرده کوْنسرت وئرمکله اونلاری مالی باخیمدان دستکله‌ییردی. بونا باخمایاراق کی کونسئرواتورون کودو بونا ایجازه وئرمیردی. بو کوْنسرت تورلارینین بیرینده او باکی‌دان گؤروش ائدیب، اوپرا خوانده‌سی حسین‌قولو سارابئسکی ایله گؤروشموشدو. اونونلا همدردلیک ائدن سارابئسکی باکی نفت ماقنئتی‌نی مورتضی موختاروفو بو گنج قیزی مالی دستکله‌مه‌یه راضی ائتمیشدی.
پروفئسیونال فعالیتی دَییشدیر
موختارووانین ایلک پروفئسیونال چیخیشی ساراتوو شهر تیاتریندا شاهزاده ماتیونون قرارگاهیندا ایدی. ۱۹۱۴ -نجی ایل کونسئرواتوردا تحصیلینی بیتیردیکدن سونرا، موختارووا اصلی ساراتوودان اولان وکیل الکساندر مالینین ایله ائولندی و قیزی لیلا دونیایا گلدی. آز سونرا او موسکویا یوللاندی و قاینی بوریس مالینین توسطی ایله فیودور شالیاپین و سونرا سرگئی زیمین اؤنونده دینله‌مه‌لرینی یؤنتدی. او زیمین اوپراسیندا چالیشماغی قبول ائتدی و اوردا شالیاپین ایله بیرلیکده قودونوف آدلی اویوندا چیخیش ائتدی و کارمئن رولونو اؤز اوزرینه گؤتوردی. بو رول سونرالار اونون ان محتشم رولو اولاراق تانیندی. ۱۹۱۸ ده بیر قروپ سولیست ایله بیرلیکده ساراتووا قاییدیب ساراتوو اوپرا تیاتریندا ایلک دفه کارمئن اولاراق رول آلدی.
اوکتوبر چئوریلیشیندن سونرا، موختارووا بوتون اوکراین، وولقا بؤلگه‌سی و جنوبی قافقازدا بیر چوخ تیاتردا اوینادی. او زامانین قزئتلری موختارووانین کارمئن رولونون غیرعادی طبیعی‌لیک و دویغوساللیغی‌نی قئید ائدیردیلر. ۱۹۲۴ -نجی ایلین باکی تورو اثناسیندا، ژوزه رولو اوینایان گئورگی نئلئپ، تصادفاً پیچاغی اوچ سانتیمتر موختارووانین بئلینه سوخدو. بو یالنیز او زامان آشکار اولوندو کی سوندا چیخیش ائدنلر تاماشاچیلار قارشیسیندا اییلیرلر و قان اونون اته‌ییندن سیزماغا باشلامیشدی. ۱۹۳۶ دا او گوجوستانین افتیخاری آرتیستی اولدو.
۱۹۳۸دن او، آذربایجان دؤولت آکادئمیاسینین اوپرا و بالئت تیاتریندا چالیشماغا باشلادی.
۱۹۴۰دا موختارروا، آذربایجان خالق آرتیستی لقبی ایله موکافاتلاندیریلدی. ۱۹۵۴ده او بؤیوک مرحله‌نی گئریده قویموشدو، آمّا گنج آذربایجانلی اوپرا خواننده‌لرینی تربیت ائتمه‌یه داوام ائتدی. اونون سون چیخیشی تیفلیس اوپرا و بالئت تیاتریندا ایدی.