منطیق
منطیق (یونانجا: λογική)، مۆلاحیظه‌لر (ایستیدلال) حاقّیندا علم، فیکیرلرده و فعالیّتده علاقه‌لر حاقّیندا علم — منطیقی دیل‌له جامع درک ائتمه‌نین قانونلاری، متودلاری و فوْرمالاری حاقّیندا علمدیر. منطیق حاقّیندا بیلیک‌لر تفکّورله آلیندیغیندان اؤترو، اوْ دۆزگون تفکّور حاقّیندا علم کیمی ده گؤتوروله بیلر. عئینی زاماندا منطیق دوْغرولاما و یا دانما متودلاری حاقّیندا علم کیمی ده قبول ائدیله بیلر. منطیق قازانیلمیش تجرۆبه و درک ائتمه واسیطه‌سییله حقیقتین الده ائدیلمه‌سی علمی ده آدلاندیریلیر.
منطیق بیلیمینین اینکیشافین‌دا ارسطو و قوتتلوب فرگهنین رولو بؤیوک‌دور. منطیق اساس اوْلاراق ایکی حیصّه یه بؤلونور. قدیمی منطیق اۆزرینده قۇرولموش فورمال منطیق و فورمال منطیق اۆزرینده قۇرولموش ریاضی منطیق.
منطیق بۆتون علملرین اینسترومنتی کیمی گؤتورولور.
منطیقین مضمونو دَییشدیر
کلاسیک منطیقی نظریه خصوصی دیل‌ده ایضاح ائدیلیر، مادی نومونه‌لرله مولاهیزه ایرلی سورولور. اوْرادا سهولر اۆزرینده نظارت هله قۇرولماییب، ماسشتاب‌لی دۆشونجه تام فورمالاشماییب، تسویرلرین محدودیت خطی ایشله‌نمه‌ایب و س.
آنجاق بونونلا بئله دوزگون مولاهیزه یوروتمک مدنیتی منطیق بیلیمینه قدر ده یارانا بیلمیش‌دی. مویینتمه، سینیفلان‌دیرما، تصدیق، تکذیب و س. منطیقی اوْپراسییالار هر بیر اینسان طرفیندن فیکیر دونیاسین‌دا اؤزون‌دن وابسته اوْلمادان و مۆافیق سهولرله باش وریر. بونا گؤره ده بعضیلری بئله حساب ادیر کی، شخصی تفکّور طبیعی پروسسدیر و آنالیزه احتیاج یوخدور. حساب ائدیلیر کی، دانیشیق - تفککورورون اؤزو دمک‌دیر.
تفکّور ایسه ساده‌جه اوْلاراق منطیقی آردیجیل‌لیق دییل‌دیر. ایسته‌نیله‌ن مثلاًین حلین‌ده هر شی واجیب اوْلا بیلیر: آردیجی‌لیق، تصادف، اینتیوسییا، اموسییا، شخصی تجروبه، دونیانی درکتمه ماسشتابی و س.
منطیقین اساس وظیفه‌سی بۆتون دؤورلرده عئینی اوْلوب‌دور :نتیجه چیخارتماق مۆمکون اوْلان هر شیی تتدیق و آنالیز اتمک. بونونلا بئله، حساب ائدیلیر کی، نتیجه اوْبیکتین مضمونوون‌دان دییل، اوْنو تتدیق یوْللارین‌دان بیرباشا وابسته‌دیر. اوْنا گؤره ده تتقیقات یوْللارینی رنگارنگ‌لیگی و سوبیکتیو باخیشلارین چوْخ‌لوغو آرزوولونان‌دیر.
منطیقین کونکرت ساحه‌لری بۆتون تاریخ بویو تدریجه‌ن دییشیلیب‌دیر.
دیگر علملره موناسیبتی دَییشدیر
تاریخاً منطیق فلسفهنین بیر حیصّه سی کیمی اؤیرنیلیب. حال-حاضیردا اوْ موستقیل بیر علم کیمی قبول اوْلونور. بیرده سیموولیک منطیقریاضیات و اینفورماتیکانین بیر حیصّه سی کیمی ده اؤیرنیلیر.
منطیق بیلیمینین اساس آنلاییشلاری دَییشدیر
خاریجی کچیدلر دَییشدیر
ادبیات دَییشدیر
- Кондаков Н. И.: Логический словарь-справочник Archived 2010-03-26 at the Wayback Machine.. — М. : Наука، ۱۹۷۵. — ۷۲۰ с.
- Кондаков Н. И. Введение в логику. — М.: Наука، ۱۹۶۷ на сайте Руниверс
- Ивлев Ю. В. Учебник логики: Семестровый курс: Учебник. — М. : Дело، ۲۰۰۳. — ۲۰۸ с — ایٛسبن ۵-۷۷۴۹-۰۳۱۷-۶
- Бочаров В. А. ، Маркин В. И. Основы логики: Учебник. — М. : ИНФРА-М، ۲۰۰۱. — ۲۹۶ с. — ایٛسبن ۵-۱۶-۰۰۰۴۹۶-۳
- Ивин А. А. Логика: Учебное пособие. — Изд. ۲-е. — М. : Знание، ۱۹۹۸. — (На портале «Философия в России»؛ на сайте Славы Янко)
- Ивин А. А. ، Никифоров А. Л. Словарь по логике — М. : Туманит، ВЛАДОС، ۱۹۹۷. — ۳۸۴ с — ایٛسبن ۵-۶۹۱-۰۰۰۹۹-۳.
- Горский، Дмитрий Павлович Логика: Учебное пособие для педагогических училищ. — Изд. ۳-е. — М. : Учпедгиз، ۱۹۶۱. — ۱۶۰ с.
- Челпанов، Георгий Иванович Учебник логики. — М. ، ۱۹۹۴.
- И. Я. Чупахина، Бродский، Иосиф Нусимович. Л، ЛГУ، ۱۹۷۷، [۱]
