ایلی چایی دؤیوشو


ایلی چایی دؤیوشوتیلیش خاقان زامانیندا غرب گؤی‌تۆرک خاقانلیغینی تشکیل ائدن بوْیلارین آراسیندا باش وئرن آغیر بیر دؤیوش.

ایلی چایی دؤیوشو
باتی گؤی‌تۆرک خاقانلیغی ایچ‌ساواشی
بؤلگه ایلی ایرماغی
سبب تۇلو بوْیلاری‌نین تیلیش خاقانا قارشی عۆصیان ائده‌رک تۇلو خاقانا باغلانمالاری
نتیجه تۇلو خاقان باتی گؤی‌تۆرک اؤلکه‌سی‌نین شرقینه حاکیم ساییلدی
جوغرافی
دییشیکلیکلر
باتی گؤی‌تۆرک خاقانلیغی ایلی ایرماغی خطیندن ایکی‌یه بؤلوندو
طرفلر
نوشئپی بوْیلاری تۇلو بوْیلاری
باشچیلار
تیلیش خاقان تۇلو خاقان
ایتکینلر
آغیر آغیر

سبب دَییشدیر

تیلیش خاقان اؤلکه ایچینده چوْخ سئویلمه‌ییردی. اؤز بوْیوندان بیر خانا هۆجۇم ائدیب قازانسا دا قارداشی ایله بیرلیکده قاراچارا قاچدیغیندان سوْنرا٬ اؤلکه باش بیلنلری٬ ایستمی خانین نسلیندن اوْلان اۇکونو خاقان اوْلاراق تانیتدیلار. آنجاق تیلیش خاقان بۇ حرکت و عۆصیانچیلاری مغلوب ائده‌رک یئنی‌دن خاقانلیغی گئری آلدی.[۱]

دؤیوشون باش وئرمه‌سی دَییشدیر

بۇ ساکین دۇروم چوْخ سۆرمه‌دی. تۇلو بوْیلاری تیلیش خاقانا قارشی عۆصیان ائده‌رک اۇکونو «تۇلو خاقان» آدییلا باشلارینا گئچیردیلر. بئله‌جه تیلیش خاقانین آرخاسیندا دۇران نۇشئپی بوْیلاری ایله تۇلو بوْیلاری آراسیندا آغیر بیر ساواش اوْلدو؛ بۇ ساواشدا ایکی طرف آغیر ایتکینلر وئردی. باش وئرن قانلی دؤیوشون سوْنوندا ایلی ایرماغی ایکی طرفی آییران سرحد اوْلاراق قبول ائدیل‌دی. چایین شرقی تۇلو خاقانا٬ غربی ایسه تیلیش خاقانا عایید ساییلاراق غرب گؤی‌تۆرک خاقانلیغی دا ایکی‌یه بؤلوندو.[۱]

قایناقلار دَییشدیر

  1. ^ ۱٫۰ ۱٫۱ «ایسلامیتدن اؤنجه تۆرکلرین تاریخی»٬ یازان: گورون کامران٬ مۆترجیملر: جعفرزاده اسماعیل٬ حسینعلی‌زاده سیامک٬ سومر نشر٬ تبریز ۱۳۹۰، ص ۲۲۰