بؤلمه:سسجیل(فونئتیکا)
فوْنیتکا اصلینده بیر یۇنانجا(φωνή, phōnē) سؤزلوگودور و دیلچیلیک علمین دانیشیق سسلری باره ده دارتیشان بیر بؤلومدور.فوْنیتکا اینگلیسجهPhonetice فارسجا آواشناسیآدالاندیرمیشدیر لاکن اؤز تۆرکجه میزده"سسجیل" دیئسه ک داها اۇیغون اوْلور.
دَییشدیرسسجیل اوچون ایکی ایصطلاح داها ایضاح ائدیلمه لیدیر.
1-فوْنِم کؤکو یۇنانجا(φώνημα) سؤزلوگودور.اینگلیسجه Phonemeفارسجا واج و اؤز تۆرکجه میزده "سس" آنلامینا گلیر.لاکن هر سسدن سؤز کئچمیر.فوْنم بیر دیلیچیک ایصطلاحی اوْلاراق دانیشیق سسین اَن کیچیک واحدلرینه دئییلیر،مثلا آ،ا،،ب و سایره سسلری.بیز بو حرفلری تلفظ ائده رکن ایفا ائتدیییمیز سسلر فوْنم آدلانیر:آ سسی،ب سسی.فوْنم خصوصی ایشاره لرله گوسته ریلیر و بۇ اشاره لر حرف آدلانیر.[۱]
2-موْرفِم کؤکو (morphe)' یۇنانجا سؤزلوگو.اینگیلیسجه Morpheme فارسجا تکواژ اؤز تۆرکجه میزده "سؤزجوک[۲]" آنلامینی ایفاده ائدیر.سؤزجوک سؤزون لئکسیک(سوز بیریمی) ویا قرامری معنا ائده ن اَن کیچیک حصه سیدیر،دیل سیستئمی نین اساس واحدلریندن بیریدیر.سؤزجوک هم واحدلر صنفی و همده واحددیر.سؤزون کؤکو و شکلیچیلری (اؤن،ایچ،سوْنلوق)سؤزجوک دور.ایکی نؤوع وار:کؤک(قرامری معنا و لئکسیک آنلاییشی ایفاده ائدیر) و شکیلچی (یالنیز قرامری آنلاییشی بیلدیریر.)[۳]
تۆرکجه دهفوْنِمی معین لشدیرمک اصوللاری
دَییشدیربیز نطق زمانی یۆزلرجه مختلف فیزیوْلوژی و آکوُستیک(سسه ایلگی) کیفیتلی دانیشیق سسلریندن استفاده ائدیرک.
ایندی بۇ بؤلمه‌ده فایل و یا مدیا یوْخدور.