تاپماجا(اویون)
تاپماجا — اینسانین ذهنی قابیلیتینی، عاغلینین چئویکلیگینی یوخلاماق مقصدیله یارادیلان ادبی ژانر. تاپماجادا هر هانسی بیر اشیانین علامتی اوستو اؤرتولو شکیلده وئریلیر و یا باشقا بیر اشیایا بنزهدیلیر، اونون تاپیلماسی قارشی طرفدن طلب اولونور.
تاپماجالار داها چوخ نظمله اولور. مثلا:
او یانی چپر،
بو یانی چپر
ایچینده آتلی چاپار. (گؤز)
بیر بالاجا میل باشی،
یاندیردی داغی-داشی (کیبریت)
دییرمانا دن گلدی،
دورون گؤرون کیم گلدی.
توخونمامیش چووالدا
اویونمهمیش اون گلدی. (ایگده)
سونونجو نومونهدن آیدین اولور کی، تاپماجالارین موعیّن قیسمی بایاتی شکلیندهدیر.
نثرله اولان تاپماجالار دا وار. "من گئتدیکجه او دا گئدیر" (کؤلگه)، "آغاج باشیندا آل یاناقلی قیز" (آلما)، "قارا تویوق قاپیدا یاتار" (سوپورگه)، "آغاج باشیندا اونلو داغارجیق" (ایگده) و س.
بعضاً تاپماجالار آتالار سؤزلرینین ده یئرینده ایشلهنیر. مثلا؛ "هامینی بزهر، اؤزو لوت گزر" ،"بیر بالاجا بویو وار، دام دولوسو تویو وار" و س.
تاپماجالار قدیم و اورتا عصرلرده ماراقلی بیر اَیلنجه واسیطهسی ده اولموشدور.
ائشیک باغلانتی
دَییشدیر- Seyidov N. - Tapmacalar. Bakı: "Şərq-Qərb", 2004