تمدون
تمدّون و یا اویقارلیق (اینگیلیسجه: Civilization)— اینسانین و جمعیتین اینکیشافی‌نین مۆعاصیر سویّه‌ده، اینسانین یاراتدیغی و نسلدن نسله بۇراخدیغی مادّی و معنوی دَیَرلردیر.
تمدّون آنلامی‌نین لاتین دیلینده ترجۆمه‌سی بئجرمک، بسله‌مک، یاخشیلاشدیرماق دئمکدیر. بۇ سؤزون ایلکین معناسی توْرپاغین بئجریلمه‌سی، اکینچی‌لیک، توْرپاغین ایشلنمه‌سی ایدی. گئتدیکجه اینسانلارین فعالیت حؤوزه‌سی گئنیشلندی و «تمدّون» سؤزو داها گئنیش بیر معنا داشیماغا باشلادی: معاریفچی‌لیک، ساواد، تربیت.