جوزام
لئپرا – اینسان‌دا خرونیکی اینفئکسیون خسته‌لیک‌دی جوزام و یا لئپرا-هانسئن باسی‌لی (میجوباجتئریوم لئپرائ) آدی وئریله‌ن بیر میکروورگانیزمانین اورتایا چیخاردیغی، پئریفئریک سینیر سیستئ‌می و دری باش‌دا اولماق اوزره بیر چوخ سیستم و اورقانا تأثیر ائد‌ن یولوخوجو بیر خسته‌لیک‌دیر.خسته‌لیک سببی اولان باسیل ۱۸۷۳-جو ایلده نوروئچ هکی‌می گئرهارد آرماوئر هانسئن طرفین‌دن تاپیلمیش‌دیر. هانسئن باسی‌لی بعضی خصوصیتلری باخیمین‌دان وره‌م خستلیینین سببی اولان کوجه باسیلینه اوخشاییر. طبیعت‌ده یالنیز اینسان بده‌نین‌ده اولان هانسئن باسیلینین صونعی موحیطلرده چوخالماسی مۆمکون اولماییب. باسیل، اینسان‌دان علاوه یالنیز جنوبی آمئریکادا یاشایان آرمادیللو و بعضی سیچان نؤولرین‌ده خسته‌لییه یول آچا بیلمک‌دهdir.Bu خستلیین یارانماسینا،پیس قیدالانما، آویتامینوز، آنتی‌سانیتارییا شرایط یارادیر.
گومان ائدیلیر کی، جوزام تؤردیجیلری اورقانیزمه زدلنمیش دری‌دن و یوخاری تنففوس یوللارینین سئلیک‌لی قیشاسین‌دان دوشور.اینسانلار آراسین‌دا یولوخمانین نئجه اولدوغو قطعی اولاراق بیلینمه‌مکله برابر تئز-تئز و اوزون مدت داوام ائد‌ن تماس نتیجه‌سین‌ده باش وئره بیلجیی دوشونولور. خسته‌لیک اوشاقلارا آنا سودو ایله کئچه بیلیر. خسته‌لییه هسساس‌لیق ۳-۵ یاشلاری آراسین‌دا داها چوخ‌دور. خسته‌لیک گئدیشینه گؤره ۳ تیپه - لئپراتوماق، توبورکولوید، دیفئرئنسلشمه‌یه‌ن تیپه آیریلیر. جوزام ساغالمایان خته‌لیک‌دیر. بو خسته‌لییه توتولانلار عؤمورلرینین آخیرینا قدر اینسانلاردان اوزاق‌دا یاشایاراق هر کس‌دن گیزله‌نمه‌یه چالیشیرلار. خستلیین اینکوباسییا دؤورو ۵ ایلده‌ن ۵۵ ایله قدردیر.خستلیین علامتلری بونلاردیر: سوموک‌ده اریمه، آپئرات‌سییا، از‌له قروپونون تدریجه‌ن نازیکلشیب یوخ اولماسی، گؤرمه قابیلیتینین ایتمه‌سی، داخی‌لی اورقانلاردا معین دییشیک‌لیکلرین عمله گلمه‌سی. اینسان اؤز نورمال گؤرکه‌مینی گئت-گئده ایتیره‌رک، قورخونج فورما آلیر. جوزام‌لی خسته‌لرده قاشلار تؤکولور، اوزده، قولاق دیبین‌ده شیشکین‌لیکلر اولور.
واختیله قدیم مصرده، یاخین شرق‌ده، یاپونییادا، هیندیستان‌دا گئنیش یاییلمیش‌دیr.Adایچکیلهن خستلیین ۳۰۰۰ ایللیک تاریخی وار. جوزام کیفایت قدر قورخولو خسته‌لیک‌دیر. حتی واختیله بو خسته‌لییه توتولان شخصلر سئچیلمک اۆچون خصوصی گئییملر گئیینیب، بوغازلارین‌دا زینقیروو گزدیرمه‌لی اولوبلار.