حمورابی
حمورابی — بابیل تمدونو حؤکمداری.قدیم بابیل تمدونو ایمپیراتورلوقونون بانیسی و آماریلَرین اَن قۆدرَتلی حؤکمداری.
حاکیمیتی
دَییشدیراوْنون حاکیمیته گلدییی وقت آماریلَر گونئی بین النهرینده ساواش آپاران بیر نئچه طایفه دن بیری ایٛـدی. لاکین حمورابی بۆتون سومری ایٛـشغال ائتدی و اوْ سوریه سرحدلَرینده‌‌‌‌کی اَن سوْن توپراقلارا قدر ,بین النهریننین یئرده قالان بۆتون اراضیلَرینی ده فتح ائتمیش دی. غلبه لَرینین عدد آرتدیغینا گؤره حمورابی اؤزونو سومر و آکد ایمپراتورلوغوین حؤکمداری ,داها سوْنرا ایٛـسه دۆنیانین دؤردده بیرینین حؤکمداری آدلاندیرمیشدی. ایمپراتورلوغونون مؤهتَشَملییینه باخمایاراق ,بۇ ایمپراتورلوغو قیسا عؤمورلو اوْلموشدو.
حمورابی قانونلاری
دَییشدیراو ,مرکزی حاکیمیتی مؤحکملَندیرمیش ,قانونلار وئرمیشدی. بۇ قانونلاردا اؤزل مولکیییَتین ,اینسانلارین حوقوقلارینین مؤحکملَندیریله سی و طبیعتین قورونماسی مسئله‌لَرینه اؤزل دیقّت یئتیریلمیشدی. حمورابینین تیتول‌لاریندان بیری "عدالتین حؤکمداری" اوْنون سارسیلماز شؤهرَتیندن قایناقلانیر ,بئله کی ,حمورابی قایناقلاردا قئیده آلینمیش ایٛـلک قانونلار توپلوسونون بانیسیدیر. بیلیمجیلَر داش کتابه اۆزرینده یازیلمیش ,۲۸۲ ماده دن عیبارت حمورابی قانونلارینی سامیلر یئنیلیکشیلییی ایٛـله سومر قانونلارینین قاریشیغینا بازلاندیغینی قئید ائدیرلَر ,لاکین اوْنلار هانسی قانونون سومر ,هانسینین سامی‌لره آید اوْلدوغو بارَده قَرارا گله بیلمَدیکلَری اۆچون بۆتون متنی سادجه اوْلاراق بین النهرین قانون‌شوناسلیغی کیمی قَبول ائدیرلَر. قانون‌نامه‌نین بعضی شرطلَرینه نظر سالمازدان اوّل ,اوْنو دا دئمَک لازیمدیر کی ,حمورابی قانونلاری چاغداش "قانونی برابرلیک" آنلاییشینا ضدیر.
گؤرونتولر
دَییشدیر-
-
بابیل شهری‌نین قالا دیواری -
قدیم بابیل -
-
-
-
-
-
-
-
قایناق‌لار
دَییشدیر