دنگی تب
دنگ تبی، دنگ ویروسونون ندن اولدوغو کیمسه لرین یولوندا یئرلشن تروپیکا بیلیشی دیر. علامتلر نورمال اولاراق، عفونت دن سورا اوچ- اون دؤرد گون باشلاییر. بونلاردا اوجا قيزديرما، باش آغريسي، قوسماق، عضله لر و بوْلانلار آغريسي و دَریده اولان بير شوعور دا اولا بیلر. عادي اولاراق دو- يدّي گون اۆزۆناسینا چکير. آز دا چوخدا، بو مرض آغیر دنگه (دنگه) یا دا دنگه یوکسک دمک (دنگو) آدلاناراق قان تؤکولمه یه، قان توتماسی و پلازما آخماسی ندن آلتیراغا یا دا دنه شاک سندروماغا گلیر و خطرلی آز قان فیشارینا ندن اولور.[۱][۲][۱][۱][۲]
| Dengue fever | |
|---|---|
| آیری دیللر | Dengue, breakbone fever[۱][۲] |
 | |
| The typical rash seen in dengue fever | |
| تلفوظ | |
| ایختیصاص | Infectious disease |
| علامتلر | Fever, headache, muscle and joint pain, rash[۱][۲] |
| عاریضه‌لر | Bleeding, low levels of blood platelets, dangerously low blood pressure[۲] |
| عادی باشلانغیج | 3–14 days after exposure[۲] |
| مودّت | 2–7 days[۱] |
| سببلری | Dengue virus by Aedes mosquitos[۱] |
| تشخیص اوصولو | Detecting antibodies to the virus or its RNA[۲] |
| اوخشار شرطلر | Malaria, yellow fever, viral hepatitis, leptospirosis[۳] |
| قاباقین آلماق | Dengue fever vaccine, decreasing mosquito exposure[۱][۴] |
| موعالیجه | Supportive care, intravenous fluids, blood transfusions[۲] |
| سیخیلیق | 390 million per year[۵] |
| اؤلوملر | ~40,000[۶] |
دنگ ایدیس تیلیپتی نین نئچه جینسی ماده قارغالارینین، اساساً A. aegypti نین یاییلماسی ایله یاییلیر. ویروس بش نوعا مالیک دیر؛ بیر نوعا آلوده اولماق، عادي اولاراق، او نوعا عؤمرون بویو موصئبت وئریر، آمّا باشقا نوعلارا آنجاق قیسام مودّتلی موصئیت وئریر. سونراکی آیری نوعلو اینفکاسیون آغیر komplikاتلارین خطرینی آرتیرار. ویروس یا RNA-ه آنتی بادیلار کشف ائدیلمه سی دن علاوه، دیآنوستیناسین تصدیق اوچون بیر سیرا آزمایشلر حاضیر.[۱][۱][۲]
دنگ ترره نه سی اوچون واکسیناماییلمیش و بیر سیرا اؤلکه لرده بازاردا ایستیفاده اولونور. ۲۰۱۸-جی ایلدن بَری، واکسین آنجاق اوْنلارینکی اؤنجه اینفیکتیوتاژ اولوبلارینا یا دا ۹ یاشا چاتان اؤنجه آنفئکتیوتاژییا چوخ باشلایان جمعیتلرینه توصیه اولونور. موشکلرین یاشاییش یئرلری نین آزالماسی و دیشلری قارشی لیغین محدودلاشماسی دیگر مخدره یوللاریدیر. بو، دورموش سويو آليب اؤرتمک و بدنين چوخونو اؤرتن پالتارلار گيمک اولار. حاد دنگین درمانی یاخشی و یا اعتداللی خسته لیک اوچون آغزی ایله یا اینترانسییا ایله مایع وئریلمه سی ده شامل دیر. داها آغیر حاللاردا، قان تؤکولمه یه لازیم اولار. هر ایل ياريم ميليون نفرين ده خسته خانايا داخيل اولماسي لازيمدير. دنده یین دمک ایستیفاده سیندن گلن قان آخماق خطرینین آرتماسیندان اؤتري، سستیریویدلی ضد التهابی دارالاری (این ایس ای دی) یئرینه پاراسیتامول (آسیتامینوفن) توصیه اولونور.[۱][۲][۱][۲][۷]
دنگ، ایکیینجی دونیا ساواشیندان سورا دونیا سورونو اولوب و 120 دن چوخ اؤلکه ده، اساساً جنوب شرق آسیا، گونئی آسیا و گونئی آمریکادا یئرلشیب. هر ائل ۳۹۰ میلیون نفر بو ویروسا توتولور و ۴۰ مین نفر اؤلور. 2019-جی ایلده، اؤنملی اؤلچولرده بؤیوک آرتما گؤروندو.[۵] ایلک یازیلار ۱۷۷۹-جی ایلدن باشلاییب. ویروس سبب و ياييلماسی 20-جی عصرين ایلک لرینه قدر آنلاییلمیشدی.[۸] چاشماقلارین محو اولونماسی ایله باشقا، ویروسا راست-باشا هدف اولان دوا لار اوچون ده ایش دوام ائدیر. بو، بیزده ن ایستیفاده اولونموش تروپئکا مریضلیگین بیر نؤعتی دیر.
قایناقلار:
دَییشدیر- ^ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ Dengue and severe dengue Fact sheet N°117 (May 2015).
- ^ ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ ۲٫۱۰ Kularatne SA (September 2015). "Dengue fever". BMJ. 351: h4661. doi:10.1136/bmj.h4661. PMID 26374064.
- ^ Nelson Textbook of Pediatrics: The field of pediatrics. Elsevier Health Sciences. 2016. p. 1631. ISBN 9781455775668. 10 September 2017-ده اوْریجینالدان آرشیولشدیریلیب.
{{cite book}}:|archive-date=/|archive-url=وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک) - ^ East S (6 April 2016). "World's first dengue fever vaccine launched in the Philippines". CNN. http://edition.cnn.com/2016/04/06/health/dengue-fever-vaccine-philippines/. دنگی تب
- ^ ۵٫۰ ۵٫۱ Dengue and severe dengue (en). یوْخلانیلیب29 February 2020.
- ^ "Global, regional, and national age-sex-specific mortality for 282 causes of death in 195 countries and territories, 1980-2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017". Lancet. 392 (10159): 1736–88. November 2018. doi:10.1016/S0140-6736(18)32203-7. PMC 6227606. PMID 30496103.
- ^ WHO (2009), pp. 32–37.
- ^ Gubler DJ (جولای 1998). "Dengue and dengue hemorrhagic fever". Clinical Microbiology Reviews. 11 (3): 480–96. doi:10.1128/cmr.11.3.480. PMC 88892. PMID 9665979.