دیقت اسکیلمه سی و چوخلی چالیشما پوزوکلوگی
دیقت اسکیلمه سی چوخلی چلیشما پوزوکلوگی (ADHD) نیورودولپومنت نوعونون بیر ذهنی پوزوکلوگی ایختلالیدیر. او، دقت ائتمه یه، چوخ چاليشماغا و عاقئبتلرینه باخماياراق عمل ائتمه یه چتینلریله باخير، بو دا شخصین یاشینا گؤره اویقون اولماز.ADHD-ه بولاشان بعضي آداملار دا عواطیفلرینی مونظم ائتمکده چتينليکلر گؤرسهدیرلر و یا ایجرا یوخسا ایشین گؤرمک ده چکمکده چتینلیکلر گؤستریرلر.دئییل کی، علامتلر شخصین اون ایکی یاشینا چاتمامادان، آلتین دان چوخ آیلار عرضئنده گؤرونمه لی و حداقل ایکی ساحه ده (اوخوللار، ائو، یا تفریحی چالیشمالار) سورونلارین ندن اولمالیدیر.اوشاقلاردا، دیقتله مشغول اولماسي سورون لاری اوخول ده ضعیف سونوج لار قازانیب.علاوه اولاراق، باشقا ذهني ایختلاللار یوخسا پوزولمالار و موادين اعتیدالسيز و یا آزالماسي ائله باغليدير.[۲][۱] گرچی بو، چاغداش دؤورده بویوک معلولیتلره ندن اولور، آمما ADHD-ه بولاشان چوخ آداملار، اؤزلرینه علاقه لری و یا پاداش لی گؤروندوغو (هیپر فوکوس) ایشلر اوچون داواملی دیقت ائتدیررلر.
| دیقت اسکیلمه سی و چوخلی چالیشما پوزوکلوگی | |
|---|---|
| آیری دیللر | Attention-deficit disorder, hyperkinetic disorder (ICD-10) |
| ایختیصاص | Psychiatry, pediatrics |
| علامتلر | Difficulty paying attention, excessive activity, difficulty controlling behavior[۱][۲] |
| مودّت | >6 months[۳] |
| سببلری | Both genetic and environmental factors[۴][۵] |
| تشخیص اوصولو | Based on symptoms after other possible causes ruled out[۱] |
| اوخشار شرطلر | Normally active young child, conduct disorder, oppositional defiant disorder, learning disorder, bipolar disorder, fetal alcohol spectrum disorder[۶][۷] |
| درمان | Stimulants, atomoxetine, guanfacine, clonidine[۸][۹] |
| سیخیلیق | 51.1 million (2015)[۱۰] |
اوشاقلار و یا جاوانلار آراسيندا ان چوخ اؤیرنمه لی و تشخیص اولونان ذهنی پوزولماسا دا، چوخلو قضیالاردا دوغرو سبب معلوم اولماز.ژنتیک فاکتورلارین خطرین ۷۵% -ینی تشکیل ائدیرلر. بو، دوْغوم واختيندا نئکوتئنله قاريشماق اوچون بيئتده خطر اولا بئلر. بو، آتا-آنالارين تربئيه و يا تربئيه سينه باغلي گؤرونمه يير. DSM- IV معیارلاری ایله تشخیص ائدیلن اوشاقلارين 5-7%-ی و ICD-10 معیارلاری ایسته ییلن 1-2%-ی اینتیشار. ۲۰۱۵-جی ایلده، بو مرضین دونیادا ۵۱.۱ میلیون نفرین ائتکیلندیگی تخمین ائدیلیب.اؤلکولر آراسيندا بو شرحلر ايشي بيلر و چوخ دا بو آنلاينمايا گؤره ايشي دير. ADHD اوغلانلاردا قیزلاردا کیمسه دن ایکی قات چوخ تشخیص اولونور، گرچی اینگیلیسده اینگیلیسجه ویکی پدیاسی نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش"ADHD"، مقاله سیندن گؤتورولوبدور.[۲] اوشاقلیقدا تشخیص اولونان آداملارين 30- 50 فایزیندا بؤیوکلوکده علامتلر وار و بؤیوکلرین 2- 5 فایزیندا بو وضعیت وار. بؤیوکلرده هیپئراکتئتییتی نین عوضئنه، ایچکی نئگارانلیق باش وره بیلر. اونلار چوخ واخت بعضی یا بوتون معلولیتلرینی یاشاییش مهارتلری یاراتیرلار. بو حالتین باشقا شرایطلردن آیریلاشماسی چتین اولا بیلر و بو وضعیتین طبیعی رفتارلار ساحه سینده اولان اوجا فعالیت درجه سیندن ده آیریلاشماق چتین اولا بلر.
ADHD-ه قارشی سئویش توصیه لری اؤلکه لردن اؤلکه لره فرقلی دیر و معمولاً مشورت، یاشاییش طرزینی دئشلشدیرمه و دارالاری ایله بیرلشمه یه چئوریلیر.بریتانیاداکی یوکسه لرده فقط آغیر علامتلر اولان اوشاقلاردا دوا لارین بیرینجی خطده درمان اولماسی و معتدل علامتلر اولان و یا دا مشورتله یا دا یاخشیلاشماسی ایسته ینلرده دوا لارین ایلک خطده درمان اولونماسی ایسه، ایلک خط ده درمان اولماسي ایسته میر. کانادادا و آمئریکاداکی لارښودلار، مکتبدن قاباقکی اوشاقلاردا رفتارین اولمامیجی بیر خطی توصیه ائدیر، آمما سونرا دا دوا و رفتار داورلیغی بیرلیکده توصیه اولونور. محرک لرله درمان، حداقل ۱۴ آی مؤثره لی دیر؛ آمما اوزون مودّتده مؤثره لری معلوم اولماز و بالقوه جدی جانبی تأثیرلر واردیر.
۱۸-جی عصردن بري طبي ادبياتلاردا ADHD-ه بنزهين علامتلر حاققيندا يازيلير. ADHD، اونون تشخیصی و درمانی 1970-جی ایللردن بري بحثلی ساییلیر. بو بحثلر کلینیکلر، معلمانلار، سیاست چیلر، آتا-آنالار و میدیالارین ایشتیراک ائتدیی. موضوعلار ADHD نین سببلرینی و اونون درمانيندا stimulant دارو لری نین ایستیفاده سینی دن عبارت دیر. چوخ ساغلیق معروضلاری ADHD- نی اوشاقلار و بؤیوکلرده دوغرو بیر اختلال اولاراق قبول ائدیرلر و علمی توپلومدا بحث اساساً اونو نجه تشخیص و درمان ائدیرمک باره ده دیر. بو حالت ۱۹۸۰- ۱۹۸۷ ایللر آراسیندا رسمی اولاراق دقت کسری ناغیلی (ADD) آدلاندیریلمیشدی، بوندان قاباق اوشاقلیقدا هئپرکینتیک رئاکسییا آدلاندیرمیشدی.
قایناقلار
دَییشدیر- ^ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ Attention Deficit Hyperactivity Disorder (March 2016).
- ^ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Arlington: American Psychiatric Publishing. pp. 59–65. ISBN 978-0-89042-555-8.
- ^ ۳٫۰ ۳٫۱ Symptoms and Diagnosis. Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD). Division of Human Development, National Center on Birth Defects and Developmental Disabilities, Centers for Disease Control and Prevention (29 September 2014).
- ^ NIMH (2013). Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Easy-to-Read). National Institute of Mental Health.
- ^ Kooij JJ, Bijlenga D, Salerno L, Jaeschke R, Bitter I, Balázs J, et al. (February 2019). "Updated European Consensus Statement on diagnosis and treatment of adult ADHD". European Psychiatry. 56: 14–34. doi:10.1016/j.eurpsy.2018.11.001. PMID 30453134.
- ^ Ferri, Fred F. (2010). Ferri's differential diagnosis : a practical guide to the differential diagnosis of symptoms, signs, and clinical disorders (2nd ed.). Philadelphia, PA: Elsevier/Mosby. pp. Chapter A. ISBN 978-0323076999.
- ^ Zubler, MD, FAAP, Jennifer; Weitzman, MD, FAAP, Carol; Sloane, DO, Mark; Singh, MPA, Natasha; Senturias, MD, FAAP, Yasmin N.; Kosofsky, MD, PhD, Barry; Kable, PhD, Julie; Fernandez-Baca, MA, Daniel; Dang, MPH, Elizabeth; Chasnoff, MD, FAAP, Ira; Bertrand PhD, Jacquelyn; Balachova PhD, Tatiana; Hagan Jr. MD, FAAP, Joseph F. (2016). "Neurobehavioral Disorder Associated With Prenatal Alcohol Exposure" (PDF). Pediatrics. American Journal of Pediatrics. 138 (4): e20151553. doi:10.1542/peds.2015-1553. PMC 5477054. PMID 27677572. 20 March 2020-ده اوْریجینالدان آرشیولشدیریلیب (PDF). 22 May 2020-ده یوخلانیب.
{{cite journal}}:|archive-date=/|archive-url=وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ^ Coghill DR, Banaschewski T, Soutullo C, Cottingham MG, Zuddas A (November 2017). "Systematic review of quality of life and functional outcomes in randomized placebo-controlled studies of medications for attention-deficit/hyperactivity disorder". European Child & Adolescent Psychiatry. 26 (11): 1283–1307. doi:10.1007/s00787-017-0986-y. PMC 5656703. PMID 28429134.
- ^ Jain R, Katic A (August 2016). "Current and Investigational Medication Delivery Systems for Treating Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder". The Primary Care Companion for CNS Disorders. 18 (4). doi:10.4088/PCC.16r01979. PMID 27828696. S2CID 3807877.
- ^ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators (October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
{{cite journal}}:|author=has generic name (کؤمک)